In de laatste levensfase staat de mens voor aan aantal taken:

Transcriptie

1 Ouderdomsfase: (=8 e en laatste levensfase in de theorie van de psychoanalyticus Erik Erikson) In de laatste levensfase staat de mens voor aan aantal taken: - verwerken - terugzien - balans opmaken - berusting - acceptatie Deze taken worden bemoeilijkt door de verliezen die men lijdt wanneer men ouder wordt. Men ondervindt belemmeringen en blokkades. Belemmeringen: - psychisch: o rouw o depressieve gevoelens (reactief) - lichamelijke achteruitgang o oren o ogen o benen - sociaal: verlies rollen o als partner o als ouder o werk o clubs / verenigingen / kerk - materieel o AOW o meer kosten verzorging o eigen bijdrage s Blokkades: - ziekten - endogene depressie - dementie 1

2 Psychogeriatrie (= leer van de geest bij ouderdom) Verschillende vormen van dementie: - Vasculaire dementie o Veroorzaakt doorarterio sclerose (aderverkalking) o Of multi-infarct dementie - Alzheimer o Oorzaak: stofwisselingsstoornis - Dementievormen met als oorzaak: o Alcohol (Korsakov) o Medicijnen o Suikerziekte o AIDS o Geslachtziekten - Dementie met neurologische oorsprong o Ziekte van Pick o Multiple Sclerose o Etc. 2

3 Alzheimer - stoornis in prikkelgeleide systeem door afbraak van Galantamine (I) (II) figuur 1: prikkelgeleiding met (I) en zonder (II) galantamine - effect op het geheugen: o verstoring van het inprentingsvermogen LT 32 % KT 100 % RV Figuur 2: Geheugenplaatsen in hersenen (RV=rekenvermogen KT=Korte Termijngeheugen LT=Lange Termijngeheugen) 3

4 Systeem van inprenting: Hoe vaker men iets herhaalt hoe beter het wordt opgeslagen in het lange termijn geheugen: >85 Tabel 1: het aantal keer dat men spreekt over perioden in het leven 4

5 Verschijningsvormen van dementie en daarbij gewenste omgang met de patient: - beginnende fase o lichte verwarring o geheugenproblemen o achteruitgang rekenvermogen o achterdocht o bewust zijn van achteruitgang o confabuleren (verzinnen van verhalen als antwoord op vragen) o ontkenning o depressie / agressie Omgangsvorm: R.O.T. (realiteits oriëntatie training) en geheugentraining kunnen behulpzaam zijn om de verwarring te verminderen. - tweede fase o voortschrijdende verwarring o ernstig geheugen verlies o desoriëntatie in tijd Omgangsvorm: Validation (valor=waarde) Benaderingswijze ontwikkelt door Naomi Feil waarbij de belevingswereld van de dementerende erkend wordt als diens waarheid. De begeleider gaat daar in mee om zo onnodige stress bij de patiënt te voorkomen. Wordt ook in de derde fase toegepast - derde fase o ernstige verwarring o wanen o ontremmingen in taal en gedrag o boosheid of juist laconiek o karakterversterking of verzwakking o incontinentie o afasie (onvermogen om goed te spreken) o apraxi (onvermogen om complexe handelingen uit te voeren) - vierde fase o seniele fase vegetatief Omgangsvorm: Warme zorg bv. snoezelen 5

6 Literatuur en internetverwijzing: - Zorgmap Dementie Eindredactie E.H.Coene, arts-uitgave van Stichting September, Amsterdam Alzheimerwijzer, Alzheimer Nederland, isbn een vreemde kostganger in mijn hoofd, Evert v Rossum (mijn leven met Alzheimer) v Gennep A dam - Dement, zo gek nog niet Bére Miesen, psychologie bij dementie. Kosmos uitgevers. 6