Leerstoel Law & Regulation/Leerstoel Land administration and management

Transcriptie

1 FACULTEIT MANAGEMENT EN BESTUUR/ITC Leerstoel Law & Regulation/Leerstoel Land administration and management Docenten: Harmsen/Zevenbergen Datum: Maart 2015 Tentamen Omgevingsrecht Datum: 21 maart 2015 Tijd: 8.45 u u Duur: max 3 uur Plaats: 1. Dit tentamen bestaat geheel uit open vragen. U heeft maximaal drie uren de tijd om de vragen te beantwoorden. 2. De vragen lenen zich goed voor een korte en bondige beantwoording. Dit neemt echter niet weg dat alle antwoorden gemotiveerd dienen te worden, wat ook inhoudt dat steeds verwezen moet worden naar relevante wettelijke bepalingen. Schrijf de wetteksten niet over, maar verwijs naar relevante elementen en leg uit waarom zij relevant zijn voor het antwoord. Let op: in de vragen zelf wordt niet herhaald dat moet worden gemotiveerd op basis van de wet! 3. Het is niet toegestaan enig ander boek of papier op uw tafel te hebben dan: - dit vragenformulier en het blanco tentamenpapier; - een niet-geannoteerde uitgave van wetsteksten; - uw collegekaart. 5. Wetboeken en andere wettekstuitgaven dienen vrij van aantekeningen te zijn. Heel veel succes!

2 Vraag 1 (10p) De 20 kilometer lange provinciale weg N340/N48 vormt een belangrijke oost-westverbinding tussen de snelweg A28 bij Zwolle en knooppunt Arriërveld bij Ommen. De huidige weg is echter niet in staat om de verwachte verdere verkeersgroei veilig en vlot te faciliteren. Zonder maatregelen komt de regionale bereikbaarheid onder druk te staan en nemen de verkeersveiligheid en leefbaarheid langs de bestaande weg verder af. De weg zal worden verbreed, er worden fietspaden en parallelweg aangelegd, kunstwerken (o.a bruggen en viaducten) en watergangen aangelegd. De voorgenomen verbreding van de weg betekent dat een aantal bestemmingsplannen van verschillende gemeenten zullen moeten worden gewijzigd, omdat de daarin voorkomende bestemmingen de verbreding van deze weg met toebehoren niet toelaten. De provincie besluit daarom naar een instrument, die de WRO hem biedt, te grijpen teneinde dit project in juridisch-planologische zin te realiseren. Leg uit welk voor de hand liggend juridisch instrument de provincie zal aanwenden. Licht het inzetten van dit juridische instrument toe (wie is bevoegd, wat is de positie van de gemeenten die door de inzet van het instrument worden getroffen, wat is het gevolg van het instrument voor de gemeentelijke bestemmingsplannen). - Het inpassingsplan, vast te stellen door ps aldus art 3.26 lid 1 Wro. Het gaat hier om een prov. bestemmingsplan waarin gronden bestemmingen + bijbehorende bouw en gebruiksvoorschriften krijgen. - Een vastgesteld inpassingsplan zal deel uitmaken van het ter plaatse geldende bestemmingsplan en voor de gemeenteraad geldt dat gedurende 10 jaar zelf ter plaatse geen bestemmingsplan kan vaststellen of herzien (art 3.26 lid 3). - De gemeenteraad moet vooraf worden gehoord en heeft via de vaststellingsprocedure ook inspraak en recht van beroep Niet goed: provinciale verordening, want die geeft algemeen bindende regels voor de gehele provincie of een gedeelte daarvan, maar niet voor een specifiek project. Minder goed is reactieve / proactieve aanwijzingen, omdat deze veelal zijn gebaseerd op die verordeningen Vraag 2. (10) a. Wat is het essentiële verschil tussen een structuurplan en een bestemmingsplan? Kort en bondig: een bestemmingsplan is juridisch bindend, een structuurplan niet, want indicatief Antwoorden zoals: structuurplan/visie geeft hoofdzaken/algemene lijn en bestemmingsplan niet zijn niet goed. Ook antwoorden die niet precies zijn, zoals bestemmingsplan geeft regels en