Nota voor : vergadering algemeen bestuur Datum : 18 december 2013 Onderwerp : Tarievenlijst Dienstverlening Brandweer VNOG 2014 Agendapunt : 5 Kenmerk : AB/1329 Bijlage: Tarievenlijst Dienstverlening Brandweer VNOG 2014 met Toelichting Portefeuillehouder: Middelen Inleiding Met het aangaan van de gemeenschappelijke regeling hebben de colleges van de deelnemende gemeenten de wettelijke brandweertaken overgedragen aan de veiligheidsregio. De wettelijke taken worden bekostigd uit de algemene middelen. De brandweer voert daarnaast andere activiteiten uit, ook wel dienstverlening genoemd (zoals wegdekreinigen, het beschikbaar stellen van materieel, het uitvoeren van wacht- en bewakingsdiensten). Nu ten gevolge van een wijziging van de Wet veiligheidsregio s de mogelijkheid tot het hebben van een gemeentelijke brandweer komt te vervallen is het niet meer aan de gemeenten om leges te heffen op dienstverlenende activiteiten door de brandweer. De veiligheidsregio kan dit nu doen. Voor het in rekening brengen van de kosten van dienstverlening wordt voorgesteld aan te sluiten bij de bevoegdheid om overeenkomsten te sluiten, in combinatie met het vaststellen van tarieven. Advies-besluit 1. De Tarievenlijst Dienstverlening Brandweer Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland 2014 vaststellen; 2. De onder 1. genoemde tarievenlijst toepassen met ingang van 1 januari 2014 en deze opnemen in de systematiek van de begroting VNOG. Beoogd effect Het beschikken over een kader van uniforme tariefstelling voor dienstverlenende activiteiten door de brandweer VNOG. Argumenten 1.1 De wettelijke taak van de brandweer wordt betaald uit de algemene middelen De kosten van de wettelijke taken van de brandweer 1 worden betaald uit de algemene middelen, die de regio ontvangt van de deelnemende gemeenten en het rijk. Het is niet toegestaan om voor de uitvoering van de wettelijke taak bij derden kosten in rekening te brengen. Kosten van dienstverlenende taken van de brandweer, voor zover deze niet te maken hebben met het wegnemen van gevaar voor mens en dier, kunnen in principe worden verhaald. 1.2 Kostenverhaal voor dienstverlening kan langs privaatrechtelijke weg Gemeenteraden kunnen besluiten tot het heffen van brandweerrechten 2, zolang de gemeente ook de brandweertaken uitvoert. Deze bevoegdheid was niet overgedragen aan de veiligheidsregio. 1 Artikel 3, eerste lid Wet veiligheidsregio s: a. het voorkomen, beperken en bestrijden van brand, het beperken van brandgevaar, het voorkomen en beperken van ongevallen bij brand en al hetgeen daarmee verband houdt; b. het beperken en bestrijden van gevaar voor mensen en dieren bij ongevallen anders dan bij brand. 2 Artikel 229, eerste lid onder b. Gemeentewet. 1
Per 1 januari 2014 zal de mogelijkheid tot het hebben van een gemeentelijke brandweer vervallen. Daarmee vervalt voor de gemeenten de mogelijkheid om leges in rekening te brengen voor dienstverlening door de brandweer 3. De brandweertaken uit de Wet veiligheidsregio s zijn ondergebracht bij de VNOG. In het verlengde hiervan is het aan de VNOG om tarieven te rekenen voor dienstverlening en deze vast te stellen. Voor de dienstverlening wordt aangesloten bij de mogelijkheid tot het sluiten van overeenkomsten. De gemeenschappelijke regeling geeft aan dat het dagelijks bestuur en de bestuurscommissies daartoe bevoegd zijn. 1.3 De tarievenlijst is een kader voor het dagelijks bestuur en de bestuurscommissies Om te bereiken dat binnen de VNOG uniforme tarieven worden gehanteerd kan het algemeen bestuur daarvoor een kader stellen. Indien het dagelijks bestuur of een bestuurscommissie kosten van dienstverlening in rekening brengt dan hanteren zij de vastgestelde tarieven. 