Groeilanden: dreiging of opportuniteit?

Interview Eindredactie 03/01/2013 Investment Strategy Groeilanden: dreiging of opportuniteit? Op de Generation United - uiteenzettingen brachten we jong en minder jong samen om van gedachten te wisselen over de wijzigende machtsverhoudingen in de wereld en de rol die de groeilanden daarin spelen. Vormen de groei- of opkomende landen een bedreiging voor onze welvaart? Of is de opkomst van een middenklasse in China, Rusland of Brazilië net een opportuniteit? We vroegen het aan Isabelle Bohets. Zij werkt als Investment Strategiste voor Belfius Bank en verzorgde mee de uiteenzettingen. We gingen ook ons licht opsteken bij Jan Boudewijns en Philip Screve. Zij beheren voor Dexia Asset Management de aandelenfondsen die beleggen in de groeimarkten. Els VANDER STRAETEN Investment Strategy Hoe zouden we de groeilanden kunnen definiëren? Het zijn regio s die tot nu toe achtergebleven zijn in hun economische ontwikkeling, maar waarvan de vooruitzichten goed zijn. Hoezo achtergebleven? Achtergebleven kan om verschillende redenen zijn. Zo stonden de communistische regimes heel wantrouwig tegenover het Westen waardoor ze hun economieën afsloten voor handel met West-Europa of de Verenigde Staten. Bovendien slaagden de centraal gestuurde economieën er doorgaans niet in hun middelen efficiënt in te zetten met een lage productiviteit en technologische achterstand tot gevolg. Ook corruptie staat vaak de economische ontwikkeling in de weg; of een gebrek aan monetaire discipline waardoor de inflatie de pan uitswingt. Denken we maar aan de periodes van hyperinflatie en schuldencrisissen in Latijns-Amerika. Oorlog is jammer genoeg eveneens een reden waarom een economie zich niet kan ontwikkelen. Welke landen hebben deze problemen achter zich gelaten? In de groeilanden zijn zeker nog niet alle problemen van de baan, maar belangrijk is dat deze aangepakt worden en dat de economische vooruitzichten goed zijn. Het acroniem BRIC doet bij beleggers wellicht een belletje rinkelen. Deze 4 landen - Brazilië, Rusland, India en China werden in 2001 naar voor geschoven als de landen met het meeste potentieel. Ondertussen zijn ze het symbool van de verschuiving van de economische macht van de ontwikkelde landen naar de ontwikkelingslanden. Sinds de jaren 80 is het tij al stilaan beginnen keren. De economische groei was toen globaal genomen gelijk in de ontwikkelde en groeiwereld. Het afgelopen decennium is de gemiddelde groei in de groeilanden echter sterk gestegen tot op het punt waarbij de groei 3 keer groter was in de opkomende landen, vooral voortgedreven door de Aziatische economieën, met China op kop. Maar let wel: veel groeilanden hebben halverwege de jaren 90 wel een serieuze crisis moeten verteren. In ruil voor steun van het IMF hebben zij de broeksriem fors moeten aanhalen (schuldafbouw, devaluaties). Het gevolg is wel dat deze economieën er nu veel beter voorstaan in termen van schuldratio en groeicapaciteit. China is vandaag de 2e grootste economie ter wereld en zal de VS waarschijnlijk ooit van de troon stoten. Sommige economen zien dit al gebeuren in 2025. Maar ik ga er van uit dat dit toch niet zo snel zal gebeuren. 1

Nochtans waarschuwen economen dat de economie in China vertraagt en dat de Chinese industrie kampt met overcapaciteit. Zal China de verwachtingen kunnen inlossen? Ik deel het pessimisme van sommige economen niet helemaal. De Chinese export heeft inderdaad te lijden gehad onder de terugval van de vraag uit het Westen. Maar de Chinezen beginnen ook meer en meer producten met een hogere toegevoegde waarde (bv. machines en electronica) te verkopen aan andere groeilanden. Het belang van de netto export in het totale bruto binnenlands product (bbp) neemt ook af. Wel is het zo dat uitgaven voor consumptie momenteel slechts 35 % van het bbp bedragen. Dit cijfer zal in de toekomst moeten toenemen. De uitbouw van een sociaal vangnet is hierbij van groot belang. Momenteel sparen de Chinezen veel omdat er weinig sociale voorzieningen zijn. Tegen 2015 zullen de inwoners van stedelijke gebieden echter kunnen genieten van een door de overheid gesponsord pensioenplan en tegen 2020 zou dit ook bestaan voor de inwoners van het platteland. Dit zal zeker een boost geven aan de consumptie. De komende jaren zal er ook meer aandacht besteed worden aan die rurale gebieden die op het