Chronisch medicijngebruik. Casus

Vergelijkbare documenten
Polyfarmacie bij ouderen

Hoe maken we beter met pillen? dr Anne Leendertse, apotheker

Medicijnen en voedingssupplementen Tegelijk gebruiken?

In Zwang Richtlijn Vitamine D, B12 en K

Multimorbiditeit bij de oudere patiënt. De grijze golf. Man, 80 jaar. Levensverwachting vanaf geboorte mannen vs vrouwen

Maagklachten. Diagnostiek volgens de NHG standaard

Mijn claudicatio patient is moe. Komt dit door zijn pillen? Workshop Dr. Ben Janssen UHD, Farmacoloog

Presentatie Netwerk Geriatrie. Veenendaal, 10 april 2014

Chronische nierschade A. van Tellingen. Smeerolie voor de poli 2015

Workshop chronische nierschade. Adry Bakker Diepenbroek Bettie Hoekstra

Chronische Medicatie. De andere kant van de medaille

Opschonen! In 6 stappen schoon! Marieke Zeeman Internist-ouderengeneeskunde/klinisch farmacoloog io

Reeks Langer leven dankzij of ondanks medicijnen?

Bariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep

Casuïstiek voor workshop SAFE-dag

Therapeutische dilemma s bij polyfarmacie

WEBINAR Magnesium. Maartje Wijnhoven. AOV i.s.m. Stichting Educatie Atrium Innovations

Polyfarmacie & claudicatio-patient: Problemen of Profijt?

Supplement tabellen casusbespreking dr. Korbee

Topics in Chronic Disease. Chronische Nierschade en de huisarts

Vitamine B12, B6 en foliumzuur ontrafeld. Wouter de Jong

NIERFUNCTIE STOORNISSEN juni 2015

INLEIDING Prof. dr. ir. Huub Savelkoul en drs. Anna Kruyswijk

Polyfarmacie KENNISMAKING POLYFARMACIE. Programma. Doel. Casus 1. Kennismaking. Doel. Polyfarmacie. Moderne Dementiezorg.

Belangrijk is om te beseffen dat deficiënties soms ontstaan ondanks het feit dat patiënten gesuppleerd worden.

Voeding en Dieet Stomazorg Symposium De Naakte Waarheid

Polyfarmacie. Polyfarmacie

Datum Spreker Linda Schreur. (Poly)farmacie bij ouderen

Anti-hormonale therapie ja of nee?

Maag-,darm- en leverziekten. Methotrexaat bij ziekte van Crohn en Colitis ulcerosa

Coby Wijnen diëtist VSN

Chronische Nierschade

Hypothyreoïdie Traag werkende schildklier

Opbouw praatje. Wat is dementie? Vormen van dementie Diagnose dementie Behandeling van dementie De verloop van dementie Conclusie

Superfoods of doe maar gewoon? Coby Wijnen diëtist Spierziekten Nederland

MEDICATIE BIJ CVA PATIËNTEN. Chinette Verhagen PA neurologie

Multiple Sclerose en voeding. Kan 't ook

Laboratoriumafwijkingen en suppletieadviezen

Hoe blijf je mentaal fit?

Voeding in plaats van medicijnen? Jolanda Boer, RIVM

de voedingskundige samenstelling + onderbouwing

Workshop congres Dementie: Medicatieveiligheid thuis. Programma

Sulfasalazine (Salazopyrine )

Methotrexaat. bij ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-Darm-Levercentrum. Beter voor elkaar

CVRM kwetsbare ouderen. Rotterdam maart 2015 AJ Arends, klinisch geriater en klinisch farmacoloog io

Bijwerkingen van psychofarmaca. M. de Ruijter en L. Tammenga Verpleegkundig specialist GGZ Polikliniek bijwerkingen GGz Centraal

CRIZOTINIB (XALKORI )

Intakeformulier Coloscopie

Ketenzorg Arnhem. Vallen bij ouderen

Stemmingsstoornissen bij de ziekte van Parkinson

Intakeformulier Coloscopie

Medicatiewijzer Diabetes mellitus type 2

Mijn claudicatio patient is moe. Komt dit door zijn pillen? Workshop Dr. Ben Janssen UHD, Farmacoloog

LOK Polyfarmacie bij ouderen: werkmateriaal. Werkgroep POLYFARMACIE DOMUS MEDICA UPDATE 2017

Hartfalen. Wat is het en hoe herken je het

Dagboek Hartfalen. Thoraxcentrum Dagboek hartfalen

Inhoud Hoe BRAVO ben jij?

