In hoeverre zal een krant moeten veranderen om staande te blijven tijdens the Age of Creation en wat wordt de rol van een CMD er hierin? L. TER BRAKE 1604952 CMD CONT-D1 DREAM DISCOVER DO ESSAY DOCENT M. DURIC 2013-2014
De tijd dat het publiek nog ouderwets een publiek was, is voorgoed voorbij. De nieuwe lezer is actief, brutaal en ondernemend. De uitdaging voor kranten is om niet te verdrinken in het tijdperk van overload van informatie. Er moeten voortdurend antwoorden gevonden worden op de veranderde wensen van de burger en de nieuwe technologische mogelijkheden. Deze nieuwe tijd; dat in eerste instantie gezien wordt als een bedreiging, kan juist een nieuwe vorm van kranten ontstaan. Welke combinatie van factoren zal zorgen voor een gouden succes? En wat kan een CMD er hierin betekenen? krant WAS KONING Met de opkomst van internet de afgelopen jaren is veel veranderd. We leven in the Age of Creation ; een tijd van de massale creatie van informatie. Iedereen kan overal informatie plaatsen, eigenlijk is iedereen redacteur. Kranten hebben het zwaar in deze tijd. Ze moeten wennen aan het idee dat niet de krant, maar de lezer de koning is. Wie is een CMD er? Maar eerst, wat is een CMD er precies? Een creatieve durfal, die kan werken met de nieuwste grafische, interactieve en audiovisuele toepassingen. Iemand van wie de toekomstige baan niet vast staat, maar breed inzetbaar is. Iemand die de kenmerken weet van elk medium en platform en weet hoe deze ingezet kunnen worden. Die weet hoe je de doelgroep kan bereiken en op maat gesneden content maakt. 1 Prosumer, welkom op de wereld De gebruikers zijn veeleisender geworden door de mogelijkheden van de technologie. Bijna iedereen is in het bezit van een computer, smartphone en daarnaast een tablet. De gebruiker wil niet een vlakke tekst, maar een multimediale beleving. Hiervoor moet elk platform een toegevoegde waarde hebben om een verhaal over te brengen. Er moet ingespeeld worden op de tijd en plaats waar de persoon op dat moment is. Daarnaast verwacht de nieuwe gebruiker transparantie, inzicht in de auteur van het verhaal; waar staat hij voor, wie is hij of zelfs wat zijn e-mailadres is. Dankzij de sociale netwerken op internet kunnen meningen snel worden uitgewisseld. Gebruikers beïnvloeden elkaar en hechten steeds meer waarde aan de mening van anderen. Daarnaast versteken ze elkaar, komen razend snel tot conclusies, helpen elkaar met details, en weten aan het eind van de dag daadwerkelijk veel meer dan de journalist wist toen hij zijn verhaal voor de krant schreef. Vervagende scheidslijnen tussen het traditionele publiek en de kunstenaar, tussen schepper en consument en vooral tussen expert en amateur Andrew Keen Een ander kenmerk van de nieuwe gebruikers is dat ze veel gefragmenteerder lezen. Ze scannen teksten en websites en zoeken alleen de informatie die ze nodig hebben. Hierdoor is een gehele krant met maar enkele relevante artikelen niet meer interessant voor de jonge generatie. Daarbij heeft de nieuwe gebruiker een actievere rol; het eenrichtingsverkeer in het medialandschap maakt plaats voor verkeer uit beide richtingen. De informatie die vroeger alleen van kranten kwam, wordt nu dankzij internet zelf door gebruikers gecreërt en gemanipuleerd. Het individu heeft meer macht doordat hij meer kan selecteren in het aanbod en omdat hij zelf ook producent van informatie wordt. De mens is niet alleen consumer, maar ook producer. 2 2
COncurrentie Naast de gebruikers die niet enkel ontvangers van informatie zijn, maar ook makers, zijn er andere concurrenten. Zoals gratis nieuwswebsites als nu.nl en applicaties als NOS. Zij geven direct en gratis een melding als er belangrijk nieuws is. Een krant kost geld en het nieuws is pas de volgende dag te lezen. Doordat de mening van vrienden een belangrijke factor is in het digitale tijdperk, delen steeds meer mensen artikelen met elkaar. Als kranten niet online zijn, kunnen deze artikelen ook niet gedeeld worden. Ook opkomende nieuws platforms zoals Blendle kunnen een bedreiging vormen. Zij bieden aparte artikelen uit een krant of tijdschrift aan voor een paar cent. Hierdoor hoeft de consument niet een gehele krant te kopen. Dit zal een waardevolle innovatie zijn voor de gefragmenteerde lezer. Maar als gevolg van deze veranderingen past een krant steeds minder het huidige tijdperk. Een aantal kranten zijn al wel online gegaan, zoals De Telegraaf en De Volkskrant, en het NRC heeft een reader voor tablets. Dat moet wel in deze tijd, nu alles van print naar online verschuift. 