Nieuwsbrief Editie 2012-2 Koepel van Nederlandse Verenigingen van Gepensioneerden 25 augustus 2012 Oprichtingsvergadering 4 september 2012 Op 4 september wordt de oprichtingsvergadering gehouden van de KNVG. De plaats van samenkomst is Het Trefpunt, Kerkweg 21 in Maarssen. De vergadering begint met een inloop en koffie om 10.00 u en sluit af met een biertje of frisdrank om 15.30 u. Tijdens deze oprichtingsvergadering zal de heer Drs. Dick Sluimers een inleiding houden met de titel: Is een generatieconflict in Nederland onontkoombaar? Realiteit of fictie?. De heer Sluimers is bestuursvoorzitter van APG Groep N.V. sinds 1 maart 2008. Hij trad in 2003 in dienst bij het ABP, waar hij lid van de Directieraad werd. Binnen de Directieraad beheerde hij de portefeuille Financiën en vanaf medio 2005 was hij tevens waarnemend voorzitter. De heer Sluimers werd per 1 januari 2007 benoemd tot voorzitter van de Directieraad van ABP. Voordat Dick Sluimers overstapte naar ABP werkte hij 23 jaar voor diverse ministeries in Den Haag. Na beleidsfuncties op de departementen van Financiën en Sociale Zaken en Werkgelegenheid werd hij eind 1987 benoemd tot plaatsvervangend Directeur- generaal Volksgezondheid bij het Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur. In 1991 keerde hij terug naar het Ministerie van Financiën. Eerst als plaatsvervangend Thesaurier- generaal en later als Directeur- generaal van de Rijksbegroting. In de namiddag wordt een deel van de bijeenkomst gewijd aan een discussie over de stellingen van de heer Sluimers. De overige onderdelen van de agenda hebben vooral betrekking op een terugblik op de laatste maanden en het goedkeuren van een aantal belangrijke documenten zoals een inhoudelijk stuk over mission statement, visie en actieplan, de statuten en het huishoudelijk reglement. De oprichtingsvergadering is toegankelijk voor bestuursleden van organisaties, die zich inmiddels als lid hebben opgegeven, en voor bestuursleden van organisaties, 1
die die intentie hebben onder voorbehoud van formele goedkeuring door hun ledenvergadering, alsmede voor belangstellenden, mits zij een organisatie vertegenwoordigen die overweegt toe te treden. Mocht u nog niet zijn benaderd en bent u toch geïnteresseerd, meldt u zich dan bij Rob de Brouwer: r.de.brouwer@knvg.nl. Terugblik op de activiteiten van de KNVG Het voorlopige bestuur van de KNVG heeft in de maanden juli en augustus in totaal 19 gesprekken gevoerd met kandidaat leden. Deze gesprekken waren bedoeld om kandidaat leden te informeren over de voortgang. Maar vooral was de intentie om van de leden te horen wat hun verwachtingen en opvattingen waren over een nieuw op te richten vertegenwoordigingsorgaan. Het bestuur kijkt met grote voldoening terug op deze gesprekken. Niet alleen is het mogelijk gebleken op deze wijze in korte tijd kennis te maken met veel vertegenwoordigers van gepensioneerden, het heeft ook inzicht gegeven in de wensen van iedereen, zowel op het gebied van de inhoud als op het gebied van de structuur van onze organisatie. De gesprekken hebben geleid tot een document, met daarin een mission statement, een visie en een actieplan voor de komende maanden. Dat document zal worden besproken op de oprichtingsvergadering. Het definitieve document wordt op de website gepubliceerd en zal dienen als uitgangspunt voor ons handelen. Interessant waren ook de opvattingen van onze gesprekspartners over de gewenste structuur van de organisatie. Verreweg de meeste leden wensten een eenvoudige organisatie met zo weinig mogelijk bureaucratie. Van de begroting, die zo bescheiden mogelijk moet zijn, moet het merendeel besteed worden aan de kern van onze doelstellingen: belangenbehartiging voor pensioengerechtigden. De gedachte om de leden te clusteren en op die manier getrapt overleg te voeren werd in het algemeen afgewezen. Het werd gezien als een ongewenst verkokering van de organisatie met als gevaar de vorming van kleilagen in de informatie- uitwisseling. Als gevolg van deze conclusies heeft het bestuur gewerkt aan een andere invulling van de organisatie, die op 4 september bij de oprichtingsvergadering zal worden gepresenteerd. In ieder geval wordt ervan afgezien om te gaan werken met clusters. Er wordt meer heil gezien in frequentere algemene vergaderingen met interessante onderwerpen die door gastsprekers worden ingeleid. 2
