Vergadering: 17 april 2008 Agendanummer: 10 Status: bespreekstuk Behandelend ambtenaar I.W. Ploeg, 0595-447784 E-mail: gemeente@winsum.nl (t.a.v. I.W. Ploeg) Aan de gemeenteraad, Onderwerp: MER N361 en voorkeursalternatief Voorgestelde besluit: De MER N361 vast te stellen inclusief het voorkeursalternatief en het rapport gezamenlijk met de andere initiatiefnemers, de gemeenten Bedum en De Marne, aan te bieden aan de provincie Groningen voor een aanvaardbaarheidsbeoordeling. Inhoud: a. Aanleiding: In 2002 is om de verkeersproblemen in Noordwest-Groningen in kaart te brengen heeft de provincie Groningen in 2002 de studie 'Ontsluitingsstructuur Noordwest Groningen' uitgevoerd. Er is toen besloten een MER studie te doen. In het MER, voor het verbeteren van de hoofdwegenstructuur op het traject Mensingeweer-Winsum-Groningen zijn (in volgorde van belangrijkheid) de volgende doelstellingen vastgesteld: het verbeteren van de leefbaarheid in de kernen het verbeteren van de hoofdwegenstructuur door het verbeteren van de N361 tot een gebiedsontsluitingsweg A (, volledige parallelstructuur), volgens de uitgangspunten Duurzaam Veilig. het vergroten van de verkeersveiligheid van de N361 (gedeelte Mensingeweer-Groningen) en Onderdendam. Na het vaststellen van de startnotitie (2005) is het Milieu Effectrapport (MER) Tracéstudie Mensingeweer-Winsum-Groningen opgesteld om de gevolgen van mogelijke alternatieven in kaart te brengen. De 7 onderzochte tracés zijn: 1. Nulalternatief (referentiesituatie in 2020) 2. Nulplusalternatief sober (bestaande tracé met enkele kleinschalige aanpassingen en optimalisatie openbaar vervoer). 2+ Nulplusalternatief extra (ondertunneling Sauwerd en Adorp) 3. Omleiding Adorp-Sauwerd 1
4. Langs het spoor (met 4 varianten in de aansluiting op Groningen en 2 varianten boven Winsum (korte boog en lange boog)). 5. Winsum-Bedum (inclusief korte boog en lange boog). 6. Onderdendam-Bedum (inclusief korte boog en lange boog). Op basis van alle onderzochte onderwerpen is het Meest Milieuvriendelijk Alternatief (MMA) vastgesteld. Geen van de onderzocht alternatieven komt volledig in aanmerking voor de titel MMA. Het MMA bestaat daarom uit een combinatie van de alternatieven. Globaal ziet het MMA er als volgt uit: Route MMA Max. snelheid Rondweg om Mensingeweer Huidig tracé Maarhuizen Ranum-Winsum Huidig tracé Winsum met fiets/voetgangerstunnel bij sportcomplex en rotondes op bestaande aansluitingen. Langs het spoor bij Sauwerd en Adorp, begint net onder Winsum Zuidelijk van Adorp voortzettend met aansluiting op de Noordzeebrug. Huidig tracé in bebouwde kom Groningen 50 km/h 50 km/h De kosten van de verschillende alternatieven en het MMA, prijspeil 2007, exclusief BTW en VAT, bedragen: 1 Nulalternatief (referentiesituatie in 2020) 2 Nulplusalternatief sober 10 miljoen (excl. maatregelen OV) 2+ Nulplusalternatief extra 114 miljoen (excl. maatregelen OV) 3 Omleiding Adorp-Sauwerd 25 miljoen 4 Langs het spoor (4 varianten) 4a Noordzeebrug 58 miljoen 4b Noorderhoogebrug 47 miljoen 4c Noordwolde 49 miljoen 4d Iepenlaan 85 miljoen 5 Winsum-Bedum 42 miljoen 6 Onderdendam-Bedum 40 miljoen MMA 49 miljoen Om het draagvlak voor de uiteindelijk te kiezen oplossing te vergroten is er voor gekozen om in aanvulling op de wettelijk verplichte inspraakronde na de besluitvorming over het voorkeurstracé een extra opiniërende inspraakronde te organiseren rondom de MER-studie. b. Gedachtegang: 2
