Zó wil ik leven. informatieblad Radar oktober 2013 "Samen met alle cliënten hebben we de eerste schop in de grond gezet." Verbouwing woonvorm t Anker Monumentale villa verbouwd tot hedendaagse woonvorm Meedoen in de buurt? Gewoon kwestie van doen / Ziggo aansluiting in alle woonvormen / Niet sturende communicatie in de praktijk / Regelgeving jeugd en gezin vanaf 2015
2 3 Inhoudsopgave 3 6 7 8 10 12 14 16 Meedoen met de buurt? Gewoon een kwestie van doen! Ziggo aansluiting in elke woonvorm Ondersteuning jeugd en gezin vanaf 2015 in één hand Speciaal beweegaanbod voor cliënten Kort nieuws & agenda Niet sturende communicatie in de praktijk Beklimming Mont Ventoux, een persoonlijk relaas Verhuizing t Anker komt eindelijk dichterbij Beste lezer, In juni beklom een aantal van onze cliënten de Mont Ventoux. Op eigen kracht. Op pure wilskracht soms. Dankzij flinke aanmoedigingen en voor sommigen een duwtje in de rug, werd deze megaprestatie geleverd. De Franse berg Mont Ventoux is een mooie metafoor voor de nieuwe weg die wij als Radar mét onze cliënten, medewerkers, ouders en vertegenwoordigers zijn ingeslagen. Want hoewel de weg soms kronkelig en steil is, weten we precies waar we naar toe moeten, en waarom. In deze Echo een terugblik op het Mont Ventoux-avontuur van Henry Verbroekken en zijn buddy Fred Hagenbeek. Ook cliënten die in hun vrije tijd graag bewegen, komen in dit nummer aan bod. Samen met Maastricht Sport heeft Radar namelijk een aangepast sportaanbod ontwikkeld. Zo kunnen onze cliënten in de regio Maastricht/Heuvelland de komende maanden verschillende sporten uitproberen, nieuwe mensen leren kennen en wie weet zelfs nieuwe vriendschappen op doen. Ook de weg naar de Wmo kan soms grillig en steil lijken, maar toch worden overal flinke stappen voorwaarts gezet. We zitten aan tafel, praten mee en ondertussen halen we banden met buurt en wijk aan. In Landgraaf loopt dat zeer voorspoedig. Een gesprek met kwartiermaker Désiree Verbocht en vier begeleiders. Meedoen met de buurt? Gewoon een kwestie van doen! v.l.n.r. Guy Calis, Yvonne de Vries, Daphne Roumen en Emmy Silvertant 18 19 Valkenburg, here we come! Column Frans Wilms Centraal in alles wat we doen, staat natuurlijk de cliënt. Maar wat wil de cliënt nu eigenlijk precies, waar ligt zijn of haar ondersteuningsbehoefte, waar wil hij of zij nu echt eens over praten. Monique Cuypers van de Radar Academie vertelt hoe nietsturende communicatie daarbij kan helpen. Tot slot gaan we naar t Anker waar cliënten inmiddels reikhalzend uitkijken naar terugkeer naar de verbouwde woonvorm in Valkenburg. Verder in dit nummer: een nieuwe visie op Jeugdzorg en veel ander nieuws. Wij wensen u veel leesplezier! De redactie Meedoen aan de burendag, de buurtbrunch en -barbecue, de lokale rommelmarkt, klusjes doen voor mensen die dat nodig hebben en dat is nog maar het begin. Volgens Désiree Verbocht (kwartiermaker Wmo), Yvonne de Vries en Daphne Roumen (beiden WV Caeciliahof Landgraaf), Guy Calis (WV Hereweg Landgraaf) en Emmy Silvertant (Ambulant) zit er nog véél meer in het vat. We moeten allemaal om, begeleiders, cliënten en buurtbewoners, zo luidt de gezamenlijke opinie. Désiree Verbocht: Per 1 januari 2015 wordt de Wmo (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) ingevoerd. Kern van de Wmo is dat cliënten zoveel mogelijk meedoen in de maatschappij. Dat vraagt om een behoorlijke omslag van iedereen: cliënten, hun netwerk, maar ook van onze organisatie en medewerkers. Om de verandering zo goed mogelijk vorm te geven, is een goede samenwerking met de gemeente en ketenpartners in Landgraaf noodzakelijk. We moeten duidelijkheid scheppen over onze rol en expertise en onze missie en visie uitdragen. Maar ook de voorzieningen van Radar moeten waar mogelijk de handen ineenslaan. Om die reden heb ik inloopbijeenkomsten in het leven geroepen. Hierin informeren we elkaar over onze expertise, netwerken en contacten. Dat geeft mij bagage richting de gemeente en ketenpartners. De aanwezige vertegenwoordigers van de voorzieningen kunnen leren van elkaars ervaringen en gebruikmaken van elkaars netwerk en voorziening.
