De Ronde Tafel van SKa Actualiteiten omgevingsrecht Onderdeel Grondexploitatie Joost Hoekstra
Agenda Hoofdlijnen Grondexploitatiewet Actualiteiten anterieure overeenkomst Actualiteiten exploitatieplan Afdeling Grondexploitatie (toekomstige) Omgevingswet 28 november 2013 1
Hoofdlijnen Grondexploitatiewet (I) WRO (oud): stok achter de deur kostenverhaal ontbrak Grondexploitatiewet (Wro): kostenverhaal via anterieure overeenkomst (na vaststelling exploitatieplan:) omgevingsvergunning of posterieure overeenkomst 28 november 2013 2
Hoofdlijnen Grondexploitatiewet (II) Exploitatieplan procedurele koppeling met ruimtelijk besluit (beginsel)plicht tot vaststelling (bij bouwplannen) locatie-eisen en uitvoeringsregels systematiek kostenverhaal exploitatieopzet inbrengwaarden en (limitatieve) kosten(soortenlijst) macro-aftopping en PPT-criteria berekening exploitatiebijdrage betaling via omgevingsvergunning 28 november 2013 3
Actualiteiten anterieure overeenkomst (I) Hoofdlijnen contractsvrijheid niet gebonden aan de limitatieve kostensoortenlijst vrij contracteren over locatie-eisen en uitvoeringsregels maar let op aanbesteding algemene beginselen van behoorlijk bestuur artikel 122 Woningwet staatssteun verhaal van kosten van ruimtelijke ontwikkelingen direct werkende regels exploitatieplan 28 november 2013 4
Actualiteiten anterieure overeenkomst (II) Met álle eigenaren van gronden waarop bouwplannen zijn voorzien, danwel met ontwikkelaar (koopovereenkomst met eigenaren!), anders (toch) exploitatieplan ABRvS 18 augustus 2010, BR 2010, 174 ABRvS 26 oktober 2011, BR 2012, 8 Vóór vaststelling ruimtelijk besluit (bijvoorbeeld bestemmingsplan) ABRvS 30 november 2011, BR 2012, 40 Anterieure overeenkomst zelf niet ter inzage ABRvS 30 maart 2011, BR 2011, 93 28 november 2013 5
Actualiteiten anterieure overeenkomst (III) Planologische medewerking, in ruil voor anterieure overeenkomst? parlementaire geschiedenis Grondexploitatiewet: geen betaalplanologie jurisprudentie: ABRvS 9 maart 2011, TBR 2011, 105 ABRvS 3 augustus 2011, TBR 2011, 156 ABRvS 6 maart 2013, BR 2013, 70 ABRvS 25 oktober 2013, ECLI:NL:RVS:2013:1783 28 november 2013 6
Actualiteiten anterieure overeenkomst (IV) Planologische medewerking, in ruil voor planschadeovereenkomst? indien het plan anders economisch niet uitvoerbaar is ABRvS 27 januari 2010, BR 2010, 69 indien verhaal via exploitatieplan niet mogelijk is ABRvS 25 januari 2012, BR 2012, 107 28 november 2013 7
Actualiteiten anterieure overeenkomst (V) Verhaal van kosten van ruimtelijke ontwikkelingen grondslag in structuurvisie jurisprudentie Ruimte voor Ruimte ABRvS 26 september 2012, BR 2013, 7 HR 14 juni 2013, BR 2013, 133 Anterieure overeenkomst kan niet leiden tot vaststelling planregel, in strijd met goede ruimtelijke ordening ABRvS 14 november 2012, BR 2013, 22 28 november 2013 8
Actualiteiten exploitatieplan (I) Geen exploitatieplan voor bestaande bouwtitels ABRvS 7 november 2012, BR 2013, 21 Transparantie van taxatiegegevens ABRvS 7 november 2012, BR 2013, 27 Belanghebbenden (onderscheid tussen financiële en niet-financiële deel) ABRvS 29 februari 2012, BR 2012, 85 ABRvS 27 juni 2012, BR 2012, 132 Relativiteitsvereiste ABRvS 30 januari 2013, BR 2013, 71 28 november 2013 9
Actualiteiten exploitatieplan (II) Begrenzing exploitatiegebied ABRvS 25 juli 2012, BR 2012, 156 Inbrengwaarden ABRvS 12 juni 2013, TBR 2013, 117 PPT-criteria ABRvS 7 november 2012, BR 2013, 21 ABRvS 12 juni 2013, TBR 2013, 117 Gevolgen vernietiging bestemmingsplan voor exploitatieplan en andersom ABRvS 5 september 2012, BR 2012, 165 28 november 2013 10
