Last Mile Beschrijving & case 14 december 2011
Inhoud Last Mile Inhoud beschrijving Kern van de tool Aanpak Mensen & middelen Resultaat Case beschrijving / best practice Toepassing Aanvullende informatie 1
De kern De brengt de kosten van stedelijke distributie transparant en objectief in beeld Aanleiding en doelgroep Uit onderzoekt blijkt dat ongeveer 80 % van de voertuigbewegingen in de stad wordt gedaan door transportbedrijven die niet zijn gespecialiseerd in stedelijk distributie. Alhoewel samenwerking kostenverlagend werkt ligt overdracht van transport aan een derde partij gevoelig. NEA heeft op basis van de data uit hun kosten database een rekenmodel gemaakt waarmee de kosten transparant en objectief in beeld worden gebracht. De rekenmodule is ontwikkeld voor de incidentele vervoerder. Het kan hierbij gaan om een beroepsgoederenvervoerder die incidenteel in de stad moet zijn of om een eigen vervoerder die een incidentele levering moet uitvoeren. Doel Er zijn verschillende kwalitatieve argumenten waarom de vervoerders niet kunnen of willen bundelen, zoals: contact met de afnemer of kans op schade. Ook zijn er verschillende kostenargumenten waarom de vervoerders niet kunnen of willen bundelen, zoals een onbekend omslagpunt wanneer het rendabel wordt om voor bundeling te gaan of het argument dat bundeling ook geld kost. Doel van de rekenmodule is om voor alle stakeholders, verlader, vervoerder, stad en winkelier inzichtelijk te maken wanneer het wel/niet lonend is om lading over te dragen aan de rand van de stad. Het proces van besluitvorming of lading al dan niet wordt overgedragen voor bundeling, wordt hiermee bedrijfseconomisch ondersteund en de keuze voor de vervoerder wordt inzichtelijker. 2
Aanpak Het invulscherm van de rekenmodule geeft in vier delen snel resultaat Delen Activiteiten Inschatting tijdsduur Op deze pagina start de rekenmodule 1 Verblijftijd Als de verblijftijd bekend is en wordt ingevoerd dan gebruikt de rekenmodule deze input. Is de verblijftijd niet bekend, dan wordt deze herleid op basis van de gegevens ingevuld in deel twee. 1 minuut In dit deel moeten de volgende gegevens worden ingevoerd dan wel geselecteerd: Voertuigtype 2 Algemene gegevens Totaal aantal stops (afleveradressen) in de bebouwde kom Totale af te leggen afstand binnen de bebouwde kom (heen en terug) Soort ladingdrager Totaal aantal van deze ladingdrager (som van alle lading van alle stops binnen bebouwde kom bij elkaar opgeteld) Tijdstip (binnen of buiten de spits) 30 minuten 3 Loonkosten In dit deel moeten de volgende gegevens worden ingevoerd: Bruto loonkosten per jaar voor dit voertuig (uit de CAO beroepsgoederenvervoer) Indien er sprake is van bijvoorbeeld eigen vervoer kan een afwijkend uurtarief worden ingevoerd. < 1 minuut of 30 minuten (in geval van afwijkende loonkosten) Op basis van de ingevoerde gegevens berekent het systeem de volgende gegevens: Differentiële kosten in de bebouwde kom voor deze reis 4 Resultaten Differentiële kosten in de bebouwde kom per ladingdrager Totale kosten voor deze reis binnen de bebouwde kom Totale kosten binnen de bebouwde kom per ladingdrager < 1 minuut 3
Mensen & middelen De gebruiker moet kennis hebben van de vervoerder, lading en opdracht en er zijn geen middelen nodig De gebruiker dient bekend te zijn met: Het in te zetten (eigen) voertuigtype; Het precieze aantal kilometers van een bepaalde transportopdracht die hij moet rijden in het betreffende stadsgebied; De kenmerken van de afleveropdracht: aantal stuks van een bepaalde ladingdrager ( doos, pallet, rolcontainer ); Het aantal stops binnen de afleveropdracht; Het tijdstip ( binnen of buiten de spits); De van toepassing zijnde bruto loonkosten. Rekenvoorbeeld: In te zetten voertuigtype: vrachtwagen Loonkosten: volgens CAO Beroepsvervoer Aantal kilometers in het stadsgebied: 6,5 Aantal pallets: 3 Aantal stops: 2 Mensen Tijdstip: buiten de spits Totale kosten (Breda): 24,74 euro Kosten per pallet: 8,25 euro Middelen Om de in te vullen, zijn geen specifieke middelen nodig. De gebruiker dient wel een goed zicht te hebben in de wijze waarop de door te rekenen transportopdracht uitgevoerd wordt indien dit zelf zou worden gedaan. Opmerking: De geeft een realistisch beeld van de kosten van het zelf uitvoeren van een stadsrit. Deze informatie dient ten minste twee doelen: Bewustwording van de kosten van incidentele stadsbelevering. Uitgangspunt bij het zoeken naar betere c.q. goedkopere alternatieven. 4