4 5 Blikveld verruimen Het is overigens bepaald niet zo, dat we bij nul beginnen, vervolgt Désiree. Gelukkig is er de afgelopen jaren al veel gezaaid. We proberen nu elkaars blikveld te verruimen, te kijken naar kansen en mogelijkheden en dat werkt zeer stimulerend. Dat vindt ook Guy, die zelf al actief is met het organiseren van activiteiten in de buurt, veelal samen met Gerard Mol van Welsun. Welsun ondersteunt mensen, zowel jongeren als ouderen, in het vergroten van hun sociale zelfredzaamheid. Samen met Welsun hebben we het afgelopen jaar een aantal activiteiten opgezet waaraan ook onze cliënten hebben deelgenomen, zoals een rommelmarkt. Onze cliënten hebben bijvoorbeeld pignata s gemaakt (felgekleurde constructies van papier waar snoep in Burendag bij woonvorm Hereweg zit), en bloempotten die zijn omgetoverd tot koeien. Bij collega-voorzieningen hebben we producten ingezameld die we op de rommelmarkt hebben verkocht. Sinds kort hebben we de sleutel van Welsun s jongerenhome zodat onze cliënten daar gebruik van kunnen maken en waar van alles voor hen te doen is. Goede match vinden Woonvorm Caeciliahof heeft eveneens contact met Welsun. Yvonne: We maken met onze cliënten een inventarisatie van wat ze graag willen doen. Dat gaat dan om eenvoudige klusjes, zoals een hondje uitlaten, boodschappen doen, een kopje koffie drinken bij iemand. Het gaat er om dat je elkaar iets te bieden hebt, waar onze cliënten én de buurtbewoners iets aan hebben. Collega Daphne: Het is een kwestie van geven en nemen, je moet een goede match zien te vinden. We proberen onze cliënten ook te stimuleren om mee te doen aan activiteiten in de buurt. De eerste keer moet je dan mee, maar als het contact er eenmaal is, en ze merken dat het leuk is, dan gaat het de volgende keer al een stuk gemakkelijker. "Mijn belangrijkste taak ligt in het ontschotten, zowel binnen de voorzieningen in Landgraaf als met andere organisaties." woonvormen of andere buurtbewoners. Emmy vertelt dat ze, als onderdeel van haar taak als wijkmedewerker, in de Gehandicaptenraad Landgraaf zit. Ik vertegenwoordig hierin alle burgers met een verstandelijke beperking, omdat dit een vaak een vergeten doelgroep is en waarvan er 375 mensen een vorm van ondersteuning krijgen vanuit Radar, Op de Bies of SGL. Via het overleg van de Gehandicaptenraad met de wethouder, wordt deze doelgroep onder de aandacht gebracht, niet alleen nu, maar zeker ook na 2015 bij de overgang naar de Wmo. Meer begrip voor elkaar Volgens Guy zijn er nog talloze andere mogelijkheden om de interactie tussen cliënten en buurtbewoners op een positieve manier te vergroten. Het begint met betrokkenheid tonen, meedenken met de buurt. De gemeente is hier bijvoorbeeld bezig met een Ontmoetingstuin te ontwerpen. Daar denken we in mee. Samen met Welsun hebben we deelgenomen aan NL Doet. In het verleden was er nog wel eens frictie met de buurt, maar je merkt dat een betere en meer ontspannen omgang daar ook bij helpt, zoals bijvoorbeeld tijdens de onlangs georganiseerde Burendag. Onze cliënten steken daar de handen uit de mouwen, net zoals iedereen. Wat je merkt is dat je tijdens zo n burendag op een andere manier met elkaar omgaat. Er ontstaat meer begrip voor elkaar en de sociale cohesie in de wijk wordt beter. Nieuwe rol Daphne: Onze rol als medewerker verandert. Op de eerste plaats moeten we durven loslaten. Dat kost tijd, ook voor de cliënt, en die tijd moeten we ook nemen. Daarnaast dienen we er als begeleiding veel meer op uit te trekken, contacten te leggen, noem maar op. Dat is anders, maar wel positief. Daar krijg je energie van. Zeker als je ziet hoe cliënten kunnen genieten van het meedoen aan activiteiten. Emmy: Belangrijk is dat we hierin worden gefaciliteerd. Dat ook wij in onze kracht worden gezet. Natuurlijk door onze hoofden, maar ook de kwartiermaker levert toegevoegde waarde. Ontschotten Désiree: Mijn belangrijkste taak ligt in het ontschotten, zowel binnen de voorzieningen in Landgraaf als met andere organisaties. Er zijn veel hulpverlenende organisaties, het gaat erom dat we met elkaar de verbinding zoeken, beter afstemmen, kijken wat anders kan en met minder budget. Kijken naar kansen en mogelijkheden. Dat is een grote uitdaging, maar een mooi proces. Als kwartiermaker is het zaak aan tafel te zitten bij werkgroepen van de gemeente Landgraaf. Binnenkort gaan vier werkgroepen van start, en Radar is daarin vertegenwoordigd. Wat je merkt is dat we met onze missie en visie eigenlijk voorlopen op sommige andere organisaties. Onze expertise wordt gewaardeerd, we hebben al mooie referentieprojecten in de gemeente. Het is nu wel zaak om niet in papier te blijven hangen, maar de mouwen op te stropen en te starten met de uitwerking. In onze voorzieningen wordt dat al volop gedaan en dat werkt enorm positief. "Er ontstaat meer begrip voor elkaar en de sociale cohesie in de wijk wordt beter." Geen etiket! Bij Ambulant ligt de zaak iets anders. Emmy: Onze cliënten wonen verspreid door Landgraaf en zijn er huiverig voor het etiket Radar opgeplakt te krijgen. We moeten dat dus iets voorzichter aanpakken. Met Welsun heb ik afgesproken dat als er activiteiten in een wijk zijn waar onze cliënten wonen, hij dit doorgeeft. Zo kan de begeleiding dit met de cliënt bespreken om eventuele weerstand weg te nemen. Daarnaast wordt gekeken of sport- en kookclubjes in de wijk kunnen worden opgestart en/of uitgebreid met cliënten uit
