Samenvatting. Gemeentelijk Rioleringsplan

Vergelijkbare documenten
Samenvatting Gemeentelijk Rioleringsplan Gemeente Doetinchem. November 2009

Samenvatting Gemeentelijk Rioleringsplan Wormerland. planperiode 2013 t/m 2017

Veelgestelde vragen over afkoppelen

Bouwlokalen INFRA. Het riool in Veghel. Veghel in cijfers en beeld (1) Veghel in cijfers en beeld (2) Veghel in cijfers en beeld (3)

Gemeente Doetinchem. Gemeentelijk Rioleringsplan Doetinchem Witteveen+Bos. van Twickelostraat 2. postbus 233.

Vragen en antwoorden Aanpak Agniesebuurt

EEN BODEM VOOR WATER

Presentatie GRP Commissievergadering 6 oktober Peter Borkus, Susanne Naberman

Regenwater leid je niet om de tuin!

Riolering 120 kilometer

Gemeente Deventer Gemeentelijk Rioleringsplan Populaire Samenvatting.

Omgang met hemelwater binnen de perceelgrens

zo doet u dat! Regenwater afkoppelen? De gemeente voert in uw buurt een afkoppelproject uit. U kunt meedoen door de regenwaterafvoer

Tubbergen o. gemeente. Aan de gemeenteraad. Vergadering: 8 september Nummer: Tubbergen, 28 augustus 2014

Nieuwe riolering in uw straat

Gemeentelijk Riolerings Plan. Toelichting op GRP Kaag en Braassem periode 2014 t/m 2018

Feiten over de riolering

Beter omgaan met hemelwater

Riolering buitengebied Veelgestelde vragen en antwoorden

17 mei Thema avond Gemeentelijk Rioolplan

Aanvraag rioolvergunning

leeft......met water Regenwater gescheiden afvoeren

BIJLAGE 5: WATER- EN RIOLERINGSPLAN

Raadsvoorstel. drs A.J. Ditewig 18 februari januari De raad wordt voorgesteld te besluiten:

BERGBEZINKBASSIN (BBB) WEERSELO

Bijlage IV Watertoets. Uitgevoerd door R. Zuidema, 14 juni 2014

Presentatie Wateroverlast. AOC Oost Almelo

Water en vocht in of rond uw huis?

Waterhuishouding in de Contreie

Programma van de avond: vgrp Inwonersbijeenkomst. Positie vgrp5 gemeentebeleid. Even voorstellen. Relaties met beleid / plannen

Raadsvergadering 29 januari Nr.: 11. AAN de gemeenteraad. Onderwerp: Vaststellen Watertakenplan DAL/W²

BergBezinkBassin Zie toelichting in begrippenlijst bij bergbezinkbassin.

* * RAADSVOORSTEL. Raadsvergadering van Stuk/nummer Agendapunt 2 februari 2010 KNDK/2009/

Functionele eisen 1. Geen (onaanvaardbaar) gezondheidsrisico. Bescherm volksgezondheid. Beperk overlast en hinder Voorkom schade.

Het riool. Wat te doen bij verstoppingen en hoe werkt het riool?

12 Hemelwateruitlaat of riooloverstort

Schoner water in sloten en plassen Maatregelen voor een betere waterkwaliteit

Grondwateroverlast. Den Haag

Bijlage 3. Doelen functionele eisen en maatstaven

Regenwater een hemels geschenk. Subsidiemogelijkheden voor hergebruik en afkoppeling afvoer

AANVRAAGFORMULIER particulieren en bedrijven

Afkoppelen: naar een

GRP Gemeente Tynaarlo. Naar een nieuw gemeentelijk rioleringsplan.

Bijlage 1 Watertoets en (standaard) waterparagraaf

Rioleringsbeheerplan Terschelling

Informatieavond Riolerings- en wegeniswerken Rozenlaan Resedalaan. Afkoppelingswerken op perceelsniveau

Afkoppelen hemelwater. Oude Pastoriebuurt. Auteur(s): Dhr. T. van den Kerkhof Dhr. R. Thijssen

U heeft een watertoets uitgevoerd op de website Op basis van deze toets volgt u de normale procedure.