Resultaat Resultaat is een inschatting van absolute vervoersstromen, emissies en haalbare vermindering door maatregelen Na het invoeren van de gevraagde gegevens berekent de kostenmodule de kostprijs van het zelf uitvoeren van de rit. Op basis van deze kostprijs kan de vervoerder de beslissing nemen om direct naar de bestemming in de binnenstad te rijden of de lading over te dragen aan de rand van de stad. Argumentatie: Resultaten Wel overslaan: Uitkomst rekenmodule is duidelijk hoger dan kosten derden + eigen kosten overslaan Niet overslaan Uitkomst rekenmodule is gelijk aan of lager dan kosten derden + eigen kosten overslaan Aandachtspunten bij resultaten van het model De rekenmodule berekent een integrale kostprijs en een differentiële kostprijs. Indien met overweegt om structureel de lading over te dragen voor bundeling, dan dient men de integrale kostprijs te hanteren als referentie kader. Overweegt men om incidenteel de lading voor bundeling aan te bieden, dan dient men de differentiële kostprijs te vergelijken. Het systeem berekent de kosten die de incidentele vervoerder kwijt is als deze besluit om de rit de stad in zelf uit te voeren. Het bedrag dat het systeem berekent kan feitelijk ook worden ingezet om de lading over te dragen aan een derde partij die de goederen gebundeld de stad in vervoert. Of men besluit om de lading voor bundeling aan te bieden, hangt natuurlijk ook af van de vraag wat het kost om de lading aan de rand van de stad over te slaan. Om tot besluit te komen al dan niet over te slaan, zal men de kosten die men moet betalen aan deze derde partij moeten opvragen. Deze gegevens zijn niet opgenomen in de kostenmodule, daar deze kosten per marktpartij kunnen variëren. 5
Case Case Breda Eenheidstarieven: Voor een transportopdracht hanteert een vervoerder een eenheidstarief in, bijvoorbeeld het landelijk distributievervoer met een vrachtwagen, van 1,53 per kilometer. Het aantal kilometers in de transportopdracht geeft dan direct de kostprijs van de rit. Voor het gemak wordt er dan van uitgegaan dat alle fasen van de rit, zoals rijden op de rijksweg of binnen stedelijk gebied, even duur zijn. Dit is echter niet in overeenstemming met de werkelijkheid. Rijden in de stad: Het eenheidstarief is mede gebaseerd op een gemiddelde rijsnelheid. Gedeelten van de rit met een hogere rijsnelheid hebben een lagere dan gemiddelde kostprijs per kilometer en vice versa. Dit houdt in dat het rijden in stadsgebied, zeker in centra van oude steden, een relatief hoge kostprijs heeft. Het lijkt er op dat vooral de incidentele vervoerder, een vervoerder die maar af en toe in het centrum moet zijn en die maar enkele goederen moet afleveren, hiervan niet voldoende op de hoogte is. : De geeft een incidentele vervoerder een realistisch beeld van de kosten van het zelf afleveren van de goederen binnen het stadscentrum. Met andere woorden: de maakt de incidentele vervoerder bewust van de feitelijke kosten van deze transportfase. Daarnaast geeft deze kostprijs de vervoerder een uitgangspunt bij het zoeken naar vervoeralternatieven. Immers, als de kosten van het zelf afleveren niet hoger zijn dan de alternatieven, bijvoorbeeld via stadsdistributie, dan moet hij het afleveren, op kostengronden, zelf blijven doen. Breda: De maakt gebruik van een groot aantal basisgegevens die uniek zijn voor iedere stad. Het betreft hierbij gegevens zoals: gemiddelde rijsnelheid binnen en buiten de spits, de gemiddelde tijd per stop. Dit betekent dat de Breda, met gegevens verzameld in Breda, niet zomaar gebruikt kan worden voor andere steden. 6
Toepassing De rekenmodule is voor vervoerders toepasbaar voor besparingsdoelstellingen en maatregelen Koploper groepen Verladers Vervoerders Gemeenten Doelgroep PDL (info) Geïnteresseerden in Award Potentiële Awardwinnaars Awardwinnaars Criteria PDL & Zoektermen Strategie Tactiek Uitvoering Besparings- doelstelling Nulmeting (IST) Bepaling scope Keuze meetmethode Organisatorische borging Communicatie intern & extern Planning & coördinatie realisatie Maatregelen (intern & in keten) Monitoring resultaten & bijsturing De rekenmodule is toepasbaar voor vervoerders die kosten willen besparen, maar tegelijk ook willen verduurzamen en hiervoor bijvoorbeeld op weg zijn naar een Lean & Green Award. De rekenmodule geeft daarnaast inzicht voor verladers, vervoerders en gemeente over de kosten van het vervoer in de binnenstad en daarmee kunnen ze een gewogen afweging maken of het goedkoper is om hun vervoer aan de rand van de stad over te slaan. 7
Aanvullende informatie Aanvullende informatie voor verdieping Contactpersonen / specialisten Algemene vragen Programma Duurzame Logistiek E-mail: dsdcoach@connekt.nl of Robert Goevaers, telefoon: 015 2516 565 Technische vragen of problemen NEA Transportonderzoek en -opleiding E-mail: Aad van den Engel of Aad van den Engel, telefoon: 079 322 2380 Bronnen / links 1. Link naar Tool, klik hier 2. Link informatie omtrent Duurzame Stedelijke Distributie, klik hier 3. Link naar artikel betreffende de case Nijmegen, klik hier Referenties De is ontwikkeld door NEA Transportonderzoek en opleiding in opdracht van het programma Duurzame Logistiek/Connekt. 8