6 7 Internet-, bel- en tv pakket in elke woonvorm Zelf weten wat je kijkt Op je eigen kamer je tv-programma naar keuze kunnen kijken. Of dat nu Eredivisie Live is, Film 1 of gewoon Boer zoekt vrouw op Nederland 1. Sinds 1 juli kunnen cliënten in woonvormen hun eigen internet-, bel- en tv-pakket afnemen bij Ziggo. Een grote stap voorwaarts, vindt Robert Cox, hoofd I&A bij Radar. Hiermee ondersteunen we onze visie de eigen kracht van de cliënt versterken. De cliënt bepaalt nu immers zelf! Radar loopt hiermee behoorlijk op de troepen vooruit, concludeert Robert. Tot voor kort was het bij geen enkele provider mogelijk om op één postcode tot soms wel vijftien of meer digitale ontvangers te plaatsen. In eerste instantie wilde ook Ziggo er niet aan, maar na lang aandringen, zijn ze toch overstag gegaan. Toen de kogel eenmaal door de kerk was, begon het echte werk pas. Want deze aanpak vereist standaardisatie, dus in elke woonvorm dezelfde infrastructuur. Simpel gezegd: nieuwe bekabeling. Een forse investering waar ook Ziggo aan heeft bijgedragen. Daarnaast was de administratie een horde die genomen moest worden. We hebben ongeveer 70 woonvormen waarvan cliënten die dat wensten, één voor één aangemeld moesten worden. Dat heeft even tijd gekost. Overigens, benadrukt Robert, behouden we natuurlijk de televisie in de algemene ruimten. Voor de gezelligheid, maar ook voor cliënten die geen eigen pakket willen afnemen bij Ziggo. Radar Helpdesk en website Het project houdt niet op bij het trekken van nieuwe kabels en installeren van de kastjes, er is meer nodig. Speciaal voor onze cliënten is een website opgezet (http://ziggo.radar.org) waar ze van alles op kunnen doorgeven: aan- of afmelding als klant, aanpassingen in hun pakket, een verhuizing of klachten. De website is zo opgezet dat deze eenvoudig toegankelijk is voor de cliënt. Daarnaast is er een speciale Radar Helpdesk (085 0140123) in het leven geroepen waarvoor Radar-Ziggo servicedienst telefoon, internet en televisie Heb je een abonnement bij Ziggo? Neem bij een storing, wijziging of installatie contact op via 085-014 01 23 http://ziggo.radar.org Zó wil ik leven. Ziggo zelfs een apart bedrijf heeft ingeschakeld. Hier kunnen cliënten terecht als er bijvoorbeeld een storing is, of als ze vragen hebben. Het verschil met de reguliere Helpdesk is dat onze cliënten te woord worden gestaan op een manier die bij hen past. Bovendien wordt meer tijd genomen om hun vraag te beantwoorden of probleem op te lossen. Uithangbord Voor Ziggo is dit project een uithangbord geworden, aldus Robert. Met dit concept kunnen ze nu naar andere zorginstellingen. Want hoe je het ook wendt of keert, dit is de toekomst. Met het oog op toekomstige ontwikkelingen op het gebied van zorg op afstand, domotica, e-health, noem maar op, dan zijn deze voorzieningen straks een noodzaak. Datzelfde argument geldt uiteraard ook voor Radar. Hiermee lopen we nu absoluut voorop in de regionale zorgwereld. Wat ICT betreft zijn we klaar voor de toekomst en zo kunnen we ons bij gemeenten nog beter op de kaart zetten. Regel- en wetgeving Ondersteuning jeugd en gezin vanaf 2015 in één hand De achttien gemeenten in Zuid-Limburg hebben in 2012 de handen ineen geslagen en een nieuwe visie ontwikkeld onder de kop Zorg voor de jeugd in Zuid-Limburg 2020. Met als uitgangspunt: alle zorg en ondersteuning aan jeugd en gezin onder te brengen bij de gemeente en vanuit één loket te regelen. Echo sprak over deze nieuwe ontwikkelingen met programmamanager Kind en Jeugd Gilberte Pinckaers. Gilberte: Het huidige stelsel van zorg voor de jeugd functioneert onvoldoende. Belangrijke knelpunten zijn bureaucratie, een tekortschietende samenwerking rond gezinnen en de toename van het gebruik van gespecialiseerde zorg. Hierdoor kan het gebeuren dat wel vijf verschillende instanties zich met één gezin bemoeien. Dat dit niet wenselijk is, moge duidelijk zijn. Directe aanleiding om dit probleem nu bij de kop te pakken, is de invoering van de nieuwe Wet op de Jeugdzorg, Wet Passend Onderwijs (invoering van zorgplicht), de overheveling van extramurale begeleiding AWBZ naar de Wmo (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) en de Wet werken naar vermogen. Allemaal gericht op het bijdragen van versterking van de zelfredzaamheid en dragen van eigen verantwoordelijkheid van elke inwoner in Zuid-Limburg. Tevens dient er een korting op het totale budget Jeugdzorg van 35 % gerealiseerd te worden. Dat vraagt natuurlijk een cultuuromslag voor het kind, de ouders, professionals en gemeenten. Meedoen en meetellen Het motto van de nieuwe visie is meedoen en meetellen en houdt in dat ieder kind het recht heeft gezond en veilig op te groeien, zijn talenten te ontwikkelen en naar vermogen mee te doen in de samenleving. Ouders zijn hiervoor eerstverantwoordelijk. Maar ook het bredere sociale netwerk heeft een belangrijke bijdrage. De gemeenten nemen voor de zorg voor de jeugd, de leefwereld van jeugdigen en hun opvoeders als uitgangspunt. De uitvoering moet eenvoudiger en gericht zijn op eigen verantwoordelijkheid en kracht van ouders en jongeren. Zij kiezen zelf de hulp en steun die ze nodig hebben en houden regie. Zij schuiven niet meer door van de ene naar de andere hulpverlener. Men gaat uit van één gezin, één plan, één regisseur. De manier waarop dit gebeurt, is per situatie verschillend. Als de veiligheid van een kind bijvoorbeeld in het geding is, wordt opgetreden om de veiligheid te herstellen. Veranderingen AWBZ zorg Wat betekenen deze veranderingen voor kinderen die nu gebruikmaken van het kinderdagcentrum (KDC), opvoedondersteuning, vroeghulp of behandeling door gedragskundigen van Radar? Gilberte licht toe: Het is duidelijk dat dit tot een verschuiving van het huidige aanbod leidt. Ouders kunnen met specifieke vragen over opgroei- en opvoedproblemen, of het nu gaat om onderwijs of gezondheid, terecht bij één loket van het CJG (Centrum voor Jeugd en Gezin) binnen de eigen gemeente. Er zullen minder kinderen gebruik gaan maken van onze kinderdagcentra, omdat meer kinderen in de eigen gemeente thuis, in de reguliere kinderopvang en op school worden ondersteund. Medewerkers zullen dus vaker in de eigen leefomgeving van het kind de gevraagde ondersteuning bieden. Binnen gemeenten worden sociale wijkteams ingericht waar met meerdere partijen gekeken wordt welke ondersteuning er nodig is. Samenwerking tussen de verschillende jeugdzorgaanbieders staat daarbij centraal. Met als doel dat uiteindelijk elk kind zich zo gewoon mogelijk kan ontplooien en deel uitmaakt van de samenleving.
