Succes kun je leren Korte introductie tot de praktische toepassing van de NLP methodiek voor meer persoonlijk succes! Art 2 Advance: Goed voor jou, goed voor je team www.a2a.nl
Goed voor jou, goed voor je team. Inhoud Voorwoord 3 1. Wat is NLP eigenlijk en wat kan ik ermee? 5 2. Succesvol communiceren met jezelf 7 2.1 Bepaal precies wat jij wilt! 8 2.2 Neem het stuur in handen 11 2.3 Richt je op wat je WEL wilt 14 2.4 Denk je sterk 17 3. Succesvol communiceren met anderen 18 3.1 Een gesprek goed voorbereiden is het halve werk 19 3.2 Luisteren in plaats van invullen 22 3.3 Zet al je communicatiekracht in: verbaal en non-verbaal 25 4. NLP trainingen 29 5. Toptrainers 30 6. Opleidingsadvies / contact opnemen 31 2
Goed voor jou, goed voor je team. Voorwoord Wat is succes eigenlijk? Wat betekent succes voor jou? Vind jij dat je succesvol bent? Wil jij leren om succesvoller te zijn? Zomaar een paar vragen, die eenvoudiger lijken dan ze daadwerkelijk zijn. Want de echte vraag is eigenlijk: waar wil jij succesvoller in zijn en wat heeft je tot nu toe tegengehouden om dat te kunnen zijn? Veel mensen denken dat iemand pas succesvol is als hij een goede baan met verantwoordelijkheid en status heeft, een hoog inkomen, een grote auto, een mooi huis, enz. Voor ons is succesvol zijn iets anders. Succes betekent wat ons betreft het realiseren van je dromen, je wensen en je doelen. Je leven kunnen leven vanuit je kern. Succesvol zijn is weten wat belangrijk voor je is, wat je talenten zijn en wat je wilt bereiken. Zodat je vervolgens doet wat belangrijk voor je is, je talenten inzet en jouw doelen bereikt. Dat is heel iets anders dan het vergaren van spullen, rijkdom of status. Om succesvol te zijn is het belangrijk dat: je weet wat je wilt en wat belangrijk voor jou is je positief, oplossingsgericht en actiegericht in het leven staat je zelf verantwoordelijkheid neemt om het gewenste resultaat te krijgen je afrekent met obstakels, zoals onzekerheid, angst of onwetendheid je slim en handig communiceert en je resultaten evalueert zodat je blijft leren Wij hebben in onze trainingen en coaching al honderden professionals gesteund om succesvoller te leren communiceren, leiding geven, werken en leven. Als individu en als team. Wij zijn er van overtuigd dat je zelf invloed hebt op je succes. Succes kun je leren. Wij zijn er ook van overtuigd dat het veel simpeler is dan vele mensen denken. Het gaat niet om geluk of toeval, het gaat erom dat je slim, simpel, doelgericht en handig leert omgaan met jezelf en met anderen. 3
Goed voor jou, goed voor je team. In dit e-book geven wij je een aantal voorbeelden van hoe je dat kunt doen, door het toepassen van de NLP methodiek. Een methodiek die wij al jaren met succes toepassen. NLP geeft niet alleen antwoord op wat je anders zou kunnen doen om succesvoller te zijn, vooral ook HOE je het anders zou kunnen doen. Dit e-book is een hele beknopte introductie van een paar basis NLP onderwerpen en geeft je een korte impressie van wat er zoal mogelijk is. Door de tips en oefeningen toe te passen kun je al concreet een aantal stappen op weg naar meer succes maken. In dit e-book kun je aan de slag met de volgende onderwerpen: Wat is NLP eigenlijk en wat kan ik ermee? Succesvol communiceren met jezelf: hoe doe je dat? Succesvol communiceren met anderen: praktische tips Hoe nu verder? Wij wensen je veel inspiratie en leesplezier. Vriendelijke groet, Astrid Kies en Ingrid Smit Art 2 Advance: goed voor jou, goed voor je team 4
1. Wat is NLP eigenlijk en wat kan ik ermee? 1. Wat is NLP eigenlijk en wat kan ik ermee? Je herkent het misschien wel dat je ergens zo sterk van overtuigd bent, of dat iets je zo inspireert, dat je er mee bezig blijft. Wat er ook gebeurt. Als trainers zijn wij altijd op zoek naar de praktische toepassing van NLP, zodat het je leven daadwerkelijk verandert. De theorie en structuren van de NLP methodiek zijn wat ons betreft belangrijk en daarom komt een klein aantal NLP structuren in dit e-book aan de orde. NLP ervaren, toepassen en doen zijn echter belangrijker en zullen het verschil maken voor jou: je zult merken dat je meer ontspannen omgaat met lastige situaties je zult je zelfverzekerder en rustiger voelen je gaat effectiever communiceren je kunt betere relaties opbouwen je zult gemakkelijker omgaan met lastige collega s je zult sneller resultaten bereiken NLP gaat over jou! De NLP methodiek leert je om je bewust te worden van je onbewust aangeleerde gedrag en denkpatronen, drijfveren en verlangens. Je leert op een andere manier in de spiegel te kijken. Als blijkt dat je onbewuste patronen niet bijdragen aan jouw succes, dan heb je de keuze om dat te veranderen. Vanuit echtheid, vanuit wie JIJ bent en wat JIJ wilt. De NLP methodiek leert je ook hoe je vervolgens het meest effectief gedrag kunt kiezen om jouw doelen en verlangens te bereiken. Door duidelijk en helder te luisteren en te communiceren bijvoorbeeld. Kortom, NLP gaat over effectieve communicatie met jezelf en met anderen. 5