Afdeling Grondexploitatie (toekomstige) Omgevingswet Grotendeels oude wijn in nieuwe zakken, maar uitstel voor vaststelling exploitatieplan tot vaststelling uitwerkingsplan of aanvraag omgevingsvergunning afzien van vaststelling ruimtelijk besluit bij exploitatietekort (betaalplanologie?) forfaitaire fondsbijdrage (baatafroming?) gemeenteraad kan gevallen aanwijzen waarin wordt afgezien van exploitatieplan regels over anterieure overeenkomst: Omgevingsbesluit 28 november 2013 11
Hartelijk dank voor uw aandacht Vragen? Mr J.J. (Joost) Hoekstra 06 302 16 572 j.hoekstra@straatmankoster.nl 28 november 2013 12
De Ronde Tafel van SKa Actualiteiten omgevingsrecht Onderdeel Natuur en milieu Christine Visser
Agenda Relevante wettelijke kaders Jurisprudentie Ffw en Nbw: knelpunten en tips Toekomstige ontwikkelingen 28 november 2013 14
Casus Nieuwe pluimveehouderij Grote Peel Agrarisch bedrijf 28 november 2013 15
Relevante kaders (I) Flora- en faunawet (Ffw) Verboden Ontheffing (GSI, GABO, SB) Natuurbeschermingswet 1998 (Nbw 1998) Projecten en andere handelingen Passende beoordeling en ADC-toets Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) Integreert ca. 30 toestemmingen (niet Ffw/Nbw 1998) Eigen regie: deelvergunning, gefaseerd, aanhaken 28 november 2013 16
Relevante kaders (II) Procedures en planning Ffw Behandeling (8 weken) Verlenging (8 weken) Bezwaar en (hoger) beroep Nbw Wabo I Wabo II Behandeling (13 weken) Verlenging (13 weken) Bezwaar en beroep Behandeling (8 weken) Verlenging (6 weken) Bezwaar en (hoger) beroep Behandeling (26 weken) incl. t.i. legging 6 weken Verlenging (6 weken) (hoger) beroep 28 november 2013 17
Quizvraag Wiens verblijfsplaats tref je het minst graag aan op de projectlocatie? Bosuil Hazelworm Bosvleermuis Gierzwaluw 28 november 2013 18
Jurisprudentie (I) Flora en faunawet SB: ruimtelijke inrichting of ontwikkeling Niet bij Bijlage IV HRL en vogels (ABRvS 21 januari 2009, 200802863/1 (Edam/Volendam)) (maar zie ABRvS 3 oktober 2012, 201107056/1/T1/A3 (Rhede)) SB: dwingende redenen groot openbaar belang Niet bij vogels: ABRvS 13 mei 2009, 200802624/1 (Park Brederode) Oplossing praktijk: positieve afwijzing Mitigatie (bijvoorbeeld: buiten broedseizoen, nieuw leefgebied) Niet aanvaard (ABRvS 15 februari 2012 en 11 juli 2013, 201104545 (Bedrijventerrein Baanstee Noord) en 21 maart 2012 en 3 oktober 2012, 201108112 (Rijksweg 31)) 28 november 2013 19
Jurisprudentie (II) TIPS voor de casus: Timing Disciplines bij elkaar brengen Strategisch aanvragen Gedegen ecologisch onderzoek Voorkomen is beter dan mitigeren Vrijwillig vertrek bevorderen Lijst jaarrond beschermde vogelnesten aanvechten Belangen motiveren 28 november 2013 20
Quizvraag Wie maakt meer kans op een Nbw-vergunning bij een Natura 2000-gebied? Een project waarbij een sinds jaar en dag bestaand agrarisch bedrijf van 2000 koeien wordt uitgebreid naar 3000 Een project waarbij een snelweg wordt verbreed en 100 ha. nieuwe natuur wordt aangelegd 28 november 2013 21
Jurisprudentie (III) Natuurbeschermingswet 1998 Stikstofproblematiek Uitzondering bestaand gebruik Nee? ABRvS 1 april 2009, 200807857/1 (1 april 2009- uitspraken)/ Ja! 31 maart 2010, 200903784/1 (31 maart 2010-uitspraken) Intern/extern salderen (bijv. depositiebank) ABRvS 31 maart 2010, 200903784/1, 16 maart 2011 200909282/1 19kd Nbw 1998 Strikte randvoorwaarden Recent: ABRvS 13 november 2013, 201211640 (Leveroy) 28 november 2013 22
Jurisprudentie (IV) TIPS voor de casus Timing Strategisch aanvragen Disciplines bij elkaar Salderingsmogelijkheden (verspeel geen bestaande rechten!) Beter een goede buur dan een verre vriend 28 november 2013 23
