RCR en PCR, nu en straks: do s en don ts

Transcriptie

1 RCR en PCR, nu en straks: do s en don ts Aaldert ten Veen, Stibbe en Harm Borgers, AT Osborne 12 juni 2015

2 Wie zijn wij? Harm Borgers Directeur AT Osborne Legal Practice areas Omgevingsrecht Strategievorming en beleid Handhaving Large infrastructure Energy Industry

3 Beleid bij Wind op Land - Taakstelling/beleidskader Rijk MW en 14% + 2% - Aanwijzing 11 gebieden 100 MW: Structuurvisie Wind op Land - Inpassing windparken 100 MW - Provinciale taakstelling - Aanwijzing nationale en provinciale gebieden in structuurvisies - Inpassing windparken 5-< 100 MW - Vergunningverlening - Inpassing windparken < 5 MW

4 Bevoegdheidsverdeling bij Wind op Land Alle overheidslagen spelen een rol (via structuurvisie of besluit), maar rol Rijk en Provincie status aparte met doorzettingsmacht in geval van: Rijkscoördinatieregeling (RCR): Project 100 MW. Provinciale coördinatieregeling (PCR): Project 5-< 100 MW

5 Rijkscoördinatieregeling (RCR) Twee modules, die in praktijk gecombineerd worden ingezet: 1. Planologisch module Rijksinpassingsplan (=bestemmingsplan) 2. Coördinatie module coördinatie van de besluitvorming Één aanvraag, ontwerpbesluiten worden tegelijkertijd ter inzage gelegd, één zienswijzeprocedure, één procedure bij de Afdeling. Besluiten zijn van reguliere bevoegd gezag, tenzij doorzettingsmacht.

6 Provinciale coördinatieregeling (PCR) Vergelijkbaar met Rijkscoördinatieregeling Rijksinpassingsplan = Provinciaal inpassingsplan Ook coördinatiebevoegdheid voor besluitvorming Onduidelijk is echter in hoeverre gemeenten en waterschappen nog bevoegd zijn tot besluitvorming bij PCR. 9 e E-wet: GS bevoegd voor Wabo (m.u.v milieu)?!

7 PROCEDURE Voorbereiding MER Vergunningaanvragen Ontwerpbesluiten Inpassingsplan Vergunningen/ontheffingen Definitieve besluiten Inpassingsplan Vergunningen Beroep ABRvS Verweerschriften Stab Zitting Uitspraak

8 RCR versus PCR Wet bepaalt RCR of PCR. Toch is er een keuze: i) wordt bepaald door keuzes initiatiefnemer/ inpassingsplan en ii) Rijk kan op plan RCR van toepassing verklaren. Waarom kiezen: i) rol participatie; formeel en materieel, en ii) beleidsconsistentie Rijk vs. Provincie

9 FLEXIBILITEIT MER-fase mogelijkheden groot, mits alle worden beschreven In inpassingsplan mogelijk, maar beperkt door onderzoek van alle opties naar geluid, externe veiligheid, natuur etc. (duur) In vergunningen beperkt, tenzij afwijking van ondergeschikte aard bij Wabo RCR en PCR hebben als nadeel: alles in 1 (van MER tot vergunning), weinig flexibiliteit. Creëren van flexibiliteit door toepassen mandjes leidt tot aanvraagstrategie en heeft relatie met maken kosten en financierbaarheid. Mandjes ook van belang bij juridisch risicomanagement.

10 LESSEN UIT DE PRAKTIJK: WINDPARK NOP Nationaal belang/project vereist Rijksaansturing, mits provinciale/lokale belangen niet onderbelicht worden): nimby verenigen met voor wat hoort wat (=participatie). 80% van de Nederlanders is voor windenergie, 80% van de bewoners van een plangebied zijn tegen windenergie. Groot project heeft eigen dynamiek: veel stakeholders, (politieke) gevoeligheid en zichtbaarheid, (buitenlandse) financiering (zero-risk approach): supertanker moeilijk op gang te krijgen en bij te sturen. Belang van samenwerking: binnen project, met meerdere initiatiefnemers en betrokken partijen ( juridische structuur en koepelovereenkomst), maar ook met omgeving: participatie, sanering solitairen, etc. Bezint eer gij begint.

