o sta je er voor en zo is het weer voorbij

Inhoud 1 4 5 7 8 9 14 15 16 17 19 Z Zo sta je er voor en zo is het weer voorbij Vitaler met licht! Help, er zit wiet in mijn salade Oproep wie werkt mee aan een afstudeerproject? Midzomerfair in Wouterswoude KENNIS is duur - GEEN KENNIS is duurder Recepten voor Tapenades en Tzatziki Recept speltbrood met kruiden Quote Ode aan de Heks Colofon o sta je er voor en zo is het weer voorbij De middag in Schoten afgelopen zaterdag 7 juni is al weer ruimschoots voorbij. We kunnen deze bijeenkomst als zeer geslaagd omschrijven en de sfeer is verderop in deze nieuwsbrief weergegeven. Afgelopen dinsdag sprak ik op de nieuwe locatie van Eersel, dit was tevens de laatste keer dat het streekmuseum als onderkomen fungeerde. Na de zomerstop gaat Ingeborg in 1 van 19

september naar Centrum Kempenbalans waar op 9 september Ria Bettgens als eerste zal spreken met als thema Stoppen met piekeren Volgens Ingeborg gaat ze er enorm op vooruit qua locatie, aangezien deze waar ik dinsdag mocht spreken al bijzonder mooi was kan het alleen nog maar nog leuker worden in Eersel. De opkomst was groot dinsdag 10 juni, de sfeer bijzonder goed en met een tevreden gevoel gingen wij weer huiswaarts. Ingeborg heeft in deze nieuwsbrief een speciale bijdrage en ik kan aanvullen mij daar goed in te kunnen vinden. Het klopt Ingeborg, ook voor mij was het niet moeilijk planten snel te herkennen en te onthouden. Het was zoals jij dit zo mooi verwoordt her inneren. Bekende informatie weer eigen maken, zo voelde het inderdaad. Latijnse namen, de vertalingen spelenderwijs onthield ik deze en ik kan nog scheef naar de Sparmannia africana kijken, de kamerlinde. Deze plant behoort tot de lindenfamilie (Tilliaceae) en tijdens mijn examen, jaren geleden, was dit het enige exemplaar dat ik niet zo snel kon benoemen. Niets wat in het klaslokaal stond was een probleem, snijbloemen, kamerplanten, tuinplanten, struiken maar de kamerlinde Hoe heet jij ook alweer? En ja opeens was de tijd voorbij, ik liep de gang op en bingo! Natuurlijk Sparmannia africana Simpel. Helaas geen 10 op de eindlijst voor dit onderdeel, maar wel had en heb ik nog steeds een zwak voor dit geval. Zodoende was het helemaal niet gek een exemplaar van de veiling mee te nemen voor in de eigen huiskamer jaren na dit linde incident. Maar we bleken toch wel een soort van haat/liefde verhouding te hebben. Binnen de kortste keren zaten er aardig wat luizen in mijn mooie plant. Een latere poging mislukte ook weer en steeds als ik deze prachtige plant zie dan denk ik. jij, jij was mijn spelbreker en je wilt ook al niet in de huiskamer staan ;-) Loslaten maar, elders bij anderen en in bloemzaken kan ik genieten van de kamerlinde met zijn mooie grote bladeren. Deze plant blijft een aantrekkingskracht houden op mij. En buiten zijn de lindebomen nu weer prachtig, ze staan in het blad en van de bloesems kun je heerlijke thee zetten. Deze bloesems zijn ook zeer geschikt om te drogen om zo je wintervoorraadje aan te leggen. Ingeborg, ik sta naast je, je hebt het prachtig verwoord en we laten iedereen meegenieten want verderop in deze nieuwsbrief staat je bijdrage. Zo zijn ook de studiegroepen ontstaan, uit een gevoel van delen en elkaar inspireren. Er draaien twee groepen, we hebben van drie locaties twee gemaakt en als derde mogelijkheid gaan we variabel ergens in het land steeds afspreken. Dat is nu op 18 juni bij Stroe in de kop van Noord Holland, waar we met gelijkgestemden, met dezelfde belangstelling, bij elkaar komen, thee drinken en gaan kijken wat er zoal groeit en bloeit. De zeekool, de zeepostelein en nog veel meer planten die we niet in de bossen en weilanden tegenkomen. 2 van 19