structuurvisie niet, krijgen nauwelijks /geen punten. Het gaat om juridische binding of niet. b. Reageer op de juistheid van de volgende stelling. Het vaststellen van een structuurplan is een noodzakelijke voorwaarde voor het mogen vaststellen van een bestemmingsplan. Nee, dat verband is er volgens de Wro niet; er zijn immers geen bepalingen te vinden die stellen dat eerst een structuurvisie en vervolgens een bestemmingsplan moet worden vastgesteld. Dit is wel logisch overigens en in de praktijk wordt in toelichtingen op bestemmingsplannen wel verwezen naar structuurvisies. Een structuurvisie is ook dienstbaar aan de motivering van ruimtelijke keuzes die in het bestemmingsplan worden gemaakt

3 Vraag 3 (verdeeld in subvragen). Oostermoer is een initiatief van een groep agrariërs en grondeigenaren, in samenwerking met Windunie Development. Zij hebben zich verenigd in Vereniging Windpark Oostermoer. De bestuursleden zijn Harm Jacob Speelstra, Harjo Habing, Hans Mosterd, Henk Flessen en Eelco Drost. Windpark De Drentse Monden-Oostermoer wordt een park van 150 MW, verdeeld over 50 windmolens van ca 3 MW in een opstelling van 7 lijnen. De Drentse provinciale en de betrokken gemeentelijke overheid hebben zich bereid verklaard de noodzakelijke juridische (-planologische) medewerking te zullen verlenen aan dit initiatief. 3.a. Zoals u weet, ligt het zwaartepunt van de ruimtelijke ordening bij de gemeenten. Dat is ook hier het geval. Niettemin hebben ook andere overheden betekenis in de ruimtelijke ordening. Bedenk in welk juridisch planologisch opzicht ook van de provincie Drenthe medewerking zou moeten worden gevraagd teneinde dit projectplan te realiseren (met andere woorden: waaruit zou de provinciale bemoeienis kunnen bestaan?). (5p) - Het kan heel goed zijn dat in een provinciale verordening regels zijn gesteld over plaatsing van windturbines. Indien deze te krap zijn zou mogelijk de verordening moeten worden gewijzigd. Hier wordt gedoeld op het vaststellen van algemene regels in de vorm van een provinciale verordening, zoals bedoeld in art 4.1 Wro. - Het kan ook zijn dat de provinciale verordening niet voorziet in de plaatsing van de windturbines, i dat geval kan een ontheffing worden gevraagd bij GS (art 4.1a) - Het kan ook zijn dat deze regels er al wel zijn, maar dat het ter plaatse geldende bestemmingsplan de realisering van de plaatsing van windturbines in de weg staat. In het geval het (ontwerp) bestemmingsplan niet voorziet in deze plaatsing zijn (reactie/proactieve) aanwijzingen mogelijk. Het noemen van een van deze drie mogelijkheden is goed voor het volle aantal punten, mist gemotiveerd. Let op: de vraag is medewerking aan dit projectplan. Het is een kleinschalig projectplan, een initiatief van een aantal particulieren, dat niet verder komt dan het gemeentelijke niveau. Het is geen provinciaal belang en daarom is het vaststellen van een provinciaal inpassingsplan niet goed. Hier en daar zijn daar overigens afhankelijk van de motivering - wel enkele punten voor gegeven. De bereidheid van de gemeente om medewerking te verlenen aan dit projectplan komt tot uitdrukking in de bereidheid om het bestemmingsplan Buitengebied, dat ter plaatse geldt gedeeltelijk, namelijk alleen voor het betrokken gebied waar de windmolens zullen worden geplaatst, te herzien. De door de initiatiefnemers, lees: de genoemde Verenging, ingediende aanvraag tot herziening van het bestemmingsplan zal door de gemeente worden gehonoreerd. 3.b. Bij wie dient de aanvraag tot partiele herziening van het bestemmingsplan Buitengebied te worden ingediend? (5p) Gemeenteraad stel bp vast, art 3.1, dus daar moet de aanvraag worden ingediend. Velen hebben verwezen naar art 3.6: wijzigings- en uitwerkingsplannen die door het college van B&W worden vastgesteld. Dit is geen herziening van een bestemmingsplan Als gezegd, de gemeente wil medewerking verlenen door herziening van het bestemmingsplan Buitengebied. Een van de initiatiefnemers, tevens bestuurder van de Vereniging, krijgt evenwel