11 WIND MEE DANKZIJ DE OMGEVINGSWET?

12 Essenties van de Omgevingswet Nut en Noodzaak Veel verschillende planvormen, procedures en regels Onoverzichtelijk stelsel leidt tot verminderde kenbaarheid en bruikbaarheid Huidige stelsel onvoldoende aansluiting op huidige en toekomstige ontwikkelingen Vernieuwing door de Omgevingswet Maatschappelijke doelstelling Andere instrumenten Doorzettingsmacht Procedurele aspecten projectbesluit Afwegingsruimte: of en hoe

13 Besluitvorming over windprojecten met de Omgevingswet Grofweg vier scenario s voor realiseren windparken onder Omgevingswet Integraal projectbesluit Gemeentelijk project met publiek belang Omgevingsplan en uitvoeringsbesluiten Omgevingsvergunning voor een afwijkactiviteit

14 Kenmerken van het projectbesluit 1. Projectbesluit Projecten met een publiek belang, dit kunnen ook private initiatieven zijn Rijk, provincie en waterschap bevoegd gezag Sneller en beter -aanpak (vaak ook genoemd: de Elverding benadering ) Voornemen Verkenningsfase en participatie Voorkeursbeslissing Projectbesluit kan gelden als omgevingsvergunning voor alle activiteiten ter uitvoering van het projectbesluit (!)

15 Kenmerken van het projectbesluit 1. Projectbesluit: de kenmerken Energie-infrastructuur w.o. windparken hebben een publiek belang Windparken 100 MW en groter uitsluitend via projectprocedure tot 100 MW facultatief via projectprocedure Vrijwillige coördinatie (anders dan huidige regeling E.wet en uitvoeringsbesluit rcr) Gemeente beschikt niet over dit instrument

16 1. Projectbesluit: de winst van het instrument Voordelen van het projectbesluit Eén besluit voor het windproject onder huidig recht soms meer dan 30 besluiten nodig voor grote windprojecten Bevoegd gezag projectbesluit kan in plaats treden van bevoegd gezag uitvoeringsbesluit Ook mogelijk om bepaalde uitvoeringsbesluiten later aan te vragen zolang integrale beoordeling project mogelijk blijft Rijk en provincie kunnen ook dan doorzetten

17 2. Gemeentelijk project met publiek belang Besluitvorming voor project door wijziging regels in omgevingsplan Via de projectprocedure mits sprake is van project met publiek belang publiek belang blijkt uit bijv. de omgevingsvisie Gecoördineerde voorbereiding uitvoeringsbesluiten mogelijk Versnelde behandeling beroep bij ABRvS Reden voor dit instrument: gewone projectbesluit niet beschikbaar voor gemeente

18 3. Omgevingsplan en uitvoeringsbesluiten Omgevingsplan: regels over activiteiten met gevolgen voor de fysieke leefomgeving Integreert alle algemene plaatselijke verordeningen over de fysieke leefomgeving Toedeling van functies aan locaties, bv energiewinning Gemeenteraad bevoegd gezag Winst: geen andere lokale besluiten meer vereist Nog wel andere omgevingsvergunningen nodig bv voor flora- en fauna-activiteit

19 3. Omgevingsvergunning voor afwijkactiviteit Afwijken van regels in omgevingsplan Verschil huidige situatie: geen binnenplans vergunningstelsel en ontheffingen De aanvraag kan tevens betrekking hebben op andere uitvoeringsbesluiten Gefaseerd aanvragen mogelijk bijv eerst planologische toestemming, daarna overige uitvoeringsbesluiten

20 Reflectie op de doelen van de Omgevingswet Maatschappelijke doelen Bereiken en in stand houden veilige en gezonde fysieke leefomgeving Doelmatig beheren, gebruiken en ontwikkelen van fysieke leefomgeving Verbeterdoelen Vergroten inzichtelijkheid en bruikbaarheid Bewerkstelligen samenhangende benadering Vergroten bestuurlijke afwegingsruimte Versnellen en verbeteren besluitvorming over projecten Ja - Ja Ja Nee Neutraal

21 Discussie Gemeenten worden met vergaande coördinatiebevoegdheden gepasseerd RCR en PCR zijn nodig om ontwikkeling van windenergie boven lokale tegenstellingen uit te tillen

22 Discussie Bij inzet van PCR en RCR kun je erop vertrouwen dat het provinciaal bestuur of de minister een zorgvuldige afweging van belangen maakt.

23 Discussie Bij inzet van de PCR en RCR krijgen belanghebbenden evenveel kansen voor procesparticipatie als bij planvorming/vergunningverlening door gemeente

24 Discussie Critici van RCR projecten zijn te laat: visievorming over bereiken van doelstelling MW heeft al geresulteerd in besluit: Structuurvisie Wind op Land (SvWOL) Critici van RCR projecten zijn kansloos omdat zij geen toegang hebben tot de controlerende macht in Den Haag