Op 9 juli staat deze plaats op de agenda voor iedereen die mee wil kijken maar 18 juni is alleen voor hen die zich net zo bezig houden met alles wat groeit en bloeit om deze kennis weer te delen met derden. Woensdag 2 juli staat Exmorra in Friesland op onze agenda en zaterdag 5 juli Nederweert. Verschillende dames uit deze groepen hebben op andere momenten ook weer hun bijdragen geleverd; dat is het leuke, we presenteren met elkaar van alles en nog wat. Ook Ingeborg staat om die reden op de agenda tussen de overige activiteiten, want wandelen langs eetbare gewassen is ook één van haar activiteiten naast het geven van kruidencursussen. Ingeborg, ik dank je hartelijk voor je bijdrage deze week, de spijker op zijn kop! En uit kleine groepen komen grote dingen voort, ook dat is hier weer bewezen! Jaren geleden, toen Steensel in onze agenda stond om daar een lezing over vaccinaties te geven, najaar 2009, was de opkomst niet echt goed te noemen. Het was niet gemakkelijk om het publiek, dat door de media de andere kant op gefloten werd, grootschalig te bereiken. Zo gebeurde het dat er maar een paar personen aanwezig waren, waaronder Ingeborg. Toen Ingeborg een paar jaar later mijn pad weer kruiste vertelde zij dat zij zich plaatsvervangend had zitten schamen in verband met de lage opkomst, want met de auto uit Bergen NH komen naar Steensel bij de Belgische grens was een afstand en dan mocht je wel wat opkomst verwachten. Ach, we waren het gewend, soms was de opkomst groot, veelal was men niet te bewegen om eens na te gaan denken over vaccinaties. Maar als die avond door ons was gecanceld, had ik Ingeborg niet ontmoet. Dan was er nu geen locatie binnen de Gezond Verstand Avonden in Eersel en hadden we haar kennis als mooie bijdrage niet binnen onze studiegroepen. Dan had ik afgelopen dinsdag niet voor een volle zaal in het streekmuseum kunnen spreken. Ruimschoots goed gemaakt Ingeborg! En ik beloof je, Steensel noemen we nu niet meer op! ;-) Maar een mooi bewijs is het wel dat je regelmatig iets doet waarvan je niet kunt overzien wat de positieve gevolgen zijn. Overigens is dit zichtbaar bij ons totale concept. Een locatie draait, de locatiehouder ziet wat er bij hem of haar gebeurt, kan daar wel of niet tevreden over zijn, hangt af van de eigen verwachtingen maar wat zijn of haar locatie betekend voor het grote geheel is vaak zo ongrijpbaar. Toch ontstaan er regelmatig locaties door bestaande locaties. Recent sprak ik in Nijmegen waar Nadine aanwezig was uit Arnhem. Nadine kan normaal in de week slecht van huis om avondlezingen te volgen maar wat is toeval? Deze avond kon dat wel. 3 van 19

Afgelopen week heb ik Nadine nog gesproken, de zaken zijn al aardig geregeld, zij gaat een locatie in Arnhem beginnen. In Arnhem draait Meta een locatie op donderdagavond en Nadine wil graag op zondagmiddag haar locatie beginnen. Een mooie aanvulling maar voortkomend uit locatie Nijmegen. Inmiddels is er belangstelling uit Den Helder, wellicht Heiloo en nog meer plaatsen door het land. De 100 locaties gaan we als dit zo doorgaat ruim voor 31 december op de kaart zetten, dus tijd om het doel bij te stellen, op naar de 125 locaties per 31 december! Veel plezier met alle bijdragen deze week. Anneke Bleeker Bergen NH 12 juni 2014 V italer met licht! Pinksteren is het feest van verlichting, van met vele vurige tongen met elkaar kunnen spreken en samen meer dingen begrijpen. Een goed thema voor de Gezond Verstand Avonden!! We gaan langzamerhand naar de langste dag en de kortste nacht van het jaar en dat is rond 21 juni! We genieten van het overvloedige zonlicht, het gezang van de vogels en de uitbundige bloei van planten en kruiden! De zon doet de mens goed, je bent meteen veel vrolijker als het zonnetje schijnt. Rond het midzomermoment staat de zon op zijn hoogste punt en is dan heel yang! We gaan dan vanzelf naar buiten om dat mee te vieren, terwijl in het midwinterpunt we juist naar binnen keren, maximale yin. Lees het allemaal in onze Energie van de Seizoenen! Bijen zetten het zonlicht om in materie, de honing en bijenwas. In de winter zetten we materie weer om in licht door bijenwas kaarsen aan te steken. De reden dat groenten, fruit en wilde kruiden zo gezond zijn (waar Anneke Bleeker steeds over spreekt) is hun hoge lichtgehalte of wel biofotonengehalte! Daardoor kunnen we ons eigen lichtgehalte verhogen! Lees onze Biofotonen! Het afgelopen jaar hebben Karin Tazelaar en ik heel hard gewerkt aan Biophotons (de Engelse vertaling van Biofotonen die door een geïnteresseerde fabrikant over de gehele wereld als kerstgeschenk verzonden is) en aan Alles over straling. Dit Ankertje is zojuist uitgekomen bij Ankh Hermes. De nieuwste resultaten van wetenschappelijke onderzoeken geven je een handreiking over Hoe je gezond kunt blijven! in de huidige tijd van smartphones, wifi, enz. In de lezing VITALER MET LICHT voor de Gezond Verstand Avonden ga ik graag in op deze onderwerpen en vooral op de nieuwe ontwikkelingen ten aanzien van het begrip Gezondheid. 4 van 19

Als je interesse hebt om onze Ankertjes te bestellen gesigneerd en met een opdracht dan kan dat via onze email yvonne-en-kees-beerepoot@wxs.nl. Ankertjes kosten 10 euro en de porto bedraagt ongeveer 2 euro. Wil je de voorkant van deze Ankertjes bekijken op internet google dan op Yvonne Sangen en/of Karin Tazelaar. Hierbij afgebeeld staat de gehele omslag van Alles over straling. Op die manier kun je al je licht opsteken over de inhoud! We wensen jullie een stralende en gezonde zomer!!! Yvonne Sangen en Karin Tazelaar Borgelerhofweg 9 7414 GN Deventer Tel. 0570-640553 H elp, er zit wiet in mijn salade Geïnspireerd door onderstaand artikel (link onderaan) ontstond bij mij de titel Help, er zit wiet in mijn salade wat voort komt uit de titel van een ander boek van mij Help, er zit een pastinaak in mijn soep. Geen idee of mijn uitgever dit als titel kan waarderen ;-) maar een beetje rebels is het wel en dat is ook wel weer passend met waar we mee bezig zijn. 5 van 19

