Mijn denken stottert vaak meer dan mijn benen

Vergelijkbare documenten
Over innerlijke veranderingen bij parkinson

Over innerlijke veranderingen bij parkinson. Het is vaak niet wat het lijkt A. Nouws Hulp Bij Parkinson Druten

Over innerlijke veranderingen bij parkinson. Het is vaak niet wat het lijkt A. Nouws Hulp Bij Parkinson Druten

It takes two to tango

Ad Nouws (psycholoog en auteur van Mijn denken stottert vaak meer dan mijn benen )

Gerhard Wekking. Eerstelijnspsycholoog, GZ-psycholoog Cognitief Gedragstherapeut Systeemtherapeut Neuropsycholoog

Parkinson en neuropsychiatrie

Cognitieve problematiek bij de ziekte van Parkinson invloed voor patiënt en mantelzorger

Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand Maart

Nieuwsbrief van het Parkinson Café april 2015.

Opbouw praatje. Wat is dementie? Vormen van dementie Diagnose dementie Behandeling van dementie De verloop van dementie Conclusie

Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening

Nieuwsbrief van de maand april 2019

Parkinsoncafe april 16. Ziekte van Parkinson Cognitie

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding

Plaatsbepaling. Oorzaken van hersenletsel. Indeling gevolgen. Gevolgen van hersenletsel. Gevolgen van hersenletsel

Grensoverschrijdend gedrag. Les 2: inleiding in de psychopathologie

Patiënt Educatie Programma Parkinson (PEPP) Een oppepper voor patiënt én partner

Wat er ook aan de hand is, de gevolgen zijn hetzelfde. Je bent een aantal lichamelijke functies, die je voorheen als vanzelfsprekend aannam, kwijt.

Wat doet Parkinson met uw relatie?

Hoe help je iemand die aan zelfmoord denkt?

Vergeetachtig of dement?

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud

Enschede 5,7. Werkstuk door een scholier 2172 woorden 21 mei keer beoordeeld. Nederlands. Inleiding

Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep / Hartstichting j.v.erp@hartstichting.nl. Stress en hart- en vaatziekten

Cursus Parkinson? Houd je aandacht erbij!

Vermoeidheid bij MPD

Help, mijn geheugen is bijna vol. Dr. Harriët Smeding Klinisch Neuropsycholoog SEIN 31 maart 2016

Nieuwsbrief van het Parkinson Café maart 2015.

Depressie bij ouderen

Angst Stemming Psychose Persoonlijkheid Gebruik middelen Rest

Werkstuk Biologie Dementie

Neuropsychologisch. Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB

MMPI-2 Code type 1-2/2-1

De Lastmeter. Hoeveel last heeft u van problemen, klachten en zorgen? Oncologie

Cursus Parkinson? Houd je aandacht erbij!

Dementie. Havenziekenhuis

1.1 Relatie verslaving

Herstel en Balans. Kanker zet je leven op zijn kop. De rol van de psycholoog. Maria Poppe GZ-psycholoog De Vruchtenburg maart 2010

OMGAAN MET DE DIAGNOSE EN DE BEHANDELING HOE MOET HET NU VERDER?

Informatiebijeenkomst. Dementie

Wat is dementie? Radboud universitair medisch centrum

Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Is er vaker sprake van angst en depressie in de palliatieve fase?

Delier in de laatste levensfase. Informatie voor naasten van patiënten met een delier in de laatste levensfase

Omgaan met neuropsychologische gevolgen na NAH in de chronische fase. Henry Honné

Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Na vanmiddag. bij ouderen met een verstandelijke beperking

Verschil tussen Alzheimer en Dementie

Leven met een amputatie. Chris Leegwater Vinke Psycholoog

Angst en onzekerheid bij erfelijke hartaandoeningen

De diagnose Fronto Temporale dementie..en dan? Freek Gillissen Verpleegkundig consulent dementie

MEE Utrecht, Gooi & Vecht. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking.

Hoe blijf je mentaal fit?