1. Wat is NLP eigenlijk en wat kan ik ermee? NLP gaat over communicatie met jezelf Als jij begrijpt hoe je met jezelf communiceert, hoe je denkt en wat je denkt, krijg je grip op je emoties, je gedachten, je gevoel en op wat jij wilt bereiken in je leven. Dit onbewuste proces kun je met behulp van allerlei NLP technieken ontrafelen en positief beïnvloeden. Door de NLP structuren regelmatig toe te passen wordt het een tweede natuur en zul je met meer zelfvertrouwen, succes, ontspanning, passie en echtheid ervaren in jouw leven. NLP gaat over communicatie met anderen Naast communicatie met jezelf gaat NLP ook over communicatie met anderen. Welke taal en lichaamstaal gebruik je, welke vragen stel je, hoe kun je goed contact maken en luisteren naar wat er bedoeld wordt? Hoe handig gebruik je taal? Als jij onbewust bekwaam bent in het toepassen van deze NLP onderdelen, zul je merken dat er veel meer deuren voor je open gaan en je gemakkelijker zult bereiken wat JIJ wilt. 6
Goed voor jou, goed voor je team. 2. Succesvol communiceren met jezelf 2.1 Bepaal precies wat jij wilt 2.2 Neem het stuur in handen 2.3 Richt je op wat je WEL wilt 2.4 Denk je sterk 7
2.1 Bepaal precies wat jij wilt! 2.1 Bepaal precies wat jij wilt! Anita is afdelingshoofd van de Verkoop Binnendienst. Er is weer een reorganisatie aangekondigd omdat er nog meer bezuinigd moet worden. De werkdruk is hoog en de resultaten vallen tegen. De laatste tijd ergert Anita zich blauw aan de afdelingsvergaderingen die ze moet leiden. Ze zou willen dat iedereen de punten beter voorbereidt en dat er gewoon snel en efficiënt vergaderd kan worden. Het kost te veel tijd. Te vaak duren de afdelingsvergaderingen zo lang omdat haar collega s hun ongenoegen willen bespreken bijvoorbeeld over de reorganisatie, de procedures, collega-afdelingen die niet meewerken of onduidelijke directiebesluiten. Elke keer begint Anita vol goede moed en in een positieve stemming aan een afdelingsvergadering, maar al na een kwartiertje begint ze zich te ergeren en dan gebeurt gewoon weer hetzelfde, zoals altijd. Een vergadering die weer uitloopt omdat er onnodig veel tijd besteed wordt aan het uitleggen van directiebesluiten en afspraken, waardoor haar dagschema in de war loopt. De kunst van het doelen stellen Je doel bepalen is essentieel om succesvol te zijn. Je kunt een vage notie hebben over wat jij in je leven wilt, of je kunt een heel specifiek doel hebben. Wat zou beter werken, denk je? Als je precies weet wat je wilt, is de kans dat je het krijgt veel groter. Het stellen van een heel specifiek doel kun je leren volgens het SMART principe. Eigenlijk programmeer je hiermee jezelf op een heel onbewust niveau om alles wat je gaat helpen om je doel te bereiken ook met twee handen aan te grijpen. Door het stellen van SMART doelen word je dus eigenlijk scherpzinniger en handiger! Tip: werk met tussendoelen Sommige mensen kunnen zich maar lastig voorstellen wat ze willen bereiken over 1 of 2 jaar, over 5 jaar of over 20 jaar. Dan is het handig om eens te beginnen met tussendoelen. Wat wil je over een maand bereikt hebben? Wat wil je deze week of vandaag bereikt hebben? Hoe meer en hoe vaker jij SMART doelen stelt, hoe gemakkelijker het wordt om ook langere termijn doelen voor jezelf te bepalen. Doelen met betrekking tot je werk, je functioneren, je samenwerking met je collega s, of met betrekking tot je privé leven. 8
2.1 Bepaal precies wat jij wilt! SMART doelen stellen Stel jezelf eens de volgende vragen met betrekking tot één van jouw (tussen)doelen: S Specifiek, simpel Wat wil ik precies bereiken? Waar, Wanneer en met wie wil ik het bereiken M Meetbaar en zinvol Hoe weet ik wanneer ik het doel heb bereikt? Welk concreet meetbaar resultaat heb ik dan bereikt? A Alsof het nu is, haalbaar Wat zie/hoor/voel ik als ik het doel heb bereikt? Is mijn doelstelling haalbaar? R Realistisch en verantwoord Is het doel door mijn toedoen te realiseren? Welke consequenties heeft het behalen van dit doel? T Tijdgebonden, benaderend Wanneer begin ik en wanneer heb ik het doel bereikt? Richt ik me op datgene wat ik wil? 9