Wiet in je salade eigenlijk heel logisch. En nee ik ben niet de weg kwijt, het is een vaststaand feit dat een plant ons alles schenkt. Wanneer we een plant compleet gebruiken, niet bepaalde stoffen isoleren, dan heeft het een andere, completere werking op ons lichamelijke systeem. Voorbeeld het aspirientje Wanneer we aspirientjes, paracetamolletjes en andere gifpillen slikken dan raken we van slag. Regelmatig moeten velen dan weer maagtabletten slikken als gevolg van maagproblemen opgelopen dankzij die gifpillen. Dit komt omdat de farmacie bepaalde eigenschappen van planten isoleert, deze vervolgens synthetisch namaakt wat helemaal al niets meer met puur natuur te maken heeft wat desastreuze gevolgen heeft voor ons lichaam. Een plant is compleet! De eigenschappen van het aspirientje komen voor in o.a. moerasspirea en in wilgen. Wanneer we op de bast van de wilg kauwen heeft dat eenzelfde werking als deze synthetische geneesmiddelen. Wilgen hebben van oudsher al de reputatie pijnstillend te zijn, wat overigens niet verslavend werkt. Daar gaan we weer puur natuur werkt anders dan nagemaakt, verbasterd, uit elkaar geplukt of mishandeld. Overigens heb je weleens bedacht dat een aspirientje toch wel knap in elkaar zit? Pijn in je voet? Het helpt! Pijn in je hoofd? Het helpt! Pijn in je oor? Het helpt! Heel knap dat zo n pilletje de weg weet, toch? Dat witte pilletje begrijpt waar het in je lichaam naar toe moet reizen! Of zit dat iets anders in elkaar? Dat witte gifpilletje schakelt alleen maar je hypofyse uit! De gevolgen zijn geen pijnbeleving. Wel heel rigoureus toch? Kauwen op wilgenbast is puur natuur en compleet. Acetylsalicylzuur wordt geïsoleerd gebruikt in het aspirientje maar op deze wijze is de werking niet meer compleet! De plant is compleet! Deze bevat namelijk ook het stofje om te voorkomen dat je maagproblemen krijgt. Na deze simpele kort door de bocht uitleg zal het ook helder zijn dat wanneer we wiet rauw aan 6 van 19

de maaltijden toevoegen dit een andere positieve werking kan hebben dan wanneer we het snuiven, roken, weet ik veel wat je er allemaal mee kunt ;-) Ik ben geen ervaringsdeskundige wat dat betreft, heb dat mijn leven lang nog niet uitgeprobeerd maar ik kan mij wel vinden in de blaadjes van de hennepplant in mijn salade. Of fijn gesneden aan de soep toegevoegd, aan een saus, in pannenkoekenbeslag, in wraps, in de pasta in bedenk het zelf! Zevenblad voegen we toe, brandnetels, paardenbloembladeren, beukenblaadjes, speenkruidblaadjes, de bloempjes van viooltjes, van de rolklaver, van honderden planten! Waarom dan niet de blaadjes van hennep? Bekijk onderstaande links zeer verrassend en ook nog eens verhelderend. Overigens heb ik de moerasspirea met zijn pijnstillende werking beschreven in Nooit geweten dat je viooltjes kan eten. Tja, ik ben en blijf een kruidenvrouwtje Enne wie weet komt er nog eens een boek met de titel; Help, er zit wiet in mijn salade. Anneke Bleeker, 8 juni 2014 Rauwe wiet http//duurzamemaatschappij.wordpress.com/2014/05/26/vrouw-rauwe-wiet-i-p-v-40pillen/ Natuurlijk aspirientje http//mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/35809-wilg-van-plant-totaspirine.html O proep wie werkt mee aan een afstudeerproject? Mijn naam is Hanne Rozema, studente Farmacie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Nog een paar weken en dan heb ik mijn bachelorsdiploma op zak, maar daarvoor moet ik nog een onderzoek afronden. Samen met een studiegenoot volg ik een afstudeerproject (in totaal 6 weken). In dit project doen wij onderzoek naar de zorgen, verwachtingen, overtuigingen en problemen van patiënten die geneeskrachtige kruiden gebruiken. Onder geneeskrachtige kruiden worden ruwe plantenproducten, zoals bladeren en vruchten, maar ook bewerkte plantenproducten verstaan, bijvoorbeeld een extract. In onze studie merken wij dat het voor apothekers moeilijk is om een goede begeleiding te geven aan patiënten die kruiden gebruiken als geneesmiddel. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Ons doel is onderzoeken waar de knelpunten liggen voor patiënten en deze kennis te gebruiken om de zorgverlening door de apotheker te verbeteren. Dit doen we met behulp van een vragenlijst. Oorspronkelijk hebben wij 600 papieren vragenlijsten verspreid onder gespecialiseerde apothekers in Nederland. Omdat wij echter zeer beperkte tijd hebben voor dit onderzoek hebben wij ervoor gekozen de vragenlijst ook 7 van 19