8 9 Speciaal beweegaanbod voor cliënten Sportdag De samenwerking met Maastricht Sport dateert van voorjaar 2013. Maastricht Sport is de zelfstandige sportorganisatie van de gemeente Maastricht. In onze visie moeten zo veel mogelijk Maastrichtenaren sporten. Daar horen natuurlijk mensen met een verstandelijke beperking ook bij. We zijn begonnen met een kick-off, licht Britt toe. Een sportdag in sportpark De Geusselt waar cliënten op ludieke wijze hebben kunnen kennismaken met een aantal sporten. De aanwezigen waren zeer enthousiast." Sporten is gezond én gezellig. Je leert nieuwe mensen kennen, kunt vriendschappen sluiten, je voelt je fitter en zit beter in je vel. Ook mensen met een verstandelijke beperking willen graag sporten en deel uitmaken van de maatschappij. Net zoals jij en ik. Toch blijkt dat in de praktijk vaak lastig. Club- en buurthuiswerk van Radar en Maastricht Sport brengen daar verandering in. Monique Hollanders van Club- en Buurthuiswerk: Voor cliënten is het soms moeilijk te beginnen met sporten omdat ze niet precies weten wat ze leuk vinden, of het aanbod niet kennen. Cliënten vinden het ook moeilijk om alleen te gaan. Ze kiezen niet voor het onbekende. Ook is de doorstroom naar een reguliere sportvereniging vaak niet eenvoudig. Samen met Maastricht Sport hebben we speciaal voor cliënten een beweegaanbod gemaakt waarbij ze op een ontspannen manier kennis kunnen maken met een aantal verschillende sporten. We bieden vijf cursussen aan die elk zes weken duren. De cliënt sport dan een keer per week op een vaste dag in de week. Vijf cursussen Britt Beckers, Combinatiefunctionaris Sport en Bewegen bij Maastricht Sport: De lessen zijn afgestemd op mensen met een verstandelijke beperking. De groepen zijn niet groot, zodat de deelnemers goed begeleid kunnen worden. Op dit moment bestaat het aanbod uit: fitness, zumba, bewegen op muziek, B-kick en zwemplezier in het Geusseltbad. De cursussen worden gegeven met verschillende commerciële aanbieders zoals Club Pellikaan, City Gym, Geusseltbad, MAC Maastricht en Health Club Amby. De sportscholen die deze sportactiviteiten aanbieden, worden ondersteund door vrijwilligers die ervaring hebben in de omgang met mensen met een verstandelijke beperking. Een cliënt mag aan elke cursus meedoen. Het is wel de bedoeling dat ze een hele cursus, dus zes weken, afmaken. Op deze manier hebben de cliënten de mogelijkheid om te sporten midden in de samenleving. Zo kunnen ze nieuwe mensen leren kennen, misschien nieuwe vriendschappen sluiten en gezond bewegen. Sport- en Spelinstuif Naast de cursussen kunnen de cliënten meedoen aan de maandelijkse Sport-en Spelinstuif, die op 27 augustus is gestart in Sportzaal Malberg. Op deze avond komen steeds andere sporten aan bod, denk aan badminton, dans, basketbal, slagbal, dynamic tennis, voetbal of atletiek. Doel is vooral te laten ervaren dat bewegen leuk en gezellig is. Betaalbaar houden Tot voor kort viel bewegen voor veel cliënten onder de activiteiten van de dagbesteding, maar dat is niet langer het geval. Dat betekent dus, dat de cliënt zelf zijn sportactiviteiten dient te regelen én betalen. Daar ligt nog wel een uitdaging, beseft Monique. Niet alleen dat een cliënt ervaart dat sporten fijn is, maar ook begrijpt dat dit geld kost, net als een leuk uitstapje. Ons uitganspunt blijft echter dat we het zo betaalbaar mogelijk kunnen aanbieden. De cursussen zijn overigens ook toegankelijk voor mensen met een verstandelijke beperking buiten Radar. De werving zal dan ook breder plaatsvinden. "Op deze manier hebben de cliënten de mogelijkheid te sporten midden in de samenleving." Britt Beckers en Monique Hollanders Meer weten? Neem dan contact op met Club- en Buurthuiswerk Monique Hollander of Walter Loozen Tel. 088 350 50 78 of cbw@radar.org
10 11 Kort nieuws & agenda Opening jeu de boulesbaan Kerkrade Roberto Azzaretto in atelier Rakonti Kort Nieuws Samenwerking met Crafts&Co Radar is een samenwerking aangegaan met Crafts&Co. Vanuit de voorzieningen AC de Jeker, Belfort, Ut Glaashoes en Ambark worden handgemaakte producten verkocht binnen het slow shopping concept van Crafts&Co, gelegen aan de Sint Pieterstraat 72 in Maastricht. Een aantal malen per maand zullen cliënten van Radar een bijdrage leveren in de winkel ter ondersteuning. Meer informatie www.craftsandco.nl Project HeugemerHof Midden in Heugem, aan de Heugemerstraat in Maastricht, wordt project HeugemerHof gerealiseerd. Heugemer- Hof bestaat uit 18 nieuwbouw huurappartementen van Woningcorporatie Maasvallei op het terrein gelegen achter de voormalige boerderij Van den Boorn. De voormalige boerderij wordt verbouwd en uitgebreid met een nieuwbouwgedeelte, waarna het geheel verhuurd zal worden aan Radar, die hier begeleid wonen voor 22 mensen met een verstandelijke beperking mogelijk maakt De streefdatum voor oplevering van de nieuwbouw ligt in het 4de kwartaal van 2013. Bekijk het filmpje over het complex op http://vimeo.com/70316166 Kerkrade viert opening jeu de boulesbaan en MG-toerrit Sport verbroedert zei pastoor Con Dogge van de wijk Heilust zaterdag 7 september tijdens de opening van de jeu de boulesbaan op het terrein van Woonvorm Ons Limburgstraat. Firma BAM was de grote sponsor, samen met de gemeente Kerkrade, die de materialen heeft gefinancierd. De firma Van Laar heeft de aarde afgevoerd en de mannen van de Radar Klussenbus hebben hard meegeholpen aan het realiseren van de baan. Alleen al de voorbereiding en uitvoering was een verbroedering op zich. De cliënten en medewerkers van de woonvorm waren het er dan ook snel over eens dat de aanleg van de baan niet stilletjes voorbij moesten laten gaan. Samen met wethouder Leo Jongen, divisiemanager Ageeth Bijl, enkele cliënten en bewoners uit de buurt is de baan die dag feestelijk geopend. Maar dat was niet alles. Vorig jaar benaderde de MG-club Zuid Nederland Radar met de vraag of er interesse was in een zogenaamde zorgrit. Deze club enthousiaste MGliefhebbers heeft namelijk een prachtige doelstelling: eenmaal per jaar iets doen voor de ander. Dit alles vormde een mooie gelegenheid om de opening van de jeu de boulesbaan en de MG-toerrit met elkaar te verbinden. Cheque voor Logeerhuis Ravensbos De Lions Club Beek Geulmond heeft op 18 juni een cheque van 7.000 euro overhandigd aan bestuurder Frans Wilms. Met dit mooie bedrag kunnen de logees van Logeerhuis Ravensbos de komende periode leuke uitstapjes gaan maken en gebruikmaken van het zomerkamp dat in de tuin wordt ingericht. Het geld werd ingezameld dankzij een wijnproeverij en wijnverkoop. Kijk voor actueel nieuws op www.radar.org Agenda Expositie Pop in Ut Glaashoes 4 oktober 7 februari 2014 Expositie schilderijen van Roberto Azzaretto en beschilderd keramiek van gast-kunstenaar Riekie Janssen-Sintzen. Adres: Wilhelminasingel 67, 6221 BG Maastricht. www.utglaashoes.nl Openingstijden: ma vrij 10 15 uur Rakonti Donderdag 7 november Aanvang 19.30 uur Parkstad Limburg Theater Heerlen Wegens succes opnieuw vertoond: Rakonti, persoonlijke verhalen van cliënten, familieleden en medewerkers. Toegang is gratis. Aanmelden via mail rakonti@radar.org o.v.v. naam en aantal kaarten (max. 4 p.p.). Meer informatie www.radar.org/rakonti Op 6 november is een besloten voorstelling voor genodigden. Congres cliëntenraden Radar Donderdag 21 november 2013 18.30 22.00 uur Polfermolen Valkenburg Thema: Rechten van de cliënt Voor alle cliënten die lid zijn van cliëntenraden van Radar Meer informatie : Lies Brune (l.brune@radar.org) en Daniële Kastelic (d.kastelic@radar.org) Verschenen Club- en buurthuiswerk Nieuwe gids Parasolreizen Hiemeldisco Parasol Reizen organiseert vakanties Op zondagmiddag van 14.00 17.00 uur voor mensen met een beperking. Entree: 2,- Kan of wil je niet zelfstandig op 20 oktober vakantie gaan? Heb je hier hulp en 17 november ondersteuning bij nodig? Dat kan bij 22 december Parasolreizen! Zij zorgen dat er tijdens Adres: D n Hiemel, St. Bernardusstraat de reizen voldoende begeleiding mee 24 A, 6211 EL Maastricht gaat om jou en de medereizigers te begeleiden en ondersteunen waar dat Juphuis discoavonden nodig is. De nieuwe gids voor 2014 Op vrijdagavond van 19.30 22.00 uur verschijnt begin november. Entree: 2,- Kijk op www.parasolreizen.nl 25 oktober voor meer informatie. 