Kosten-BATEN analyse fietsostrade Mechelen-Antwerpen. Jurgen Buekers, Evi Dons, Bart Elen, Luc Int Panis Milieu & Gezondheid, VITO Maart 2016

Transcriptie

1 Kosten-BATEN analyse fietsostrade Mechelen-Antwerpen Jurgen Buekers, Evi Dons, Bart Elen, Luc Int Panis Milieu & Gezondheid, VITO Maart

2 Inleiding PASTA Physcial Activity Through Sustainable Transport Approaches Europees project, FP7 Doelstellingen: - Promotie en evaluatie actieve mobiliteit - Terugdringen sedentair gedrag - Integratie van fysieke activiteit in dagelijks leven - Update WHO HEAT tool (info verder in presentatie) 7 Europese steden waaronder Antwerpen Longitudinale studie via online vragenlijsten over actieve mobiliteit, fijn stof, ongevallen etc. Experimenten 2

3 Inleiding 3

4 Inleiding Duidelijke relatie tussen fietsen en verminderde mortaliteit gezondheidseffecten 4

5 Inleiding Fietsongevallen 5

6 Inleiding Ongevallen Luchtpollutie & gezondheid Fysieke activiteit & gezondheid Investeringen 6

7 Inleiding Ongevallen Fiets, wandel data Veel verplaatsingen haalbaar met (elektrische) fiets Luchtpollutie & gezondheid Fysieke activiteit & gezondheid MODEL Investeringen Indicatoren 7

8 Fietstellingen Cruciale input model In onze studie gebaseerd op eindwerk Yves Goossens Onderzoek naar het gebruik van de fietsostrade Antwerpen-Mechelen 8

9 DALY s en Externe kosten DPSIR keten Effecten op gezondheid uitdrukken in DALY s en Externe kosten 9

10 DALY s Gezondheidslast van fysieke inactiviteit in Vlaanderen (2014) DALY : Disability Adjusted Life Year of verloren gezonde levensjaren geïntroduceerd door WHO DALY = n x DW x L Ruwe indicator Relatief 10

11 DALY s Hoeveel mensen? Hoe erg het? Hoeveel eerder gaat men dood? Wat is de duur? DALY = n x DW x L

12 Externe kosten Externe kosten zijn externaliteiten die gemonetariseerd zijn. Dit zijn kosten die ten laste vallen van derden zonder dat deze daarvoor via de markt compensaties betaald krijgen. Deze externe kosten behoren dus niet tot de private kosten van één van de doelgroepen of de overheid maar ze vormen wel een kost voor de maatschappij (Ochelen & Putzeijs, 2007). Men spreekt soms ook van schadekosten. Externe kosten zijn niet inbegrepen in de prijs van milieuverstorende activiteiten. In ons geval, afgebakend tot gezondheidseffecten. Bepaald aan de hand van COI (Cost of Ilness) & WTP (Willingness To Pay) studies. 12

13 HEAT en CWICalc - Habitueel fietsen en wandelen - Berekening kosten: winst door te regelmatig te fietsen of wandelen - Mogelijkheid van investeringen in te geven (vb. kosten fietspad) - Bezig aan update: blootstelling aan fijn stof en fietsongevallen toevoegen; rekening houden met ziektes (morbiditeit) - Schatting: orde van grootte Update nog niet beschikbaar - Habitueel fietsen en wandelen - Berekening: DALY s en kosten - Rekening houdend met fietsongevallen - Rekening houdend met fijn stof: PM2,5 - Mogelijkheid om investeringen in te geven (vb. kosten fietspad) - Schatting: orde van grootte - Mortaliteit en ziektes (morbiditeit): ischaemische hartziekte, darmkanker, borstkanker, diabetes type II, depressie, dementie (>70j) - Optie: congestie, CO 2, geluid - Vlaamse mortaliteitscijfers

14 Model - weetjes - Volwassenen - Shift van autorijden naar fietsen of wandelen - Opbouw van vermeden gezondheidseffecten gedurende eerste jaren - Er zit een limiet op de gezondheidswinst door actieve mobiliteit - VOLY: euro (waarden variëren tot euro; euro = conservatief). Het Europees Milieu Agentschap gebruikt hogere waarden voor de externe kosten van luchtpollutie in te schatten. => CWICalc is zeer conservatief! - Specifieke Vlaamse (Belgische) kosten gezocht van de verschillende ziektes gerelateerd met sedentair gedrag - Fijn stof: PM2,5 (naar voor geschoven indicator door WHO) 14

15 Input - Vlaanderen is een interessante regio: veel data over fietsen, over de hoge luchtpollutie en over ongevallen. - Verschillende scenario s doorgerekend: - Scenario 1: - Mechelen-Antwerpen fietsers - 27 km/dag - 4 dagen per week - 20 jaar evaluatie periode - Kosten: Euro - Geen rekening gehouden met congestie, CO 2, geluid 15

16 Resultaten Relatief veel PM2,5 door buitenlandse emissies. Ongevallen in realiteit lager omdat het gaat over fietsostrades (minder contact auto s) 16

17 Resultaten 17

18 Resultaten Meeste scenario s positief. 18

19 Resultaten in internationale context Resultaat bevestigt door studies in wetenschappelijke internationale literatuur: Studie van de Hartog et al. (2010) in Environmental Health Perspectives: Positieve effecten van actieve mobiliteit op gezondheid zijn veel groter dan de risico s (luchtpollutie, ongevallen) Voor een maximum gezamenlijk promoten effect: actieve mobiliteit, verkeersveiligheid en zuiverdere lucht In kosten-baten analyses die rekening houden met kosten voor infrastructuur tonen aan dat het bouwen van fiets wandel trajecten meestal kosten effectief is, zelfs wanneer maar een gelimiteerd aantal van voordelen van fietsen en wandelen in rekening worden gebracht (Cavill et al., 2009; Gotschi, 2011). Dr. Mayer Hillman, 1992: in spite of the hostile environment in which most cyclists currently ride, the benefits in terms of health promotion and longevity far outweigh the loss of life years in injury on the roads. 19

20 Resultaten in context van WHO beleid Health in all policies van de WHO Ontwikkeling model past in integratie van mobiliteit en gezondheidsbeleid De integratie van gezondheidsdoelen in transport planning kan één van de meest kosten-effectieve manieren zijn om de algemene gezondheid te bevorderen (Litman, 2003) Actieve mobiliteit (fietsen, wandelen) wordt gezien als een gedeeltelijke oplossing gezien voor verschillende problemen zoals congestie, lucht- en geluidspollutie, en gezondheidseffecten (De Nazelle et al., 2011). 20

21 Meer info Buekers J, Dons E, Elen E, Int Panis L. Health impact model for modal shift from car use to cycling or walking in Flanders: application to two bicycle highways. Journal of Transport and Health, 2, ,