gemeente Eindhoven Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Raadsnummer OQ.R547.OOI lnboeknummer o3tooo8rx Beslisdatum B&W 8 juli soo3 Dossiernummer 328.552 Raadsvoorstel inzake programma Sp: Faciliteiten voor vrijwilligerswerk 1 Inleiding Vrijwilligers vormen het cement van de stad. Wij willen vrijwilligers erkennen, waarderen en ondersteunen. Daarbij zal onze inzet meer moeten zijn afgestemd op wat vrijwilligers van vandaag vragen. Dit is ook van belang om meer jonge mensen, senioren en allochtonen te stimuleren om vrijwilligerswerk te verrichten; het onderwijs kan ons daarbij ondersteunen" (Samen Stad 2002-2006). Met deze opdracht van de gemeenteraad is het nieuwe gemeentebestuur mei 2002 van start gegaan. Om daar invulling te aan geven is in het kader van Samen Stad het programma S9 Faciliteiten voor vrijwilligerswerk opgenomen. Vrijwilligers vormen een belangrijke schakel in de Eindhovense samenleving. Zonder hen zouden veel activiteiten niet kunnen bestaan, denk bijvoorbeeld aan jeugdclubs, buurtactiviteiten en sportverenigingen. Ook draagt het doen van vrijwilligerswerk bij aan gemeenschapszin binnen de stad en aan de persoonlijke ontwikkeling van individuele mensen. Samen activiteiten organiseren heeft een meerwaarde op diverse vlakken. In dit kader speelt mee, dat ook het bedrijfsleven in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen een rol kan spelen. 2 Probleemstelling Het aantal vrijwilligers loopt terug. In een onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau ( Vrijwilligers in soorten en maten II ) wordt een sterke terugval geconstateerd. In de jaren 80 deed nog een op de drie Nederlanders wekelijks vrijwilligerswerk in het jaar 2000 waren er dat nog maar een op de vier. Van Eindhoven is geen cijfermateriaal bekend. Er is geen reden om te veronderstellen dat de landelijke trend aan Eindhoven voorbij zal gaan. De overheid kan weinig doen aan trends die het vrijwilligerswerk beinvloeden, zoals individualisering, vergrijzing, multiculturalisering, ontwikkeling van een netwerksamenleving en de 24-uurseconomie. Ze kan wel proberen de gevolgen ervan te verzachten door vrijwilligerswerk zo goed mogelijk te ondersteunen. Een aandachtspunt is ook dat voor een aantal mensen vrijwilligerswerk wordt benut als vorm van maatschappelijke activering, als middel om na lange tijd van baanloos-
Raadsnummer Og.R547.OOI heid weer in de samenleving te gaan participeren. In die zin is vrijwilligerswerk dus ook een vorm van empowerment. Achtergrondinformatie hierover is te vinden in het document Eindhoven 5 Vrijwilligerswerk, een goede combinatie! (voorjaar 2003). Overigens fungeert Eindhoven als pilotgemeente voor de Commissie Vrijwilligerswerk (de zgn. Commissie Groenman) voor het onderdeel regie voeren. Hierdoor zijn er de komende jaren extra financiele middelen om een impuls te geven. Signalen dat er op het terrein van vrijwilligerswerk problemen ontstaan worden vooral gehoord in de sport. Verder wordt in z n algemeenheid gewezen op de vergrijzing van het vrijwilligersbestand, de overbelasting van zittende vrijwilligers en de moeite die organisaties moeten doen om vrijwilligers te werven. 3 Maatschappelijke effecten en het meetpunt voor succes Dit programma - in het kader van Samen Stad - is geslaagd als: de Eindhovense burger weet dat veel activiteiten gebeuren door vrijwilligers en dat die inzet maatschappelijk wordt gewaardeerd; (besturen van) vrijwilligersorganisaties (tijdelijk) ondersteuning kunnen vinden indien dat nodig is; meer jonge mensen, senioren en allochtonen betrokken zijn geraakt bij vrijwiii i g erswe rk; de subsidiering aan vrijwilligersorganisaties is vereenvoudigd; er een regeling is om vrijwilligersorganisaties te ondersteunen die een rol spelen in sociale activering. 4 Wijze van aanpak/oplossingsrichting Het vrijwilligersbeleid zal vanuit zes programmalijnen worden aangepakt: 1 waardering van het vrijwilligerswerk; 2 werving van vrijwilligers (met name jonge mensen, senioren en allochtonen); 3 ondersteuning van vrijwilligersorganisaties; 4 benutten van expertise van vrijwilligersorganisaties; 5 vereenvoudigen financiele ondersteuning van het vrijwilligerswerk; 6 activering en vrijwilligerswerk. De hierboven genoemde programmalijnen worden in het projecten- en activiteitenplan Erkennen, waarderen en ondersteunen voor de periode 2003-2006 nader uitgewerkt. Uiteraard kunnen lopende het proces aanvullingen op het plan mogelijk zijn.