4 intussen bonje met de anderen en stapt met ruzie uit het bestuur van de Vereniging. Vanaf dat moment is deze agrariër (het gaat om Flessen) uitsluitend nog gericht op het dwarsbomen van het voorgenomen plan tot plaatsing van de 50 windturbines. De vereniging, maar ook de gemeente heeft laten weten het plan in zijn oorspronkelijk opzet te willen doorzetten. Met andere woorden: het vast te stellen bestemmingsplan zal, ondanks de weigering tot verder medewerking van agrariër Flessen, ook betrekking hebben op diens gronden. Flessen besluit om zijn akkerbouwbedrijf verder uit breiden, enerzijds om dat zijn bedrijfsvoering ten goede komt, anderzijds om het project plan te hinderen. Flessen besluit een loods van 100 bij 75 meter op te richten, hetgeen volgens het vigerende bestemmingsplan Buitengebied ook is toegelaten. De Vereniging ziet de inmiddels bij de gemeente ingediende aanvraag om omgevingsvergunning voor de bouw van de loods met lede ogen aan en ziet zich in haar plannen ernstig gedwarsboomd, temeer nu de te bouwen loods precies op een plek is gesitueerd waar verschillende windturbines zullen worden gesitueerd. Op het moment van de indiening van de aanvraag om omgevingsvergunning, te weten op 12 februari 2015, is een ontwerp-bestemmingsplan partiele herziening Buitengebied nog niet ter inzage gelegd. De Vereniging vraagt zich af of het nemen van een voorbereidingsbesluit haar niet behulpzaam zou kunnen zijn. 3.c.1. Leg uit wat een voorbereidingsbesluit is door wie een dergelijk besluit kan worden genomen. (5p) Zie art 3.7 Wro. Een voorbereidingsbesluit biedt planologische bescherming in het geval de vaststelling of herziening van een bestemmingsplan wordt voorbereid. Met het voorbereidingsbesluit wordt voorkomen dat gronden minder/niet geschikt worden voor de realisering van de bestemmingen in het nieuwe bestemmingsplan. De gemeenteraad stelt dit besluit vast 3.c.2. Kan de gemeente met het nemen van een voorbereidingsbesluit op 13 februari 2015 voorkomen dat zij de vergunningaanvraag moet honoreren? (5p) Een voorbereidingsbesluit heeft alleen toekomende en geen terugwerkende kracht. Dit zou in strijd zijn met het rechtszekerheidsbeginsel. Dit blijkt nog eens uitdrukkelijk uit art 3.3 lid 1 onder a Wabo: een voorbereidingsbesluit heeft werking als het is vastgesteld een dag voor de ontvangst van de aanvraag van een omgevingsvergunning. Dus het antwoord is nee. Stel, op het moment van de aanvraag om omgevingsvergunning is al wel een ontwerpbestemmingsplan ter inzage gelegd. 3.c.3. Bij wie dient de aanvraag om omgevingsvergunning te worden ingediend en hoe zal de beslissing op de aanvraag door het bevoegde bestuursorgaan moeten luiden? (5p) Dit is een gemeentelijke aangelegenheid. Art 2.1 aanhef en onder a, jo art 2.4 lid 1 Wabo bepalen dat de bevoegdheid ligt bij het college van B&W. Bezien moet worden of art 3.3 Wabo van toepassing is en of mogelijk de vergunningaanvraag moet worden aangehouden. Het antwoord is ja, omdat 1) er geen reden is voor weigering van de vergunning de te bouwen loods valt immers binnen het bestemmingsplan (uitdrukkelijk gesteld in de aanloop naar de vraag) en er ligt een ontwerp-bestemmingsplan ter inzage. Op grond van art 3.3. lid 1 sub b Wabo geldt dan een aanhoudingsplicht. Dus B&W dienen de beslissing op de aanvraag aan te houden.

