1 Seminar wijzigingen Aanbestedingswet 2012 Anouk Metselaar & Jeannette Vaandrager Den Haag 24 maart
2 Wijzigingen Aanbestedingswet 2012 De aanbestedingsrichtlijnen zijn in 2014 herzien: 2014/EU/23: gunning van concessies 2014/EU/24: klassieke overheid, gunnen van overheidsopdrachten 2014/EU/25: speciale sectoren; water, energievoorziening, vervoer en post Europese aanbestedingsrichtlijnen dienen voor 18 april te zijn geïmplementeerd in de Aanbestedingswet 2012. Op 22 maart is het wetsvoorstel door de Tweede Kamer aangenomen. Volgens de Minister van EZ wordt de wetswijziging op 1 juli a.s. van kracht. Rechtstreekse werking van de Richtlijnen die voldoende duidelijk en nauwkeurig zijn en die rechten toekennen aan burgers en/of ondernemers.
3 Wijzigingen Aanbestedingswet 2012 Website PIANOo: geconsolideerde versie van Aanbestedingswet waarin wijzigingen met track changes zijn opgenomen. De presentatie betreft de wijzigingen in de Europese aanbestedingsrichtlijn voor de klassieke overheid (2014/EU/24). De volgorde van de te behandelen wijzigingen betreft de volgorde van een Europese aanbestedingsprocedure.
4 Marktconsultatie Voorafgaande marktconsultatie voortaan in wet (art. 2.25, 3:32). Kan volgende doelen dienen: behoefte scherper krijgen; de haalbaarheid van de opdracht toetsen; de structuur van de markt verkennen en onderzoeken, ideeën van markt t.a.v. meest passende wijze in de markt te zetten. Marktconsultatie kan worden gebruikt mits (art. 20 Richtlijn 2014/24/EU): niet leidt tot vervalsing van de mededinging, en geen schending beginselen non-discriminatie en transparantie.
5 Opdrachtwaarde, optiesen verlengingen In art 2.15 staat nu al dat de opdrachtwaarde dient te worden gebaseerd op de geraamde waarde inclusief opties en verlengingen. De opties en verlengingen dienen uitdrukkelijk en concreet te worden vermeld in de aanbestedingsstukken. Consequentie: * Mogelijke opties en verlengingen scherp formuleren.
6 Licht regime voor 2B diensten verdwijnt Het lichte regime voor 2B diensten verdwijnt. Er komt een nieuw Licht regime voor socialeen anderespecifiekediensten (art. 2.38). De belangrijkse diensten die niet meer onder het nieuwe lichte Regime vallen zijn: Arbeidsbemiddeling; Overige diensten. Diensten die nog wel onder het nieuwe regime vallen (bijlage XIV RL): Diensten voor onderwijs en opleiding; Gezondheidsdiensten (ter beschikking stellen medisch personeel); Diensten op het gebied van horeca (hotels en restaurants); Diensten op het gebied van cultuur (feesten en evenementen).
7 Licht regime sociale en andere specifieke diensten Nieuwe licht regime: vanaf 750.000 moet de opdracht verplicht vóóraf worden aangekondigd. Verplichte afkondiging blijft. Onder de drempel heeft Nederland ervoor gekozen om geen regels te stellen; hier geldt geen verplichte aanbestedingsprocedure (wel verplichting om te motiveren waarom voor welke aanbestedingsprocedure is gekozen). Consequenties: Marktplaats voor inhuur in huidige vorm is niet meer mogelijk; Nagaan welke contracten die conform 2b procedure zijn aanbesteed, en meer tijd inruimen voor de aanbestedingsprocedure Langere en formelere aanbestedingsprocedure voor diensten die niet onder de sociale en andere specifieke diensten vallen
8 Twee i.p.v. drie Raamovereenkomsten Voorheen was bij keuze voor raamovereenkomsten niet mogelijk om te streven naar twee raamovereenkomsten. Dit is voortaan toegestaan. Consequentie is dat de procedure voor de nadere offertes gemakkelijker verloopt omdat er concurrentie tussen 2 partijen plaatsvindt. Nadeel is minder concurrentie.