Na afronding van deze opiniërende ronde zijn, met inachtneming van de reacties die op basis van de ontwerp-mer zijn binnengekomen, projectgroep- en stuurgroepvergaderingen gehouden om te komen tot een voorkeurstracé. Een aantal alternatieven zijn om verschillende redenen afgevallen: Alternatief 6 biedt verkeerskundig (model) niet de gewenste goede ontsluiting van Noordwest-Groningen. Alternatief 5 doorsnijdt over een groot deel van het tracé het open landschap en zal daarom op veel weerstand stuiten. Alternatief 2+ is erg duur en voor de bestaande route is tijdens de aanleg geen alternatief voorhanden. Alternatief 4d is ook kostbaar en de gemeente Groningen heeft aangegeven dat zij hierop tegen is omdat het haaks staat om de bestaande ontsluitingsstructuur en beleid van de stad. Per deeltracé zijn de volgende afwegingen en keuzes gemaakt: Mensingeweer Hierbij wordt het MMA gevolgd en gekozen voor de boog (noordelijk) om Mensingeweer. Hierdoor wordt de leefbaarheid in de kern van Mensingeweer verbeterd en verkeer uit Eenrum beter ontsloten door een rechtstreekse aansluiting op de N361. Maarhuizen Hier wordt gekozen voor het tracé in een rechte lijn boven Maarhuizen rechtstreeks naar Ranum. 3
Er wordt afgeweken van het MMA omdat de kronkelige route over het oude tracé niet voldoet aan de eisen van gebiedsontsluitingsweg A. Weliswaar creëert dit tracé enige restruimte bij Maarhuizen, maar het biedt ook de mogelijkheid om de oorspronkelijke wierde te herstellen en verbetert de verkeersveiligheid (relatief veel ongevallen op dit deel). Winsum Bij Winsum wordt eveneens afgeweken van het MMA. Er wordt gekozen voor een oostelijke boog om Winsum, aansluitend op de uiteindelijke woningbouwopgave en voorgenomen ontwikkeling van de noordelijke uitbreidingslocaties. Reden hiervoor is dat er op termijn in verband met de geplande nieuwbouw er toch een ontsluiting voor deze nieuwbouw gemaakt moet worden. Een ontsluitingsweg aan de noordoostzijde ligt daarbij voor de hand. Combinatie met de nieuwe N361 levert een fors voordeel in de vorm van een reductie van het aantal voertuigen op het bestaande tracé aan de westkant langs Winsum en betekent daarmee een verbetering van de leefbaarheid. Een korte boog, dwars door de geplande nieuwbouw is niet wenselijk. Een boog om de toekomstige nieuwbouw heen heeft de voorkeur. In verband met de ter discussie staande cijfers voor nieuwbouw kan de behoefte voor Winsum lager uitvallen dan eerder geraamd en kan de boog hierop aangepast (korter) worden. De geactualiseerde nieuwbouwopgave cijfers in het kader van de Regiovisie zijn naar verwachting binnen enkele maanden bekend. Tussen Winsum en Groningen Op dit deeltracé wordt het MMA gevolgd en gekozen voor het tracé langs het spoor. Dit zorgt voor een verbetering van de leefbaarheid en de verkeersveiligheid in de kernen van Sauwerd en Adorp en sluit aan bij de reeds bestaande doorsnijding van het landschap van de spoorlijn. Aansluiting bij Groningen Voor de aansluiting bij Groningen wordt afgeweken van het MMA en gekozen voor variant 4b. Het MMA (=4a) betekent een forse extra aanslag op de leefbaarheid in Noorderhoogebrug. Bewoners uit Noorderhoogebrug hebben in aangegeven grote problemen te hebben met 4a. Ook is de 4a aansluiting op de Noordzeebrug 11 miljoen duurder dan 4b. Variant 4b is vervoerkundig de beste oplossing en geeft een rechtstreekse aansluiting op de ringweg. Wat bij deze keuze een probleem is dat het tracé de EHS doorsnijdt, wat in principe niet is toegestaan. 4
Hiervoor is een nadere uitwerking van ontwerpopties noodzakelijk en dient gekeken te worden naar mitigerende en compenserende maatregelen. In het POP2 (p44) is vastgelegd dat 'ingrepen die schade toebrengen aan de wezenlijke waarden van het betreffende gebied niet zijn toegestaan, tenzij er sprake is van een zwaarwegende maatschappelijk belang'. En (p48) 'Eerst moet echter na zorgvuldige afweging van alle betrokken belangen blijken dat redelijke alternatieven voor een ingreep ontbreken'. Doorsnijding van de EHS bij de Koningslaagte met variant 4b is daarom een probleem, zeker omdat variant 4c in principe een redelijk alternatief lijkt, ondanks de minder goede aansluiting op de ringweg. Wel is vastgesteld dat variant 4b een aantal compensatiemogelijkheden biedt: De huidige route van de N361 kan over een lengte van ongeveer één kilometer opgeheven worden (ter plaatse van de Oude Adorperweg). Het resterende deel van het oude tracé vanaf het kanaal tot de aansluiting bij Adorp kan versmald worden en waar nodig kunnen faunatunnels worden aangelegd. De