2.1 Bepaal precies wat jij wilt! Anita stelt zichzelf onderstaand SMART tussendoel en SMART einddoel met betrekking tot haar afdelingsvergaderingen. Tussendoel voor de eerstkomende vergadering Tijdens de eerstvolgende afdelingsvergadering over twee weken zorg ik ervoor dat mijn stemming neutraal blijft en dat ik rustig en kalm antwoord geef op vragen van medewerkers. Mijn doelstelling is haalbaar omdat ik meer tijd inplan voor deze vergadering en ruimte in mijn agenda vrijmaak. Einddoel afdelingsvergaderingen over 1 jaar Over exact 1 jaar na vandaag verlopen de afdelingsvergaderingen constructief, soepel en prettig en duren ze maximaal 1 uur. Ik weet dat ik dit doel heb bereikt als minimaal 90% van de actiepunten worden afgehandeld en 95% van alle agendapunten worden voorbereid en behandeld. Deze doelstelling is haalbaar omdat ik consequent aparte gesprekken en vergaderingen organiseer mbt reorganisatievragen en omdat ik het komende jaar stap voor stap meer taken delegeer. 10
2.2 Neem het stuur in handen 2.2 Neem het stuur in handen Joost en Daniek werken allebei in een organisatie die bezig is met een grote reorganisatie. Er wordt weer gesneden in het middenkader waar Joost en Daniek deel van uitmaken. Kortom, ze moeten binnenkort solliciteren op hun eigen functie. Daniek ziet de bui al hangen en gaat elke dag met lood in haar schoenen naar het werk. Ze klaagt en geeft het slechte management de schuld van de huidige situatie. Dat hadden ze toch anders moeten aanpakken. Ze is er van overtuigd dat zij het niet zal halen omdat ze nog niet zo lang bij het bedrijf werkt en ze voelt zich onprettig en onzeker in deze situatie. Haar gedachten gaan uit naar de donkere wolk die boven haar hoofd hangt en vreest dat ze in deze economische omstandigheden geen nieuwe baan zal vinden. Joost daarentegen vindt het ook alles behalve prettig, want hij heeft het naar zijn zin en zit niet echt te wachten op de veranderingen. Hij ziet, in tegenstelling tot Daniek, ook de voordelen van een reorganisatie en hoe daarmee het bedrijf stabieler de toekomst in kan gaan. De mogelijkheden van nieuwe onderhandelingen, mogelijk een nieuwe functie en nieuwe uitdagingen spreken hem ook aan. Hij is vastbesloten er het beste van te maken en te onderzoeken HOE hij het beste uit deze situatie kan halen voor zichzelf. Ben jij de buschauffeur of zit je achterin? Stel je voor, jouw leven is een bus. Je stapt in op het moment dat je geboren wordt en jouw bus rijdt door je leven heen. Jouw levensbus, welke bus dit ook mag zijn, een dubbeldekker, een luxe touringcar of een bus zoals op het plaatje, is van jou en jij rijdt door je leven heen. Ben jij een passagier en zit je achterin, laat jij je rijden waar de bus heen gaat, zonder zicht op de verschillende routes en wegen die je kunt kiezen? Mensen die op de achterbank zitten, staan aan de kant van het gevolg, en reageren op wat zich aandient zonder dat ze een keuze zien of ervaren. De achterbank van de bus is gereserveerd voor mensen die geen wegen of oplossing(en) zien en die problemen en obstakels buiten zichzelf leggen. 11
2.2 Neem het stuur in handen Of zit jij aan het stuur? Ben jij jouw eigen buschauffeur die alle routes en wegen waar je in kunt slaan ziet? Zie jij ook de wegomleggingen en de obstakels? En kies jij vervolgens de route die je in jouw leven rijdt? Mensen die voorin de bus zitten, staan aan de kant van de oorzaak, en bepalen zelf hoe zij hun leven, carrière vorm geven. Zij zijn er van overtuigd dat zij zelf in elke situatie meerdere keuzes hebben en invloed kunnen uitoefenen op wat zij in het leven kunnen creëren. Tip: waar zit jij? Niemand zit altijd volledig 100% voorin de bus. Simpelweg omdat we soms geraakt worden, emotioneel betrokken zijn, of reageren vanuit onbewuste denkpatronen. Denk eens aan een probleem of situatie die je op dit moment bezig houdt. Hoe voel je je daarbij en hoe denk je daarover? Zie jij meerdere oplossingen en mogelijkheden over hoe je de situatie kunt oplossen? Dan zit jij voorin en zul je een oplossing vinden. Of kun je hier maar op één manier mee omgaan en voel je je afhankelijk van anderen of omstandigheden? Dan is de kans groot dat je (onbewust) achterin zit en dan kan het je enorm helpen om de oefening aan het einde van dit hoofdstuk te doen. 12