1.4 De tarieven bestaan uit personele en materiële componenten Binnen de VNOG worden standaardbedragen gehanteerd voor de vergoedingen voor het brandweerpersoneel. Voor de tarieven voor dienstverlening worden deze bedragen verhoogd met de werkgeverslasten en wordt de BTW-component toegevoegd. Bij het bepalen van de overige tarieven zijn de tarieven van enkele van de deelnemende gemeenten met elkaar vergeleken en waar nodig bijgesteld of geïndexeerd tot een kostendekkend niveau. 2.1 De tarievenlijst wordt onderdeel van de procedure van de begroting Door de tarievenlijst te koppelen aan de procedure van de begroting wordt geborgd dat de lijst jaarlijks wordt nagegaan en gecontroleerd op volledigheid. Bovendien kunnen de tarieven indien nodig worden geactualiseerd. Kanttekeningen 1.1 Dienstverlening kan door marktpartijen worden gedaan Steeds moet de afweging worden gemaakt of een activiteit die de brandweer uitvoert of waartoe een verzoek binnenkomt deel past binnen de wettelijke taak of als dienstverlening moet worden aangemerkt. In dat laatste geval kunnen er ook andere (markt)partijen zijn die de activiteit kunnen uitvoeren. De VNOG is gebonden aan de Wet Markt en Overheid, die regels geeft voor het als overheid uitvoeren van economische activiteiten. In de toelichting bij de tarievenlijst wordt hier nader op ingegaan. 1.2 De korpsactiviteiten binnen MOED blijven buiten beschouwing Binnen het project MOED is de term maatschappelijke dienstverlening geïntroduceerd. Voor activiteiten die in de toekomst onder deze noemer zullen worden verricht zullen geen tarieven gelden. Uitvoering/communicatie/inwerkingtreding De Tarievenlijst Dienstverlening Brandweer Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland 2014 met de Toelichting treedt in werking per 1 januari 2014. Rapportage/ evaluatie Verantwoording van het gebruik van de Tarievenlijst is onderdeel van de verantwoording in het kader van de jaarrekening. Personele consequenties Geen. 3 De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft haar eerdere advies aan gemeenten om de bevoegdheid tot het heffen van leges over te dragen aan de veiligheidsregio herroepen (na overleg met de departementen van V&J en BZK). De VNG adviseert om diensten die niet tot de wettelijke brandweertaak horen aan te merken als privaatrechtelijke diensten, uit te voeren door de veiligheidsregio, waarvoor de veiligheidsregio tarieven vaststelt. 2
Financiën De VNOG beschikt over een grondslag voor uniforme tarieven voor dienstverlening en kan de kosten daar neerleggen waar deze zijn gemaakt. Naar verwachting zal het niet om al te grote bedragen gaan. Bijlagen Tarievenlijst Dienstverlening Brandweer Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland 2014 met Toelichting. 3
Het algemeen bestuur van de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland; Bijeen in de vergadering d.d. 18 december 2013; Gelezen het voorstel van het dagelijks bestuur d.d. 14 november 2013; Gelet op de artikelen 6, eerste lid, 15, tweede lid, onder f. en 20, onder e. Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland; Besluit: 1. De Tarievenlijst Dienstverlening Brandweer Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland 2014 vast te stellen; 2. De onder 1. genoemde tarievenlijst toe te passen met ingang van 1 januari 2014 en deze op te nemen in de systematiek van de begroting VNOG. De voorzitter De ambtelijk secretaris Drs. J.C.G.M. Berends mr. M. Assies Apeldoorn, 18 december 2013 4
