Thema-avond : Omgaan met lastig gedrag Anja Witteman Beweegimpuls adviseur, trainer & coach en ontwikkelaar van sport en beweegprojecten 2
Programma thema-avond: Even voorstellen/programma bespreken Inleiding Omgaan met lastig gedrag Kennismakingsspel Inventarisatie problematiek vanuit eigen BSO Algemene informatie en oplossingstrategie Uitgaan van Kinderkwaliteiten(spel) Eigen praktijk: kijken naar kwaliteiten van kind Verdere hulp via professionalisering Evaluatie en afsluitend spel Inleiding thema: Omgaan met lastig gedrag Wat is lastig gedrag? - individuele verschillen in ervaring wat lastig is hil i k i & i i -verschil in kennis & ervaring in omgaan met - afspraak: hanteren positievere term onverstaanbaar gedrag Omgaan met kinderen die anders zijn (wordt vervolgd): - ASS: autisme spectrum stoornissen - ADHD: hyperactieve kinderen - ADD Vergeten kinderen: introverte, verlegen en teruggetrokken Positief omgaan: zien en inzetten van kinderkwaliteiten Belang van aandacht voor groepsvormingsproces 3
Belang van aandacht voor groepsvormingsproces Veel problemen met onverstaanbaar gedrag komen voort uit een ongeleid groepsvormingsproces. Mensen in een groep passen hun gedrag aan de voorwaarden en de wensen van de groep aan. Zij gedragen zich soms anders als zij werkelijk zijn. Besteed aandacht aan de 5 fasen van het groepsvormingsproces: 1. Oriënteren verhoudingen onderling in de groep worden bekeken 2. Presenteren elkaar uitproberen en kijken hoe er gereageerd wordt 3. Normeren posities in de groep zijn verdeeld 4. Presteren groepsregels zijn bepaald/aanpassen aan de heersende regels 5. Evalueren naderend einde van de groep( vakantie) roept ander gedrag op Tip: zorg voor jouw bepalende aanwezigheid als groepsleiding, vooral na vakanties. Laat je als leider zien, zorg voor ontvangst ( hand/ elk kind persoonlijk welkom) en afscheid ( hand/persoonlijk gedag zeggen). Wees positief! Groepskennismakingspelen: Doel: Elkaar ( s naam) leren kennen Een groep gaan vormen Een veilige en gezellige sfeer creëren Plezier beleven met elkaar Naambal: alsjeblieft en dankjewel Naamgoalbal Naamkaartjesspel: neerleggen/terugbrengen juiste persoon Naamkaartjesestafette: verzamelen naamkaartjes v.d. groep * Tip naamkaartjesspel: kan met jongere kinderen ook met foto s van kinderen(met naam) worden gespeeld. 4
Inventarisatie problematiek vanuit eigen BSO Doel: - Wat kom jij als onverstaanbaar gedrag tegen? - Inventarisatie van diversiteit van ervaren problemen - Waardering ernst/zwaarte van het probleem? Neem 1 kind in 1 probleemsituatie in gedachten (2-tallen) Bespreek zo concreet mogelijk over en weer je situatie: 1. Hoe was de situatie? 2. Wat zag je aan onverstaanbaar gedrag? 3. Wat deed jij? 4. Wat voelde je daarbij? 5. Wat was het gevolg? Beschrijf op memo s kort 1-5 en plak memo direct daarna op bord Waardeer problemen met stickers: 2 rode: zelfde probleem/oplossing gevraagd 2 groene: zelfde probleem/oplossing voorhanden Koffie/theepauze 5