GEMEENTEBLAD. Nr Gemeentelijk Rioleringsplan Schagen

Van Waterplan naar Watervisie

Gemeente Bergen Noord-Holland. Gemeentelijke Rioleringsplan Samenvatting. Bergingskelder onder het Pompplein, Egmond aan Zee (2011)

Particulieren (J/N) Transitie naar een volledig gescheiden Ja inzameling en verwerking val alle afvalwater, hemelwater en evt. grondwater.

Water in Eindhoven. Studiedag Lokaal waterbeleid water in balans. 28 september Water in Eindhoven - Studiedag Lokaal waterbeleid, Antwerpen

Managementsamenvatting. Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Bladel

Aquafin plant werken in uw buurt Infoavond Noordlaan Zwalm

watermanagement Alles over uw rioolaansluiting informatie voor eigenaren van woningen of andere panden

De Friese Waterketen: samen besparen!

Bijlage 1: Toelichting achtergronden en gebruik modelverordening voor de afvoer van hemelwater en grondwater

datum dossiercode Geachte heer / mevrouw R.G. Zuidema,

Samenhang en samenvatting vgrp+, Waterplan, BRP

Het regent, het regent

Beheerplan Afvalwater, Regenwater en Grondwater

Bijlage 1. Lijst met afkortingen en begrippen

Vogelbuurt, Korte Akkeren

Programma Water en klimaatveranderingen

Informatieavond Bouwkavels Molenbeek

Water- en Rioleringsplan

Waterschap Hunze en Aa s Ontvangen d.d.: Documentnummer: Raakvlak waterbeheer: ja/nee. gemeente Assen Verbouwing woning Venestraat GM ASSEN

Schematisatie oplossingen in systeem. Terugslagklep

datum dossiercode Samenvatting van de watertoets (normale procedure)

Gescheiden riolering voor bestaande woningen

Basisopleiding Riolering Module 1

Anne Mollema IGWR. Grondwater in de Stadhouderslaan en omgeving

2. Afkoppelen en vasthouden van regenwater Van regenton naar tuinbeek naar vijver of poel 11

een wadi voor de opvang van regenwater meer extreem natte periodes

Impressie(informatieavond(rioolvervanging(Straatweg( Datum:(8(september(2015( Opstelling(verslag:(Tineke(van(Oosten(en(Sieb(de(Jong((cgOH)(

Afkoppelen Kansen en risico s van anders omgaan met hemelwater in de stad

Het afkoppelen van regenwater

Onderwerp: Vaststellen Watertakenplan DAL-W en verordening op de afvoer van hemelwater en grondwater in gemeente Delfzijl

Datum 14 september Doorkiesnummer (055) Afzender Hedzer Gietema Onderwerp Voorbeelden opvang hemelwater

Water in Tiel. 1 Naast regionale wateren die in beheer zijn bij de waterschappen, zijn er rijkswateren (de hoofdwateren

Beleid gemeente De Marne bij verstoppingen van riolering - Riolering en water. vastgesteld in B&W d.d. 20 november Leens, oktober 2007

dat het met name in het buitengebied, wijken met een apart vuilwaterriool en op bedrijventerreinen wenselijk is om dit verbod te laten gelden;

Samenvatting van de watertoets. Hieronder vindt u een samenvatting van de door u ingevulde gegevens.

TOETSING VERBREED GRP

INFORMATIEBRIEF inzake het bouw- en woonrijp maken van Ter Laan 4 te Bedum. april 2010

Afvalwaterbeleidsplan BMWE/NZV

U heeft een watertoets uitgevoerd op de website Op basis van deze toets volgt u de normale procedure.