nog online te zetten, om meer reacties te krijgen. Op dit moment hebben wij zo'n 55 reacties binnen. Hoe meer reacties, hoe zinvoller ons onderzoek natuurlijk. Via onderstaande link komt u bij de online vragenlijst. http//www.thesistools.com/web/?id=417965 Deze bestaat uit stellingen waar u aan kunt geven of u het eens of oneens bent, en open vragen, waar u zelf kunt schrijven. Het invullen zal maximaal 10 minuten in beslag nemen. Aan het einde is ruimte voor opmerkingen. U zou mij ontzettend helpen door deze vragenlijst in te vullen. Doe dit alstublieft vóór zondag 15 juni. Ik wil u alvast hartelijk bedanken voor uw medewerking. Hanne Rozema M idzomerfair in Wouterswoude - inspiratie voor iedereen Op zaterdag 28 juni a.s. wordt in Wouterswoude (Friesland), in gebouw De Nije Warf, de Midzomerfair georganiseerd. De aarde warmt op, de economie stagneert en de politici laten het afweten. Hoe kunnen we onszelf in deze tijd creatiever en weerbaarder opstellen, zodat we niet langer hoeven te leunen op autoriteiten buiten ons? Welke mogelijkheden hebben we om de sluimerende krachten in onszelf aan te boren? Daar draait het allemaal om tijdens deze Midzomerfair. Daarom bieden wij inspiratie voor iedereen, op tal van manieren. De voorbereidingen zijn nu al in volle gang om er een geslaagd evenement van te maken.. Activiteiten zijn o.a. Doorlopend lezingen door bekende sprekers als Peter Toonen, Anton Teuben en Anneke Bleeker. Thema's financieel systeem, vrije energie, vaccinaties. Workshops van Barbara Driessen en Tjitske Postma. Voorlichting door alternatieve therapeuten over hun praktijk en hun therapieën. Miniworkshops door enkele therapeuten. Ca. 40 stands, variërend van aurafotografie tot zeep, van bouwbioloog tot smoothies, van eco-hovenier tot bijenwas strijken, en van piramides tot biologische producten. Marja Hoefsmit geeft een aantal klankschalenworkshops. Stands met diverse producten, waaronder een ijskar met ambachtelijk ijs. 8 van 19

Activiteiten voor kinderen Verhalenvertelster Gerda Noordam met prachtige verhalen, ook leuk voor volwassenen. Kinderopvang. Adres Foarwei 31-a, WOUTERSWOUDE K ENNIS is duur; GEEN KENNIS is duurder! Verslag van de Gezond Verstand Middag in Schoten (B), op 7 juni 2014 Zaterdag 7 juni ging de reis weer naar het inmiddels welbekende Kasteel in Schoten, even voor Antwerpen en inderdaad maar een half uurtje onder Breda. Het weer werkte optimaal mee want voor deze dag hadden we iets heel anders als onderdeel op de agenda staan, naast een aantal lezingen, namelijk naar buiten om te kijken wat er zoals groeit en bloeit wat eetbaar is. Ditmaal geen pannen met soep mee, maar we presenteerden andere lekkernijen. Petra Wilmsen en Berbie Vleeshouwers hadden een heerlijke pesto, tapenade en tzatziki gemaakt voor op de speltbroden die ik had gebakken. Brood met uien en kruiden, met gedroogde tomaten, met gedroogde brandnetels en kruiden, met rozijnen, kaneel en kokosbloesemsuiker. We zijn inmiddels gewend om in de eerste pauze traditioneel iets te presenteren. Dit is ooit begonnen met soep om te vieren dat het eerste boekje in de Nooit geweten -serie was verschenen. Nu konden we nadien regelmatig een nieuw exemplaar presenteren in Schoten en dat was deze zaterdag Nooit geweten dat je vergeet-mijnietjes kan eten. Deze traditie doorbreken we maar niet, maar wat we wel hebben doorbroken is dat we altijd soep presenteren. 9 van 19