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking. Voor verwijzers

Inzicht in Autisme. Lezing

Humanitas Tandem Achterhoek. Presentatie Marianne de Veer Coördinator

Hoe blijf je mentaal fit?

Geen energie, moe, ernstig vermoeid, uitgeput Bij (ex) oncologische patienten. Joyce Vermeer 21 September 2018

Grip op je Depressie. Cursus voor mensen met depressieve klachten

Welkom. Publiekslezing dementie 17 februari 2015 #pldementie

In de laatste levensfase staat de mens voor aan aantal taken:

Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter)

Veranderingen in de DSM-V stemmingsstoornissen. R.A. van Elmpt AIOS psychiatrie

De patiënt met acuut optredende verwardheid (delier)

Dementie per leeftijdscategorie Dementie Dementiesyndroom. = ontgeesting. Omvang dementie in Nederland. Matthieu Berenbroek

Praktische opdracht ANW Depressies

Cursus Parkinson? Houd je aandacht erbij!

Klachten na een hersenschudding algemene informatie

Partners van een borstkanker patient, waar blijft u? Erik van Muilekom MANP verpleegkundig specialist

Jos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep. Stress en gezondheid

Herkenning en begeleiding van trauma bij vluchtelingen

Verschijningsvormen van dementie op jonge leeftijd, verschillen en overeenkomsten Freek Gillissen

VERANDERING VAN GEDRAG: EEN PROBLEEM OF NIET? Marieke Schuurmans Verpleegkundige & onderzoeker UMC Utrecht/Hogeschool Utrecht

Resultaten van een enquête MediQuality in samenwerking met Omnivit Stress Control over stress bij zorgverstrekkers en patiënten.

Mindfulness, de stand van zaken & Hoe verder?

Denkt u. dat u mentaal. vastloopt?

Dementie in de palliatieve fase

m a n u k e i r s e E m e r i t u s h o o g l e r a a r F a c u l t e i t g e n e e s k u n d e K U L e u v e n

Thuiszorgcafé. Depressie. Astrid Petiet, verpleegkundig specialist GGZ Heleen Steunenberg, Coördinator deskundigheidsbevordering

Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk /

Presentatie Slotervaartziekenhuis Omgaan met chronische ziekte & stress 24 mei 2016 Janette Vijfhuizen, trainer en ervaringsdeskundige

Oncologie. Lastmeter

Wat is niet aangeboren hersenletsel?

Lesmodule 4 fasen van. dementie. VOORBEELD LESMODULE: 4 fasen van dementie

Autisme en depressie. Congres Nijcare 14 juni 2018 Katelijne Robbertz & Cees Kan

Mindfulnesstraining. Anders omgaan met stress, pijn en vermoeidheid

Door Machteld Muller & Linda Stoutjesdijk /

Patiënt Educatie Programma Parkinson (PEPP) Een oppepper voor patiënt én partner Revalidatiecentrum Breda

Elles Douven en Liselot Kerpershoek

Cursus Parkinson? Houd je aandacht erbij!

Workshop Gesprek in de laatste levensfase

Cognitieve gedragstherapie bij autisme

DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN. Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen

Infobrochure. Psychose

Het was mijn bedoeling deze nieuwsbrief eerder uit te brengen, ware het niet dat ik gordelroos kreeg op Oudejaarsdag! Een pijnlijke zenuwontsteking.

Aardbevingen en psychische klachten

Ontwikkelen: een levenslang proces 11

Distress rond overgangen in het ziekteproces

Dienst geriatrie Dementie. Informatiebrochure voor de patiënt en de familie

Zorg en nazorg na een behandeling op de Intensive Care

SEverity of Non-dopaminergic Symptoms in Parkinson s Disease (SENS-PD) scale

Transcriptie:

Mijn denken stottert vaak meer dan mijn benen Over de andere kanten van de ziekte van Parkinson