Informatie Aanleg & Beheer Riolering

Weg met dat vieze water! Alles wat je moet weten over afvalwater

Gemeentelijk rioleringsplan Leusden

Het waterbeleid van de provincie Limburg is beschreven in het Provinciaal Waterplan Limburg, dd. 20 november 2009.

datum dossiercode Samenvatting watertoets (korte procedure)

MEMO. Memo Afkoppelen / infiltreren project Herinrichting Julianastraat Raadhuisstraat d.d pagina 1 / 5

Een slimme oplossing voor ecologisch watermanagement.

tuinweek 2015 Water(overlast) in de tuin Lara de Graaf Landschapsarchitect Groei & Bloei Houten 16 juni 2015

De riolering in uw bedrijfspand

SCHRIFTELIJKE VRAGEN AAN HET COLLEGE Nb: vragen en antwoorden worden verzonden aan College, MT en alle raadsleden.

Notitie. Visiedocument GRP/BRP Brummen. 1 Inleiding

Transcriptie:

Samenvatting Gemeentelijk Rioleringsplan 2010-2015 november 2009 1

Aanleg infiltratieriool centrum Wehl 2

Inleiding Het rijk verlangt van alle gemeenten dat ze een actueel rioleringsplan (GRP) hebben. In het plan staat hoe het is gesteld met de riolering, hoe het onderhoud plaatsvindt, welke nieuwe ontwikkelingen er zijn en hoe de gemeente daar op in speelt. Ook de nieuwe gemeentelijke taken op het gebied van hemelwater en grondwater zijn in het GRP opgenomen. Het complete GRP staat op de website van de gemeente Doetinchem. Dit stuk is daar een samenvatting van. Niet vanzelfsprekend We vinden het heel vanzelfsprekend om het toilet door te spoelen of het douchewater door het putje te zien weglopen. Dat er 314 kilometer rioolbuis onder Doetinchem ligt om al het afvalwater en regenwater naar de zuivering te brengen, beseft bijna niemand. Laat staan wat de gemeente moet doen om ervoor te zorgen dat het riool, zonder verstoppingen en zonder in elkaar te zakken, blijft werken. Tot ongeveer 1930 kenden veel inwoners van Nederland dit comfort niet. Mensen gingen niet naar het toilet, maar op een ton. Die werd regelmatig met een stinkende wagen opgehaald en vervolgens meestal in een sloot of rivier geleegd. Dat veranderde met de aanleg van riolering. Alle huizen kregen een aansluiting, en via putten op straat werd ook het regenwater naar de waterzuivering afgevoerd. Om te voorkomen dat bij heftige regenbuien de putten gingen drijven en het afvalwater de huizen inkwam, kreeg het riool op verschillende plaatsen overlopen (overstorten) op sloten en vijvers. maximale hoeveelheid vuil vanuit de riolering op het oppervlaktewater komen. De gemeente Doetinchem voldoet voor de deadline van 1 januari 2010 aan deze basisinspanning. Om dat te bereiken heeft de gemeente maatregelen genomen om te voorkomen dat de riolering bij hevige regen het water niet aan kan en op sloten en vijvers overloopt. Er zijn bijvoorbeeld grote putten gemaakt (bergbezinkbassins) die bij zware buien het water tijdelijk opvangen. Dan kan het afvalwater geleidelijk weglopen naar de rioolwaterzuivering (RWZI) als de bui over is. Bovendien is Doetinchem bezig om op plaatsen waar dat financieel verantwoord is het riool om te bouwen van een gemengd naar een gescheiden stelsel. Dit wordt afkoppelen genoemd. Het betekent dat schoon regenwater niet meer in de riolering komt maar in de grond zakt of naar een sloot loopt. Dat lost in één keer een paar problemen op: de verdroging van gebieden wordt aangepakt, de riolering stroomt bij zware buien niet over en de waterzuivering werkt beter. Kwaliteitseisen Tegenwoordig stellen we hoge eisen aan de bescherming van het milieu. Het water dat uit de riolering overstort, vervuilt het oppervlaktewater. Daarom verlangt het rijk, dat het water dat uit de riolering stroomt aan bepaalde kwaliteitseisen voldoet. Er mag maar een Rioleringscijfers Rioolaansluitingen : 25.200 Naar de gemengde riolering afwaterend verhard oppervlak : 481 hectare Lengte rioleringsbuizen : 314 km Inspectieputten : 7.239 Straat- en trottoirkolken : 16.800 Overstorten (afvalwater/regenwater gemengd) : 25 (gescheiden riolering) : 30 Rioolgemalen : 34 Drukrioleringsunits : 508 Percelen met eigen zuivering (IBA) : 123 Waterkwaliteit De gemeente voldoet dus aan de basisinspanning, maar dit is nog niet genoeg. Het rijk wil dat uiterlijk in 2015 de kwaliteit van sloten, vijvers en ander oppervlaktewater aan verschillende normen voldoet. Daarom is in 2007, samen met het waterschap, het Stadswateronderzoek Doetinchem (WAKker) uitgevoerd. De waterkwaliteit is vrijwel overal in orde, maar op verschillende plaatsen, onder andere bij de vijver aan de Beukenhage en de waterpartijen in Dichteren, zien gemeente en waterschap mogelijkheden om het water schoner te maken. Doetinchem moet in 2015 ook kunnen aantonen dat het rioleringsstelsel klaar is om de gevolgen van de klimaatveranderingen op te vangen. Dat betekent vooral dat de capaciteit van het rioolstelsel voldoende moet zijn om zwaardere buien te verwerken. Door wegen en daken van woningen van de riolering af te koppelen wordt de capaciteit van de riolering groter. 3