Raadsnummer OQ.R547.OOI Bij de uitvoering zal worden uitgegaan van enkele uitgangspunten. Dit zijn: Extrainspanning door gerichte activiteiten. Met de beschikbare middelen kan de gemeente een extra impuls geven aan het versterken van het vrijwilligerswerk. Bestaande activiteiten en projecten binnen de diverse diensten en sectoren worden daarmee niet overbodig gemaakt, maar versterkt. Dit gebeurt door activiteiten die specifiek een antwoord geven op de knelpunten, zoals die worden ervaren binnen het vrijwilligerswerk. Integrale aanpak door afstemming. De versterking van het vrijwilligerswerk in Eindhoven moet in alle sectoren van het vrijwilligersveld ervaren worden. Dit houdt in dat naast de sector Welzijn ook de sectoren Cultuur en Sport 8 Recreatie en de dienst Werk, Zorg en Inkomen, de Gemeentelijke Gezondheidsdienst en de dienst Algemene en Publiekszaken zullen kunnen profiteren van de impuls. Waar mogelijk kunnen bestaande programma s die het vrijwilligerswerk raken zelfs worden versterkt (denk aan de Breedtesport impuls of het integraal veiligheidsprogramma). Uitvoering dichtbij de vrijwilligers. Bij de uitvoering van het beleid wordt gekozen voor een substantiele rol van de Stadsdeelkantoren. Daar waar dit mogelijk en gewenst is betekent dat een grote mate van vrijheid voor de stadsdelen om binnen de stedelijk vastgestelde doelen keuzes te maken voor op maat toegesneden projecten. Herallocatie financiele middelen. In elk geval bij de sector Welzijn zal een herijking van de huidige subsidieverordening plaatsvinden. Ook daarvoor geldt dat de stadsdelen meer bewegingsvrijheid krijgen bij het inzetten van (financiele) middelen om projecten uit te voeren. Via een goede verdeelsleutel zullen Stadsdeelkantoren aldus kunnen beschikken over een eigen budget. Partners voor de uitvoering. Bij de uitvoering van de aan de diverse programma s gekoppelde projecten zullen waar mogelijk stedelijke steunorganisaties worden ingeschakeld. Concreet houdt dit in dat projecten in de stad zullen worden ingekocht. Dit kan stedelijk, maar ook op stadsdeelniveau plaatsvinden. Mogelijke partners in de uitvoering zijn onder andere Loket W en de Eindhovense Sportraad. Kennisvergroting door participatie. Om draagvlak voor de uitvoering van de projecten te verkrijgen, maar ook om van de ervaringen te kunnen leren, worden Stadsdeelkantoren verplicht er voor te zorgen dat vrijwilligersorganisaties voldoende bij de uitvoering worden betrokken. Een
Raadsnnmmer Og.R547.OOI mogelijkheid daartoe is het oprichten van stadsdeelgewijs georganiseerde klankbordgroepen vrijwilligerswerk. In de uitvoering zal veel worden samengewerkt met de Stadsdeelkantoren account Zorg en Welzijn. Ook zal in samenwerking met Loket W gezocht worden naar manieren om de stedelijke vrijwilligerscentrale te versterken en een vorm te ontwikkelen om vrijwilligersorganisaties (naast de stedelijke functie in de vorm van de Vrijwilligerscentrale) vanuit de stadsdelen te ondersteunen in hun werk. Conform de opdracht in Samen Stad zal in de uitwerking worden gezocht naar mogelijkheden voor samenwerking met het onderwijs. Ook zullen mogelijke dwarsverbanden met Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen aandacht krijgen. 5 Financiele gevolgen en risico s Eindhoven heeft gebruik gemaakt van de zogenaamde Tijdelijke Stimuleringsregeling Vrijwilligerswerk (TSV) en daartoe in 2002 een projectplan ingediend bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Op basis daarvan ontvangt de gemeente een incidentele impuls van ruim 6 250.000,ÃćâĆňâĂİ. Dit geld moet in de periode 2003-2004 worden aangewend. Voor de uitvoering van bovengenoemd programma (59: Faciliteiten voor vrijwilligerswerk) is in de Voorjaarsnota 2004-2007 E 100.000,ÃćâĆňâĂİ per jaar beschikbaar gesteld. Inmiddels is een dossier omtrent clientenparticipatie in roulatie. Dit dossier legt een claim van < 50.000,ÃćâĆňâĂİ op beschikbare middelen van dit programma. Er is derhalve E 50.000,ÃćâĆňâĂİ beschikbaar om de overige doelstellingen binnen dit programma te realiseren. Overigens mag duidelijk zijn dat de gemeente Eindhoven met deze impuls het bestaande niveau van (financiele) ondersteuning versterkt. Een indruk van de wijze waarop dat structureel plaatsvindt treft u aan in een bijlage van het achtergronddocument Eindhoven & Vrijwilligerswerk, een goede combinatie! 5a Bestuurlijke kaders Bestuursakkoord Samen Stad 2002-2006. 5b Fiscale gevolgen Niet van toepassing. 6 Overige gevolgen van de aanpak Dit programma heeft relaties met diverse andere programma s in het kader van Samen Stad. Vanuit het programma Accomodaties (S5) zal worden bevorderd dat ook in de toekomst vrijwilligersorganisaties terecht kunnen in laagdrempelige voorzieningen. Vanuit het programma Senioren zelfredzaam (58) wordt invulling gegeven aan de adviescommissie WVG+. Het programma Breedtesport centraal (53) heeft een relatie met vrijwilligerswerk in de sportsector. F!et programma Sociale Agenda (51) dient apart genoemd te worden als sturend en richtinggevend document voor (ook) het vrijwilligerswerkbeleid van de gemeente.