A.Nouws Voorheen: Polikliniek Thalamus Wolfheze The Netherlands

1990 Geheugentraining

Enquête Gegevens(1990) Plotseling leeg worden in een gesprek De lijn in een gesprek kwijt raken Moeilijk gedachten duidelijk kunnen maken Moeilijk met meerderen in gesprek zijn Iets wat net gebeurd is of gedacht letterlijk niet uit het hoofd krijgen Vergeten te herinneren Problemen met plannen Blijven hangen aan ideeën en inzichten(schakelfouten) Zich verliezen in details

Maar boven al: Ontstaan van een-dimensionaliteit Er is slechts een kanaal beschikbaar(mono) Geen multitasking meer

Parkinson Hou Je Aandacht Erbij

Inhoud Cursus Ordelijke leven Verbeteren van aandacht en concentratie Schakelproblemen herkennen Verbeteren van de communicatie Verbeteren van het gebruik van het geheugen

Parkinson Hou Je Aandacht Erbij

Winkler Kliniek Wolfheze

Grondpatroon van innerlijke(psychische) veranderingen Mentale(cognitieve) veranderingen Initiatiefarmoede Veranderingen binnen het gevoelsleven en de stemming Onvermogen om spanning te verdragen

Psychische veranderingen bij de ziekte van Parkinson Het gaat om autonome veranderingen Ze moeten goed geduid worden Het gaat om psychische symptomen en niet om psychische stoornissen Psychiatrische diagnosen moeten gereserveerd blijven voor complicaties

Psychische veranderingen bij de ziekte van Parkinson Psychische symptomen(veranderd denken, voelen en willen) hebben invloed op de zelfbeleving en gedrag Het wezen van mensen is in het geding Je kunt ook spreken van een veranderde zijnswijze Het is zaak om die zijnswijze samen met de patiënt te verkennen en te verduidelijken

Psychische veranderingen bij de ziekte van Parkinson Patiënten moeten het goede referentiekader ontwikkelen: parkinson heeft lichamelijke symptomen en het brengt ook pychische symptomen en dat maakt dat iemand zich (heel) anders kan gaan voelen en gedragen

Grondpatroon van innerlijke(psychische) veranderingen Mentale(cognitieve) veranderingen Initiatiefarmoede: Veranderingen binnen het gevoelsleven en de stemming Onvermogen om spanning te verdragen

Een kwestie van schakelen Psychische veranderingen lijken in bepaalde mate erg veel op de motorische symptomen. Problemen met starten en omschakelen.

Grondpatroon Mentale veranderingen: haperen van het denken en niet langer multi tasken Initiatiefarmoede: niet langer zelf dingen bedenken en/of uitvoeren: het wordt stil in huis, dingen blijven liggen, partner wordt aanjager, dreigende teloorgang van de wederkerigheid Emotionele veranderingen: labiliteit, tegenstrijdige gevoelens, vervlakking, verlies van empathie, pseudopiekeren

En dan nog Enorme toename van de stressgevoeligheid Waarschijnlijk door veranderingen in het stressysteem zelf Niet normaal meer

Stressgevoeligheid Niet normaal meer : het leven zelf wordt stress Geen peil op te trekken Fysiologische basis: te weinig cortisol Nooit meer positieve stress Spanningsregulatie soms hoofdbehandeling

Ontstaan van de parkinson persoonlijkheid?

Mogelijke gevolgen Op zeker spelen: orde structuur, niet improviseren, meer methodisch gaan leven. wezensverandering/soms ontstaan van een parkinson persoonlijkheid De tweede positie opzoeken, uit de frontlinie weg. Relatieproblemen door de teloorgang van de wederkerigheid in relaties door verdwijnen van het initiatief

Mogelijke gevolgen Relatieproblemen door de problemen met de empathie Terugtrekgedrag: niet langer bedrijfszeker, niet mee kunnen praten, stress Stemmingsproblemen door het alsmaar piekeren

Verder lezen? Ad Nouws Mijn denken stottert vaak meer dan mijn benen. Hoe mensen parkinson beleven 2014 Poiesz Uitgevers BV Koog aan der Zaan ISBN 9789491549632

Contact: A. Nouws Nouwshulpbijparkinson 0645149159 info@nouwshulpbijparkinson www.nouwshulpbijparkinson.nl