vlak van economische ontwikkeling nog ver achterop bleven op de dynamische kustregio s. De machtswissel die momenteel in China bezig is en waarbij Xi Jinping het roer zal overnemen van president Hu Jintao, zal erg belangrijk zijn voor het verderzetten van deze hervormingen. Zal het beleid drastisch wijzigen? Neen, op korte termijn moet men niet te drastische maatregelen verwachten. Stabiliteit (en vooral sociale stabiliteit) is de voornaamste zorg. Hervormingen zullen geleidelijk aan gebeuren, maar zijn noodzakelijk om deze stabiliteit te behouden. Recente uitspraken van leden van de nieuwe bewindsploeg wijzen duidelijk op hervormingsbereidheid. De omslag naar een meer op consumptie gerichte economie is al onder de vorige bewindsploeg gestart en zal verder gezet worden. Op het congres benadrukte huidig president Hu dat het de bedoeling is om de economie tussen 2010 en 2020 in omvang te verdubbelen, wat neerkomt op een gemiddelde groei van +/- 7 % per jaar. Ook rekent hij op een verdubbeling van het gemiddelde gezinsinkomen om te voorkomen dat de sociale ongelijkheid verder toeneemt. China mag dan wel de tweede grootste economie ter wereld zijn, het gemiddelde inkomen per hoofd van de bevolking is nog altijd 5 keer lager dan dat in België. Toch heeft China al een lange weg afgelegd. Zo is op 20 jaar tijd het aantal Chinezen dat in absolute armoede leeft gedaald van 700 naar minder dan 200 miljoen. De Wereldbank definieert absolute armoede als iemand die leeft van minder dan 1,25 dollar per dag. De staat blijft belangrijk in China en ze behoudt haar greep op strategische sectoren zoals energie, financiën, media en telecom. Zien jullie daar verandering in komen? Neen, ook daar zien we niet zo snel iets wijzigen. Toch onderschatten westerlingen vaak het belang van de privésector in China. Zo zorgt de privésector al voor 80 % van de werkgelegenheid en vinden we er vooral de bedrijven terug die zich richten op consumptie, export maar ook nieuwe technologieën. Sommige economen maken zich druk over de gezondheid van de financiële sector. Ik begrijp, maar deel hun bezorgdheid niet helemaal. De banken zullen het als gevolg van de hervormingen misschien niet gemakkelijker krijgen en stijgende probleemkredieten of lagere marges behoren tot de mogelijkheden. Maar men moet in het achterhoofd houden dat de hele banksector in handen is van de overheid die indien nodig de financiële middelen heeft om één en ander recht te trekken. Bovendien zijn de Chinese banken vrij solvabel met een loan/deposit ratio van 67 %. We mogen toch stellen dat het management in Chinese bedrijven en zeker in de staatsbedrijven erop vooruit gaat. Corruptie wordt meer en meer aangepakt, denken we maar aan het schandaal rond de hooggeplaatste partijfunctionaris Bo Xilai en is trouwens een van de belangrijkste problemen die de partij wil aanpakken, al is het maar om haar eigen bestaanszekerheid te behouden. Corruptie is in wel meer groeilanden een probleem. Zo kent India zeer veel logge administratieve procedures wat corruptie in de hand werkt. En toch vinden we net daar super rendabele bedrijven met een goed management. India is uitgegroeid tot een mondiaal dienstencentrum voor software, informatietechnologie en farmacie. Het grote probleem voor India blijft de povere infrastructuur: slechte wegen, gebrekkige stroomvoorziening enz. Zijn de BRIC-landen geen zeer heterogene groep? Dat is inderdaad zo, de landen hebben elk hun eigen specifieke kenmerken. Ze hebben echter gemeen dat de extreme armoede er afneemt en dat er een middenklasse ontstaat die meer geld zal hebben om te consumeren. 2

In deze 4 landen zijn de financiële markten toch al vrij goed ontwikkeld. Al hebben buitenlandse beleggers nog bijna geen toegang tot de lokale Chinese aandelenmarkt. Grote Chinese staatsbedrijven noteren wel op de beurs van Hong Kong en andere Chinese bedrijven zijn gedomicilieerd in Hong Kong zodat hun aandelen toegankelijk zijn voor buitenlanders. Rusland is voor mij een beetje het buitenbeentje in de groep. Het land is zeer afhankelijk van haar olie-inkomsten en de hervormingen lijken niet goed te lukken wat internationale investeerders afschrikt. Na de chaotische privatiseringen van de jaren 90 heerst het Kremlin terug over de oliesector. De staatsoliereus Rosneft nam eind oktober de olieproducent TNK-BP over van BP en een groep Russische