mogelijkheid voor faunatunnels onder het spoor. Door een boer in de Koningslaagte uit te kopen kan de EHS aangelegd cq. uitgebreid worden. Daarnaast is nog een aangepast ontwerp voor de aansluiting van variant 4b op de ringweg ontwikkeld, variant 4b+, waarbij de EHS niet doorsneden hoeft te worden. Deze variant is uitvoerbaar tegen naar schatting 1 miljoen euro meerkosten (gesaldeerd) in verband met vooral de extra kosten van een nieuw viaduct over de N46. Bij deze variant wordt de grens van de EHS, de Wolddijk ongemoeid gelaten en deze verderop via een tunnel gekruist. Ook de aansluiting op het oude tracé is verschoven van de noordzijde van Adorp naar de zuidkant om te voorkomen dat Adorp aan een doodlopende weg komt te liggen. Na de definitieve keuze voor het tracé is nader onderzoek naar mitigerende en compenserende maatregelen noodzakelijk. c. 5
Overwegingen college die leiden tot het voorgestelde besluit: De stuurgroep heeft unaniem ingestemd met de voorkeurskeuze met de volgende opmerkingen: Bedum heeft duidelijk gemaakt dat het belangrijk is dat de verkeersdruk voor Onderdendam niet moet toenemen. Hiervoor zou de realisatie van een nieuwe oost-westverbinding ten noorden van het spoor een oplossing kunnen zijn. Hierover is men in gesprek met gedeputeerde Bleker. Voor Winsum is het MMA (over bestaand tracé) onaanvaardbaar. In de boog moet een aansluiting komen op een 'inprikker' naar het station/centrum. Naast het voorkeurstracé ondersteunt Winsum het pleidooi van De Marne voor de realisatie van een veilige fietsroute tussen Mensingeweer en Baflo. De Marne vindt het belangrijk dat de realisatie van delen van het tracé waarover geen discussie is geen vertraging bij de uitvoering mag opleveren. Het project zou daarvoor in delen opgesplitst moeten worden. Delen waarover wel discussie is zouden dan later uitgevoerd kunnen worden. Naast de keuze voor het voorkeurstracé pleit De Marne ook voor een vrij liggend fietspad langs het kanaal tussen Mensingeweer en Baflo. Het nu voorliggende voorkeurstracé komt overeen met het advies dat namens uw raad door ons is ingebracht in de stuurgroep. Het lijkt ons dan ook wenselijk te kiezen voor deze variant 4b+, gezien vervoerkundige en milieuaspecten maar ook gezien het grote draagvlak. Daarbij heeft deze variant als groot voordeel dat de doorgaande route, van N361 naar N966, niet meer door het koopcentrum van Winsum gaat. Samengevat stellen wij u voor in te stemmen met de MER N361 en het geschetste voorkeurstracé. d. Planning en vervolg: Na besluitvorming door de andere initiatiefnemers, Bedum en De Marne, zal de MER aangeboden worden aan Gedeputeerde Staten van de provincie Groningen als bevoegd gezag voor de aanvaardbaarheidsbeoordeling en zal de inspraakperiode starten. Hiervoor zullen ook officiële inspraakrondes georganiseerd worden in Mensingeweer/Eenrum, Winsum, Bedum en Sauwerd. Daarna zal de commissie m.e.r. dit MER toetsen aan de Richtlijnen. 6
In de definitieve besluitvorming wordt dit toetsingsadvies gebruikt bij de benodigde herzieningsprocedure van het POP 2 waarover uiteindelijk Provinciale Staten van de provincie Groningen naar verwachting eind 2008 een besluit zal nemen. Relatie met: Studie Ontsluitingsstructuur Noordwest Groningen Startnotitie MER N361 Bijlagen: Tekening 1, alternatieven MER N361 Tekening 4.2Bb, Alternatief langs het spoor, ontziening Koningslaagte Achterliggende documenten: Ontwerp-MER tracéstudie Mensingeweer Winsum - Groningen Burgemeester en wethouders van Winsum, mw. mr. Y.P. van Mastrigt, burgemeester drs. R.J. Bolt, secretaris a.i. Bijlagen: 1 7
Agendanummer: 10 Vergadering: 17 april 2008 De raad van de gemeente Winsum; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders; gelet op het bepaalde in de Gemeentewet: b e s l u i t : 1. In te stemmen met de MER N361 2. In te stemmen met het voorkeurstracé Aldus vastgesteld door de raad van de gemeente Winsum in zijn openbare vergadering van 17 april 2008 De raad voornoemd, voorzitter, griffier, 8