Algemene kenmerken en oplossingstrategie omgaan met kinderen die anders zijn - ASS (Autisme Spectrum Stoornissen): Autisme, Asperger, PDD NOS -kenmerken: maakt (wereld)vreemde indruk, lijkt in eigen wereld te leven, volwassen taalgebruik (autist) of laat praten( PDD NOS), angst, onzekerheid, kan zich niet inleven in gevoelens van anderen, heeft grote moeite met veranderingen Tip: bied structuur in ruimte, leidergedrag en activiteiten, kondig veranderingen vooraf aan, wees duidelijk. Zorg voor (leuke) time outplek/time-outklok/timetimer. - ADHD( Attention Deficit Hyperactivity Disorder) : hyperactieve kinderen kenmerken: overbeweeglijk, ongeconcentreerd, eerst doen/daarna denken, spelen/werken zonder plan, moeite verwerken indrukken uit de omgeving, vaak gepaard met onhandigheid, angst en agressiviteit. Lichte stoornis in hersenfunctie, meer jongens dan meisjes, medicatie kan helpen(o.a. Ritalin). Tip: biedt structuur en ruimte energie lozen(uitdelen /boksbalhoek), help plannen maken (wat, met wie, waarmee, waar en hoelang). Algemene informatie Omgaan met kinderen die anders zijn - ADD ( Attention, deficit disorder): kenmerken: moeite met aandacht richten, opnemen van informatie, onderscheid hoofdzaak/details, verlegen, teruggetrokken, passief, medicatie kan helpen( o.a. Ritalin) ( ADHD subtype 1: zonder hyperactiviteit) Tip: biedt structuur, geef plaatje en praatje ( instructie), herhaal, wees geduldig en biedt veiligheid -DCD ( Development coordination Disorder): kenmerken: motorische onhandigheid, lage spierspanning, klungelig, houterig, vol builen/schrammen, hekel aan knip, prik en plakwerk, moeite met schrijven, bewegingsonrust of traag/sloom, afhangende schouders, open mond, concentratie matig/wisselend. Tip: veel extra motorische oefening, veel aandacht/ geduld en aanmoediging -ODD en CD: opstandige gedragsstoornissen en antisociaal gedrag kenmerken: opstandig, antisociaal, vaak driftig, ongehoorzaam, zoeken ruzie en zijn snel gefrustreerd, pesten, bedreigen, intimideren en hebben gebrek aan respect voor anderen. Tip: structuur, duidelijkheid, time-outplek 6
Praktijkproblemen bespreken: ASS introvert ADHD overbeweeglijk ADD dromer DCD Motorisch onhandig ODD/CD Sociaal onaangepast De keerzijde: uitgaan van kwaliteiten Kinderkwaliteitenspel Kwaliteitenspel spelen: uitgedeelde kaartje zelf accepteren of uitdelen aan ander die vindt dat deze kwaliteit bij hem/haar past. Ieder mens/kind heeft kwaliteiten: onderstreep eens welke kwaliteiten het kind met onverstaanbaar gedrag uit jouw probleemsituatie heeft. We spelen het spel In het midden uit Energize van LEEFSTIJL ( blz 137) en benoemen dan: - onmacht van kind: ASS/ADHD/ADD/DCD/ - kwaliteiten van het kind uit de probleemsituatie 7
Afsluiter: In het midden (Energize blz 137) Sta in het midden Draai je eens om Wij zien je graag En weet je waarom? KWALITEITEN KIND BENOEMEN Je bent voor ons een geweldige vriend Daarom heb je zeker Een applausje verdiend APPLAUS Wij vergeten je niet Daar kun je van op aan Ga terug naar je plaats Maar trek eerst een naam NAAMKAART PAKKEN Hulp via professionalisering: Sociaal emotionele methodes/ democratisch burgerschap: De Vreedzame School/Wijk/ Kinderopvang De Kracht van 8! Triple P: Positief Pedagogisch Programma 0-12 jaar Leefstijl: Energizers! Kanjertraining Taakspel Kanjertraining En. 8
Algemene ingrediënten Sociaal emotionele methodes - Je bent goed zoals je bent - We horen bij elkaar - We lossen conflicten zelf op - We hebben oor voor elkaar - We hebben hart voor elkaar - We dragen allemaal ons steentje bij - We zijn allemaal anders Vragenronde???? : 9
Speelse groepsgewijze evaluatie Afsluiter: In de knoop/ uit de knoop ( Energize blz 138) 10
Dank voor je belangstelling en aanwezigheid op de thema-avond Omgaan met lastig gedrag! Anja Witteman & Vanessa de Wit Beweegimpuls leiding BSO s Rollebol Vragen of verdergaande hulp gewenst? Neem dan even contact op! Anja Witteman Beweegimpuls Advies, training,coaching info@beweegimpuls.nl www.beweegimpuls.nl 11