2.2 Neem het stuur in handen Oorzaak Gevolg: een overtuiging van succes Terug naar Joost en Daniek. Bijzonder eigenlijk dat twee mensen zo anders met deze reorganisatie omgaan. Joost als buschauffeur en Daniek, stevig in de gordels op de achterbank. Wie van de twee zal meer succes hebben om met dit probleem om te gaan? In de NLP methodiek is Oorzaak Gevolg een belangrijke basisovertuiging van succes. Oorzaak Gevolg gaat er vanuit dat je meer succes zult hebben in jouw leven als jij de oorzaak van het probleem kunt veranderen of de manier waarop jij met dit probleem omgaat kunt veranderen. Denk maar eens aan reorganisatie, ontslag of ziekte. Dit zijn gebeurtenissen waar jij als persoon niet direct invloed op te kunnen uitoefenen. Je kunt wel invloed uitoefenen op de manier waarop je met het probleem omgaat! Dat is een keuze! Tip: coach jezelf naar het stuur Soms heb je gewoon wat meer inspiratie nodig om uit een dilemma of lastige situatie te komen. Zorg er dan voor dat je je eigen coach bent, waardoor je weer meer oplossingen kunt zien. Waardoor je jezelf dus van achteren, weer voorin de bus zet. Stap 1 - Schrijf op waar jij op dit moment in je leven tegenaan loopt, welke situatie vind jij lastig? Stap 2 Bedenk daarbij welk patroon je herkent? Hoe ga jij met deze ongewenste situatie om? Wat denk je, wat doe je? Stap 3 - Schrijf nu eens op hoe jij ook anders zou kunnen omgaan met datgene waar je nu in je leven tegenaan loopt. En bedenk daarbij tenminste 3 alternatieve strategieën. Bijvoorbeeld: hoe zou je beste vriend/vriendin daarmee omgaan? welk advies zou een gewaardeerde collega, leidinggevende of ander vertrouwenspersoon je geven? wat zou een volstrekt nuchtere vreemde, zoals bijvoorbeeld de Amsterdamse toiletjuffrouw van de V&D, je adviseren? 13
2.3 Richt je op wat je WEL wilt 2.3 Richt je op wat je WEL wilt Veel mensen weten heel goed wat ze niet (meer) willen: Ik wil niet meer dat de afdelingsvergaderingen uitlopen. Ik ben de kritiek van die ene collega zo zat. Ik stop er gewoon mee om energie te steken in nieuwe voorstellen, want ze worden toch van tafel geveegd. Er komt nu weer een reorganisatieronde aan, ik kan toch niet nog meer werk doen in minder tijd! Ik voel me vaak onzeker en ongezien tijdens de MT-vergaderingen, want ze laten me niet uitpraten. Op zich is het natuurlijk heel nuttig om te weten wat je niet wil. Om succesvol te zijn is het alleen veel handiger om te weten wat je WEL wilt. Dit werkt namelijk op een onbewust niveau heel erg sterk door, want: Ons centraal zenuwstelsel kan geen ontkenning vasthouden. Oftewel, ons onbewuste kent het woordje niet niet. Dat is slechts een taalkundige constructie. Want als ik je vraag om niet aan je huisnum- mer te denken? Of als ik je vraag om niet aan een roze olifant te denken, wat gebeurt er dan? Precies. Overtuiging van Succes Het centraal zenuwstelsel kan geen ontkenning vasthouden Als jij probeert ergens niet aan te denken, die lastige collega, die reorganisatie, die hoge werkdruk, die kritiek dan gaat daar onbewust juist al je focus en energie naar toe. En alles waar jij je aandacht en energie naar toe stuurt wordt groter! Het plantje dat je water geeft groeit Welk plantje ga jij water geven? Het onkruid of de rozenstruik? 14
2.3 Richt je op wat je WEL wilt Tip: spitten in het verleden Waar heb jij je het afgelopen jaar aan geërgerd, wat heeft je dwars gezeten en hoe vaak heb je gedacht dat je iets niet meer wilde. Is dat probleem inmiddels opgelost? Of is het misschien nog groter geworden? Maak voor jezelf eens heel eerlijk de balans op over hoe veel energie jij hebt gestoken in alles wat je dwars zit of wat je niet meer wilt. Verloren energie, toch? Je kunt een probleem niet oplossen met de denkwijze die het veroorzaakt heeft - Albert Einstein - Wat wil jij dat er WEL gebeurt? Maak voor jezelf een lijstje met alles wat je op dit moment dwars zit of met alles wat je niet meer wilt. En draai die zin taalkundig eens om, naar datgene dat je wel zou willen. Als je dit elke dag doet, elke keer als je merkt dat je aan iets denkt dat je niet (meer) wilt en je draait de zin om, dan ga je na verloop van tijd automatisch het juiste plantje water geven! Gegarandeerd gaat er dan een hele mooie rozenstruik groeien. Ik wil niet dat de vergaderingen uitlopen Ik voel me onzeker en ongezien Ik wil geen reorganisatie, geen nieuwe functie Ik wil niet dat mijn voorstel genegeerd wordt Ik wil dat de vergadering op tijd stopt Ik voel me gerespecteerd Ik wil een leuke baan en mijn werk goed doen Ik wil serieus genomen worden 15
2.3 Richt je op wat je WEL wilt Tip: vier je succes, richt je op wat wel goed is! Vind jij het nog lastig om je successen te vieren? Ren jij na een goede presentatie, een succesvolle vergadering, een goed gesprek met een klant of medewerker, of na het scoren van een goede deal direct door naar de volgende? Misschien goed om eens aandacht te besteden aan wat er zo goed ging Gewoon, omdat je goed bezig bent, trots mag zijn en je successen, hoe groot of hoe klein dan ook, mag vieren. Oefening baart kunst Hoe vaak richt jij je bewust of onbewust nog op wat je niet wilt? Elke ochtend als je opstaat bepaal je wat jij wilt dat er vandaag WEL gebeurt. Elke avond schrijf je op wat er die dag goed ging, waar je blij om was, waar je trots op was, wat je geleerd hebt of wat je fijn vond. Kleine of grote successen alles mag! Richt je op wat je WEL wilt DOELEN Het plantje dat je water geeft groeit... TAAL GEDACHTEN VAARDIGHEDEN Problemen Waar je slecht in bent Wat je niet kunt Wat je niet geleerd hebt Dat je omgeving niet meewerkt Hoe de omstandigheden tegenwerken Oplossingen Waar je goed in bent Wat je wel kunt Wat je geleerd hebt Waar je wel invloed op hebt Hoe je omgaat met omstandigheden Managerskalender i.s.m. Art 2 advance 16
