De natuurwaardeverkenner en natuurwaardeverkenner stad
AGENDA» Achtergrond en doelstelling» Zelf aan de slag» Feedback
ECOSYSTEEMDIENSTEN WAARDEREN» Ecosysteemdiensten = waarde van biodiversiteit en ecosystemen voor de mens» Alle vormen van waarde» Monetaire waarde» Impact op gezondheid» Gedeelde sociale waarden (bv. erfgoed)» Intrinsieke en morele waarde» De waarderingspiramide (Gantioler et al., 2010) 3
ACHTERGROND» 2009-2010: LNE studie monetaire waardering van ecosysteemdiensten voor maatschappelijke kostenbatenanalyses van infrastructuurprojecten.» VITO, ECOBE (UAntwerpen) en IVM (VUAmsterdam)» Rapport en een eerste handleiding» 2011: Eerste versie van een online tool op basis van eigen onderzoek» 2012-2013: Uitbouw natuurwaardeverkenner 2.0» 2013: Onderdeel referentietaak milieukostenmodel» Mogelijkheid om instrument doorlopend te verbeteren en ondersteuning te bieden aan gebruikers» Coördinatie MKM natuur in 2014 overgenomen door ANB.» In 2014 gestart met versie stad. Eerste versie verwacht begin volgend jaar.
DOELSTELLING» Doelpubliek: consultants, universiteiten (educatie), administraties (lokaal, nationaal), NGOs» Doel: Het verkennen van de impact van veranderingen in landgebruik op ecosysteemdiensten in urbane (in ontwikkeling) en rurale context: Wat is de impact van groen-blauwe infrastructuur op maatschappelijk welzijn.» Vergelijken van scenario s: focus op VERANDERINGEN in ecosysteemdiensten
WAAROM WAARDEREN?» Maatschappelijke keuzes onderbouwen.» What s in it for me?» What s in it for us?
RUIMER GEBRUIK» Communicatie, draagvlak» Beoordelen en meenemen van effecten op ecosystemen bij (infrastructuur)projecten» via kosten-batenanalyses» via andere tools (bijv. in levenscyclusanalyse, MER)» Slim ruimtegebruik: wat zijn de noden voor diverse diensten en waar kunnen de noden ingevuld worden?
WAAROM APARTE TOOL VOOR STEDELIJKE CONTEXT» Specifieke vragen van gebruikers» Impact van groendaken, hagen, bomenrij» Geen kennis over hoe groene/blauwe infrastructuur een rol kan spelen in het oplossen van een aantal uitdagingen die steden hebben (e.g. climate change; watermanagement...)» Grote vraag naar ecosysteemdiensten, laag aanbod aan groen => hoge waarde» Hoge druk op open ruimte, frequent veranderingen» Specifieke diensten voor stedelijke context(e.g. urban heat island, luchtkwaliteit, beschikbaarheid van groen ruimte )
GEBRUIK - STAPPEN» Login aanvragen als nieuwe gebruiker» Scenario aanmaken» Selectie van ecosysteemdiensten» Landgebruik voor/na» Inputdata zoals aantal omwonenden, bodemkenmerken,» Tool berekent:» Kwalitatieve score voor de geselecteerde diensten» Kwantitatieve waardering: biofysische eenheden (ton C, m³ hout, kg PM 10, bezoeken)» Monetaire waardering:» Lage en hoge schatting (veel onzekerheden)
CASE STAD: MILITAIR OPENLUCHTOEFENTERREIN TOT STADSPARK Beschrijving case en huidige toestand» Militaire openluchtoefenterrein wordt omgezet naar stadspark (1,5 ha groot)» Huidig:» Taluds van 7m hoog rond het terrein, worden behouden.» Vooral pioniersvegetatie, op de taluds valse acacia s en braamontwikkeling. Klein waardevol bestand van zomereik.» Wateroverlast in enkele omliggende woonwijken» Toekomst:» Herinrichting tot publiek park
Stappen 1 en 2: Oppervlaktes en classificatie Hoofdcategorie Categorie Huidig (ha) Toekomst (ha) Gesloten verhardingen Homogene verharding (ha) 0,24 0,274 Half-gesloten verhardingen Elementverharding (ha) 0,008 Paden bestaande uit gebiedsvreemd grond 0,08 Open verhardingen Vochtige en natte groenvormen Oeverzone en plas-dras 0,04 0,04 Wisselnatte standplaatsen 0,05 Open groenvormen Naakte bodem 1,022 0,00001 Open groenvormen Spontane ontwikkeling zoom 0,6 Struiken, hagen en houtkanten Bladverliezende haag 0,13 0,22 Stadsbomen Stadsbomen Bomengroep: loofbomen 1ste orde 0,1 0,2 Bomengroep: loofbomen 2de orde 0,008 0,02
CASE: MILITAIR OPENLUCHTOEFENTERREIN TOT STADSPARK Stap 3: Berekening - kwalitatief
CASE: MILITAIR OPENLUCHTOEFENTERREIN TOT STADSPARK Kwantitatieve en monetaire waardering Quantitative present future air quality (kg PM 10 /year) 6 29 infiltration (1000 m³/y) 702 802 carbon seq (tonne/y) 2 7 local climate (decrease in C/PMV) - - view on green (number of houses) 60 100 health (decrease in DALY) 0,11 biodiversity - - Monetary valuation benefits future vs. present k /year air quality 2 infiltration 52 carbon seq 2 local climate - view on green (value real estate) 38 health by contact 10 biodiversity - total known benefits 104
VERDERE STAPPEN» Eerste versie natuurwaardeverkenner-stad online begin januari» Ruimtelijk expliciete versie van de natuurwaardeverkenner eind 2016? => Interactie met ECOPLAN, Functioneel groen Antwerpen, NARA interactieve kaart
ZELF AAN DE SLAG! Puur fictief» In Aalbeke (deelgemeente van Kortrijk), West-Vlaanderen, ligt er tussen de snelweg en de gemeente een deel landbouwgrond dat ter beschikking komt voor ontwikkeling.» De gemeente kan industriegebied uitbreiden of kan ook kiezen om hier een mooi park/natuurgebied aan te leggen. Jobs, jobs, jobs versus bijkomende onderhoudskosten of zijn er nog andere argumenten?» Reken een mogelijk herontwikkelingsplan door met de natuurwaardeverkenner.
FEEDBACK» Maak een kleine presentatie waarbij u de gemeente overtuigt van de nood aan de herinrichting van het gebied (gebruik makend van resultaten van de NWV)» Bevindingen bij invullen case» Verbetersuggesties
START» www.natuurwaardeverkenner.be» Ga naar Bereken scenario» groep1@vito.be paswoord 1» groep2@vito.be paswoord 2» groep3@vito.be paswoord 3» Er staat een scenario klaar met een fictieve indeling van ha en kenmerken.
Bedankt Contact team VITO: Inge Liekens, Steven Broekx Inge.liekens@vito.be www.natuurwaardeverkenner.be