Methodiek Actieonderzoek C O M M U N I T Y D E V E L O P M E N T College 4 17 september 2012 Docent: Elly Hellings
Leerdoel college 4 Leerdoel: meer kennis over de verschillende methodieken van actieonderzoek en kunnen inschatten hoe en wanneer deze toegepast kunnen worden.
Programma college 4 Korte herhaling wat is actieonderzoek Introductie methodieken actieonderzoek Toelichting enkele bruikbare methodieken bij Community Development Oefening Huiswerkopdracht
Actieonderzoek = onderzoek gericht op het verbeteren of effectiever maken van een probleem / behoefte in het veld of je werksituatie systematisch verzamelde, analyseren en interpreteren van data in dialoog met anderen die in het onderzoek betrokken zijn De onderzochten vormen een belangrijke bron van informatie en spelen een belangrijke rol bij conclusies en besluitvorming
Kenmerken actieonderzoek Kenmerken: Kleinschalig, praktijkgericht, gericht op emancipatie van de doelgroep, gelijkwaardigheid onderzoeker / hulpverlener en cliënt, blijven reflecteren en tussentijds aanpassen 3 fases: Look, think, act
Methodieken binnen actieonderzoek Heel divers Afhankelijk van probleem Afhankelijk van onderzoeksdomein Afhankelijk van betrokken aktoren Verschillende functies
Methodieken binnen actieonderzoek Functies: Dataverzameling Hulpmiddelen Analyse Reflectie Evaluatie
Methodieken binnen actieonderzoek Dataverzameling: Schriftelijk materiaal Interviews deskundigen Interviews individuen Groepsgesprekken (Participerende) observatie
Methodieken binnen actieonderzoek Hulpmiddelen: Delphi-techniek Dag- en logboeken Mindmapping Brainstormen Krachtenveldanalyse Focusgroep SWOT-analyse
Methodieken binnen actieonderzoek Vervolg hulpmiddelen: Rollen- en simulatiespellen Autobiografische vertelling Schriftelijke of mondeling enquête Social work methoden (community art) Instrumenten voor empowerment
Observeren Gestructureerde en ongestructureerde observatie Participerende en niet-participerende observatie Verhulde en onverhulde observatie Directe en indirecte observatie
Interviewen Doel van het interview - verzamelen informatie - beantwoording van vooraf bedachte vragen Rol en houding van de interviewer (objectiviteit) Invloed aan of afwezigheid van derden Wel of geen anonimiteit Wel of geen geluidsopnames Spontaan of van te voren geïntroduceerd
Focusgroep Wat? Specifieke vorm van een groepsinterview Participatieve dataverzamelingsmethode Manier om inzicht te krijgen in behoeftes en ideeën van een groep respondenten
Focusgroep Waarom? Snel Zeer gerichte manier van dataverzameling Goedkoop Flexibel en eenvoudig Gesprek vindt plaats in veilige omgeving Onderwerpen kunnen de diepte in Participatie van elke deelnemer Stimuleert en genereert creatieve ideeën
Focusgroep Hoe? Goede voorbereiding Vaststellen wat de bedoeling (focus) van het gesprek is Goed nadenken over je doelgroep Minimaal 6 en maximaal 15 deelnemers. Duidelijk rollen verdelen (gespreksleider, verslaglegger, etc.) Draaiboek opstellen Veilige locatie regelen Open gespekssituatie creëren Beginnen met stelling of centrale vraag
Focusgroep - filmpje
Mindmap Ordenen verzamelde data Ondersteuning bij analyse data Visualisatie situatie Samenvatten situatie
Mindmap Hoe? eenvoudige techniek informatie en kennis visualiseren associëren (individueel of in groepen) relaties en verbanden leggen (analyseren) inzicht krijgen samenvatten situatie
Mindmap Hoe? computerprogramma blanco vel papier kleurpotloden / stiften
Mindmap - filmpje
Oefening Lees de casus door Maak in kleine groepjes (2 4 studenten) een mindmap van de situatie Bedenk welke onderzoeksmethoden je bij deze casus in zou kunnen zetten, motiveer je keuze.
Huiswerk Lees deel 4 van het boek Actieonderzoek voor pofessionals in Zorg en Welzijn door