Inhoud. AI Kaleidoscoop. Doel. Mededelingen. Mededelingen Doel Overzicht - onderwerpen Opgaven Samenvatting. Doel van werkcollege AI Kaleidoscoop

Vergelijkbare documenten
AI Kaleidoscoop. College 1. Wat gaan we vandaag doen? Huishoudelijke Zaken. Huishoudelijke Zaken

AI Kaleidoscoop. College 6: Deel 1:Expert systemen Deel 2: Onzekerheid in redeneren. Deel II: Redeneren met onzekerheid. Redeneren met onzekerheid

ontact: Contact:

AN IMMERSIVE SOUND EXPERIENCE LESBRIEF VOOR DOCENTEN VOORAFGAAND AAN DE VOORSTELLING

Intelligente Spelen. Pieter Spronck. TouW Informatica Symposium, Open Universiteit, Universiteit van Tilburg

Kunstmatige Intelligentie. Informatica en Informatiekunde

- Denkt zoals een mens (activiteiten die we associëren met menselijk denken.)

Geest, brein en cognitie

WELKOM BIJ BOMBERBOT! LES 1: WAT IS PROGRAMMEREN LES 1: WAT IS PROGRAMMEREN WAAR GAAT DEZE LES OVER? INTRODUCTIE

Kunstmatige intelligentie FILOSOFIE VAN DE KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE. Sterke AI These. Zwakke AI These. Denken en redeneren in AI

Eindexamen filosofie havo I

Kunstmatige intelligentie

Eindexamen Filosofie havo I

Waarmaken van Leibniz s droom

Thema 3 Techniek om ons heen

Informatie voor de leerkracht Introductie nieuw concept (pagina 1) Programmeren met Bomberbot (pagina 1)

Kunstmatige Intelligentie

INNOVATIES & FUNCTIONEEL BEHEER. Bij welke innovaties heeft Functioneel Beheer een rol?

Les B-08 Kunstmatige intelligentie en logica

BSc Kunstmatige Intelligentie. : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 1, periode 2

Computing machinery and Intelligence. A. M. Turing. Samengevat door: Matthijs Melissen

Artificiële Intelligentie En De Menselijke Maatschappij

Activiteit Doel Beschrijving doel Planning Uitvoering. De kinderen: - vervullen de rol van luisteraar en spreker. - vertellen een persoonlijk verhaal.

LEGO Mindstorms NXT 2.0

Waar blijft de minister

Oriëntatie Kunstmatige Intelligentie. Inleidend College Niels Taatgen

Kennismaken met en inoefenen van het geven van commando s. De leerlingen volbrengen een opdracht door het geven van commando s.

Denken kun je Leren!

Programma van toetsing tot september 2015 Versie 1.1 Con Amore B.V.

Contacten onderhouden

Werkboek rekenen/wiskunde groep 6. En nu vakantie! Naam:.. Aanvullend hoofdstuk. Blok 12

Kletsen met computers. Ontmasker de robot!

Intelligente coaching van mensen via smartphones

Telefoneren De zakelijke praktijk Praktijk- en informatieboek J.H. Altena

Correctievoorschrift HAVO. filosofie

LitLab Leesclub. De goede zoon van Rob van Essen. Leesclub 26: Robots. Spelregels

BIONISCHE TECHNOLOGIE. Tom Daniëls Business Development Manager West & South Europe. Welkom

Algemene informatie afstudeerfase


Zien, doen én verbeelden

Eindexamen Filosofie havo I

Voor de beoordeling zijn de volgende passages van de artikelen 41, 41a en 42 van het Eindexamenbesluit van belang:

AI Kaleidoscoop. College 11: Machinaal Leren. Machinaal leren: algemeen (1) Machinaal leren: algemeen (2) Machinaal leren: algemeen (3)

Weet waar je staat. Inzicht in didactische ict-bekwaamheid. Maaike Heitink (Universiteit Twente) Alfons ten Brummelhuis (Kennisnet)

12 keer beoordeeld 29 maart 2017

Gametechnologie algemene presentatie

Lees de uitleg over het verhschil tussen robots en machines. De machine maait.

Samenvatting Een theorie over menselijk redeneren

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 8

De Syntax-Semantiekredenering van Searle

Individuele Cognitieve Gedragstherapie bij Middelengebruik en Gokken. Dagdeel 4 4-1

Vakopleiding Wijk- en buurtbeheerder

WELKOM BIJ BOMBERBOT! LES 2: SEQUENTIES I LES 2: SEQUENTIES I WAAR GAAT DEZE LES OVER? INTRODUCTIE

Oriëntatie Kunstmatige Intelligentie. Cognitieve Ergonomie Niels Taatgen

Cognitieve Ergonomie. Hoofdstuk Laatste college Oriëntatie Kunstmatige Intelligentie Fokie Cnossen

Studiewijzer Inleiding Digitale Techniek, versie 1.6, , J.E.J. op den Brouw

Les 11. Meetkundige begrippen. Lijnen. een gebogen lijn een gebroken lijn een rechte. Een rechte benoemen we met een kleine letter.

