Help, mijn geheugen is bijna vol. Dr. Harriët Smeding Klinisch Neuropsycholoog SEIN 31 maart 2016

Transcriptie

1 Help, mijn geheugen is bijna vol. Dr. Harriët Smeding Klinisch Neuropsycholoog SEIN 31 maart 2016

2 Ons geweldige geheugen

3 Gigantisch visueel geheugen Nickerson plaatjes herkenning 98% goed Standing plaatjes! herkenning 83% goed

4 Geheugenpaleis Wereldgeheugenkampioenschappen

5

6

7 Ons beroerde geheugen Wat we niet zien, onthouden we niet. We zien allemaal iets anders.

8 Ons selectieve geheugen niet in staat om verjaardag van schoonzus te onthouden (al 25 jaar in de familie), maar wel weten hoe Cruijff de goal maakte in zijn rentreewedstrijd bij Ajax tegen Haarlem vrouw of man?

9 Ons selectieve geheugen altijd mijn sleutels kwijt, maar als ik patiënt terugzie na 3 jaar kunnen vertellen wat zijn dochter voor werk deed.. als een tapijt dat zich uitrolt.

10 Top 5 geheugenklachten 1. Namen vergeten 2. Niet op woorden kunnen komen 3. Spullen kwijt raken 4. Teksten/gesprekken niet goed kunnen onthouden 5. Vergeten van plannen en voornemens

11 Geheugenklachten in de spreekkamer ik heb zo n last van mijn korte geheugen

12 Korte termijn geheugen Hoe lang is het korte termijn geheugen? Een halve dag? Een half uur? een halve minuut? Een halve seconde?

13 Clip clive wearing x2y

14 Clive Wearing Aantekeningen: 8:31: now I am really,completely awake 9:06 Now I am perfectly, overwhelmingly awake 9:34 Now I am superlatively, actually awake

15

16 Lange termijn geheugen

17 Langetermijngeheugen: declaratief - procedureel Procedurele geheugen: - vaardigheden, conditionering - kennis kan niet worden verwoord (beschrijf hoe je fietst!) Declaratieve geheugen: - kennis kan worden verwoord (semantisch: beschrijf een fiets) (episodisch: beschrijf jouw fiets)

18 Geheugen in het brein

19 Lange termijn geheugen Herinneren: Recollectie Actief bovenhalen van informatie Familiariteit Gevoel van bekendheid Vergeten: Interferentie theorie Oude herinneringen door nieuwe lastiger bereikbaar Vervalhypothese Herinneringen vallen uit elkaar, worden overschreven

20 Herinneren dynamisch proces Groep A Hoe snel reden de auto s ongeveer toen ze tegen elkaar te pletter sloegen? Groep B Hoe snel reden de auto s ongeveer toen ze tegen elkaar botsten? Groep A schatte de snelheid gemiddeld 16 kilometer hoger in dan groep B Herinneren = reconstrueren en wordt dus bepaald door het heden, door de vraag, door de geur, door stemming, angst etc.

21 Herinneren dynamisch proces Valse herinneringen Elisabeth Loftus Lost in mall experiment

22 Herinneren dynamisch proces Douwe Draaisma Vraag aan kinderen in jaren 50 hoe autoritair is je vader? 20 % ja Zelfde vraag in jaren 70 aan dezelfde personen? 60% ja

23 Oorzaken geheugenklachten Spanningen, drukte Psychische of emotionele problemen Hersenaandoeningen Hartklachten Voeding Medicijnen drugs en alcohol Onzekerheid over eigen geheugen Ouder worden Aandacht interesse

24 Hersenaandoeningen Geheugenstoornissen voorop ziekte van Alzheimer Syndroom van Korsakoff Transient global amnesia Herpes simplex encephalitis Tumor Infarct in thalamus Geheugenstoornissen meer secundair Ziekte van Parkinson MS epilepsie Psychose neurolues

25 Psychologische vergeetachtigheid Model van Rudolf Ponds, MUMC Geheugenfalen Verlies zelfvertrouwen door overbezordheid of catastrofale reacties Selectieve waarneming: - letten op missers - normaal wordt abnormaal Cognitieve inspanning - te veel inspanning - te weinig inspanning Versterking gevoel van falen 25

26 Wanneer geruststellen? wanneer verwijzen?

27 Doorverwijzen als Als vergeetachtigheid duidelijk anders is dan voorheen als vergeetachtigheid de dagelijkse activiteiten flink verstoort Als er iets in zijn geheel uit het geheugen verdwijnt. Als iemand tijdens gesprek informatie steeds herhaalt Als naast vergeetachtigheid ook problemen met oriëntatievermogen, taalgebruik of gedrag Als MMSE onder 24 is?

28

29 Geheugen is geen spier Geruststellen maar oefenen in hoe beter te onthouden helpt wel Interne geheugenstrategieën Herhaling Ordening, systeem Verbanden leggen Visualiseren / verbeelden ezelsbruggetjes (MVDWOP) Wie, wat, waar, wanneer veel oefenen en creatief zijn= vermoeiend

30 Wilt u alles onthouden? Het ruimt lekker op Loslaten

31 Dank voor u aandacht!