Toekomstige ontwikkelingen Programmatische Aanpak Stikstof Planning: juli 2014 Oplossing? Nieuwe Natuurbeschermingswet Planning: medio 2014 Oplossing? Omgevingswet Planning: 2018 Oplossing? 28 november 2013 24
Hartelijk dank voor uw aandacht Vragen? Mr. C.J. (Christine) Visser 06 42 987 380 c.visser@straatmankoster.nl 28 november 2013 25
De Ronde Tafel van SKa Actualiteiten omgevingsrecht Onderdeel Actualiteiten Ruimtelijke ordening Marinda de Smidt
Actualiteiten Ruimtelijke ordening Zomaar een greep: praktijkvoorbeelden. De provincie geeft richting: beleid, verordening, inpassingsplan (PIP) en proactieve aanwijzing. De provincie grijpt in: de reactieve aanwijzing (RA). Een blik in de toekomst: de Omgevingswet. Zoek het hogerop: de SER-ladder. 28 november 2013 27
Zomaar een greep Outlet centre Bleizo (Zoetermeer/ Lansingerland) wordt niet in provinciale structuurvisie opgenomen; project gaat dus niet door. De RijnlandRoute provincie maakt inpassingsplan; gemeenten buitenspel. Woonboulevard Leiderdorp gemeente en regio lopen aan tegen restrictief provinciaal beleid en verordening m.b.t. PDV. Rijneke-haven Zoeterwoude provincie stuurt aan op vernietiging bestemmingsplan door Kroon. 28 november 2013 28
De provincie aan het stuur: beleid, verordening, PIP en proactieve aanwijzing Beleid (2.2 Wro): structuurvisie is niet bindend; gemeente mag afwijken mits gemotiveerd. Verordening (4.1 Wro): algemene regels voor inhoud bestemmingsplannen; bindend. Ontheffingsmogelijkheid. 28 november 2013 29
De provincie aan het stuur: beleid, verordening, PIP en proactieve aanwijzing PIP (3.26 Wro): het provinciale bestemmingsplan voor projecten van provinciaal belang. PIP wordt onderdeel van gemeentelijk bestemmingsplan. Provincie kan ook uitvoeringsvergunningen verlenen. Proactieve aanwijzing (4.2 Wro): GS geeft aanwijzing aan raad om bestemmingsplan vast te stellen binnen bepaalde termijn en met bepaalde inhoud. 28 november 2013 30
Praktische tips bij (herziening) bestemmingsplan: Check Verordening: - zijn er restricties voor uw project? - zijn er ontheffingen nodig? -> aanvraag door B&W i.o.m. raad. Relevant voor projectplanning! Lobbymogelijkheid / inspraak i.k.v. herziening Verordening? 28 november 2013 31
De provincie grijpt in: de reactieve aanwijzing Na vaststelling wel eerst zienswijzen Gevolg: (deel) bestemmingsplan treedt niet in werking Termijnoverschrijding verschoonbaar als vaststellingsbesluit laat is ontvangen door GS (201202085) Verzwaarde motiveringsplicht gebruik RA (201005104) Andere opties? Beroep instellen ja (ook na geven reactieve aanwijzing - 201113212) Vernietiging Kroon nee, niet als je RA kon geven (Rijneke-haven) 28 november 2013 32
Omgevingswet Art. 2.15: instructieregel; vergelijkbaar met proactieve aanwijzing. Alleen als geen generiek toezichtsinstrument wordt ingezet. Geen RA of toch? IPO: corrigerend instructiebesluit 28 november 2013 33
Zoek het hogerop: de SER-ladder Ladder duurzame verstedelijking: sinds 1/10/2012 in 3.1.6 Bro. Stappenplan: 3 treden m.b.t. bepaling regionale behoefte aan ontwikkeling en keuze voor locatie. Vereist afstemming en onderzoek op regionaal niveau. Veel uitspraken verwacht: is trendy beroepsgrond, maar wie mag er een beroep op doen (relativiteit)? 28 november 2013 34
SER Ladder http://ladderverstedelijking.minienm.nl/#ladder 28 november 2013 35
Zoek het hogerop: de SER-ladder Toepassing in motivering van: - bestemmingsplan, buitenplanse afwijking, PIP en RIP. - provinciale verordening (aanwijzing stedelijke locatie). Provincie houdt toezicht op gemeenten (Wrgt). Eerste uitspraken: 201301238 en 201302876. 28 november 2013 36
Hartelijk dank voor uw aandacht Vragen? Mr drs M.C. de Smidt 06 53 28 90 74 Marinda.desmidt@straatmankoster.nl 28 november 2013 37