Eén keer eerder serveerden we hartige kruidenthee, of gemakkelijke soep, hoe je het maar noemen wilt, het recept staat in Help, er zit een pastinaak in mijn soep. Kruiden met Keltisch zeezout en gekookt water. Gekkende weg noem ik het wel de Cup a soup zonder E nummers voor het hartige vier uur moment. Deze thee stond 7 juni wederom op het menu samen met broodjes met heerlijke smeersels. Als extra keuze had Berbie gezorgd voor verse ananassalie en munt. De Ridderzaal werd snel in orde gemaakt toen we aankwamen. De tafels en stoelen werden gepakt met hulp van een aantal vroege aanwezigen, Marja en Marja, Petra, Berbi, Rini hielp met brood snijden, Fred van uitgeverij Succesboeken kon zijn boeken samen met Aline netjes indelen. In de keuken grenzend aan de zaal stond het tweepits kooktoestel special voor deze dagen weer vertrouwd op het aanrecht en de fluitketels konden werden gevuld. We nemen alles zelf mee, Petra heeft daar ook een aardige bijdrage in. Thermoskannen, ieder een fluitketel, we hebben glazen mee, ooit aangeschaft voor dit gebeuren omdat plasticbekers echt niet kunnen. Theedoeken, afwasborstel, vaatdoeken en de rest wat van belang is komen uit huize Wilmsen en Bleeker. Elke keer zegen we we zijn gek, maar leuk dat het is en Berbie heeft volop genoten van alle positieve reacties want we maken dit alles niet voor niets. Puur natuur staat voorop, er komt geen pakje of zakje bij kijken en het feit dat puur gewoon ook veel lekkerder smaakt delen we graag op deze middagen omdat dit past bij de inhoud van de middag, bij ons volledige concept en bij het Kasteel. In vroegere tijden werkten ze ook alleen met pure gewassen, dus we presenteren dit in stijl. Ellen Vader uit zuidelijk Frankrijk was uiteraard ook weer van de partij en Nick van Ruiten onze Hollander wonend in Schoten is onze vaste spil bij deze middagen. Nick regelt alles met de gemeente waar het Kasteel toe behoort; tevens verzorgt Nick de PR in Schoten en deze keer presenteerden we voor het eerst prachtige flyers alvast voor 6 september. Nick is één van de drie heren die de boekjes van dokter Gábor Lenkei hebben uitgegeven. Nick heeft mij ooit in februari 2011 laten spreken in dit Kasteel en sindsdien is hij niet meer van ons afgekomen. ;-) Per juni 2011 begonnen we met deze middagen, dus dit is nu exact drie jaar al traditie viermaal per jaar altijd op een zaterdagmiddag. 10 van 19

Vanaf 11.30 uur zijn de bezoekers welkom, meestal zijn er uiteraard al een aantal, maar vanaf dat moment komen de meesten. Nick nam plaats achter een tafel in de gang en daar kon men betalen voor aanvang van de middag. Strak om 12.00 uur beginnen is en blijft een uitdaging maar het viel mee ditmaal en om kwart over 12 was Jan Ramakers toch echt met zijn lezing begonnen. Na allen welkom geheten te hebben kondigde ik Jan aan. Deze spreker, via Nick op ons pad gekomen, heeft al op enkele locaties in Nederland gesproken. Zijn onderwerp viel bij die locatiehouders in de smaak. Het thema van Jan was Oorzaak en therapie in de geneeskunde. Om een lang verhaal kort te maken, door de uitleg van Jan kwam ook weer duidelijk naar voren dat niets is wat het lijkt als we de reguliere geneeskunde bekijken. Ook Jan vertelde dat cholesterol juist belangrijk is, dat we achter de wagen raken via veel reguliere oplossingen - niets meer en niets minder in het voordeel van de farmacie. Jan werd na zijn bijdrage door Fred bedankt. Hij maakte van deze gelegenheid gebruik een aantal mededelingen te doen voor we de broodjes, smeersels en thee gingen serveren. Berbie had goudsbloemblaadjes en Oost-Indische kers bloemen op de tafel gestrooid tussen de schalen en dat alles samen met de rest zorgde voor een mooie sfeer, geholpen door het zonnetje. Een feestelijk gezicht. Petra en Berbie hadden plaats genomen achter de tafels om te helpen en allen lieten het zich heerlijk smaken. Na deze pauze kreeg dokter Jannes Koetsier het woord. Tijdens mijn introductie wenste ik allen een waardevol uur want het was een brug te ver om dit een plezierige lezing te noemen. De gevolgen van vaccinatieschade zijn zeer ernstig en nog erger is het feit dat er in ons land ouders met vervolging en mogelijk gevangenisstraf bedreigd worden omdat men er klakkeloos vanuit gaat dat zij hun kinderen mishandelen. 11 van 19

Wanneer er botbreukjes zijn opgetreden, blauwe plekken, bloedingen bij de hersenen en/of andere gebreken dan plaatst men dit zeer kort door de bocht in de hoek van mishandeling zonder verder onderzoek te verrichten. Deze lezing maakt diepe indruk te meer omdat Jannes put uit eigen ervaringen die hij deelt met ouders die dit is overkomen. Uit huis geplaatste kindjes, overleden kindjes, kortom één en al drama wat ook nog eens onjuist belicht wordt. Jannes vecht voor deze ouders en dat dit hem raakt is duidelijk en de aanwezigen waren ook diep onder de indruk. Ook eigen ervaringen kwamen naar boven en het was absoluut geen slechte keuze deze middag om na de bijdrage van Jannes die we ongelofelijk hebben gewaardeerd naar buiten te gaan. Jannes heeft ook een missie, dat moge duidelijk zijn en dat deze op zoveel mogelijk locaties gedeeld moet worden behoefd ook geen uitleg. Jannes had nog een hele reis voor de boeg, uit Schoten naar noordelijk Groningen is een behoorlijke afstand. Wie nog een laatste broodje wilde pakken, thee wilde drinken, kon dat nogmaals doen en daarna was het verzamelen geblazen op het plein buiten. De dames Marja Frederiks, Leah Groeneweg en Petra Wilmsen gingen ieder apart staan en alle aanwezigen mochten zich verdelen in ongeveer even grote groepen. Een klein anderhalf uur was bedoeld om heerlijk rond het kasteel te lopen en te genieten van al het moois aangevuld met uitleg van deze dames. Ondertussen konden wij met een aantal de glazen afwassen en alles weer zover opruimen, dat scheelde weer later aan het eind van de middag. Want het is niets als je geen plastic bekertjes wilt gebruiken maar dan heb je wel even een klusje met elkaar wat altijd nog beter is dan zaken combineren die niet kloppen. Plastic hoort niet bij ons concept als we dit letterlijk benaderen. Als laatste onderdeel stonden wijzelf op de agenda. Fred Meijroos van Uitgeverij Succesboeken en ikzelf. Andere keren begon Fred de middag en eindigde ik steevast, beiden een half uurtje met ieder de eigen informatie. Fred spreekt graag over boeken en ik over dat wat eetbaar is aan wilde groenten en kruiden. Ditmaal hadden we een duo presentatie gemaakt. Om dit voor elkaar te krijgen kreeg Fred de opdracht materiaal naar mij te mailen, Frank maakte hier een presentatie van en ik antwoorde op dat wat Fred had ingezonden. Frank kreeg van mij het materiaal dat als antwoord of aanvulling diende. 12 van 19