Organisatie Gemeenten hadden altijd al de wettelijke taak om te zorgen voor een goede afvoer van het afvalwater. Sinds 2008 hebben gemeenten van het rijk ook de taak gekregen om overlast door regenwater en grondwater te voorkomen en zo goed mogelijk op te lossen. Dat is een gevolg van de Wet gemeentelijke watertaken. Daarmee is de gemeente verantwoordelijk geworden voor afvalwater, regenwater en grondwater. Om de nieuwe watertaken zo goed mogelijk uit te kunnen voeren, heeft de gemeente in 2008 een enquête onder de bewoners uitgevoerd. Die informatie is onder andere gebruikt bij het maken van dit rioleringsplan. Gemeentelijke taken Sinds 2008 heeft de gemeente de volgende watertaken: - inzameling van het stedelijk afvalwater; - inzameling van het hemelwater dat niet mag of kan worden gebruikt voor de lokale waterhuishouding; - transport van het ingezamelde stedelijke afvalwater naar het ontvangstpunt van de zuiveringsinstallatie; - het verwerken van hemelwater en voorkomen van wateroverlast; - zorgen dat het grondwater de bestemming van een gebied niet structureel belemmert; - streven naar een duurzaam milieu (bodem, oppervlaktewater) door lozing van zo weinig mogelijk afbreekbare of niet afbreekbare en/of vervuilende stoffen; - het beperken van overlast voor de gemeenschap; - doelmatig beheer en een goed gebruik van de riolering binnen de afvalwaterketen. Samenwerking Het afvalwater uit Doetinchem en Gaanderen gaat voor het grootste deel naar de zuivering van het waterschap Rijn en IJssel in Etten, waar ook het afvalwater uit de gemeenten Montferland en Oude IJsselstreek naar toe gaat. Het afvalwater uit Wehl en Nieuw-Wehl gaat naar de zuivering in Wehl. De drie gemeenten en het waterschap bekijken hoe ze kunnen zorgen dat het totale systeem tegen zo laag mogelijke kosten zo goed mogelijk werkt. Ze doen dat binnen het Afvalwaterteam Etten. De organisaties hebben in 2006 het afvalwaterplan zuiveringskring Etten 2006-2009 gemaakt, met scenario s om de rioolwaterzuiveringsinstallatie zo goed mogelijk te benutten. Voorlopig is de capaciteit voldoende. 4 Door de samenwerking zijn flinke besparingen mogelijk. Zo is er berekend dat door in Etten een nieuw gemaal aan te leggen en de gemalen van Braamt en Stokkum te vergroten, elders minder maatregelen nodig zijn. Daardoor halveren de totale investeringskosten. Een besparing van zo n 250.000. De samenwerking binnen het afvalwaterteam is nu nog beperkt tot het inzamelen, transporteren en zuiveren van afvalwater. De partners willen ook bij de regenwater- en grondwatertaken gaan samenwerken en op terreinen zoals onder andere communicatie de krachten bundelen. Waterschap De gemeente heeft samen met het Waterschap Rijn en IJssel in 2003 een waterplan gemaakt. Hierin staat hoe de organisaties samen de waterkwaliteit in Doetinchem willen verbeteren. De doelen zijn onder andere dat er een gezond watersysteem is, dat de kans op overstromingen en wateroverlast zo laag mogelijk is en dat de kwaliteit van het oppervlaktewater goed is. Gemeente en waterschap willen dat onder meer bereiken door te zorgen dat in 2030 zeventig procent van het regenwater dat nu nog via de riolering wordt afgevoerd, in het gebied blijft waar het valt (afkoppelen). Calamiteitenplan De gemeente heeft een calamiteitenplan, waarin voor allerlei mogelijke ongelukken en rampen is opgeschreven wat er moet gebeuren om de gevolgen voor bewoners, bedrijven en milieu zo veel mogelijk te beperken. Tot nu toe komen eventuele problemen met de riolering daarin alleen zijdelings of versnipperd aan bod. De komende tijd gaat de gemeente het calamiteitenplan op dat punt verbeteren. Er wordt bijvoorbeeld helder opgeschreven wie wat doet als er gevaarlijke stoffen in de riolering zijn gestroomd, of als gemalen het begeven.