oligarchen. BP blijft wel nog aandeelhouder en zo krijgt Rosneft dus ook toegang tot hun knowhow en technologie, wat wel positief is. Door de overname wordt Rosneft het grootste oliebedrijf ter wereld. Door de gemakkelijke olie-inkomsten is Rusland voor zowat alle producten zelfs groenten en fruit afhankelijk geworden van het buitenland. De olie-inkomsten zijn echter uitgedrukt in USD. Als de olie-inkomsten dalen, laat de centrale bank de roebel verzwakken wat de overheidsfinanciën helpt, maar ook internationale beleggers afschrikt. En toch zien we ook in Rusland lokale privé-initiatieven ontstaan die succesvol zijn (bv. in de retailsector). Hoe kan de kleine belegger profiteren van de opkomst van deze landen? Of is het risico te groot? De specifieke kenmerken van elk land en de soms beperkte liquiditeit maken het voor de kleine belegger echter bijna onmogelijk om te beleggen in individuele groeilandaandelen. We raden de dynamische belegger dan ook aan te kiezen voor een fonds dat belegt in groeimarkt-aandelen. Wie voor de eerste maal belegt in de regio, kiest best voor een gespreid fonds dat belegt in alle groeilanden. Dus zowel in Azië, Latijns-Amerika, Centraal- en Oost-Europa, het Midden-Oosten als Afrika. Het breed gespreid fonds* Dexia Equities L Emerging Markets kan een oplossing zijn. Het belegt ongeveer in een 130-tal bedrijven waardoor het risico optimaal gespreid is. De grootste positie in het fonds (+/- 5 %) is het door iedereen gekende Samsung Electronics. Zuid-Korea wordt nog altijd tot de groeilanden gerekend ook al staat het land veel verder in zijn ontwikkeling, en huizen er verschillende bedrijven die wereldspelers zijn in hun sector (technologie, auto s, scheepsbouw ). De Zuid-Koreaanse bedrijven maken 15 % van het fonds uit. Met een gewicht van bijna 30 % zijn de Chinese en Taiwanese aandelen de belangrijkste positie, gevolgd door Brazilië 10 %, India 7 %, Rusland 6 %. In het verleden zijn de groeilanden niet gespaard gebleven van financiële crisissen, met de nodige impact op de aandelenmarkten. Dit blijkt ook duidelijk uit de evolutie van de netto inventariswaarde (NIW) van Dexia Equities L Emerging Markets over de voorbije 10 jaar. Maar deze landen hebben ondertussen heel wat inspanningen gedaan om hun overheidsfinanciën op orde te stellen. De nodige groeipijnen zijn echter nooit uitgesloten. Het fonds krijgt dan ook risiconiveau 7 (op een schaal van 1 tot 7) toegewezen. Wie een belegging in de groeimarkten overweegt, beschikt dus best over een voldoende lange beleggingshorizon. * Onder de term fonds wordt verstaan: BEVEK s, compartimenten van BEVEK s of gemeenschappelijke beleggingsfondsen. Evolutie netto-inventariswaarde (NIW) Dexia Equities L Emerging Markets (kap) 3

Jaarlijkse performances in EUR in % van de 10 laatste boekjaren (excl. kosten/taksen), berekend tussen 31/12/2002 en 31/12/2012 80 % 60 % 52,31 % 66,08 % 40 % 20 % 26,27 % 12,40 % 18,10 % 21,41 % 24,36 % 13,00 % 0 % -20 % -17,39 % -40 % -60 % -51,56 % 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Actuariële rendementen (berekend tussen 31/12 en 31/12/2012) Op 1 jaar 13 % Op 3 jaar 4,90 % Op 5 jaar -1,35 % Op 10 jaar 11,21 % Sinds start* 4,72 % *lanceringsdatum van het fonds: 2/6/1994 Let wel: de prestaties uit het verleden vormen geen enkele garantie voor de toekomstige prestaties. U kunt de evolutie van de NIW van dit compartiment volgen op www.belfius.be of in de financiële pers. Hoeveel mag erin belegd worden? De wereldwijde beurskapitalisatie is hier een handige leidraad. Deze bedroeg eind 2010 13 %. In de referentieportefeuille raden we momenteel dan ook aan een gewicht van minimaal 7 en maximaal 17 % van het aandelengedeelte te beleggen in de groeilanden. Interesse? Neem dan contact op met uw financieel adviseur of beleg online via Belfius Direct Net. 4

