EEN OERDIEET VOOR DE MODERNE MENS COPYRIGHT 2012 - JENAIDA VAN WIJK - WWW.JENAIDAVANWIJK.COM
Hartelijk bedankt! Hartelijk bedankt voor het downloaden van mijn e-book Een Oerdieet voor de Moderne Mens. In dit e- book heb ik uren speur-, lees en luisterwerk samengebundeld tot een helder overzicht van het Oerdieet. In de afgelopen jaren heb ik veel verschillende overtuigingen en toepassingen gezien en gehoord. Dit riep bij mij vragen op. Waar moet ik beginnen? Wat is nu wel goed en wat niet? Wat is Paleo eigenlijk? In dit boek heb ik er bewust voor gekozen het woord Paleo-dieet niet te gebruiken. Dit verwijst namelijk naar een stroming die bedacht is door Loren Cordain. Mijn voorkeur gaat uit naar de benaming Oervoeding of Oerdieet. Dieet vind ik een beetje een naar woord. Het schept het vermoeden dat het tijdelijk is en dat zijn de meeste diëten ook. Ongetwijfeld werkt het op korte termijn om een dieet te volgen waarbij alle recepten uitgeschreven zijn. Maar wat als het boek uit is? Mijn overtuiging is dat je van de manier waarop je eet je lifestyle moet maken. Ik hoop dat je veel uit dit e-book haalt. Voor vragen en/of feedback kan je altijd terecht op mijn website: http://www.jenaidavanwijk.com Bedankt en veel succes! Jenaida van Wijk 1
GESCHIEDENIS 12.000 duizend jaar geleden leefden onze paleolithische voorouders een totaal ander leven dan wij nu leven. In plaats van een dieet dat voornamelijk gebaseerd is op graan en suiker, floreerden ze op een dieet van fruit, groente, wortels, zaden, noten en wild. In plaats van naar het werk te rijden en daar vervolgens uren naar een computerscherm staren, spendeerden ze hun werkdag al jagend op wild, met het verzamelen van groenten en met lichamelijk actief zijn. In plaats van videospelletjes te spelen, hielden ze zich bezig met plannen om te overleven in een wereld waar technologie nog niet heerste. In de afgelopen jaren hebben wetenschappers de gezondheidsvoordelen van het Oerdieet voor de moderne mens onderzocht. En de resultaten zijn verbazingwekkend. 2
GESCHIEDENIS Na een paar weken oervoeding: Ging de bloeddruk omlaag Ging het cholesterol omlaag Ging het vetpercentage omlaag Werd het bloedsuikergehalte normaal Ging het energieniveau omhoog Kort samengevat, eten als een oermens is een ware fontein der jeugd. Vanwege dit onderzoek is er een explosieve groei in het aantal mensen dat hun oerwortels heeft omarmd en leeft volgens oerprincipes. Maar helaas, op de meeste moderne mensen komen deze moderne oermensen een beetje over als gestoord. 3
GESCHIEDENIS Sommigen weigeren hun voedsel te koken Anderen vasten dagenlang met als doel de voedselschaarste te simuleren waarmee onze voorouders te maken hadden. Sommigen doneren zelfs bloed, omdat ze geloven dat hun oerneven ook zo nu en dan wat bloedverlies leden ten gevolge van hun jager- en verzamelaarbestaan. En dit zijn slechts enkele redenen waarom het Oerdieet (lifestyle) waarschijnlijk nooit een massafenomeen zal worden. En dat is erg jammer. Hadden we maar de mogelijkheid om de goede aspecten van de Oerlifestyle te gebruiken en de minder goede aspecten te negeren. Was er maar iemand die deze informatie kon bekijken en kon samenbundelen met behulp van de technologie van deze eeuw. Computers zijn veel efficiënter dan rooksignalen. Was er maar iemand die gewoon even een Oerdieet voor de Moderne Mens schreef. In dit geval wordt geen tijdelijk dieet bedoeld. Het oerdieet is geen dieet in die zin, het is een lifestyle. 4