3 Het toenemende gebruik van online informatie leidt tot dalende behoefte aan krantenabonnementen. De kranten worden minder aantrekkelijk voor adverteerders en de inkomsten dalen. Vervolgens bezuinigen ze op bijvoorbeeld onderzoeksjournalistiek, waardoor de kwaliteit achteruit gaat. Terwijl kwaliteit altijd één van de sterkste punten was van de traditionele krant. 4 Als zelfs de kwaliteit achteruit gaat, hoe kan een krant zich dan nog staande houden in the Age of Creation? Klassiek versus modern Ook de journalistiek is aan het veranderen. Opleidingen worden aangepast naar het digitale tijdperk en jonge journalisten leren op andere manieren schrijven. Ze houden zich bezig met de opkomst van nieuwe media. Er wordt gesproken over de term: nieuwe journalistiek. Het klassieke journalisme dat gericht is op krantenberichten is nog maar een klein onderdeel van de gehele journalistiek. Deze journalist krijgt lessen in het schrijven van teksten voor radio en tv, en zelfs in bloggen. 5 Tijd om te veranderen Als kranten niet veranderen, zullen zij verdrinken in een zee van informatie. De volgende vijf punten zijn van belang als een krant wilt overleven in de toekomst. 6 Publieksgericht Eén van de belangrijkste punten is publieksgericht schrijven. Weet waar de lezer van houdt, wat de lezer wil weten, wat er toe doet en waar de lezer wat aan heeft. Luister naar de lezer, ga de straat op, achter het bureau weg, mensen opzoeken die de gebeurtenis zelf hebben meegemaakt. De nieuwe gebruiker kiest altijd en overal het mediale vermaak dat bij het moment past. Én weet waar de lezer zich bevindt. Het laatste nieuws moet voor kranten niet langer het eerste doel zijn, maar het moment weten waarop de lezer het leest. Een krant of journalist moet zich steeds exclusiever richten op een bepaalde doelgroep. Het gaat allemaal om het creëren van meerwaarde voor de lezer. 3
Transparency is not a synonym for confession. Transparency is about information. Jeff Jarvis Transparantie Je moet tonen dat je betrouwbaar bent, waarom je dat bent, of waarom je dat misschien niet helemaal bent. Je moet laten zien wie je bent, hoe je te werk gaat, waarom je je invalshoeken zo en niet anders hebt gekozen. Tegenwoordig vinden de lezers de betrouwbaarheid van journalistiek niet meer vanzelfsprekend. De lezer wil inzicht krijgen in de schrijver en kan onderscheid maken tussen feit en fictie, nieuws en commentaar. De lezer moet niet alleen weten waar een verhaal op is gebaseerd, op welke bronnen en op welke mate van research, maar ook dat zij op het internet documenten en uitgewerkte transcripties van interviews kan lezen die het verhaal onderbouwen. Het doel van transparantie is om de kloof te dichten die is ontstaan tussen de lezer en de krant. Dialoog Een dialogische journalistiek neemt connectiviteit in plaats van inhoud als uitgangspunt. De gebruiker van tegenwoordig wil feedback kunnen geven en interactie aangaan met de schrijver. Dankzij de social media is het mogelijk om in een handomdraai te communiceren. Koppelen van informatie Oude media hebben de neiging zich af te zetten tegen nieuwe media door internet als onbetrouwbaar af te schilderen. De kracht van kranten ligt bij het geven van verdieping. Het laatste nieuws is snel, maar niet informatief genoeg. Je hoeft niet de eerste te zijn die het nieuws brengt. Volg van een afstandje de ontwikkelingen en breng diepte analyses. Verzamel alle informatie, zet die informatie in een context, maak verbanden, toon een visie en geef nieuwe invalshoeken. Wees anders dan de rest en kom niet met informatie dat populair is, maar iets waar de lezer wat aan heeft. Inspireer ze. Multimediale beleving Door de Age of Creation is het noodzakelijk dat gebruikers geprikkeld worden. Enkel een artikel is niet meer genoeg, de nieuwe lezer wil een beleving. Om een lezer te prikkelen moeten alle zintuigen worden gestimuleerd. Er moet een verhaal worden overgebracht door middel van meerde media. Denk aan een video, geluidsfragmenten of afbeeldingen als toevoeging van een artikel. Crossmediale journalistiek Een sleutelwoord van de toekomst is crossmedia en in meerde boeken is crossmediale journalistiek al een begrip. Als een redacteur of journalist aan bovenstaande vijf punten wil voldoen moeten zij hun kennis verbreden. Enkel een kwaliteitsartikel schrijven is niet meer genoeg. Ze moeten van alle type media af weten en de kenmerken weten van elk platform, om de beleving van de lezer compleet te kunnen maken. Journalist -> Doelgroep - Doelgroep > Platform Platform -> Artikel De journalist moet weten wat de doelgroep wil weten. Vervolgens moet het gekozen platform passen bij de doelgroep. Daarna wordt het artikel geschreven voor het gekozen platform. Hierdoor is het artikel op maat gesneden voor het platform en de doelgroep. Een journalist moet alles in huis hebben, niet alleen kunnen schrijven, maar ook kunnen fotograferen, filmen en monteren. Een multimediale duizendpoot. 7 4
