Bevoegdheden- overeenkomsten

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Bevoegdheden- overeenkomsten"

Juliaan Verbeke
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Bevoegdheden- overeenkomsten Betreffen de wijze van uitoefening van publiekrechtelijke bevoegdheden Komen niet in de plaats van publiekrechtelijke besluiten; doorkruisingsleer daarom in de regel niet van toepassing En overeenkomsten inzake financiële bijdragen

2 Voorbeelden Gebiedsontwikkelingsovereenkomsten (vaak publiek-private samenwerking) Overeenkomsten over planologische bevoegdheden (zoals Ruimte voor ruimte) Overeenkomsten inzake beheer openbare ruimte (en kosten publieke beheerstaken) Gedoogovereenkomsten (inzake niethandhaving, al dan niet onder voorwaarden)

3 Welke normen van toepassing? Privaatrechtelijke normen, wo art. 3:14 BW en daarmee ook publiekrechtelijke normen, wo art. 3:3 Awb Maar betreft privaatrechtelijke rechtshandeling (overeenkomst), dus in beginsel burgerlijke rechter bevoegd Acties bij de burgerlijke rechter: nakoming, schadevergoeding, onverschuldigde betaling

4 Jurisprudentie schaars HR (1998): Alkemade/Hornkamp (ddp) Rb R mond (2009): Horst a.d. Maas (dpp) Gedoogovk en geval apart (jur.pr. ABRvS)

5 Financiële bijdragen in overeenkomsten Overeenkomst m.b.t. overheidseigendom (bijv. huurovereenkomst, fin. voorwaarde verbonden aan privaatr. toestemming mits bijzonder gebruik niet volgens bestemming) Precariobelasting (art. 228 Gw) en andere gem. belastingen (art. 229 Gw) voor gebruik overeenkomstig voor openbare dienst bestemde gronden en werken In hoeverre vormt de eerste weg een ontoelaatbare doorkruising van de tweede? K&A Lelystad analoog toepasbaar? Fin. bijdrage voor publieke dienst: HR (2006): Beuningen/Blankenburg (legaliteitsvereiste heffing in art. 132 lid 6 Gr.wet). Algemene bewoordingen HR: kosten in het algemeen belang, grote verwantschap met een heffing (niet van toepassing bij gronduitgifte) * Conclusie: gebruiksvergoeding binnen verschillende publiekr. voorwaarden toegelaten

6 Onaanvaardbare doorkruising hier wel aan de orde ARRS (1986): Rabobank Stompwijk Zoeterwoude. 3 criteria: rechtstreekse bijdrage aan doel regeling; hoogte bijdrage gerelateerd aan aantasting doel; geen andere publiekrechtelijke weg met meer rechtsbescherming beschikbaar. (internpubliekr. doorkruising) HR (2000): Staat/Den Haag. Doelgebondenheid bijdrage. Privaatrechtelijke vs publiekrechtelijke mogelijkheid om betaling te eisen.

7 Tussenconclusies (algemeen) Het betreft hier privaatrechtelijke ovk.en (tenzij in bestuursr. wetgeving specifiek benoemd, dan wel in jur.pr. geconverteerd in besluiten, vgl gedoogovk en); waarop het civielrechtelijk contractenrecht van toepassing is; privaatr. normen, zijn echter in belangrijke mate publiekr. ingekleurd (ook vanwege de beide schakelbepalingen 3:14 BW en 3:1 lid 2 Awb); Boobytraps: détournement de pouvoir (art. 3:3 Awb) en eis wettelijke grondslag (bij heffingen)

8 Focus op Rvr-ovk en c.a. Beleidsmatige achtergrond Rvr c.a. Juridische constructie ( do ut des : wie verplicht zich tot wat?) Discussiepunt 1: ddp? Is het wel RO? (vgl. Rb R mond en ABRvS) Discussiepunt 2: vereiste verband tussen betalingsverplichting en publiekr. doel (HR: Staat/Den Haag)

9 De weg geplaveid voor de grondexploitatie-regeling in Wro Vrije keuze tussen privaat- en publiekr. weg inzake kostenverhaal; dus geen doorkruisingsvragen. Afrekening bij de bouwvergunningverlening (fin. vw) Grondexploitatie-ovk (6.24) en grondexploitatieplan (6.12 e.v.) Grexplan: kostensoortenlijst (6.13 Wro jo Bro). Grexovk: anterieure (6.24 lid 1) en posterieure (6.24 lid 2) + grexvo.(art. 6.23)

10 Is afd. 6.4 Wro dwingend recht? Ja, voor zover zij dwingend is en voor zover het om grondexploitatiekosten i.v.m. bouwvergunningplichtige activiteiten gaat Gesloten stelsel van kostenverhaal Rvr-ovk en c.a. moeten zich dus voegen naar art Wro (anterieure en posterieure overeenkomst) Het gaat bij deze ovk en om anterieure ovk en (ovk gaat over te nemen besluit)

11 Exploitatiekosten-verhaal i.v.m. ruimtelijke ontwikkelingen Zie art lid 1 Wro op basis van een vastgestelde structuurvisie Maar: vormvrij (behoudens soms inspraakverplichting in gemeentelijke verordening en mededelingsplicht ingevolge art Bro) In structuurvisie moet desbetreffende ruimtelijke ontwikkeling voldoende concreet zijn omschreven

12 Ruimtelijke ontwikkelingen (vervolg) Ruimtelijke ontwikkelingen en dus: Planologische relevantie (vgl donatie aan zustergemeente in Slowakije of storting in kas dorpsharmonie) Parlementaire geschiedenis art lid 1: geen betaalplanologie of baatafroming. Verband met verbod van ddp (vereiste planologische causaliteit tussen fin. bijdrage en doel daarvan) Toch doorkruisingsleer:rechtswaarborgen?

13 En verder? Reflexwerking kostensoortenlijst? Want de bouwer kan het op een grexplan laten aankomen (dan Bro zonder meer van toepassing) Beginselen van profijt, toerekenbaarheid en proportionaliteit (6.13 lid 6 Wro) wellicht van overeenkomstige toepassing (hoewel formeel niet)? Criterium doelgebondenheid bijdrage (HR in Staat/Den Haag) zo slecht nog niet?

14 Schrille tegenstelling met: Positie gemeente als grondverkoper (gronduitgifte) Behoudens algemene privaatr. normen als verbod van misbruik van omstandigheden en publiekr. beginselen als het vertrouwens- of het gelijkheidsbeginsel volstrekte vrijheid van de gemeente Allerlei kosten kunnen verdisconteerd worden in gronduitgifteprijs (tot aan de economische grenzen)

15 Conclusies Afd. 6.4 Wro codificeert in veel opzichten wat in de bestuurspraktijk (Rvr c.a.) met de nodige afbreukrisico s is bedacht Maar zij stelt ook nieuwe grenzen, i.h.b. met het begrip ruimtelijke ontwikkelingen (6.24 Wro) en ook met het begrip bovenplanse kosten (6.13 lid 7 Wro) Het verbod van ddp zal leidend blijven, wellicht vertaald als de doelgebondenheid van een geëiste bijdrage.

Vergelijkbare documenten

Privaatrechtelijke instrumenten en publieke belangen: mogelijkheden en grenzen

Privaatrechtelijke instrumenten en publieke belangen: mogelijkheden en grenzen Mr. P.J. (Pim) Huisman Universitair docent staats- en bestuursrecht VU Amsterdam 1. Algemeen kader Inhoud van deze deelsessie