5 Niet alleen van de zijde van de betreffende agrariër (Flessen) bestaan bezwaren tegen de plaatsing van de 50 windturbines, ook een belangrijke deel van de bevolking loopt te hoop tegen dit projectplan. Ook Jan Boteringer, die indertijd is opgegroeid in het betreffende gebied, maar sinds 20 jaar in Amsterdam woonachtig is, verzet zich tegen de plannen en dient een zienswijze in. 3.d.1. Dient de zienswijze van Jan Boteringer te worden beoordeeld? (5p) Ja want op grond van afd 3.4 Awb jo art 3.8 Wro kan een ieder een zienswijze tegen een bestemmingsplan in dienen. Dus waar iemand ook woonachtig is, hij kan een zienswijze indienen. Sommigen hebben de vraag verkeerd gelezen en hebben de vraag beantwoord of Jan wat zou kunnen ondernemen tegen de omgevingsgvergunningverlening. In dat geval geldt dat Jan belanghebbende dient te zijn. Mits ook in de vragen hieronder d2 en d3 deze lijn consequent is vastgehouden, zijn hier punten voor toegekend. Mevrouw Paderborn, die aan de rand van het dorp woont en als het plan zou worden gerealiseerd tegen, zoals zij dat beschrijft, een muur van 80 meter hoger witte stengels met roterende helikopterbladen zal aankijken, heeft geen zienswijze ingediend omdat zij ten tijde van de ter inzagelegging vanwege vakantie niet in het land was. Zij vindt dat zelf niet zo erg, want, zo stelt zij, zij zal later haar gram wel halen bij de rechter. 3.d.2. Op welke rechter doelt zij (althans moet zijn volgens de wet doelen)? (5p) Beroep tegen een vastgesteld bestemmingsplan is opengesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van state (art 8.2 lid 1 en 2 Wro) Tegen de vergunningsverlening staat beroep op de rechtbank, sector bestuursrecht open 3.d.3. Bepaal hoe de beslissing van deze rechter op het door mevrouw Paderborn ingediende beroepschrift zou moeten luiden. (5p) Zij heeft geen kans meer dat haar beroep wordt beoordeeld, want alleen van iemand die een zienswijze heeft ingediend (en in beroep belanghebbende is) wordt het beroep behandeld. Dit is de zogeheten trechterwerking (art 6.13 Awb) Uiteindelijk komt het niet tot de vaststelling van het bestemmingsplan partiele herziening Buitengebied. De reden daarvoor is dat ook een ander bestuurslid-agrariër met ruzie uit het bestuur is gestapt en voorts iedere medewerking weigert. Ook hij stelt zijn gronden niet ter beschikking voor de plaatsing van de windturbines. De gemeente doet er nu goed aan om niet over te gaan tot vaststelling van het bestemmingsplan, omdat de kans zeer groot is dat in beroep de rechter dit bestemmingsplan niet in stand zal laten. 3.e. Waarom zal dit inderdaad weinig waarschijnlijk zijn? (5p) Een bestemmingsplan dient uitvoerbaar / haalbaar te zijn, dat is het nu heel waarschijnlijk niet meer, althans de kans is levensgroot aanwezig dat dit niet meer het geval is. De rechter zal daarom een niet haalbaar / onuitvoerbaar vastgesteld bestemmingsplan in beroep niet in stand laten. Het gaat er om dat de cursiefgedrukte woorden in het antwoord moeten zijn genoemd. De overgebleven agrariërs zijn natuurlijk erg teleurgesteld, doch willen het projectplan in zoverre doorzetten, dat zij ieder voor zich op hun eigen gronden een aantal windturbines van 60 meter hoog willen plaatsen. Zij dienen daartoe ieder voor zich een aanvraag voor omgevingsvergunning voor het plaatsen van deze windturbines in.