Tarievenlijst Dienstverlening Brandweer Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland 2014 De Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland hanteert in het kader van dienstverlening de volgende tarieven: Incl. BTW Excl. BTW 1. Diensten verricht door personeel het verrichten van diensten per uur per manschap 32,00 26,00 per bevelvoerder 40,00 33,00 per officier 40,00 33,00 Voor het verrichten van diensten hanteert de VNOG een starttarief dat gelijk is aan de genoemde uurtarieven. 2. Beschikbaar stellen van brandblusmiddelen 10,00 8,00 (per etmaal) 3. Verrichtingen ten behoeve van de adembescherming 3.1 controleren en reinigen van een gelaatstuk 18,50 15,00 3.2 controleren van een persluchttoestel 60,00 50,00 3.3 het vullen van een persluchttoestel per liter 3,25 3,00 4. Het ter beschikking stellen van materieel Voor het beschikbaar stellen van materieel per uur, 175,00 145,00 inclusief chauffeur, exclusief overig personeel 5. Het reinigen van wegen De tarieven voor het reinigen van rijks- en/of gemeentelijke en provinciale wegen, per reiniging 5.1 Bij vlekken van 1-10 m 2 172,00 142,00 5.2 Voor een spoor tot 100 meter lengte 286,00 236,00 5.3 Voor een spoor vanaf 100 meter lengte 286,00 236,00 Verhoogd met: 5.3.1 Voor een smal spoor, breedte tot 10 cm: Per iedere volgende 100 meter of gedeelte daarvan 115,00 95,00 5.3.2 Voor een breed spoor, breder dan 10 cm: Per iedere volgende 100 meter of gedeelte daarvan 172,00 142,00 Algemeen Aan deze Tarievenlijst kunnen geen rechten worden ontleend; Daar waar de verrichte dienst een uurtarief kent en de dienstverlening van kortere duur is dan een uur wordt het starttarief in rekening gebracht. Daar waar de dienstverlening van langere duur is dan een uur wordt het geldende tarief naar eenheden van een kwartier in rekening gebracht; Daar waar de verrichte dienst een tarief per etmaal kent en de dienstverlening van een kortere duur is dan een etmaal wordt het tarief per etmaal in rekening gebracht; Bij de tarieven voor het reinigen van wegen is het bepalen van de genoemde oppervlakte en lengten ter beoordeling aan het brandweerpersoneel dat de betreffende werkzaamheden heeft uitgevoerd; Tarieven waarin deze regeling niet voorziet, worden verrekend op basis van een uurtarief personeel, aangevuld met daadwerkelijke (verbruiks)kosten. 5
Toelichting bij de Tarievenlijst Dienstverlening Brandweer Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland 2014 1. Algemeen Het is niet toegestaan om voor de uitvoering van wettelijke taken door de brandweer kosten in rekening te brengen. Deze taak omvat de werkzaamheden die samenhangen met het opheffen van een acute gevaarsituatie. Voor de activiteiten van de brandweer die niet rechtstreeks verband houden met de wettelijke taak kunnen in principe kosten in rekening worden gebracht. Het is niet altijd duidelijk of sprake is van het uitvoeren van de wettelijke taak of dat sprake is van dienstverlening, deze kunnen in elkaar overgaan. Bij de dienstverlening speelt daarnaast een rol dat er sprake kan zijn van activiteiten die ook door bedrijven kunnen worden uitgevoerd. Hierbij is de Wet Markt en Overheid van belang. 2. Taken van de brandweer 2.1 De wettelijke taak van de brandweer De wettelijke taak van de brandweer is opgenomen in de Wet veiligheidsregio s: a. het voorkomen, beperken en bestrijden van brand, het beperken van brandgevaar, het voorkomen en beperken van ongevallen bij brand en al hetgeen daarmee verband houdt; b. het beperken en bestrijden van gevaar voor mensen en dieren bij ongevallen anders dan bij brand. 