Maken Big Data en Artificial Intelligence de mens overbodig? Edwin Steenvoorden, Delft, September 2018

Een geschiedenis van de robotica

FUNCTIEBESCHRIJVING DIVISIEMANAGER (M/V)

Testen met zelflerende en zelfexplorerende

Verstandelijk beperkte pa0ënten

Wat kan klantcontact met kunstmatige intelligentie?

Informatie-ochtend. 9 april 2019

Studiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE. Onderdeel

hello world En dat ga jij ook doen! Al mag je natuurlijk ook Mama is lief als eerste tekst gebruiken. Of een heel vies woord.

Programma van toetsing

De inzet van robots in de behandeling van autisme. Bibi Huskens en Rianne Verschuur

WAT IS EMOTIONELE INTELLIGENTIE?

User Centered Design. Analyseren van de interviews

TRAIN SERVICE & SHUNTING PLANNER

Computerspellen in soorten en maten

Opgaven Kunstmatige Intelligentie 1 maart 2017

Update plusklas 7. In deze update vertel ik kort iets over het zelfstandig werk en uitgebreider over project van de komende tijd.

Versie NL. Charter VUCERT

A la carte modules voor operationeel leidinggevenden. Het fundament... en dan?

Tot dusverre hebben we telkens een bepaalde opvatting over de geest besproken en ons

Activiteit 20. Gesprekken met computers De Turing test. Samenvatting. Leerplan links. Vaardigheden. Leeftijd. Materialen

DIENSTHOOFD. Netinfradiensten Domeindiensten/Technische diensten Asse, Brugge, Gent, Ronse

Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Dinsdag 31 mei uur

Concept Cartoons. Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland

Proefwerkweek Olympiaklas 1 Walewyc-mavo. Proefwerkweek

Het computationeel denken van een informaticus Maarten van Steen Center for Telematics and Information Technology (CTIT)

Excerpt. A. M. Turing, Computing Machinery and Intelligence. G.J.E. Rutten

Taxanomie van Bloom en de kunst van het vragen stellen. Anouk Mulder verschil in talent


THEMAMIDDAG. Werkplekleren en Social Learning

Keuzeboekje examentrainingen In dit boekje staat voor elk vak per blok beschreven wat er tijdens de examentraining aan bod komt.

Examenprogramma natuur, leven en technologie havo

Programma van toetsing

Proefwerkweek Olympiaklas 1 Walewyc-mavo. Proefwerkweek

ONLINE. ~ Reportage: Onbekende Juwelen der Psychologie ~ Tijdschrift Psychologie Nijmegen Mei 2015 Exclusieve online uitgave MEI 2015

Menselijkheid in gebiedsontwikkeling

Professionele Communicatie vlgs Thomas Gordon

Ontdekken van cognitieve. vaardigheden. (bij dementie) Rolinka Schim van der Loeff Ouderenpsycholoog ZZG zorggroep

Voorbereiding assessment

Beantwoord alle vragen en maak alle opdrachten in de uitwerkbijlage.

Voorwoord. Inhoud : 1. Wat is dyslexie 2. Onderzoek 3. Hulp middelen 4. Logopedie 5. Mijn dyslexie 6. Nawoord

TRANSCRIPTIE GESPREK MET GUSZTI EIBEN IN NOORDERLICHT, EEN PROGRAMMA VAN VPRO RADIO, 14 DECEMBER 2004

Een speelvriendje op batterijen: hoe gaan kinderen om met robots?

Transcriptie:

Inhoud AI Kaleidoscoop Werkcollege 1: AI Overzicht Mededelingen Doel Overzicht - onderwerpen Opgaven Samenvatting Radu Serban serbanr@cs.vu.nl Mededelingen Werkwijze: discussie, oefeningen met onlangs geleerde concepten en methoden voorlezen van werkboek - niet verplicht, wel geadviseerd Materiaal AI Kaleidoscoop (werk)college: VU blackboard: www.bb.vu.nl AI Kaleidoscoop rooster: http://www.cs.vu.nl/~frankh/rz/rooster.html ontact voor vragen: 1. E-mail: serbanr@cs.vu.nl; 2. Kamer T3.43 Werkcollege volgende week 15.09.2004 Doel Doel van werkcollege AI Kaleidoscoop Oefenen van geleerde concepten, methoden Voorbereiden voor examen Discusseren, eigen wijze van denken/leren aanpassen Andere meningen horen