29 november Adres: t Juphuis, Schandelerstraat 81, 6412 XM Heerlen Polfermolenfeest Het geplande Sinterklaasfeest op zondag 24 november gaat niet door. Collectieve zorgverzekering Cliënten en hun verwanten van Radar kunnen nu ook profiteren van ruime vergoedingen én korting op de premie van uw zorgverzekering. Dankzij Radar kunt u profiteren van collectiviteitskorting op de zorgverzekering van VGZ. VGZ biedt een hoge vergoeding op o.a. tandzorg, fysiotherapie, brillen en lenzen. Daarnaast heeft u bij VGZ veel keuzevrijheid. U bepaalt dus zelf welke verzekering het beste bij u past. De voordelen: 6 % Korting op Basisverzekering 10 % Korting op Beperkte-, Uitgebreide- en Plus Aanvullende Verzekering 10 % Korting op Tand Goed, -Beter en Best. Kijk voor meer informatie op www.vgz.nl/10988
12 13 Eigen regie en zelfredzaamheid vergroten Niet sturende communicatie in de praktijk Niet sturende communicatie is een vorm van communicatie waarbij de begeleider zo min mogelijk richting geeft aan het gesprek. Vragen worden nauwelijks gesteld. Voor het gesprek bepalen begeleider en cliënt samen de onderwerpen. Niet sturende communicatie is voor ons een nieuwe manier om met de cliënt te communiceren. Monique Cuypers, medewerkster Radar Academie demonstreert samen met cliënt Jef Dams hoe niet sturende communicatie in zijn werk gaat. Monique: Elk gesprek begint met de keuze van onderwerpen. In dit geval hebben Jef en ik twee mogelijke onderwerpen afgesproken: samenwonen of werken. Jef kan lezen, dus voor hem worden de woorden op papier gezet. Voor cliënten die niet kunnen lezen, worden de onderwerpen op een andere manier visueel gemaakt, bijvoorbeeld met foto s of voorwerpen. Alles zelf gedaan Jef kiest voor het onderwerp samenwonen door met een stift een cirkel om het woord te zetten. Het gesprek gaat van start. Monique en Jef zitten in een hoek van 90 graden tegenover elkaar. Monique: Dit is de optimale positie om een niet sturend gesprek te voeren. De gesprekspartner heeft zo de ruimte zijn hoofd af en toe weg te draaien en de ander niet aan te kijken. Als je tegenover elkaar zit, is dat veel lastiger. Daarnaast is het van belang dat de tafel leeg is, zodat er niets is wat afleidt. Jef steekt van wal. Hij vertelt dat hij sinds kort samenwoont met Valeria. Hoewel begeleiding van Radar de zaak op de achtergrond heeft gevolgd, heeft Jef zelf alles gedaan, inclusief het opknappen van de flat. Dat geeft hem een goed gevoel. Jef: Ik heb drie jaar in een woonvorm gewoond, maar ik wilde op een gegeven moment verder. Ik wilde een normaal leven. Zelf keuzes maken zonder afhankelijk te zijn van de begeleiding. Dat is nu gelukt. Ik krijg nog twee keer per week begeleiding vanuit BZW (Begeleid Zelfstandig Wonen), maar dat is vooral voor de post. Ik heb namelijk moeite met begrijpend lezen. (Monique stelt gedurende het gesprek geen vragen, maar vat wel af en toe samen wat Jef gezegd heeft of moedigt hem aan door te gaan.) Jef: Ik heb een lange weg afgelegd en het is soms moeilijk geweest. Daarom ben ik zo trots dat ik dit nu heb bereikt. De cursus Brug naar Werk heeft mij trouwens goed geholpen. Vooral in het geven en krijgen van kritiek. Ik heb nu alles wat ik wil: werk, inkomen, een vriendin en een huis. Als Jef vindt dat hij genoeg verteld heeft, zet hij met de stift een streep door het onderwerp. Geen gedachten lezen Gevraagd naar zijn ervaringen met deze gespreksvorm zegt Jef: Ik vind het heel plezierig. Het is beter dan vroeger. Toen bepaalde de leiding waar het gesprek over ging. Soms werd de beslissing ook door de leiding genomen. Dat is vreemd, want ze kunnen niet in mijn hoofd kijken en mijn gedachten lezen. Nu is het wel anders. Ik bepaal zelf waar we over praten, hoeveel ik vertel en ik neem zelf mijn besluiten. Ik vind de gesprekken bovendien veel persoonlijker geworden, je kunt meer van jezelf kwijt. Monique bevestigt: Het is voor de begeleiders een bewustwording. We moeten dit leren. Vaak onbewust, door de vraag op een bepaalde manier te stellen, wordt de cliënt minder of meer een antwoord opgedrongen. Dat past niet meer in onze missie en visie waarbij we de regie bij de cliënt zelf willen leggen. Inmiddels heeft een aantal teams de cursus Niet sturende communicatie gevolgd en de reacties zijn zeer enthousiast. Kenmerken van niet sturende communicatie: De regie zoveel mogelijk bij de cliënt laten Geen of weinig vragen stellen Spiegelen, verbaal en non-verbaal Na enige tijd een korte samenvatting geven Gebruik maken van een voor de cliënt aangepaste visuele structuur Een echt belangstellende houding aannemen Regelmatig bevestigen en erkenning geven Geïnteresseerd in de cursus Niet-sturende communicatie? Stuur dan een e-mail naar Radar Academie, radaracademie@radar.org Jef met zijn vriendin Valeria in hun nieuwe woning Jef met zijn vriendin Valeria Wat wil de client nu écht? Peter Caelen, Projectmanager Kids & Expertise: De missie van Radar luidt dat we de eigen kracht van de cliënt willen versterken. De cliënt krijgt zo meer regie over zijn eigen leven en wordt zelfredzamer. Essentieel is wel dat we goed weten bij welke activiteiten de cliënt ondersteuning vraagt en de mate waarin die ondersteuning nodig is. Het inventariseren van de (intensiteit van) de ondersteuningsbehoeften, gebeurt via gesprekken met de cliënt zelf en eventueel iemand die de cliënt goed kent zoals een familielid, een vertegenwoordiger of misschien wel een ondersteuner. De vragen richten zich op dagelijkse activiteiten in huis, op het werk of in de samenleving, maar gaan ook over gezondheid en veiligheid, ontwikkeling en sociale activiteiten. Met andere woorden: we inventariseren de behoefte aan ondersteuning op verschillende domeinen die de kwaliteit van leven bepalen. Essentieel is door te vragen, wat wil de cliënt nu echt. Peter noemt een voorbeeld: Een cliënt wilde graag op de kermis werken, maar die wens kon niet in vervulling gaan omdat hij een vaste verblijfplaats nodig had. Na doorvragen bleek het eigenlijk helemaal niet om de kermis te gaan, maar juist om vertier en uitgaan. Hij heeft nu een leuke baan bij Kinderstad in Heerlen en is daar gelukkig. De uitkomsten van de gesprekken kunnen verwerkt worden in het ondersteunings-plan. Na verloop van tijd wordt geëvalueerd of de cliënt tevreden is met de ondersteuning en of de gewenste resultaten zijn behaald.