2.4 Denk je sterk 2.4 Denk je sterk Heb jij dat ook, dat je gewoon WEET dat je iets niet kunt? Misschien herken je het wel, die gedachten die je soms hebt: Ik heb een slecht geheugen Ik kan gewoon niet goed plannen, alles is belangrijk Ik heb geen tijd om ook nog aandacht te geven aan collega s die vragen hebben Ik heb niet genoeg discipline om elke avond bezig te zijn met mijn persoonlijke groei Ik heb het gewoon te druk met mijn werk, kinderen, huis, vrienden,. Ik kan niet goed presenteren Moeten we nog doorgaan? Of is het al duidelijk. Als je denkt dat je iets niet kunt, heb je gelijk. Als je denkt dat je het wel kunt, heb je ook gelijk! Jouw gedachten over alles wat je wel of niet kunt of bent, zijn slechts jouw gedachten, jouw overtuigingen, jouw waarheid. Jouw waarheid hoeft niet waar te zijn. Dat wat jij weet is jouw eigen waarheid. En jouw waarheid is gebouwd op je eigen persoonlijke herinneringen, beslissingen en gebeurtenissen uit het verleden. Dat noemen we jouw overtuigingen. En er zijn overtuigingen die je versterken of verzwakken. Tip: Welke overtuigingen versterken je? Elke keer als jij denkt je iets niet kunt, vervang die gedachte met een versterkende overtuiging. Denk dan aan iets waar je trots op bent, wat je wel kunt of waar je wel blij van wordt. Schrijf die versterkende gedachten op, zodat je die kunt doorlezen als je eventjes in de put zit. 17
Goed voor jou, goed voor je team. 3. Succesvol communiceren met anderen 3.1 Een gesprek goed voorbereiden is het halve werk 3.2 Luisteren in plaats van invullen 3.3 Zet al je communicatiekracht in: verbaal en non verbaal 3.4 Let op je woorden: tips over goed taalgebruik 18
3.1 Een gesprek goed voorbereiden is het halve werk 3.1 Een gesprek goed voorbereiden is het halve werk Herken jij dat ook, dat je soms opziet tegen een gesprek met een klant, een collega of een leidinggevende? Misschien heb je binnenkort je functioneringsgesprek met je leidinggevende en je weet van tevoren dat het spannend wordt. Misschien heb je een gesprek met een opdrachtgever die zeer kritisch is omdat de resultaten tegenvallen. Misschien moet je met een collega overleggen over de verdeling van taken en werkzaamheden, terwijl je weet dat het in het verleden altijd mis ging. Stel, je hebt binnenkort een gesprek en je verwacht problemen, weerstand, allergie, irritatie of frustratie en je zou graag meer invloed willen uitoefenen op de uitkomst van het gesprek. Tip: doe het eens anders Als de goede afloop van het gesprek voor jou belangrijk is, neem dan eens een kwartiertje de tijd en bereid je eens een keer op een anders dan andere manier voor. Om je gedachten te ordenen en het gesprek naar jouw hand te kunnen zetten. Dat is toch wat je het liefste zou willen? Beantwoord de volgende vragen Hoe kun je jezelf optimaal voorbereiden? Dat kan op verschillende manieren. Een heel praktische, doeltreffende en simpele manier is om jezelf een aantal versterkende vragen te stellen, en deze ter voorbereiding op het gesprek alvast voor jezelf te beantwoorden. Deze vragen zijn gebaseerd op het NLP model van de Logische Niveaus. Vragen op doelen niveau: Wat wil ik precies bereikt hebben na afloop van het gesprek? Met welke bedoeling wil ik dat? Welke andere uitkomsten zouden voor mij ook goed en acceptabel zijn? Welke keuzes heb ik? Wat wil ik in ieder geval bereikt hebben? 19
3.1 Een gesprek goed voorbereiden is het halve werk Vragen op identiteit niveau: Vanuit welke rol ga ik dit gesprek in? Vanuit welke rol gaat de ander het gesprek in? In hoeverre steunen elkaar of botsen deze rollen met elkaar? Vragen op waarden niveau: Wat is er zo belangrijk voor mij met betrekking tot dit onderwerp? (op waarden niveau... is dat bijvoorbeeld respect, samenwerking, contact, gelijkwaardigheid, erkenning, status, kwaliteit...) Wat kan ik doen om op een andere manier die waarden vervuld te krijgen? Wat is hierin belangrijk voor de ander? (pas op invullen!!!) Wat zijn onze gezamenlijke waarden? Missie - Doel Identiteit Waarden Overtuigingen Vaardigheden Gedrag Omgeving Vragen op overtuigingen niveau: Welke gedachten (overtuigingen/oordelen) staan me in de weg, verzwakken me? Welke gedachten helpen en steunen me (versterkende