Bijvoorbeeld pasten de madeliefjes perfect achter de dia waar het boek over magnesium op stond, want madeliefjes schenken ons magnesium en de blaadjes kunnen als veldsla gegeten worden. De bloempjes zijn uiteraard ook eetbaar, maar we eten geen handenvol bloempjes; deze fungeren als eetbare versiering maar we maken in dit geval dan wel dankbaar gebruik van de blaadjes om als groente te presenteren. Na de dia kop in het zand steken wat velen doen, pakte ik de magnetron erbij, het feit dat velen reageren met nietszeggende opmerkingen alsof wij gek zijn dat we hiervoor waarschuwen. En zo presenteerden we diverse onderwerpen aan elkaar kletsend en elkaar afwisselend. Dit was leuk om te doen en smaakt naar meer! ;-) Aan alle mooie dingen komt een eind. Een uitspraak die ik Fred in het verleden bij andere gelegenheden regelmatig heb horen uiten, zo kwam aan deze mooie middag ook een eind. We namen afscheid met de mededeling dat we 6 september weer terugkomen. Dan zal dokter Frits van der Blom zijn nieuwste lezing over de Holle aarde presenteren en Wernard Bruining komt over de geneeskrachtige wietolie vertellen. Maar onze eigen Nick van Ruiten staat ook op de poster voor deze zaterdag met het onderwerp Rilatine. Nee, we maken geen schrijffout, in Nederland heet het Ritalin, in België Rilatine. Deze andere benaming heeft met de fabrikanten te maken, Ellen Vader wist het na deze middag toen we samen met een heel stel aten in de gelegenheid naast het Kasteel uit te leggen en voor mij was dat opfrissen maar ik kan het even niet rechtuit navertellen omdat ik ondertussen ook was afgeleid. We horen het wel op 6 september waarom Ritalin en Rilatine als namen voor dit gif worden gebruikt. Wij serveren weer wat lekkers voor in de pauze en dat zal dan weer iets heel anders zijn, namelijk verantwoorde vruchtencake met diverse soorten verse thee. Dank aan allen die 7 juni tot een topmiddag hebben doen slagen en graag tot 6 september, zelfde locatie, zelfde tijden, zelfde medewerkers, andere sprekers. Anneke Bleeker 8 juni 2014 13 van 19

R ecepten voor Tapenades en Tzatziki Tijdens de Gezond Verstand Middag in Schoten (B) werd traditiegewijs tijdens een van de pauzes iets te eten en drinken geserveerd. Hieronder vind je de recepten WORTELTAPENADE 1 kg wortelen, 3 eetlepels olijfolie, 1 eetlepel citroensap, De blaadjes van 1 tak koriander, peterselie, bieslook of munt naar eigen smaak 50 gr. verse kaas, 1 knoflookteentje, paprikapoeder, peper en zout Schraap de wortelen schoon, stoom, kook of smoor ze gaar. Laat ze afkoelen en mix ze met alle andere ingrediënten tot een gladde spread. Proef en kruid zo nodig bij met peper en zout. Bewaar de tapenade goed afgesloten in de koelkast. Schenk er na gebruik steeds een klein beetje olie bovenop. KRUIDIGE TAPENADE ± 500 gram groene bladgroenten en wilde kruiden (Bijvoorbeeld raapsteeltjes rucola zevenblad kleefkruid jonge brandneteltoppen jong paardenbloemblad basilicum) 225 gram gepelde walnoten 3 á 4 teentjes knoflook 150 gram Parmezaanse kaas Keltisch zeezout, versgemalen peper Bio Olijfolie Mix alles door elkaar in een blender, of met de staafmixer en voeg eventueel nog wat olijfolie toe om het geheel lekker smeuïg te maken. 14 van 19