14 15 Cliënt Henry en buddy Fred over de beklimming van Mont Ventoux Met vereende krachten naar boven Ze fietsten samen de Mont Ventoux op en o wat was het zwaar! Begeleider/buddy Fred Hagenbeek moest zich de blaren op de tong praten om ervoor te zorgen dat cliënt Henry Verbroekken onderweg niet afstapte. Dat lukte. Henry kwam doodmoe, maar heel trots op de top aan. Een tocht om nooit te vergeten. Als Henry zegt dat hij iets doet, dan doet ie t ook. Kost wat kost. Hoewel hij nog nooit op een racefiets had gefietst, sprak de uitdaging om de Mont Ventoux op te fietsen hem wel aan. En dus ging hij ervoor. Samen met een groep cliënten van Radar en van Gastenhof (Koraal Groep). Henry: In februari zijn we begonnen met de training. Dat ging letterlijk met vallen en opstaan. Ik ging al meteen op mijn gezicht! Het was best ploeteren in het begin. Nadat het niveau van de groep na een aantal trainingen was vastgesteld, is gestart met het echte trainingsschema. Fred: We trainden de ene week met Gastenhof en de volgende alleen met onze cliënten. We zijn begonnen met vlakke ritten en hebben gaandeweg de afstand en zwaarte opgeschroefd. Op een gegeven moment zijn we mee gaan doen aan toertochten zoals Limburgs Mooiste. Het is nu eenmaal prettig om gericht naar een doel te werken en dit waren mooie mijlpalen. Gezellig moest het ook zijn. Altijd onderweg stoppen om een kop koffie te drinken, meestal in A gen Kirk te Vijlen. Veiligheid Zowel in de voorbereiding als tijdens de tocht zelf stond veiligheid voorop. Fred: Daar zijn we heel strikt in geweest. Om mee te mogen naar de Mont Ventoux was een medische keuring verplicht. Het spreekt voor zich dat iedereen een helm moest dragen. Ook hadden we de afspraak Samen uit samen thuis. Dus: altijd wachten op elkaar en niemand alleen achter laten. Iedereen heeft zich keurig aan de afspraken gehouden. Pech Gedurende de trainingsperiode werd Henry achtervolgd door pech. Ik fietste een keer in het donker, zag een stoeprand niet waardoor ik op mijn knie viel. Met als gevolg een maand niet fietsen. De knie ging flink ontsteken waardoor ik aan de antibiotica moest. Ik ben nogal overmoedig en heb de trainingen te snel weer hervat. Dat was niet verstandig, want de knie bleef opspelen. Ik heb moeten leren beter te luisteren naar mijn lichaam. Wat een geluk! Op maandag 17 juni was het eindelijk zover. Vertrek naar de Mont Ventoux. Op woensdag 19 juni stond de tocht op het programma. Eenmaal in Frankrijk, zat het Henry echter niet mee. Ik voelde me helemaal niet lekker. Diarree, een zwak gevoel. Ik kon niet meer eten en had slecht geslapen. Teveel spanning opgebouwd waarschijnlijk. Tja, en dan moet je toch die berg op. Het was bij vlagen verschrikkelijk. Ik kon echt niet meer. Fred: Ik wist, als Henry eenmaal is afgestapt, krijgen we hem met geen mogelijkheid terug op de fiets. Dus heb ik gepraat als brugman. Gelukkig hebben collega-buddy s mij op een gegeven moment ondersteund. Iedereen was immers al boven, behalve Henry. Met vereende krachten is hij boven komen. Wat heeft iedereen geschreeuwd! Dat moment, die emotie, dat geluk, vergeet ik nooit meer! Henry samen met buddy Fred Volgend jaar weer Henry kijkt, ondanks de ontberingen, met veel genoegen terug op de tocht. Het smaakte naar meer. Bovendien is mijn conditie sterk verbeterd. Als groep hadden we het goed. Ik heb nieuwe vriendschappen opgedaan. Fred noemt het een topevenement. Het was natuurlijk een fantastische sportieve uitdaging. Ik ben zelf een stuk fitter geworden. Ik vond dat ik een voorbeeldfunctie had en ben sinds het begin van de trainingen elke dag met de fiets naar het werk gekomen. Met als resultaat dat de weegschaal 12 kilo minder aangeeft. We hebben er met z n allen veel energie in gestoken en dat ruimschoots terug gekregen. Het was bovendien geweldig om 24 uur per dag met de cliënten op te trekken. Ik heb hierdoor een duidelijk beter beeld gekregen wat hen beweegt en begrijp situaties waarmee ze te maken hebben veel beter. Wat mij betreft volgend jaar weer. "Wat heeft iedereen geschreeuwd! Dat moment, die emotie, dat geluk, vergeet ik nooit meer!"