9 Keuze uit drie i.p.v. twee gunningscriteria De term EMVI krijgt een andere betekenis. Het wordt de overkoepelende term voor drie gunningcriteria (art. 2.114): Beste prijs-kwaliteitverhouding (EMVI oude stijl) BPKV. Laagste kosten berekend op basis van kosteneffectiviteit, zoals de levenscycluskosten (amendement: gebruik van dit criterium motiveren). Laagste prijs (gebruik van dit criterium motiveren).
10 Nieuwgunningscriterium: laagste kosten Gunningscriterium laagste kosten is nieuw. Bij laagste prijs is alleen de aanschafprijs bepalend. Bij laagste kosten wegen naast prijs ook andere kostencriteria mee. Voorbeeld: het meewegen van kosten verbonden aan de levenscyclus van een product. Duurzaamheid kan zwaarder worden meegewogen. Bij levenscycluskosten gaat het onder andere om: kosten in verband met verwerving, gebruik, onderhoud en afvalverwerking; kosten toegerekend aan externe milieueffecten mits de geldwaarde kan worden bepaald en gecontroleerd.
11 Eisen aan levenscycluskosten Aanbestedende diensten mogen eisen, voorwaarden en criteria stellen die betrekking hebben op andere stadia van de levenscyclus dan de oplevering van het werk, de levering of de dienst (art. 2.75 en 2.115a). Aanbestedende diensten kunnen eisen stellen aan de milieubelasting van de productiemethode, de mate van recycling van de af te nemen leveringen. De voorwaarden: de eisen dienen in redelijke verhouding te staan tot voorwerp van de opdracht + vermelding methode van berekening. Consequenties: meer mogelijkheden om milieu eisen te stellen.
12 Concurrentiegerichte dialoog Concurrentiegerichte dialoog bij complexe opdrachten in behoefte kan niet worden voorzien zonder aanpassing van gemakkelijk beschikbare oplossingen, of opdracht omvat onder meer ontwerp- of innovatieve oplossingen, of vanwege specifieke omstandigheden (aard, complexiteit, voorwaarden, risico s) kan opdracht niet gegund worden zonder onderhandelingen, of technische specificaties kunnen niet nauwkeurig genoeg worden vastgesteld. Gunning op basis van nadere criteria, die zijn bij aanvang van de procedure bekend, als oplossingen en middelen nog niet bekend zijn.
13 Mededingingsprocedure met onderhandeling Mededingingsprocedure met onderhandeling zelfde voorwaarden als concurrentiegerichte Dialoog. Toelating gegadigden na toepassing uitsluitingsgronden, geschiktheidseisen en selectiecriteria. Ook al toetsing aan minimumeisen (art. 2.31 onder d, 2.126 lid 2). vooral materiële, functionele en juridische voorwaarden en kenmerken. Verschil t.o.v. Concurrentiegerichte Dialoog: na selectie uitnodiging indiening eerste inschrijving. Gunning o.b.v. beste prijs-kwaliteitsverhouding, bekendmaking van nadere criteria hiervan staan al in de aankondiging.
14 Innovatiepartnerschap Innovatiepartnerschap (art 2.31a, 2.31b, 2.126b, 2.126c, 2.126d) ontwikkeling en aankoop van innovatief producten, diensten of werken niet reeds op de markt beschikbaar. Voldoende uitgebreid marktonderzoek vooraf om vast te stellen dat niet reeds op de markt beschikbaar is. Innovatie in art. 1.1: totaal nieuw of aanmerkelijk verbeterd. Tijdens procedure: niet onderhandelbaar: gunningscriteria, minimumeisen en definitieve inschrijving. Na het doorlopen van de ontwikkelfase hoeft het product, de dienst of het werk niet opnieuw te worden aanbesteed.
15 Dynamisch aankoopsysteem Procedure verloopt als volgt. Eerst melden bedrijven zich aan om toegelaten te worden tot systeem. Dit gebeurt op basis van vooraf gestelde eisen. Binnen dynamisch aankoopsysteem kunnen opdrachten worden uitgezet die niet meer afzonderlijk hoeven te worden aangekondigd. Verplicht om alle toegelaten bedrijven uit te nodigen, kan geen maximum aan worden gesteld. Roulatiesysteem is niet mogelijk. Bedrijven kunnen zich op elk moment na invoering van het systeem alsnog aanmelden, mits ze voldoen aan gestelde vereisten. Nadeel DAS ten opzichte van marktplaats: alle inschrijvers die zijn aangemeld, moeten worden uitgenodigd en alle partijen die worden afgewezen, ontvangen een gemotiveerde afwijzing.