2.2 Niet-wettelijke taken Het is mogelijk om de brandweer op grond van beleid of keuzes en onder bepaalde voorwaarden in te zetten voor andere dan de wettelijke taken. Het gaat dan om niet-verplichte taken, waaraan geen rechten kunnen worden ontleend. 3. Dienstverlening of hulpverlening Voor het beoordelen van een verzoek om hulp aan de brandweer worden enkele criteria benoemd: a. in principe vindt de uitvoering van de wettelijke taak plaats op afroep en dienstverlening op afspraak; b. is er sprake van het behartigen van het algemeen belang (= wettelijke taak/geen kostenverhaal) of van individuele belangen (= dienstverlening/kostenverhaal); c. is er sprake van een acute gevaarsituatie of niet; Bij ieder verzoek om dienstverlening wordt nagegaan of de gevraagde dienst behoort tot de wettelijke taak van de brandweer: a. zo ja: taak uitvoeren; geen kostenverhaal toegestaan; b. zo nee: nagaan of er alternatieven zijn buiten de brandweer (via de verantwoordelijke partij); c. zo ja: verzoek afwijzen; d. zo nee: activiteit kan worden uitgevoerd; kostenverhaal is toegestaan. 4. Voorbeelden van concrete dienstverleningsactiviteiten De brandweer geeft in de praktijk invulling aan activiteiten die als dienstverlening worden aangemerkt. In het licht van het bovenstaande wordt van enkele activiteiten nagegaan hoe hiermee omgegaan kan worden. 4.1 opnemen van gevaarlijke stoffen en verwijderen van olie Deze activiteit wordt door de brandweer geregeld uitgevoerd na een ongeval, waarvoor de brandweer is gealarmeerd. 6
In zo n situatie is de brandweer al ter plaatse en ligt het opruimen van stoffen als olie in het verlengde van de wettelijke taak. Er worden dan geen kosten in rekening gebracht. Dit is anders indien de brandweer speciaal moet opkomen voor een dergelijke activiteit. De eerste vraag is dan of de gevraagde dienst wel door brandweerpersoneel en met brandweermiddelen moet worden uitgevoerd. Er zijn immers alternatieven, die door de primair verantwoordelijke, in de regel de wegbeheerder, kunnen worden ingezet (gespecialiseerde schoonmaakbedrijven). In deze heeft ook de politie een taak (weg afzetten). Maakt de wegbeheerder toch gebruik van de diensten van de brandweer dan worden kosten in rekening gebracht. 4.2 bevrijden van personen uit lift/toegang verschaffen bij buitensluiting In eerste instantie ligt hier een verantwoordelijkheid voor de eigenaar/gebruiker van het gebouw waarin de lift zich bevindt. Deze zal een contract hebben met een storingsdienst. Een uitzondering zal zich voordoen indien er sprake is van het redden van personen bij een ongeval, personen onwel zijn geworden danwel er een levensbedreigende situatie dreigt/is ontstaan. In de regel is er dus geen taak voor de brandweer. Wordt de brandweer desondanks opgeroepen dan volgt een rekening voor de gemaakte kosten. Voor buitensluitingen geldt ook dat er alternatieven zijn voor het oproepen van de brandweer. 4.3 wacht- en bewakingsdiensten Het komt voor dat de brandweer wordt gevraagd personeel en/of middelen te leveren in geval van evenementen. In beginsel kunnen dergelijke taken worden uitgevoerd door particuliere beveiligingsorganisaties. Indien hiervoor brandweerpersoneel wordt ingezet dan kunnen de kosten hiervan bij de organisator van het evenement in rekening worden gebracht. 5.4 geven van voorlichting/instructie aan bedrijven Het geven van voorlichting is te beschouwen als een onderdeel van de wettelijke taak (in het kader van risicobeheersing). Hiervoor worden geen kosten in rekening gebracht. Dat geldt niet voor het geven van instructie aan personeel van bedrijven en instellingen. Daarvoor kunnen particuliere organisaties worden ingezet. 7