16 17 Verhuizing t Anker komt eindelijk dichterbij Begin volgend jaar is het eindelijk zover. Dan verhuizen de cliënten van woonvorm t Anker terug naar hun oude adres, Broekhem 20, in Valkenburg. De oude monumentale villa is dan volledig verbouwd, de nieuwe aanbouw klaar. Seph Braun, Manager Vastgoed bij Radar, en Stefan Bos, Manager Bouwkundig Beheer/ontwikkelaar bij BAM Utiliteitsbouw, kijken terug op een grillig verlopen project. Seph: Eerlijk is eerlijk, t Anker is jarenlang een hoofdpijndossier geweest. t Anker is het enige pand dat Radar in eigen beheer herontwikkelt. Daar is in dit geval voor gekozen omdat we per se een locatie in Valkenburg wilden behouden. De afgelopen tien jaar is herhaaldelijk, en met verschillende partners, geprobeerd een haalbaar project van de grond te krijgen. Dat lukte alsmaar niet, om uiteenlopende redenen. In december 2009 raakten we in gesprek met BAM Utiliteitsbouw dat na enige studie wél heil zag in het project. Stefan: Voor BAM is dit een bijzonder project omdat het zowel de ontwikkeling van het pand als de bouw zelf betreft. Vanuit drie perspectieven is binnen BAM naar het project gekeken: financieel, zorgconceptueel en bouwtechnisch. Wij hebben het haalbaar kunnen maken door de leiding en de verantwoordelijkheid van het hele ontwerpproces naar ons toe te halen, inclusief de architect, die onder onze regie heeft gewerkt. Daarnaast hebben we mogelijke risico s goed in weten te schatten. Stefan geeft aan dat hij ook een persoonlijke band heeft met t Anker. Als kind kwam ik vaak in de oude villa als we op bezoek gingen bij mijn oom die er woonde. Het is mooi om na zoveel jaren betrokken te zijn bij de renovatie en nieuwbouw. hun kanttekeningen is zoveel mogelijk rekening gehouden. Daarna moest het plan nog door de raadscommissie. Sally Broekmans, bewoonster van t Anker, heeft daar een gloedvol betoog gehouden en de commissie ging om. In oude glorie hersteld Inmiddels is de ruwbouw klaar. De verwachte oplevering is in 2014. Het belooft een prachtig pand te worden. Seph: De monumentale villa wordt in zijn oude glorie hersteld. Hier vindt straks dagbesteding voor de oudere bewoners plaats. De oude aanbouw achter de villa is afgebroken, daarvoor in de plaats staat er straks een veel ruimere nieuwbouw die plaats biedt aan 24 cliënten, verdeeld over twee woonlagen. Elke cliënt heeft een kamer van 25m 2 met een eigen keukenblok en sanitair. Daarnaast zijn er twee gemeenschappelijke woonkamers. Stefan: De bewoners zijn gedurende het hele proces op de hoogte gehouden van de voortgang en waar mogelijk betrokken bij de indeling en kleurstellingen. Ik ben ervan overtuigd dat er straks een gebouw staat waar iedereen zich heel snel weer thuis voelt. Perikelen April 2012 is de bouw gestart. En daarmee werd een tijd van veel perikelen afgesloten, verzucht Seph. Ecologische inspectie wees bijvoorbeeld uit dat er gierzwaluwen of vleermuizen op het terrein zouden kunnen verblijven, en dat moest verder worden uitgezocht, met alle kosten van dien. Ook bleek een alpenwatersalamander in de vijver te wonen. Dat betekende een uitgebreide rapportage, overplaatsing van het dier door een gecertificeerd bedrijf en opnieuw extra kosten. Gaandeweg de rit ging de architect failliet, maar ook dat probleem hebben we weten te tackelen. Stefan: Het bestemmingsplan moest gewijzigd worden omdat de aanbouw veel groter is dan de oude aanbouw. Ook voor de buren was dit daarom een spannend traject. Ook met Bekijk ook de film over de verbouwing op vimeo.com/70315871
18 19 vervolg verbouwing WV t Anker Valkenburg, here we come! Het is aftellen geblazen voor de bewoners van het t Anker. Sally Broekman kan bijna niet wachten. Ik verheug me erop. Dan kan ik tenminste weer naar mijn stamkroeg lopen. Viering start bouw (3e van links Sally Broekman) Niet dat het niet prettig was in Hotel Salden in Schin op Geul. Helemaal niet. We hebben hier prima gewoond, vindt Sally. Maar ja, in Valkenburg zijn we nu eenmaal thuis. Daar kent iedereen ons, worden we voortdurend door iedereen gegroet, in de winkel kennen ze ons bij naam. Kortom, we horen er helemaal bij. We zijn aan Valkenburg verknocht, dat is ons thuis. Begeleidster Nathalie Cremers: De aanstaande verhuizing is het gesprek van de dag. We zijn druk bezig met de voorbereidingen. Samen met mijn collega Raymond Janssen en Renée Nobben van Facilitair hebben we de inrichting van de gezamenlijke ruimten bepaald, de kleurstellingen en het meubilair. De insteek is: rust en warmte, naturel kleuren die onze doelgroep zullen aanspreken. Witte muren waarop kunst van de cliënten een plaats krijgt. Alles weer op loopafstand Sally: Het wordt erg mooi allemaal. Ik verheug me op mijn nieuwe kamer met douche en toilet. Ik vind het fijn dat we ons eigen keukenblok hebben, dan kan ik op mijn kamer eten als ik daar zin in heb. Ik ben aan het sparen voor een nieuwe televisie op mijn kamer. Maar het allerfijnste is toch wel dat je alles bij de hand hebt, je loopt het gebouw uit en alle winkels zijn op loopafstand. Ik kan zo naar mijn stamcafé de Bourgogne lopen. Dat is wel een groot gemak. Sally heeft overigens wel vrienden gemaakt in Schin op Geul, waarmee ze het contact zeker wil bewaren. Ik ga altijd wandelen met een vrouw uit het dorp en haar hond Janssen, dat blijf ik zeker doen. Ook ben ik bij de Carnavalsvereniging de Waterratten, dus met Carnaval zien ze me hier zeker terug. Op naar voorjaar 2014 De verbouwing en nieuwbouw van t Anker heeft heel wat voeten in aarde gehad. We zouden hier twee jaar wonen, en dat zijn er nu al vier, zegt Sally. Maar nu is het dan eindelijk zover. De bewoners zijn gedurende het traject goed op de hoogte gehouden en waar mogelijk betrokken, vindt Nathalie. Sally: Frans en ik hebben zelfs tijdens de vergadering van de Raadscommissie een