R ecept speltbrood met kruiden De hoeveelheden ingrediënten zijn gebaseerd op een glazen cakevorm, gangbare maat; de vorm vet je in met biologische roomboter. De oven hoeft niet voorverwarmd te worden en het deeg hoeft niet te rijzen. Het is een kwestie van de ingrediënten goed door elkaar roeren met een houten pollepel, eventueel even kneden met de handen. Hoeveelheden verdubbelen als je meer broden tegelijk wilt bakken. Ingrediënten (basisrecept) 325 gram speltmeel 1 kleine eetlepel sole van Keltisch zeezout 1 1 theelepel natriumbicarbonaat (zuiveringszout) 250 ml karnemelk Extra (Deze ingrediënten zijn niet noodzakelijk voor het welslagen van het brood, zij maken het gewoon lekkerder.) 2 eieren 1 theelepel Italiaanse kruiden en 2 theelepels gedroogde brandnetel waren verwerkt in het brood dat je kreeg. Werkwijze Alle ingrediënten goed mengen totdat een egale massa ontstaat. Daarna in de cakevorm scheppen. De vorm in het midden van de oven plaatsen en op ongeveer 170 graden drie kwartier tot een uur laten garen. Exacte tijd is moeilijk aan te geven omdat elke oven anders reageert; de ene is feller dan de andere, dit is inmiddels proefondervindelijk vastgesteld. Alleen de onder-warmte gebruiken, maar het kan zijn dat het gewenst is tegen het eind de bovenwarmte in te schakelen. Zelf even in de gaten houden. Om te bepalen of het brood door en door gaar is, prik je er even in met een vork. Als de vork schoon uit het brood komt, is dit klaar. Variëren De Italiaanse kruiden en brandnetels zijn te combineren met of te vervangen door van alles Denk ook eens aan komijn, kummel of 15 van 19

Verse uien, fijn gesneden, met of zonder paprika en kruiden. Zongedroogde tomaten in combinatie met olijven. Noten en/of bijvoorbeeld gezouten pompoenpitten/pijnboompitten. Rozijnen al dan niet in combinatie met noten. In Schoten presenteerden wij, uitgaande van het basisrecept Brood met fijngesneden uien, gedroogde brandnetels en diverse kruiden Brood met kurkuma, peper en Italiaanse kruiden Brood met pittige paprikapoeder en diverse kruiden Brood met zongedroogde tomaten en diverse kruiden En Rozijnenbrood Rozijnenbrood maken we van het basis recept maar in plaats van hartige kruiden gaan er, als het spelt en de andere ingrediënten goed door elkaar zijn gemengd Eén theelepel kaneel bij, Vier eetlepels kokosbloesemsuiker, Rozijnen zijn uiteraard de verdere aanvulling. Let op! Koop altijd biologische rozijnen want in het niet-biologische circuit kan het gebeuren dat de druiven die men gebruikt om rozijnen van te maken met chemicaliën worden bewerkt. De rozijnen die wij gebruikten kwamen uit de natuurwinkel en op de verpakking stond expliciet dat de rozijnen in de zon waren gedroogd. Eet smakelijk! Anneke Bleeker 1 Sole is een oplossing van Keltisch zeezout en water. Je maakt de sole door in een glazen pot één derde deel Keltisch zeezout de doen en dit aan te vullen met twee derde deel water. Goed roeren totdat het zout opgelost is in het water. Voor gebruik steeds goed doorroeren! Keltisch zeezout bevat 89.7% natrium en 10.3% mineralen en spoorelementen. Quote Wie wil helpen, vindt een middel, wie niet wil helpen vindt een excuus Mahatma Gandhi 16 van 19

O de aan de Heks Ik ben een stadskind, opgegroeid in een rijtjes huis, met een tuintje zoals zovelen, een gemeentebosje voor de deur, hier en daar een boom langs de weg. Het was zoals het was, ik dacht er niet over na. Bijna elke vakantie ging ik naar mijn oom en tante, zij woonden op een boerderij, er waren katten en honden, kippen, varkens en paarden. De varkens liepen nog lekker buiten, rolden in de modder, er was een moestuin en we plukten het fruit zo van de bomen. Ik was gelukkig daar. Het was een andere wereld. Ik weet nog dat ik vaak dacht Als ik later groot ben, word ik koningin, breek ik alle flats af en zet overal weer bomen neer. Het liep anders, ik werd geen koningin, meer natuur verdween en de flats rukten op en als ik nu nog eens terugkom op die mooie plek, kijk ik niet meer uit over het uitgestrekte land van mijn oom. Het land waar zijn vader en grootvader nog op boerden is na een lange strijd onteigend door de gemeente, 15 jaar lang is er de vuilnis van de stad gestort en aan de horizon doemen nu de flats en huizen op. Ze hebben daar inmiddels zelfs een woord voor uitgevonden horizonvervuiling. Maar ik wist vanaf toen dat ik op een boerderij thuishoorde, wonend tussen de vogels, de planten, de natuur, de stilte, dicht bij moeder aarde. Toen ik ongeveer 14 jaar oud was werkte ik op een camping. Daar ontmoette ik een vrouwtje dat elke dag langs de waterkant planten aan het zoeken was. Ik vroeg haar wat ze daar dagelijks deed en ze vertelde me dat ze naar brandnetels zocht om soep van te maken en naar zevenblad want dat smaakte zo heerlijk. Er ging een wereld voor me open en het was een feest van herkenning, ik voelde me verwant aan haar, ik zag mezelf wilde planten zoeken, ik had het gevoel van thuiskomen in mezelf. Haar vakantie ging voorbij en ik heb haar nooit meer gezien. Rond mijn 28ste jaar huurde ik met mijn toenmalige partner een boerderijtje met een stukje grond. Eindelijk kwam mijn droom uit. Het varken rolde in de modder, net zoals bij mijn oom en tante vroeger, de kippen gaven ons eitjes, de bijen honing, de geit melk, ik plukte weer fruit van de bomen, had mijn eigen moestuintje en een kelder vol geweckte oogst. En ik wist het weer, hier hoor ik thuis, dicht bij moeder aarde Maar zoals dat soms gaat in relaties, namen wij afscheid van elkaar en ik van mijn droom.. 17 van 19