16 Uitsluitingop basis van prestaties uit verleden Hiervoor gelden strenge eisen ter voorkoming van misbruik (art. 2.87 lid g), kan waarschijnlijk weinig worden toegepast: Bij aanzienlijke of voortdurende tekortkomingen; Met betrekking tot een wezenlijk voorschrift; Geleid tot vroegtijdige beëindiging van de opdracht, tot schadevergoeding of andere sancties. Uitsluitend tekortkomingen die zich in de drie jaar voorafgaand aan de inschrijving hebben voorgedaan, kunnen worden meegenomen. Ook wanprestaties bij andere aanbestedende diensten kunnen worden meegenomen. Consequentie: Belangrijk dat contractmanagement goed op orde is. Aanbestedende dienst dient af te zien van uitsluiting als ondernemer maatregelen heeft genomen om verdere fouten te voorkomen.
17 Opdrachten voorbehouden aan bepaalde organisaties Opdrachten kunnen worden voorbehouden aan bepaalde organisaties (art. 2.82) met minimaal 30% gehandicapten of kansarmen (sociale werkvoorzieningen, integratie van arbeidsbeperkten). Is op dit moment 50%. Ook zijn kansarmen toegevoegd.
18 Termijnvoor Nota van Inlichtingen wijzigt De termijn voor nadere inlichtingen is aangepast naar aanleiding van de evaluatie van de Aanbestedingwet 2012 (art. 2.54). Deze bedraagt nu uiterlijk 6 dagen voor de datum voor het indienen van de inschrijvingen, de nieuwe termijn wordt uiterlijk 10 dagen.
19 Wezenlijke wijziging tijdens looptijd overeenkomst Nieuw is dat expliciet wordt opgenomen wanneer geen sprake is van een wezenlijke wijziging van de opdracht. (art. 2.163a). Uitgangspunt blijft dat bij een wezenlijke wijziging van een overheidsopdracht tijdens de looptijd de opdracht opnieuw in de markt moet worden gezet. Voorbeeld geen sprake wezenlijke wijziging: Indien het bedrag waarmee de wijziging (cumulatief) gepaard gaat lager is dan de EA-drempel en niet meer dan 10% van de waarde van de oorspronkelijke overheidsopdracht bedraagt (en wijziging de algemene aard van de opdracht niet wijzigt).
20 Wezenlijke wijziging tijdens looptijd overeenkomst Wijziging is mogelijk: indien in de oorspronkelijke opdracht herzienings-clausules (bijv. prijsindexatie en/of concrete opties) zijn opgenomen. Bij aanvullende werken, leveringen en diensten, die noodzakelijk zijn geworden en niet in de oorspronkelijke aanbestedingsstukken waren opgenomen een verandering van opdrachtnemer is niet mogelijk om technische of economische redenen, verandering van opdrachtnemer moet tot aanzienlijk ongemak of aanzienlijke kostenstijgingen leiden en de verhoging van de prijs mag niet meer bedragen dan 50%. Dan publicatie op TenderNed.
21 Belangrijkste relevante wijzigingen Wijziging licht regime (zie Bijlage XIV sociale en andere diensten). Arbeidsbemiddeling en overige diensten nu Europees aanbesteden; let op daardoor langere en meer formele aanbestedingsprocedure. Meer mogelijkheden voor selectie en gunning op duurzaamheid in levenscyclus. Meer mogelijkheden aanbesteden van innovatieve producten en diensten (bijvoorbeeld ICT). Wezenlijke wijziging tot 10% cumulatief, bij 50% afzonderlijk. Publicatie verplicht tussen 10% en 50%.
22 Tussen 18 april en 1 juli Na 18 april kan het huidige 2B regime niet meer worden gevolgd. Door een Nota van wijziging geldt met terugwerkende kracht het verlichte regime vanaf 18 april voor sociale en andere specifieke diensten (Bijlage XIV).