WAT IS HET OERDIEET? In de basis zegt het Oerdieet ons: 1. Eet het voedsel dat onze voorouders aten voor de agricultuur en gedomesticeerde dieren. 2. Mijd al het voedsel dat kwam na dit stadium in onze evolutie Dit betekent ja zeggen tegen: Dierlijk eiwit - vlees, vis, schaal- en schelpdieren, eieren, gevogelte Fruit Groeten Noten & zaden Paddenstoelen 5
WAT IS HET OERDIEET? Het betekent ook nee zeggen tegen: Granen Zuivel Bonen/Peulvruchten Aardappelen En uiteraard alles wat bewerkt is of waar antibiotica en groeihormonen in zit Dit is het Basis Oerdieet. Maar natuurlijk zijn dingen nooit zo simpel als ze lijken. Zelfs een dieet dat zo eenvoudig is als het Oerdieet roept allerlei vragen op. Waarom mag ik geen aardappelen? Hoe zit het met vetten? 6
WAT IS HET OERDIEET? Mag ik olijfolie gebruiken? Lijnzaadolie? Reuzel? Hoe zit het met zout? Hoe zit het met kruiden? Vruchtensap? Thee? Koffie? Hoe zit het met zoetstoffen? Mag honing wel? Suiker? Agave nectar? Hoe zit het met alcohol? Onze voorouders hebben alcohol pas uitgevonden, nadat ze gefermenteerd fruit hadden ontdekt Zo veel vragen. En als gevolg daarvan is, wat begon als een heel eenvoudige, heel gezonde manier van eten versplinterd in duizend-en-één verschillende stammen - sommige met zeer strenge regels en andere veel relaxter. 7
SOORTEN OERDIEET Oervoeding - De Basis Eet dit Voedsel dat zo dicht mogelijk bij de natuur staat Vlees - rundvlees, varkensvlees, kip, vis, zeevruchten, etc Groenten Fruit Noten & Zaden Zaadoliën (olijf, palm, avocado, kokos, walnoot, amandel, hazelnoot, pecan, macadamia) Water Eet dit niet Granen Suiker Zuivel Peulvruchten Alles wat bewerkt is. 8
SOORTEN OERDIEET Minder strenge varianten 1. Zeg ja tegen zuivel Het steentijdperk eindigde ongeveer 10.000 jaar geleden. Er is bewijs dat mensen zo n 8.500 jaar geleden vee begonnen te houden. Daarom is het zeer onwaarschijnlijk dat onze Oervoorouders zuivel gebruikten - melk, room, yoghurt, boter, kaas. Maar, 8.500 jaar is een hele lange tijd. Al stelt het voor de evolutie niet zo veel voor. Is het mogelijk dat gedurende die 400 generaties sommige van onze bekende spijsverteringssystemen geëvolueerd zouden zijn, zodat melk effectief verteerd zou kunnen worden? Misschien wel, misschien ook niet. Daarom eten en/of drinken sommige moderne oermensen zuivel. 2. Zeg ja tegen peulvruchten Net als zuivel eten mensen ongeveer 8.000 jaar peulvruchten. Sommigen van ons kunnen bonen prima verdragen en sommigen van ons niet. Daarom eten sommige moderne oermensen peulvruchten. 9
SOORTEN OERDIEET Minder strenge varianten 3. Zeg ja tegen fruit- & groentesappen Onze Oervoorouders hadden geen Philips blender bij de hand. Dus het is zeer onwaarschijnlijk dat ze van een enorm glas wortel-sinaasappelsap konden genieten. Maar voor ons moderne Oermensen kan, wanneer er weinig tijd is of onze magen knorren, een fles kiwi-banaandrank van de dichtstbijzijnde To Go voorkomen dat we erg veel honger krijgen en een zak m&m s leeg vreten. 4. Zeg ja tegen licht bewerkte voedingsmiddelen Net als het gemak van die fles kiwi-banaandrank, willen sommige moderne Oermensen niet steeds zelf een hele maaltijd maken. Ze maken handig gebruik van de groeiende biologische voedings industrie door licht bewerkte, oer-geschikte maaltijden te kopen. 5. Zeg ja tegen supplementen Multivitamines, groene poeders, visolie, proteïnepoeders, creatine, leucine, curcumine, etc Geen van deze producten waren binnen het bereik van onze Oervoorouders. Maar, aan de andere kant, al het voedsel van onze Oervoorouders was biologisch en zonder vervuiling. 10