dus.. JOURNALIST + CMD ER = SUCCES Journalisten zullen altijd nodig blijven, internet kan niet zonder professionaliteit en kwaliteit. Maar alleen dat is niet meer genoeg. Jonge journalisten weten hoe ze teksten moeten schrijven voor verschillende media, maar niet voor verschillende platforms. Alle informatie op internet heeft geleid tot een overdaad aan keus en gebrek waar te beginnen. Het gaat er om dat er geschreven wordt waar de lezer wat aan heeft. Er moeten mensen komen die gespecialiseerd zijn in multimedia, die kennis hebben over de kernmerken van platforms en doelgroepen. Mensen die de waarde van content kunnen inschatten en anderen advies kunnen geven. Mensen die bovenop de media zitten en de verandering daarvan volgen. Gezien de verruiming van internet is het niet meer de vraag of crossmediale strategie nodig is, maar hoe. En wie kunnen hier beter het antwoord op vinden dan CMD ers? In het digitale tijdperk van massale creatie is het belangrijk dat er mensen zijn die het overzicht kunnen houden. Wat een geruststellend gevoel dat deze mensen in de maak zijn. Journalisten weten hoe ze moeten schrijven en welke technieken zij moeten toepassen voor elk media. CMD ers weten hoe je een doelgroep kan bereiken en verleiden, en vervolgens daarop in moet spelen. Als de journalistiek en CMD samen gaan werken, kunnen er bijzondere resultaten ontstaan. Er is een nieuwe generatie op komst die samenwerken en elkaar versterken. Kwaliteit, kennis en creativiteit zijn de redding in the Age of Creation. 5
literatuurlijst 1 2 Hogeschool Utrecht, opleding Communication and Multimedia Design [brochure]. Geraadpleegd op http://www.bachelors.hu.nl/opleidingen/communication-and-multimedia-design De Haan, J. (2010), De trage acceptatie van snelle media, Amsterdam University Press, Amsterdam. Blz. 11 en 20 Blanken, H & Deuzen, M. (2010), PopUp, de botsing tussen oude en nieuwe media, Atlas. Blz. 216-218. Dasselaar, A & Pleijter, A. (2010), Handboek crossmediale journalistiek en redactie, Van Duuren Media. Blz. 42 3 NRC. Remie, M. (2013, 5 september), Journalistiek van de toekomst gratis? Nieuwe app Blandle vindt van niet [persbericht]. Verkregen van http://www.nrc.nl/nieuws/2013/09/05/journalistiek-van-detoekomst-gratis-nieuwe-app-blendle-vindt-van-niet/ Commissariaat voor de Media, (2013, september), Mediamonitor [PDF]. Geraadpleegd op http:// www.mediamonitor.nl/wp-content/uploads/2013/10/mediamonitor-2013-mediabedrijven-en-mediamarkten-2012-2013.pdf 4 5 De Haan, J. (2010), De trage acceptatie van snelle media, Amsterdam University Press, Amsterdam. Blz. 16-17 Hogeschool Utrecht, opleding Journalistiek [brochure]. Geraadpleegd op http://www.bachelors.hu.nl/ opleidingen/journalistiek.aspx Oude Kempers, J. (2014, 6 januari), Student van opleding journalistiek [interview]. 6 De Laat, S. (2011, 10 oktober), De toekomst van webredactie: crossmediale curatie [web log post]. Verkregen van http://www.frankwatching.com/archive/2011/10/10/de-toekomst-van-webredactiecrossmediale-curatie/ Blanken, H & Deuzen, M. (2010), PopUp, de botsing tussen oude en nieuwe media, Atlas. Blz. 220-233. Dasselaar, A & Pleijter, A. (2010), Handboek crossmediale journalistiek en redactie, Van Duuren Media. Blz. 27 De Haan, J. (2010), De trage acceptatie van snelle media, Amsterdam University Press, Amsterdam. Blz. 19 Gerretsen, M. (2012, 20 augustus), Zonder papier geen digitale kranten of app [web log post]. Verkregen van ttp://www.dmmediaplein.nl/mobile_media/zonder-papier-geen-digitale-krante-of-app/ Eggens, E. (2013, 28 augustus), Ligt de toekomst van de dagbladindustrie in Mobile? [web log post]. Verkregen van http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:http://erikeggens.nl/wat-isde-toekomst-van-de-dagbladindustrie/ 7 Dasselaar, A & Pleijter, A. (2010), Handboek crossmediale journalistiek en redactie, Van Duuren Media. Blz. 27 Brouwers, B. (2013, 11 september), Verrijzenis uit de as van dode bomen: George Brocks journalistieke optimisme [recensie]. Verkregen van http://www.denieuwereporter.nl/2013/09/verrijzenis-uit-de-asvan-dode-bomen-george-brocks-journalistieke-optimisme/ 6