gedachten en overtuigingen)? Welke overtuigingen heeft de ander? Welke overtuigingen delen mijn gesprekspartner en ik over deze situatie? Vragen op vaardigheden en gedrag niveau: Welk gedrag en welke vaardigheden gaan mij het meeste steunen? Wat kan ik doen om stap voor stap naar het gewenste resultaat te werken? Wanneer heb ik een soortgelijke situatie gehad en hoe heb ik dat toen opgelost? Wat hielp mij in die situatie? Welk advies zou mijn beste vriendin of gewaardeerde collega geven? Welk gedrag heeft tot nu toe niet gewerkt, en wat kan ik anders doen? Welke vragen kan ik stellen of wat kan ik nog meer doen om verbinding met deze persoon te maken op waarden en overtuigingen niveau? Vragen op omgevingsniveau: Wat heb ik op omgevingsniveau nodig om in de juiste stemming te zijn of te blijven? Zijn kantoor of mijn kantoor? Een neutrale omgeving? Kopje koffie erbij? Het gesprek tijdens een wandeling voeren? Naast elkaar zittend in plaats van tegenover elkaar? 20
3.1 Een gesprek goed voorbereiden is het halve werk Hoe meer en hoe vaker je bewust deze vragen op de verschillende niveaus toepast, hoe bekwamer je wordt om elk gesprek positief te beïnvloeden. Je kunt dan zelfs tijdens een gesprek dat een onverwachte vervelende wending krijgt positieve invloed blijven uitoefenen, door focus op de antwoorden die je jezelf al eerder hebt gegeven op deze vragen. 21
3.2 Luisteren in plaats van invullen 3.2 Luisteren in plaats van invullen Er gebeurt de hele dag ontzettend veel. Onze zintuigen worden continu geprikkeld. We zien, horen, ruiken, voelen en proeven de hele dag door. Het is onmogelijk om al die informatie bewust op te nemen. Dus laten we (onbewust) veel informatie weg. Met de informatie die wel overblijft nadat we van alles hebben weggelaten, komen we tot conclusies. Dat kunnen juiste conclusies zijn. Klik op deze link om onderstaande video te bekijken. en dat kunnen ook onjuiste conclusies zijn. Dat noemen we invullen voor een ander. Hoe vaak denk jij dat je wel weet: Wat de ander denkt? Wat een ander vindt? Wat de ander bedoelt? Is dat ook echt waar? Hoe weet je dat zo zeker? Jouw waarheid is slechts jouw waarheid. De ander heeft zijn of haar eigen waarheid. Gebaseerd op alle onbewust opgeslagen herinneringen, beslissingen, waarden, overtuigingen, meta-programma s enz. die onze perceptie, ons invulgedrag kleuren. Dit is de basis van zeer veel communicatieproblemen. 22
3.2 Luisteren in plaats van invullen Tip: NIVEA = Niet Invullen Voor Een Ander Koop een potje Nivea en zet dat naast je computer op je bureau. Dat helpt je er telkens aan herinneren om jezelf af te vragen of je wel echt begrijpt wat een ander bedoelt, of was je weer aan het invullen? Perceptie Als je denkt dat wat je ziet de werkelijkheid is dan heb je het mis Jouw werkelijkheid hoeft nog niet de werkelijkheid van een ander te zijn. Je reageert vaak vanuit bepaalde patronen, gewoonten. Dat doe je onbewust. Communicatieproblemen oplossen is vaak: Het boven tafel krijgen van verschil in beleving van feitelijke situaties. 23
3.2 Luisteren in plaats van invullen Met wie wil jij de communicatie verbeteren Je kent vast wel iemand, een collega, kennis, familielid die soms raar reageert of die gewoon niet begrijpt wat je zegt. Soms denk je dan wel eens: Waarom praat ik Nederlands en zij Chinees? Of misschien heb je een (arbeids)conflict met iemand? Of ga je een collega bewust uit de weg, omdat je je ergert aan die persoon? Tip: je bent zelf je beste coach Neem deze week een uurtje de tijd voor deze reflectieoefening. Het kan je heel veel opleveren. 1. Schrijf op met wie je niet gemakkelijk communiceert. 2. Schrijf vervolgens op wat jij denkt dat die persoon denkt. Oftewel, wat heb jij al ingevuld voor de ander? 3. Is dat ook echt waar? Wat zou eventueel de ander ook kunnen denken? 4. Als je nu eens uit gaat van de goede intenties van de ander, wat zouden die goede intenties kunnen zijn? 5. Wat zou die persoon over jou invullen? 6. Wat kun JIJ doen om de communicatie te verbeteren? Benoem minimaal 4 dingen die jij zou kunnen doen om de communicatie tussen jullie beiden te verbeteren. 7. Neem een besluit: voer tenminste 2 van de 4 tips die je jezelf zojuist hebt gegeven deze week nog uit. 24