Draconische maatregelen aangekondigd voor gepensioneerden De afgelopen dagen werden gepensioneerden in Nederland opgeschrikt door berichten in de landelijke pers dat een groot aantal pensioenfondsen gedwongen zal zijn kortingen van tot wel 15% door te voeren op de uitkeringen. Daarnaast zouden de premies met gemiddeld een kwart moeten worden verhoogd. Dat alles wordt veroorzaakt door de persistente lage discontovoet. Zelfs de ingrepen die in de tachtiger jaren van de vorige eeuw nodig waren om de economie weer in het gareel te krijgen verbleken bij deze berichten. Met name gepensioneerden die een pensioen krijgen van het ABP schijnen hun borst te moeten natmaken voor wat komen gaat. Inmiddels reageert de demissionaire minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de heer Kamp, met enigszins geruststellende woorden. Hij overweegt het mechanisme van de discontovoet aan te passen, waardoor vooral voor verplichtingen op langere termijn een hogere rente gehanteerd gaat worden. Dat heeft tot effect dat de kortingen minder zullen worden, gemiddeld 6% in plaats van 8,2%, maar het effect is ook dat de premies niet omhoog gaan. Dat laatste is van belang voor werkgevers die in deze conjunctureel slechte situatie geen lastenverzwaring kunnen accepteren. Maar het is minder goed nieuws voor de jongeren. De opbouw van hun pensioen, waaraan ze nog maar pas zijn begonnen, dreigt ernstige achterstanden op te lopen door een te lage premie. Terwijl de wet juist zegt dat de premie kostendekkend moet zijn. Over de dreigende kortingen is nog een origineel en interessant idee gelanceerd door Prof. Theo Kocken. Kocken vindt een grote korting asociaal. Hij is van mening dat bij een aangetoonde noodzaak van korten, zo n korting zou moeten worden uitgesmeerd over meerdere jaren. Dat is ook de essentie van de voorstellen in het pensioenakkoord als het gaat om nominale kortingen. Er is volgens hem geen reden te bedenken waarom een noodzakelijke korting in een keer volledig moet worden doorgevoerd. Met de verkiezingen in het zicht dreigt het een hete herfst te worden. VNO wil pensioenfondsen opzadelen met hypotheken Op 20 augustus heeft VNO- NCW, de koepelorganisatie van werkgevers, een rapport uitgebracht onder de titel Nederland moet het weer gaan verdienen. Het rapport is duidelijk bedoeld om een bijdrage te geven aan de publieke discussie in verkiezingstijd, en uiteraard om de politiek van het nieuw te vormen kabinet te beïnvloeden. VNO- NCW blijft onverkort vasthouden aan het Pensioenakkoord. Een nieuw element in de brochure heeft nog al wat aandacht getrokken. De banken hebben nogal veel geld belegd in lang uitstaande hypothecaire leningen. Daardoor kunnen 3
de banken minder nieuwe kredieten geven. Om de banken meer liquide te maken, stelt VNO voor dat de pensioenfondsen een deel van hun reserves beleggen in hypotheken die de banken aan hen verkopen. Bij dit voorstel wordt er geen rekening mee gehouden dat pensioenfondsen hun eigen beleggingspolitiek moeten volgen om voor hun deelnemers op prudente wijze een zo hoog mogelijk rendement te scoren. Als pensioenfondsen dat niet vanzelf doen, dient men de fondsen niet te dwingen om in hypotheken te beleggen. Hypotheken zijn door de prijsdaling van huizen en kantoren niet meer volledig gedekt door de achterliggende waarden terwijl het rendement op hypotheken ook niet zo hoog is. De KNVG vindt daarom dat pensioenfondsen deze suggestie van VNO- NCW, die door de banken zal worden gesteund, uiterst kritisch moeten benaderen. Onderkapitalisatie van banken kan niet door pensioenfondsen worden opgelost. Het is juist de geografische spreiding van