SOORTEN OERDIEET Strengere varianten 1. Zeg nee tegen gekookt voedsel Sommige Oervolgers eten hun voedsel rauw fruit, groenten, zelfs vlees. De theorie is dat het koken van voedsel de kwaliteit & kwantiteit van voedingsstoffen vermindert. En dat kan wel kloppen. Aan de andere kant is het zo dat mensen al zo n 1.8 miljoen jaar vuur gebruiken om eten te bereiden. Dit betekent dat onze oervoorouders waarschijnlijk net zo genoten van een barbecue als jij doet. 11
SOORTEN OERDIEET Strengere varianten 2. Intermitterend vasten (IF) Dit is een unieke tak van de bekendere Oerstroming. Het idee is dat onze voorouders niet continu voedsel op voorraad hadden. Als ze vlees wilden, moesten ze eerst gaan jagen en het vlees doden. Als ze daarin niet slaagden, gingen ze met honger naar bed. De moderne versie van intermitterend vasten verschilt van het origineel in de zin dat IF-ers kiezen om 24 uur of langer niet te eten in de overtuiging dat dit het vrijkomen van hormonen bevordert die hen helpen gewicht te verliezen of fit te worden. Ik zie persoonlijk geen kwaad in af en toe vasten. Het is belangrijk om naar je lichaam te luisteren en alleen te eten, wanneer je honger hebt. Of dan juist niet te eten om de aanpassingscapaciteit van je lichaam te verbeteren. 12
SOORTEN OERDIEET Strengere varianten 3. Aderlaten Sommige moderne Oervolgers geloven dat hun voorouders een verhoogd risico hadden op verwondingen en bloedverlies tijdens hun dagelijkse bezigheden (op een mammoeth jagen bijvoorbeeld). Dus om dit incidentele bloedverlies na te bootsen plant deze Oer-stam regelmatige bloeddonaties. En, hoe gek dat ook klinkt, ze doen zichzelf er geen kwaad mee en het is iets geweldigs wat ze voor ons allemaal doen. Weet je dat slechts 2 van de 100 Nederlanders bloed doneren? 13
SOORTEN OERDIEET Strengere varianten 4. Geen Nachtschades Deze restrictie heeft te maken met het feit dat sommige mensen een overgevoeligheid of allergie-achtige klachten krijgen van nachtschades. Planten van de nachtschadefamilie kunnen bij onvoldoende rijping of verkeerde bereiding giftige stoffen bevatten. Aardappelen, tomaten, aubergine, cherry tomaatjes, paprika en cayenne zijn nachtschade-voedsel. Om deze reden eten sommige Oervolgers geen nachtschades. 5. Minder zout Onze Oervoorouders hadden niet zo veel zout voor handen. Dus, de meeste Oervolgers beperken hun zoutinname. 14
SOORTEN OERDIEET Strengere varianten 6. Geen zetmeelrijke groenten De argumenten tegen zetmeelrijke groenten zoals wortels, bietjes en zoete aardappelen zijn voor mij niet zwaar genoeg om deze groentesoorten compleet te schrappen. Het klopt wel dat zoete aardappels rauw niet echt te eten zijn, maar ik weet bijna zeker dat er wel een Oerkok was die vindingrijk genoeg was om een aardappel op een stok te krijgen en deze boven het vuur te roosteren naast een stuk sabeltandtijgersteak. Een heerlijk stuk gegrilde mammoet en een gepofte aardappel. Eet smakelijk Deze restrictie heeft meer te maken met gewichtsverlies & insulinehuishouding dan met Oer-echtheid. Dit is meer een low-carb Oerdieet. 15