Twee jaar later begon ik aan de opleiding kruidengeneeskunde en hervond ik mijn kruidenkennis. Hervond is het goede woord, want ik ontdekte dat als ik planten alleen maar aanraakte, ik hun Latijnse namen al wist. Ik heb ze nooit hoeven leren. Ik heb niets hoeven leren in die drie jaar, ik hoefde alleen maar te her inneren. Sindsdien zijn kruiden een deel van mijn leven, ik geniet van hun schoonheid, ben ze dankbaar voor hun geneeskracht, wentel me in hun geuren en voed me met hun bladeren en bloemen. Elk vrij uurtje ga ik er op uit, het bos in, de weilanden langs, met mijn mandje of mijn rugzak, met notitieboekje, want wie weet heb ik nog een goed gesprek onderweg met de een of andere boom. Ben jij een heks?, vroeg eens een kindje dat ik tegenkwam in het bos. Die vraag was me nog nooit gesteld en had het me zelf ook nog nooit afgevraagd, maar ik hoorde mezelf antwoorden Ja, ik denk van wel, maar wel een goede heks, hoor!. Ik ging me verdiepen in het fenomeen heks. Wat was een heks nu precies, waarom heeft ze zo n negatief imago, waarom krijg ik nu nog, in de 21ste eeuw, een unheimisch gevoel over me als iemand me een heks noemt? Langzaamaan, tijdens mijn zoektocht naar de antwoorden op al mijn vragen, kwam ik tot de conclusie ja, ik ben een heks en om dat te bekrachtigen ben ik voor een jaar en een dag in de leer gegaan bij een mede-heks. Sinds 10 mei van het jaar 2014 is het officieel en nu wordt het dus tijd om uit de kast te komen. In vroeger tijden werden er verschrikkelijke dingen gedaan met heksen, er zijn in Europa naar schatting 50.000 tot 100.000, voornamelijk vrouwen, omgebracht omdat ze heks waren. Veel van deze vrouwen hadden een buitengewone kruidenkennis, hielpen mensen in nood, brachten kinderen ter wereld, deden niets dan goeds. De angst zit diep geworteld, veel hedendaagse heksen komen er nog steeds liever niet voor uit dat ze zich een heks voelen. Nog steeds wordt onze kinderen geleerd dat een heks een oud lelijk vrouwtje is met een pukkel op haar gezicht en dat ze niet veel goeds in de zin heeft. Het moet maar eens afgelopen zijn, dacht ik. Ik ben een heks en ik ben er trots op. Ik draag geen puntmuts, vlieg niet op een bezem en heb geen dikke pukkel in mijn gezicht. In tegendeel ik rijd in een Opel Astra, zie er helemaal niet onappetijtelijk uit en werk gewoon voor mijn geld; het groeit zelfs bij mij niet aan de bomen. Ik kook gewoon op een gasfornuis met BK pannen, niks zwarte ketels en mijn kat is wit met hier en daar een zwart vlekje. 18 van 19

Een pad en een vleermuis behoren niet echt tot mijn lievelingsdieren en ik heb nog nooit gemerkt dat kinderen gillend van me wegrenden. Mezelf een heks noemen voelt voor mij als een ode aan alle vrouwen die omgebracht zijn in het verleden met als enige beschuldiging dat ze heks waren. Ze zijn gemarteld, verdronken en op de brandstapel gezet om de simpele reden dat ze als een heks werden bestempeld. Moedige, wijze, dappere vrouwen, met eerbied voor alles wat leeft, voor de medemens, de natuur, het dieren-en plantenrijk, voor de sterren, de planeten, het universum. Hun levensverhaal zou misschien het mijne kunnen zijn en andersom. Gewone vrouwen of mannen zoals jij en ik. Dus aan allen die zich heks voelen zou ik zeggen Recht je rug, maak je groot, laat je zien en horen, ben trots, sta in je kracht en weet dat we met velen zijn, ieder op haar of zijn eigen manier. Geef de kennis door, over eetbare planten, hun geneeskracht, hun bescherming in de vorm van talismannen of amuletten, breng mensen weer terug naar de natuur, laten ze weer voelen, proeven, ruiken, leven en beleven. We hebben een belangrijke taak in deze tijd, dus sta op en doe je ding. Er zijn meer mogelijkheden dan ooit om je kennis te verspreiden. Doe de wereld goed, zoals onze dappere zusters dat eens deden en denk nog eens aan ze terug Ingeborg Nienhuis (Lokatiehouder Eersel) - www.heelnatuurlijk.nu Colofon Redactie Anneke Bleeker Teksten Anneke Bleeker / Yvonne Sangen en Karin Tazelaar / Hanne Rozema / Website Midzomerfair / Petra Wilmsen en Berbie Vleeshouwers / Ingeborg Nienhuis Foto s Anneke Bleeker / Yvonne Sangen en Karin Tazelaar / Website Midzomerfair / Ingeborg Nienhuis Kopij voor de volgende Nieuwsbrief? Geïnspireerd geraakt? Ook interesse om Gezond Verstand Avonden te organiseren? Andere vragen? Uit het bestand? Mail Anneke Anneke@gezondverstandavonden.nl 19 van 19