6 3.e.1. Leg uit dat voor het plaatsen van deze windturbines inderdaad een omgevingsvergunning voor de activiteit bouwen, zoals bedoeld in art 2.1 en onder a van de Wabo dient te worden aangevraagd. (5p) Voor een windturbine dient een bouwvergunning te worden verleend ogv art 2.1 onder a Wabo, het gaat om een bouwwerk. Een bouwwerk is gelet op rechtspraak een samengesteld maaksel (constructie) van enige omvang, gemaakt van materiaal, direct of indirect verbonden met de grond. Een windturbine voldoet hier aan, want: heeft een enorme omvang, is gemaakt van metaal of ander materiaal en wordt vastgezet op een fundering in de grond. 3.e.2. Zoals al eerder aangegeven, staat het bestemmingsplan de plaatsing van deze windturbines ter plaatse niet toe. Bespreek de verschillende beslissingen (!) die door/binnen de gemeente dienen te worden genomen teneinde de gevraagde omgevingsvergunning voor de windturbines inderdaad te kunnen verlenen en leg ook uit waarom die beslissingen moeten worden genomen. Vergeet daarbij niet de bestuursorganen te noemen die tot deze beslissingen bevoegd zijn. Let op dit is een grote vraag, zoals uit de toekenning van punten blijkt. (15p) - Omgevingsvergunning voor de activiteit bouwen te verlenen door B&W art 2.1 lid 1 sub a - Omgevingsvergunning voor het afwijken van het bestemmingsplan wegens strijdig gebruik art 2.1 lid 1 aanhef sub c. Er moet geconstateerd worden dat er sprake is van strijd met het bestemmingsplan, want windturbine passen niet in een agrarische bestemming - Om een omgevingsvergunning wegens strijdig gebruik te kunnen verlenen, dient op grond van art 2.26 Wro door de gemeenteraad een verklaring van geen bedenkingen te zijn afgegeven. Met deze verklaring geeft de gemeenteraad te kennen dat het project past binnen de goede ruimtelijke ordening. Vraag 4. (10p) Het in juridisch-planologische en in feitelijke zin (oa. bouwrijp maken) realiseren van ruimtelijke plannen kost geld. De WRO kent een gemengd publiek privaatstelsel voor kostenverhaal. Zet kort en bondig uiteen wat dit gemengde stelsel voor kostenverhaal inhoudt (met andere woorden hoe en onder welke voorwaarden kan de gemeente de haar gemaakte kosten terugkrijgen?) Privaatrecht: via privaatrechtelijke verkoop van de gronden (gronduitgifte), bouwrijp maken wordt verdisconteerd in de grondprijs Publiekrechtelijk: zie art 6:17 Wro. B&W kunnen kosten verhalen op de vergunninghouder. Daartoe dient wel een exploitatieplan te zijn vastgesteld, zoals bedoeld in art 6.12 ev Wro Vraag 5. (5p) Geef aan wat de relatie is tussen de Flora- en Faunawet en de vaststelling van een bestemmingsplan. Die is er alleen maar in indirecte zin. projecten dienen een vrijstelling of ontheffing te kunnen krijgen, zo niet dan is een bestemming onuitvoerbaar en daarmee zal dat gedeelte van het bp in beroep niet in stand kunnen blijven. Met andere woorden de planopsteller dient rekenschap te geven van de Flora-en Faunawet.

7