SOORTEN OERDIEET Strengere varianten 7. Geen zoetstoffen Alle zoetstoffen (honing uitgezonderd) zouden onze Oervoorouders niet tot hun beschikking hebben. En de hoeveelheid honing die er was, zal ook niet groot zijn geweest, als je bedenkt hoe moeilijk het is om eraan te komen. Dus, hoewel er wel honing was voor de Oermens, het gebruik zal niet vaak zijn geweest. 16
SOORTEN OERDIEET Onze variant Wij passen het Basis Oerdieet toe en doen daarnaast van alle varianten wat. Sappen en dranken drinken we niet, maar een groene smoothie behoort wel tot ons menu. De nachtschadefamilie mijden we zo veel mogelijk, maar af en toe gaat er een tomaatje in de salade. Wortels, zoete aardappelen en cassave staan zeker op ons menu en bietjes ook. Verder eten we, wanneer we honger hebben. Soms betekent dat geen ontbijt. Dus intermitterend vasten zit er ook bij. Als mensen op bezoek komen en melk of suiker in de koffie willen, dan hebben we een probleem, want dat hebben we gewoon niet in huis. De enige zoetstof die bij ons te vinden is, is honing. Supplementen horen er voor ons ook zeker bij: multivitamine, visolie, vitamine C, vitamine D, B-vitamines en magnesium. In onze voeding zit simpelweg niet meer genoeg (blog) en met alle stress waaraan we bloot staan, kunnen we wel wat extra s gebruiken. 17
WAAROM ZOU IK OER MOETEN ETEN? 1. Leef langer, voel je gezonder en zie er fitter uit Zweedse wetenschappers hebben ontdekt dat het eten van een dieet dat rijk is aan mager vlees, groenten, besjes en noten JOUW kansen op het krijgen van een hartaanval of herseninfarct verlaagt. Aangezien dit een onderzoek was van slechts drie weken, is aanvullend lange termijn onderzoek noodzakelijk. Maar de wetenschappers van het Karolinska Instituut te Zweden kwamen tot de ontdekking dat het vetpercentage van de vrijwilligers afnam, de bloeddruk lager werd en waardes van een stof die het bloed verdikt, zodat dodelijk klonters ontstaan. Tijdens dit drie weken durende onderzoek kregen de deelnemers een lijst met Oer-geschikte voeding die ze konden eten. Hierop stonden: vers of diepgevroren fruit, besjes of groenten, mager vlees, ongezouten vis, bliktomaten, limoen- of citroensap, kruiden en koffie of thee zonder melk of suiker. Voedsel dat verbannen was, waren bonen, zout, pinda s, melkproducten, pasta of rijst, worstjes, alcohol, suiker en vruchtensap. 18
WAAROM ZOU IK OER MOETEN ETEN? 19
WAAROM ZOU IK OER MOETEN ETEN? Na 3 weken: Was het gemiddelde gewichtsverlies 2,5 kg. Was de BMI 0.8 lager. Was de systolische bloeddruk gemiddeld 3 mmhg verlaagd. Was het gehalte plasminogeen activator inhibitor-1 (bloedverdikkende stof) 72 procent lager. Waren er meer antioxidanten en was er een gezonderen natrium-kalium balans. 20
EEN OERDIEET VOOR DE MODERNE MENS En wat is een Modern Oerdieet? Het is een plan dat Gebaseerd is op de belangrijkste aspecten van het basis Oerdieet Andere, minder belangrijke aspecten buiten beschouwing laat De restricties weghaalt die ervoor zouden kunnen zorgen dat je vrienden denken dat je Oer-gek geworden bent. Het is ook een plan dat ontworpen is om je te helpen er goed uit te zien, je goed te voelen en hopelijk heel lang te leven. 21
EEN OERDIEET VOOR DE MODERNE MENS START MET DE OERBASIS Dierlijk eiwit bij elke maaltijd Groenten bij elke maaltijd Oergezonde vetten (reuzel, kokosvet, olijfolie) Fruit in kleine hoeveelheiden Veel water drinken & groene thee HOUD REKENING MET DE BEHOEFTEN VAN DE MODERNE MENS Onze levens zijn veel drukker en hectischer dan die van onze Oervoorouders. Als je je nieuwe Oerdieet met succes wilt implementeren in je huidige moderne lifestyle, dan moet je de obstakels herkennen en plannen hebben om ze te nemen. Dit zijn de meest voorkomende problemen, die ik van cliënten heb gehoord. 22