risico s en de spreiding over de verschillende beleggingsproducten waardoor pensioenfondsen nog bevredigende rendementen maken. Concentratie op Nederlandse hypotheken verhoogt de risico s aan twee kanten. Door indieners van dit voorstel wordt uiteraard geprobeerd invloed uit te oefenen op het aanstaande regeerakkoord. Daarmee komt het beleggingsbeleid van pensioenfondsen op het politieke bordje van Den Haag te liggen. Dan kan het gebeuren dat dit onderwerp onderdeel gaat uitmaken van een bekend Haags spelletje: uitruil van programmapunten. Wij herinneren de kiezers eraan wat er gebeurd is met de privatisering van het pensioenfonds ABP, toen rond 30mld in de staatskas is verdwenen. Niet aan meewerken dus, tenzij het voordelen heeft. Overigens merkt de KNVG op dat werkgevers als zodanig eigenlijk geen positie hebben als het gaat over het vermogen van de pensioenfondsen. Je moet dat vermogen zien als besparingen die het karakter hebben van uitgesteld loon. Als er overleg moet komen over beslissingen die betrekking hebben op het beheer van deze besparingen dan dienen gepensioneerden en werkenden aan tafel te zitten om dit overleg te voeren. Dit punt maakt eens te meer duidelijk dat erkenning van een vertegenwoordiging van gepensioneerden in elk overleg dat betrekking heeft op zaken die de pensioenen raken, noodzakelijk is. Adviesaanvraag governance pensioenfondsen bij de SER ingediend Minister Kamp heeft een adviesaanvraag ingediend bij de SER over het Wetsvoorstel Versterking Bestuur Pensioenfondsen. De KNVG heeft haar opvattingen daarover bekendgemaakt aan de SER in een brief van 21 augustus, die u elders op deze site, onder documenten, kunt nalezen. Op vijf belangrijke punten heeft de KNVG adviezen geformuleerd: Er wordt een extra optie toegevoegd aan de modellen waaruit gekozen kan worden: het zogenaamde one- tier model. Met name de positie van externen is hierbij van belang. De KNVG begrijpt de wens om besturen van pensioenfondsen te versterken met externe deskundigen. Maar de KNVG 4
vindt dat leden van het bestaande management van een fonds deze functie als externen moeten kunnen vervullen; De KNVG heeft ook aangegeven voorstander te zijn van de voorgenomen beperking van de goedkeuringsrechten van de raad van toezicht; De KNVG heeft erop aangedrongen dat bestuursleden vanuit de werknemers en vanuit de gepensioneerden akkoord dienen te gaan met een afwijking van de verplichting van het zetelaantal bij premiemaximalisatie; De KNVG dringt erop aan dat de door het parlement aangenomen initiatiefwet Koşer Kaya /Blok per 1 januari 2013 in werking treedt; Tenslotte heeft de KNVG nog gewezen op de spanning tussen deskundigheid en democratische legitimiteit van het bestuur. Kunnen gekozen bestuursleden worden afgewezen op grond van hun gebrek aan deskundigheid? Er worden voorstellen gedaan tot een procedure die dit dilemma op een aanvaardbare manier oplost. Optreden Martin van Rooijen op Het Pensioen Forum Het congres Het Pensioen Forum, georganiseerd door Euroforum, is de grootste onafhankelijke bijeenkomst voor de pensioenbranche. Met meer dan 45 topsprekers en ruim 200 bezoekers is het Pensioen Forum de ontmoetingsplaats voor bestuurders en beslissers van pensioenfondsen, pensioenuitvoerders en verzekeraars. Dit jaar wordt het 7 de jaarcongres gehouden in het Kurhaus in Scheveningen op 25 en 26 september a.s. Martin van Rooijen zal tijdens het Pensioen forum deelnemen aan een debat met ondermeer Fraterman (VNO), van Rijn (Zorg en Welzijn) en Muilwijk (CNV Jongeren) over governance. De Nieuwsbrief van de KNVG is een productie van de werkgroep Communicatie. Op dit moment bestaat deze werkgroep uit Erik Boshuijzen, Harry Jongeneelen en Rob de Brouwer. Zij worden voor de website ondersteund door Ruud van Vliet en Peter Ruyters. Wij hebben altijd behoefte aan vrijwilligers die ervaring hebben op het gebied van communicatie in de breedste zin. Neem gerust contact op met Rob de Brouwer (e- mail r.de.brouwer@knvg.nl tel. 073 7851557) 5