Medicatiebeoordelingen bij ouderen met kanker

Prednison / Prednisolon (corticosteroïden) bij Inflammatoire darmziekten (ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa)

Goed leven met hartfalen?! 26 juni 2012 Mgm Kolff-Kamphuis

Valproblematiek in de eerste en tweede lijn. Dr Marielle Emmelot-Vonk Klinisch geriater Geriatrie UMC Utrecht

Ciclosporine/Neoral bij nieraandoeningen

Sulfasalazine (Salazopyrine )

CASUSSCHETSEN. Mevrouw B. heeft bloed laten prikken voor een keuring. Ze heeft geen klachten. De volgende schildklierwaarden werden gevonden:

Joyce Curvers, klinisch chemicus CZE Ronald Erdtsieck, internist MMC Marjolein Visser, huisarts

STRIP. Gemiddeld geneesmiddelengebruik. Medicatie review: STRIP. Optimaliseren van farmacotherapie Even STRIPPEN

Medicatiebewaking 2.0

Medicatie bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa Azathioprine (Imuran ) en 6-Mercaptopurine (6-MP, Puri-Nethol )

Zorg bij hart- en vaatziekten

Doc.Ref.: CMDh/PhVWP/042/2012 January 2012 SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS. New Class Warnings

Maag-, darm- en leverziekten

Medicatie bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa Prednison (corticosteroïden)

Versie 4 Ingangsdatum: Februari 2014 Controledatum: februari 2016

Behandeling met rivastagmine capsules

Prednison. bij kinderen en jongeren met de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Methotrexaat (MTX) bij de ziekte van Crohn MDL

IBOM-2. Het effect van Medicatiereview en begeleiding van patiënten na verblijf in het ziekenhuis

Ascenderend flebogram Röntgenonderzoek van de beenaders

Informatie over het geneesmiddel Sulfasalazine (Salazopyrine )

PATIËNTEN INFORMATIE. Sulfasalazine. (Salazopyrine )

Waarom aandacht chronische nierschade (CNS)? CNS. Controle nieren: meer dan albumine en kreatinine. Dr. Wim JC de Grauw. MDRD vs kreatinine klaring

Osteoporose profylaxe bij 80+

(Risico op) ondervoeding

Benchmark Voorschrijven in vergelijking met MVH en KISS-matrix

Een korte cursus behandeling van Crohn en Colitis voor patiënten met ervaring.

Endocriene aandoeningen en hart- en vaatziekten

Diabetes mellitus. De behandeling van diabetes mellitus

dagziekenhuis inwendige geneeskunde Zoledroninezuur

Regulatie van DM en hypertensie bij ouderen met chronische nierschade

Overgebleven risico op hart-en vaatziekten in patiënten met Familiaire Hypercholesterolemia, wat nu?

Myocard infarct Diagnostiek en transmurale afspraken OLVG regio. dr. Geert-Jan Geersing Huisarts Buitenhof Prof.dr. Freek Verheugt Cardioloog OLVG

Prednis(ol)on bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Naar huis na een beroerte Informatie voor mensen die een beroerte hebben doorgemaakt

Noten en gedroogde zuidvruchten passen in een gezond voedingspatroon

Thioguanine. Bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa

Dagboek Chronisch hartfalen

Bijwerkingen van geneesmiddelen: herkennen en melden

Richtlijn Osteoporose en fractuurpreventie Nederlandse Vereniging voor Reumatologie Derde herzien druk, 2011

Transcriptie:

Chronisch medicijngebruik Casus

Casus Man,74 jaar Vermoeid Duizelig Tintelingen in de benen Geheugenproblemen Concentratieverlies Kan vaak niet op woorden komen ik ben bang dat ik aan het dementeren ben

Symptomen Gewichtsverlies (3 kg in 3 maanden) Eten smaakt niet meer Verminderde spierkracht Spierkrampen Opgeblazen buik

Geneesmiddelen

Geneesmiddelen 9 jaar geleden PTA in rechter been Acetylsalicylzuur 80 mg 1 x daags 1 Omeprazol 20 mg 1 x daags 1 Hydrochloorthiazide 25 mg 1 x daags Perindopril 10 mg 1 x daags Simvastatine 20 mg 1 x daags Vaak gewisseld van statine: bijwerkingen blijven

Geneesmiddelen Sinds vier jaar Diabetes mellitus type 2 Metformine 500 mg 3 x daags 1

Bloeduitslagen Hb = 8,9 mmol/l (8,5-11,0) MCV = 95 femtoliter (80-100) Vitamine B12 = 180 pmol/l (150-500) Vitamine D status is onbekend

Symptomen Tintelingen in handen en voeten Geheugenverlies (dementie) Verlies van eetlust Vermoeidheid Pijnlijke tong Anemie (25% van de gevallen geen anemie!) Linus pauling institute Oregon

Risico gebrek vitamine B12 Leeftijd Omeprazol Metformine!! Mossner J (2016) The Indications, Applications, and Risks of Proton Pump Inhibitors. Liu Q (2014) Vitamin B12 status in metformin treated patients: systematic review.

Vitamine B12 in serum Vitamine B12 in serum: 180 pmol/l < 148 pmol/l = gebrek 148 250 pmol/l = grijze gebied Klachten!!!!!!!!

Vals normaal/hoog serum B12 (ernstige) leverziekte nierziekten geen of te weinig transcobalamine (TCII) aangeboren stoornissen in B12-metabolisme bacteriële overgroei in de dunne darm hemolyse antistoffen tegen TCI/TCII testfouten

Suppletie vitamine B12 1500 mcg vitamine B12 (methylcobalamine, adenosylcobalamine) Icm foliumzuur 400 mcg Sublinguaal Parry Strong A (2016) Sublingual vitamin B12 compared to intramuscular injection in patients with type 2 diabetes treated with metformin: a randomised trial.

Geheugenverlies

Anticholinergic burden scale

Symptomen Verminderde spierkracht Spierkrampen Vermoeidheid

Spierklachten en vermoeidheid Vitamine D? Bijwerking statine? (co-enzym Q10)

Vitamine D en statines Gebrek aan vitamine D hoger risico op bijwerkingen statines Hoe ernstiger het gebrek hoe hoger het risico Saxon DR (2016) Statin Intolerance: A Literature Review and Management Strategies.

Risicofactoren vitamine D gebrek Leeftijd Polyfarmacie Magnesiumgebrek (hydrochloorthiazide, omeprazol) Huidskleur Kleding Leefstijl Overgewicht Ziekte van Crohn Linus Pauling Institute, Oregon

Vitamine D Vitamine D bepaling via huisarts: Spiegel: 31 nmol/l Suppletie via huisarts: 100.000 IE per 3 maanden

Symptomen Opgeblazen buik Dysbiose door: Eetpatroon ivm vermoeidheid minder gezond Omeprazol Paroni Sterbini F (2016) Effects of proton pump inhibitors on the gasric mucosa-associated microbiota in dyspeptic patients.

Suppletie Multivitamine/mineralen preparaat met 15 mg zink, 150 mcg jodium, 200 mcg selenium. Vitamine B12 icm foliumzuur Vitamine D via huisarts Probiotica (1,0 x 10 9 kve)

Hoe is het nu? Geen tintelingen meer in de benen Eetlust is terug Veel minder vermoeid Verbeterde leefstijl Minder spierkrampen Geheugen is verbeterd Duizeligheid blijft (bloeddruk? Bijwerking?) Advies: medicatie review apotheker