EEN OERDIEET VOOR DE MODERNE MENS Ik ben zelf geen grote koffiedrinker, maar als je iemand bent die echt zijn ochtendkoffie nodig heeft - neem em - maar zonder melk en suiker. Het is niet strikt Oer, maar het zal je dieet niet overhoop halen. Je leven draait in een hoog tempo - je moet vooruit plannen - maak je werk-lunch de avond van tevoren. Als je het aan het toeval overlaat, zal je Oerdieet zeker weten falen. Je sociale leven is anders dan dat van je Oervoorouders - Restaurants, terrasje, sportwedstrijden, etc allemaal geweldige gelegenheden om het gezellig te hebben geen van alle Oer-aangepast. Realiseer je dat iets moet lijden. Een sociaal leven hebben vs. je Oerdieet volgen. Als je een druk sociaal leven wilt hebben, kan het zijn dat je Oerdieet daaronder komt te lijden. Het is niet anders. Probeer de schade aan de bar te beperken en wees de dagen erna wat strenger. Sommige mensen moeten een streng Oerdieet volgen. Als ze enige flexibiliteit krijgen, verliezen ze de controle en mislukt het dieet. Anderen kunnen hun Oerdieet combineren met een druk sociaal leven. Wat voor persoon ben jij? Je Oervoorouders hadden niet dezelfde verleidingen als jij hebt. Voor hen was het Oerdieet geen dieet - het was alles wat ze hadden. Kun jij de verleidingen weerstaan? 23
EEN OERDIEET VOOR DE MODERNE MENS Het 80/20 principe Als jij het type alles of niets bent, mag je deze pagina overslaan. Kun en wil je wat flexibeler zijn, lees dan verder. We leven in een wereld vol verleidingen. En laten we eerlijk wezen, veel van de dingen die niet tot het oerdieet behoren, zijn gewoon erg lekker. Ik hanteer het 80/20 principe. Dit houdt in dat ik één keer per week (of per twee weken) een maaltijd eet die totaal niet oer is. Dit kan van alles zijn; friet, pizza, pasta, noem maar op. Dat houdt het leuk en 1x per week je te buiten gaan aan moderne voeding wordt zo ook nog een beetje speciaal. Let op: het kan gebeuren dat je na weken gezond eten misselijk wordt van een verschrikkelijk ongezonde maaltijd. Ik spreek hier uit ervaring Zo kun je ook slechte gewoontes afleren. 24
EEN OERDIEET VOOR DE MODERNE MENS Voorbeeld Dagmenu Ontbijt: Omelet van drie eieren, champignons, paprika en ui Lunch: Salade met ijsbergsla, komkommer, tomaat en gegrilde kipfilet Diner: Rosbief met Chinese kool en paprika Tussendoor (of na de maaltijd): Appel Nootjes met rozijnen 25
OER-BRONNEN Als je een beetje op mij lijkt, dan is koken met verse producten niet bepaald jouw ding. Gelukkig is er een groeiend leger aan Oervoeding bloggers, die recepten en foto s van hun favoriete maaltijden posten. Dit zijn er een paar. Het Paleo Dieet Het Paleo Principe Eet Paleo Binnenkort is ook mijn e-book Doktersrecepten gratis te downloaden met 20 gezonde recepten. 26
OVER DE AUTEUR Jenaida van Wijk is een arts een orthomoleculair therapeut een kettlebell trainer een lifestyle blogger een aanhanger van het Oerdieet het zat dat onze gezondheidszorg miljarden euro s besteed aan het behandelen van ziektes die veroorzaakt worden door regeringsbeleid en slechte lifestyle keuzes. Als je dit boek interessant vond, mail het naar iemand. En vergeet niet haar blog te bekijken Inside Out Health of like de Facebook-pagina om op de hoogte te blijven. 27