r p Raadsnummer Og.R547.OOI Faciliteiten voor vrijwilligerswerk kan een belangrijke bijdrage leveren aan het betrekken van inwoners bij de samenleving van Eindhoven (participatie). 7 Resultaten van overleg / inspraak In 2002 zijn diverse expertmeetings georganiseerd met leden van vrijwilligersorganisaties. De resultaten hiervan zijn in dit voorstel verwerkt. In mei 2002 is een presentatie gehouden in de commissie sociale pijler. Ook de aandachtspunten die toen naar voren zijn gekomen, zijn in deze nota verwerkt. 8 Communicatie Na vaststelling van dit programma zal een communicatieplan worden opgesteld. Daarin zal worden vastgelegd hoe de communicatie zal verlopen met de volgende actoren: de gemeentelijke diensten en afdelingen die verantwoordelijk zijn voor de diverse projecten en activiteiten; de vrijwilligersorganisaties, voor het verkrijgen en behouden van draagvlak voor de projecten/activiteiten; de stedelijke ondersteuningsinstellingen, die worden ingeschakeld bij de uitvoering van de projecten/activiteiten. 9 Ter inzage gelegde stukken 1 Erkennen, waarderen en ondersteunen - Programma Faciliteiten voor Vrijwilligers 2003-2006, d.d. 25 juni 2003. 2 Eindhoven & Vrijwilligerswerk, een goede combinatie - Een Eindhovens visiedocument, juni 2003. 3 Programma S9, voortvloeiend uit Samen Stad, "Faciliteiten voor vrijwilligerswerk", d.d. 8 juli 2003. 10 Referendabiliteit Flet voorstel is niet referendabel in het kader van de Tijdelijke Referendumwet. Een ontwerpraadsvoorstel bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. Burgemeester en wethouders van Eindhoven, M. Mittendorff, loco-burgemeester. G. Kok-Mol, wnd. secretaris.
Raadsnummer Og.R547.OOI Raadsbesluit De raad van de gemeente Eindhoven; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 8 juli 2003 ; besluit: in te stemmen met de aanpak, zoals verwoord in Erkennen, waarderen en ondersteunen - Programma Faciliteiten voor vrijwilligerswerk 2003-2006. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 22 september 2003. A. Sakkers, voorzitter. J. Verheugt, griffier. wa03007978
gemeente Eindhoven Griffie gemeenteraad Commissiesecretariaat Retouradres Postbus goxso, 36oo RB Eindhoven Aan de leden van de raad van de gemeente Eindhoven. Raadsnummer Og.R547.002 Behandeld door M. Honing Telefoon (o4o) 238 z488 Ons kenmerk griffie Verzenddatum xo september zoog Commissieadvies Betreft cie Sp: Raadsvoorstel inzake programma S9: Faciliteiten voor vrijwilligerswerk. De commissie Sociale pijler heeft in haar tweede vervolgvergadering van 9 september 2003 beraadslaagd over het bovengenoemde onderwerp. De commissie heeft als volgt geadviseerd: leefbaar eindhoven : Stemvoorbehoud; CDA: Akkoord; PvdA: Niet Akkoord; VVD: Stemvoorbehoud, SP: Stemvoorbehoud, (xroenlinks: Stemvoorbehoud, D66: Akkoord; OuderenAppel: Stemvoorbehoud; De Stadspartij: Stemvoorbehoud, te weinig prioritering; te weinig prioritering; te weinig prioritering; te weinig prioritering. De secretaris van de commissie, M. Honing Bijlage(n): 0 Bezoekadres Stadhuisplein xo Eindhoven Openingstijden ma t/m vr g.oo-x6.oo uur Postadres Postbus goxso 36oo RB Eindhoven Telefonisch bereikbaar