3.3 Zet al je communicatiekracht in: verbaal en non-verbaal 3.3 Zet al je communicatiekracht in: verbaal en non-verbaal Wanneer geloof jij of iemand de waarheid spreekt? Herken je dat ook, dat je iemand iets hoort zeggen, maar ergens voel je of merk je dat er iets niet klopt. Je gelooft of vertrouwt het gewoon niet helemaal. Het zou zo maar eens kunnen dat de non-verbale signalen die iemand uitstraalt niet overeenkomen met datgene wat die persoon zegt. Wij zijn heel goed in het opvangen van non-verbale signalen. Jij ook. Iedereen. Dus als jij wilt dat jouw boodschap helder en duidelijk overkomt, let ook op je eigen non-verbale signalen. Hoe kan het dat non-verbale communicatie zo belangrijk is? Ons gedrag bestaat uit verbaal gedrag, de woorden die we spreken, en non-verbaal gedrag, de toon waar we de woorden mee uitspreken en onze gebaren en houding. Als we communiceren bepalen de woorden die we uitspreken slechts voor 7% of de boodschap ook overkomt zoals we dat bedoelen. Oftewel, voor 93% wordt de kwaliteit van onze communicatie bepaalt door non-verbaal gedrag. Dat is best veel!!!. Gedrag: Verbaal en non-verbaal Verbaal Woorden die we uitspreken 7% Non-verbaal Tonaliteit: klank, intonatie, volume 38% Lichaamstaal: houding, expressie, gebaren 55% Totaal verbaal en non-verbaal 100% 25
3.3 Zet al je communicatiekracht in: verbaal en non-verbaal Tip: versterk je non-verbale communicatie met slechts 2 mm Stel, je gaat een gesprek voeren of een presentatie geven en je voelt je een beetje onzeker, gestrest, onrustig of wat dan ook. Pas dan de 2 mm regel toe!! Elke keer weer Ga 2 mm rechter op staan Doe 2 mm je schouders naar achteren Buig je mondhoeken 2 mm naar boven in een glimlach Doe 2 mm je kin omhoog en voel de ruimte, rust, vertrouwen, en zekerheid dat dit je van binnen geeft. Je zult dit non-verbaal voor 93% uitstralen. Succes verzekerd! Loop eens wat vaker bij die ene collega binnen! Nu snap je wellicht ook waarom zoveel mensen emails of sms berichten verkeerd interpreteren! Als je een boodschap probeert over te brengen met een geschreven tekst, dus alleen met woorden, gebruik je slechts 7% van je mogelijkheden om de boodschap helder en duidelijk over te brengen! Pak je daarentegen de telefoon, dan maak je al voor 45% gebruik van je communicatieve kracht. En is de kans groot dat je boodschap verkeerd overkomt, omdat het een gevoelige of ingewikkelde boodschap is, loop dan eens binnen bij de ander of maak een afspraak om elkaar te spreken. Je kans op succes is vele malen groter! 100% communicatie Kies het juiste medium Woorden = 7% impact + Tonaliteit = 45% impact + Lichaamstaal = 100% impact 26
3.4 Let op je woorden: tips over goed taalgebruik 3.4 Let op je woorden: tips over goed taalgebruik Om op je werk te komen heb je verschillende opties: te voet, met de fiets, het openbaar vervoer of misschien wel de auto. Als je van A naar B wilt gaan, gebruik je een vervoersmiddel. Zo is het ook met communicatie. Je wilt van A naar B, je wilt een boodschap overbrengen op de ander. Jouw woorden zijn een onderdeel van het vervoersmiddel om dit te doen. In het vorige hoofdstuk hebben we je verteld dat non-verbale communicatie voor 93% een bijdrage levert aan de kwaliteit van je communicatie en de woorden slechts 7%. Het lijkt weinig en als je weet hoeveel (onbewuste) betekenis wij geven aan de woorden die uitgesproken worden, is het zinvol om exact de juiste woorden te gebruiken om een boodschap helder en goed over te brengen op een ander! Over het gebruik van taal en de vooronderstellingen van taal is veel te vertellen binnen NLP. In onze trainingen wijden wij hier dan ook veel aandacht aan. Voor nu willen wij jou een aantal tips geven over sterk en zwak taalgebruik, zodat je direct kunt experimenteren om een nog beter effect te krijgen als je een boodschap de wereld in stuurt. Sterk en zwak taalgebruik Om een voorbeeld te geven, hieronder vind je een fictief gesprek tussen Jan en Cindy. Inhoudelijk bedoelen ze waarschijnlijk hetzelfde. In het ene voorbeeld echter wordt zwakke taal gebruikt, en in het tweede voorbeeld sterke taal. Merk het verschil maar eens op. Zwak taalgebruik Jan: Wij moeten dit nieuwe project opstarten en proberen het van de grond te tillen. Maar we moeten wel zorgen dat we niet verzanden in onze vorige fouten. Cindy: Ja, maar dat was onze schuld niet, het was Finance die dit plan heeft tegengehouden. Sterk taalgebruik Jan: Ik wil dit nieuwe project doen en het samen met jou van de grond tillen. Ik vind wel dat ik eerst wil kijken wat verbeterd kan worden ten opzichte van het vorige project. Cindy: Ja en ik wil graag Finance bij dit project betrekken zodat we dit gezamenlijk tot een succes maken. 27