Dexia Equities L Emerging Markets in een notendop Beleggingspolitiek Dit compartiment belegt minstens twee derden in aandelen van ondernemingen die gevestigd zijn in landen met opkomende economieën of daar overwegend actief zijn. Deze landen kenmerken zich door een economisch en financieel bestel dat minder ontwikkeld is dan het onze, maar hebben meer groeimogelijkheden op lange termijn. Het beleggingsuniversum omvat de landen die zijn opgenomen of in aanmerking komen voor opname in de leidinggevende indexen die representatief zijn voor opkomende markten. Verder kan het compartiment beleggen in gelijkaardige waarden (zoals warranten en converteerbare obligaties) en in liquide middelen of geldmarktinstrumenten. Met het oog op goed portefeuillebeheer kan het ook beperkt gebruik maken van o.a. opties en futures. De aandelen uit dit compartiment zijn bestemd voor beleggers die hun belegde vermogen op lange termijn willen diversifiëren en bereid zijn daarbij een risico te lopen dat eigen is aan de schommelingen van de emerging markets (opkomende markten) waarop het beleggingsbeleid gericht is. Beleggersportret Dynamisch Munteenheid EUR Looptijd Geen vaste looptijd Inschrijven Minimale inschrijvingsprijs Type aandelen Geen minimale inschrijvingsprijs, intekening aan de netto-inventariswaarde (NIW) van de dag, elke bankwerkdag voor 12 uur (plaatselijke tijd). Intekeningen na 12 uur gebeuren aan NIW van de volgende bankwerkdag. De NIW is consulteerbaar via www.belfius.be. Aandelenklasse C & D: kapitalisatieaandelen (potentiële meerwaarde; de NIW die uitgekeerd wordt bij verkoop kan hoger zijn dan bij aankoop) en distributieaandelen (keert mogelijk een jaarlijks dividend uit in functie van de resultaten). Detailkenmerken Netto-inventariswaarde Elke bankwerkdag publicatie in De Tijd en L Echo, alsook op www.belfius.be Kosten ten laste van de belegger Instap < 50 000 EUR: 2,5 % 50 000 EUR - 124 999 EUR: 1,75 % 125 000 EUR - 249 999 EUR: 1 % 250 000 EUR: 0,75 % Uitstap Geen Beheer Max. 1,60 % Risico s De belegger wordt eraan herinnerd dat de waarde van zijn belegging zowel kan stijgen als dalen, zodat hij minder kan terugkrijgen dan hij heeft ingelegd. De belegger moet zich rekenschap geven van het volgende risico dat van wezenlijke relevantie is en waarmee de indicator niet noodzakelijk naar behoren heeft rekening gehouden: het risico gelinkt aan de groeimarkten. Meer info is beschikbaar in het document essentiële beleggersinformatie of op www.belfius.be/risicos-beleggingsproducten Synthetische risico-indicator Risiconiveau 7. Het vermelde risiconiveau geeft de volatiliteit weer van de historiek van het fonds, waarbij 1 het kleinste en 7 het grootste risico vertegenwoordigt. Dit cijfer kan in de tijd evolueren (zowel stijgen als dalen) en het laagste risiconiveau betekent niet dat de belegging "zonder risico" is. De volatiliteit, aangegeven door dit risiconiveau, geeft aan in welke mate de waarde van het fonds kan stijgen of dalen. Meer info is beschikbaar in het document Essentiële Beleggersinformatie. Fiscaliteit Op basis van de huidige fiscale wetgeving, die onderhevig kan zijn aan wijzigingen, is het belastingregime voor particuliere beleggers in België onderworpen aan de personenbelasting als volgt: voor distributieaandelen: Roerende voorheffing: 25 % op de dividenden, deze roerende voorheffing is bevrijdend. voor distributie- en kapitalisatieaandelen: De meerwaarde wordt niet onderworpen aan de roerende voorheffing. beurstaks (TOB): 1,00 % (max. 1 500 EUR) bij uitstap uit kapitalisatieaandelen of in geval van omzetting van kapitalisatieaandelen naar andere aandelen van eenzelfde of ander compartiment. Voor verdere info met betrekking tot de roerende voorheffing en de beurstaks kunt u terecht bij de financiële dienstverlener. Beleggers die onder een ander regime dan de Belgische personenbelasting vallen, worden verzocht zich te informeren over het belastingregime dat op hen van toepassing is. Prospectus Het prospectus, het document Essentiële Beleggersinformatie, de productfiche en het meest recente periodieke verslag zijn gratis beschikbaar in het Nederlands en het Frans op www.belfius.be (Sparen en beleggen / Producten per categorie / Fondsen) en in alle kantoren van Belfius Bank, die instaan voor de financiële dienstverlening van de bevek. Dit is een promotioneel document, opgesteld en verspreid door Belfius Bank. Het bevat geen, en kan niet worden beschouwd als beleggingsadvies. Het is tevens geen aanbeveling en dient niet als dusdanig geïnterpreteerd te worden als een aanbeveling om in te schrijven, of als een advies of aanbeveling om gelijk welke operatie uit te voeren. Dit document is niet opgesteld conform de bepalingen met betrekking tot de bevordering van onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied en is niet onderworpen aan het verbod tot handelen voorafgaand aan de verspreiding van onderzoek op beleggingsgebied. 5