Overzicht onderwerpen werkcollege ollege 1 (w.37): AI Overzicht ollege 2 (w.38): Zoeken zonder heuristieken ollege 3 (w.39): Zoeken met heuristieken Opgaven Werkboek 1 1. Wat is intelligentie? 2. Wat is Kunstmatige Intelligentie (KI)? 3. Hoe kun je KI herkennen? 4. Over de (on)mogelijkheid van KI? 5. Toepassingen van KI 6. Over zelf-lerende programma s ollege 4 (w.40): Zoeken met meer spelers Opg.1: Wat is intelligentie? Kunstmatige Intelligentie is de wetenschap die probeert menselijke intelligentie / denken / redeneren zo goed te begrijpen dat we het ook op een computer kunnen uitvoeren Eigenschappen van menselijke intelligentie? Leren van vergissingen Reageren op onvoorziene omstandigheden Nadenken over eigen en andermans gedrag Spreken Emoties hebben reativiteit Andere?

Andere eigenschappen van intelligent gedrag M D Opg.2: Wat is KI? 1. Woord-, spraak-, gezichtsherkenning 2. Goede geheugen hebben 3. Goed kunnen plannen 4. Nieuwe concepten abstraheren, classificeren 5. Effectief kunnen communiceren en reageren 6. Effectief kunnen vergelijken en zoeken 7. Goed kunnen samenwerken, coordineren (a) Is een computer programma met eigenschappen van menselijke intelligentie, intelligent? Welke eigenschappen zijn moeilijk te realiseren in een computerprogramma? (b) Intelligentie eisen voor een computerprogramma. Opg.3: Hoe kun je KI herkennen? Turing toets (Alan Turing, 1950): an machines think? Imitatie spel Gefocuseerd op symbolisch probleem-oplossing taken Gericht op menselijke vermogens Opg.4: (On)Mogelijkheid van KI (a) Natuurlijk kunnen computers niet intelligent zijn - hun handelen is immers volledig bepaald door de programmeur. (b) Natuurlijk kunnen dieren niet intelligent zijn - hun handelen is immers volledig bepaald door hun genen.

Opg.5: Voorbeelden van KI Systemen Taal Vertaling System Luchtverkeersleiding Toezienende Systemen Geautomatiseerde persoonlijke assistent Intelligente Snelwegen Robots for gevaarlijke omstandigheden NASA Verkenningsmissie Opg.5: Toepassingen van KI zelf-diagnose van auto s verzekerings acceptatie credit-card fraude-detectie toepassen van sociale wetgeving ontwerpen van gebitsprothesen locatie van waterkracht centrales verbeteren van gezondheidszorg plannen van kankerbehandelingen toekennen van strafmaat Opg.6: Over zelf-lerende programma s Machinal leren: door ervaring (leren van algemene regels uit specifieke voorbeelden) beter werken Leren van poort Leren van trap Machinaal leren Poort A B Poort = delen A,B, blok(a),blok(b),blok() + - A B + A&B steunen A B + -blok() A B - + A raakt-niet B Poort = delen A,B, + blok(a),blok(b) + A & B steunen + A raakt-niet B

Machinaal leren Trap : Stap 1 + Trap = delen A,B A kleiner-dan B A raakt B - + vrije ruimte tussen A,B A raakt-niet B Trap = delen A,B + blok(a),blok(b) + A raakt B Machinaal leren Trap : Stap 2 + + deel(), B raakt - + delen A,B + A raakt B + A gelijk-aan B Trap = delen A,B, + blok(a),blok(b),blok() + A raakt B + B raakt + A kleiner-dan B + B kleiner-dan Machinaal leren Trap : Stap 3 Machinaal leren Trap : Stap 4 + + A groter-dan B, B groter-dan + + A groter-dan B, B groter-dan - - B groter-dan + B kleiner-dan - - A boven B Trap = delen A,B,,D + blok(a),blok(b),blok() + A raakt B + B raakt + of (A kleiner-dan B en B kleiner-dan ) of (A groter-dan B en B groter-dan ) Trap = delen A,B,,D + blok(a),blok(b),blok(),blok(d)+ A raakt B + B raakt + raakt D + A niet-boven B + of (A kleiner-dan B + B kleiner-dan ) of (A groter-dan B + B groter-dan ) of (A kleiner-dan B + B groter-dan )

Samenvatting & Vragen KI: begrijpen van menselijke intelligentie zo goed dat we het op een computer kunnen uitvoeren KI toepassingen: plannen, coordineren van complexe takken, advies geven Machinal leren: essentieel voor intelligent gedrag van computer