3.4 Let op je woorden: tips over goed taalgebruik Tip: tel eens hoe vaak jij iets moet Op je eerstvolgende werkdag, let eens op hoe vaak jij voor jezelf of voor anderen het woord moeten gebruikt. Hoe vaak moet jij iets? Het woord moeten vooronderstelt dat je geen andere keuze hebt en daarmee heb je jezelf of de ander eigenlijk lekker achterin de bus gezet. Dat is vast niet je bedoeling, toch? Wij zijn benieuwd wat er gebeurt als je een paar dagen bewust het woord moeten uit je vocabulaire schrapt, en deze vervangt door bijvoorbeeld: ik wil of ik kies ervoor om.. Welk effect denk jij dat het op jezelf en op je omgeving zal hebben? Als je de uitspraken van Jan en Cindy goed bekijkt, zitten er een paar duidelijke voorbeelden van zwak versus sterk taalgebruik in: Zwak taalgebruik moeten denken in problemen proberen kans van falen is ingebouwd Gericht op wat fout ging, ongewenst is onze schuld niet klagen, achterin de bus ja, maar betekent eigenlijk nee Sterk taalgebruik willen denken in mogelijkheden doen verantwoordelijkheid nemen Gericht op gewenste uitkomst, wat WEL erbij betrekken oplossing, voorin de bus ja, en bevestiging en toevoeging Tip: Ja, maar betekent Nee Heb jij dat ook, dat je in een gesprek soms de maar voelt aankomen? Dan denk je vast wel eens: ja hoor.. daar komt ie de maar oftewel, hij is het niet met me eens. Het is erg leuk om eens een hele dag op te letten en te luisteren, hoe vaak mensen om je heen Ja, maar zeggen. Als je goed luistert zeggen ze dan eigenlijk Nee. Want alles wat iemand zegt voordat hij of zij maar zegt, wordt door dat kleine woordje teniet gedaan. Lees deze zin eens: Ik vind dit een goed plan, maar ik wil er nog even over nadenken. Onze tip aan jou is: schrap eens een paar dagen het woordje maar uit je eigen vocabulaire en vervang het simpelweg door het woordje en of daarnaast. Let op, het effect hiervan kan heel erg verruimend en positief zijn, niet alleen voor jezelf!!! 28
4. Art 2 Advance: goed voor jou, goed voor je team 4. NLP trainingen Wilt u het beste uit uzelf halen? En meer inzicht en vaardigheden in krachtige profilering, heldere communicatie, overtuigingskracht en professionaliteit. Volg dan een van onze 4 trainingen: Speciaal voor (senior) management assistenten: 1. NLP voor de management assistent (3 dagen) Vergroot uw invloed en inzicht Overtuig de ander door krachtig taalgebruik Professioneel profileren met NLP www.secretary.nl/nlp 2. Senior Management Assistent (5 dagen, waarvan 2 NLP) Ontwikkel de 4 vrouwen in u Leer omgaan met kantoorpolitiek: luisteren - signaleren - anticiperen Coach uzelf én uw manager (op een manier die bij u past) Succesvol beïnvloeden en communiceren met NLP Ontdek uw talenten en persoonlijke kracht www.secretary.nl/senior Speciaal voor professionals en managers 1. Overtuigend communiceren en profileren voor professionals (3 dagen) www.euroforum.nl/nlpcursus 2. Krachtig leiderschap met NLP (5 dagen) Versterk uw leiderschapsstijl en managementvaardigheden Leer omgaan met kantoorpolitiek: luisteren - signaleren anticiperen, unieke link tussen NLP en en uw leiderschaps kwaliteiten Echte verandering van binnenuit Inzichten en en technieken om uw kwaliteiten als leidingge vende vanuit innerlijke kracht te versterken www.euroforum.nl/nlp 29
4. Art 2 Advance: goed voor jou, goed voor je team 5. Toptrainers De trainingen en opleidingen worden gegeven door Astrid Kies en/of Ingrid Smit, twee trainers die al honderden professio nals hebben getraind op het gebied van persoonlijke effectiviteit en communicatie. Ze worden keer op keer ontzettend goed beoordeeld. Astrid Kies: Astrid Kies is NLP trainer en coach. Daar waar mens en talent elkaar raken levert Astrid een bijdrage voor de persoon. Het is hierbij belangrijk om inzicht in uw eigen gedrag te vergroten en zelf verantwoordelijkheid te durven nemen voor uw succes! Reactie cursist over Astrid Kies: Astrid Kies is een vrouw met heel veel inspiratie en met veel kennis. Ze zet me aan het denken en ik ontdek dat NLP me een rijker persoon maakt. Echt fantastisch hoe zij het doet...!! Ingrid Smit is internationaal gecertificeerd trainer in NLP. Ze weet op een bevlogen manier deelnemers te inspireren en motiveren om het beste uit zichzelf en de ander te halen. Naast haar ervaring als NLP trainer heeft Ingrid ook jarenlange ervaring als organisatie adviseur en interim manager bij tal van bedrijven. Met deze ervaring weet ze hoe belangrijk het is om als manager vakinhoudelijke kennis te hebben en ook de juiste leiderschapscompetenties te ontwikkelen. Reactie cursist over Ingrid Smit : Ingrid is zodanig energiek dat ze in staat is focus te houden op de koppeling van de NLP modellen aan alle individuele trainingsdoelen in de groep. Ingrid is een super warme, hartelijke, betrokken en zeer deskundige trainer 30
4. Art 2 Advance: goed voor jou, goed voor je team 6. Opleidingsadvies / contact opnemen Wilt u meer informatie of opleidingsadvies? Bel de Secretary Management Institute opleidingsadviseurs Marjan Muller en Bianca Swinkels, Tel. 040-2 974 947 / opleidingsadvies@secretary.nl Of kijk op www.secretary.nl 31