presentatie gehouden. Daarin hebben we uitgelegd dat het voor ons heel belangrijk is om in Valkenburg te verhuizen. Nathalie: De eerste schop in de grond hebben we samen gevierd. Met alle cliënten zijn we naar t Anker gereden en hebben daar allemaal een plastic schop in de grond gestoken en confettibommen afgestoken. Daarmee is voor de cliënten visueel gemaakt dat het nu echt gaat gebeuren. In oktober gaan we de ruwbouw bezoeken, dat is ook een belangrijk moment. Zo leven we langzaam naar de oplevering in het voorjaar van 2014 toe. We gaan verhuizen op het moment dat alles werkt zoals het hoort, zodat we meteen een goede start kunnen maken. Sally besluit: Ik heb al met de burgemeester afgesproken dat we samen het lint doorknippen. Column De andere kant van onzekerheid Wilt u reageren op de column, stuur dan een e-mail naar: f.wilms@radar.org We willen helder en duidelijk horen, hoe het zit. Wat gaat er gebeuren? Wat gaat Radar doen? Waar zet bestuurder Frans Wilms zich voor in? Drie medewerkers melden zich onafhankelijk van elkaar bij mij met de boodschap dat dit in een van de deelraden van ouders en vertegenwoordigers van cliënten speelt. Ze voegen er aan toe, dat dit naar hun idee geen uitzondering is. Velen voelen onzekerheid en hebben zorgen over de nabije toekomst, zo luidt hun boodschap. Ik besluit om een bezoek te brengen aan enkele deelraden en persoonlijk in gesprek te gaan met ouders. Zo kan ik uit eerste hand horen wat er leeft en mijn ervaringen en overwegingen delen. We spreken ook af dat we onze kwartiermakers in de gemeenten vragen om nauw contact te houden met de verwanten van cliënten en zo veel als mogelijk samen op te trekken. Onduidelijkheid Prinsjesdag is net achter de rug. De broekriem wordt nog verder aangetrokken. Met z n allen hebben we gewoon minder te besteden. Niettemin ziet het er naar uit dat we als Radar in 2014 de ingezette lijn van 2013 kunnen doorzetten. 2015 Is voor ons het grote jaar van onzekerheid. Dan gaat de functie begeleiding over van de AWBZ naar de Wmo en komt de jeugdzorg geheel onder regie van de gemeente. Die onduidelijkheid geldt natuurlijk ook voor cliënten en hun familie. Geen wonder dat mensen zich zorgen maken. Pijnpunt Onduidelijkheid heeft gelukkig ook een keerzijde. Wanneer nog niet alles vast ligt kun je nog invloed uitoefenen. Dan kun je nog proberen om er het beste van te maken. Juist dat zijn we vanuit Radar op dit moment aan het doen. Onze lijn is helder: het gedachtegoed van de Wmo komt vrijwel overeen met dat wat we als Radar willen. Ook wij gaan voor het versterken van de eigen kracht van cliënten. We zetten onze deskundigheid en ervaring in om het netwerk rondom cliënten daartoe in positie te brengen. Daar ligt ons probleem dus niet. De overgang naar de Wmo gaat gepaard met een flinke bezuiniging. Dat is ons pijnpunt. Alternatieven Die bezuiniging is naar verwachting zo fors, dat we niet kunnen blijven doen wat we altijd al doen. Dat vraagt om alternatieven. In plaats van centrale dagbestedingslocaties vormen we educatie - en werkplekken midden in de samenleving. We helpen cliënten om zelf gebruik te kunnen maken van het openbaar vervoer. We maken ons streven om van zorgen voor naar zorgen dat heel concreet. In elke voorziening, in elk team gaan medewerkers op zoek naar mogelijkheden om daar vorm aan te geven. En uiteraard werken we samen met collega s en gemeenten om te komen tot slimme oplossingen door gebruik te maken van elkaars locaties, bij elkaar werkplekken voor cliënten realiseren en elkaars deskundigheid in te zetten. Blij We zijn niet blij met de bezuinigingen. Maar we zijn wel blij met de intentie van de Wmo. Het biedt een kans om de ondersteuning van cliënten op niveau te houden, ondanks de beperking van financiële middelen. Wanneer we meer ruimte krijgen om met maatwerk te doen wat nodig is, kunnen we heel ver komen. Misschien zo ver zelfs, dat cliënten - ondanks de bezuinigingen - er niet op achteruit gaan. Dat vraagt wel dat we ieders inbreng gebruiken, zeker die van de ouders en vertegenwoordigers van cliënten. Ik zie dan ook uit naar de gesprekken, die gepland zijn! Frans Wilms bestuurder
Servicepagina Vertrouwenspersoon voor cliënten en ouders/(wettelijk) vertegenwoordigers Mirjam Bouwens T 06-506 2 09 Klachtencommissie Mevr. drs. Eugenie Duynstee, ambtelijk secretaris Randwycksingel 35 6229 EG Maastricht T 06-461 542 33 Cliëntloket Het cliëntloket van Radar is geopend van maandag tot en met vrijdag van 9.00 uur tot 17.00 uur U kunt uw vragen ook altijd via e-mail stellen: clientloket@radar.org Het cliëntloket is gevestigd aan Randwycksingel 35 in Maastricht. T 088-350 50 00 Colofon Echo is het informatieblad van Radar, dienstverlening aan mensen met een beperking. Dit blad verschijnt 4 maal per jaar en is geschreven voor ouders/vertegenwoordigers en externe relaties van Radar. Redactie Maria Wetzels (projectmanager Heuvelland en Parkstad) Deborah Heuts (stafmedewerker marketing en communicatie) Wies Janssen (senior beleidsmedewerker) Monique Cuypers (medewerker Radar Academie) Ontwikkeling en productie Mach3-Communicatie, Gronsveld Ontwerpbureau B2B, Maastricht Andi Druk bv, Maastricht-Airport Fotografie René Houben, Oirsbeek Archief communicatie (cover, pag. 4, 10, 11, 15, 16, 17 en 18) Redactieadres Radar, afdeling communicatie Randwycksingel 35 6229 EG Maastricht T 088-350 50 00 E communicatie@radar.org Radar Alle rechten zijn voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. De redactieraad houdt zich het recht voor ter publicatie aangeboden stukken te weigeren of aan te passen. Alle namen en gegevens van mensen die een bijdrage leveren zijn bekend bij de redactie. ISSN:1571-9324 Radar Cliëntloket Randwycksingel 35 6229 EG Maastricht 088-350 50 00 clientloket@radar.org www.radar.org Zó wil ik leven.