Afvalwater De gemeente sluit van alle nieuwe woningen en bedrijven binnen de bebouwde kom de afvoer van het huishoudelijk afvalwater op de riolering aan. Of ook bedrijfsafvalwater en proceswater via de riolering wordt afgevoerd, hangt vooral van de hoeveelheden en de samenstelling af. Soms kan het bedrijf het water zelf verwerken of nuttig gebruiken. De gemeente moet alle percelen aansluiten die op minder dan veertig meter van de riolering liggen. In het buitengebied zijn de afstanden vaak groter. Zeker als er geen andere woningen in de buurt liggen, zijn de aanlegkosten dan te hoog om een aansluiting te maken. In dat geval kan de gemeente de provincie om een ontheffing van de aansluitplicht vragen. Als die wordt verleend, moet de perceelseigenaar zelf een zuiveringssysteem installeren, zoals een septic tank. In Doetinchem hebben 123 percelen een Individuele Behandeling van het Afvalwater (IBA). Klachten en meldingen Meestal werkt de riolering prima. Toch komen er via het meldpunt onderhoud en reiniging (tel. (0314) 377 444 en internet 444@doetinchem.nl) regelmatig klachten binnen bij de gemeente. De gemeente onderzoekt die klachten en probeert ze op te lossen. Ook zijn naar aanleiding van diverse klachten onderzoeken gestart en maatregelen genomen (zie hoofdstuk grondwater ). Tussen 2005 en 2009 (de looptijd van het vorige GRP) kwamen de volgende klachten en meldingen binnen: - put- of kolkdeksel kapot 96 - kolk verstopt 584 - putdeksel/kolkdeksel rammelt 39 - stankoverlast 126 - storing drukriool/iba 818 - verstopping riool (huisaansluitingen) 264 De gemeente zorgt voor het beheer en het onderhoud. Bij hooguit tien percelen is de lozing van het afvalwater mogelijk nog niet in orde. De gemeente gaat een onderzoek doen om een nauwkeurig beeld te krijgen. Schoon water en sanitair in Nicaragua De gemeente steunt zusterstad La Libertad in Nicaragua, zodat ook de 6000 bewoners daar binnen drie jaar beschikken over schoon drinkwater en een goed functionerende riolering. Doetinchem werkt in het project samen met de Stichting Doetinchem en Ontwikkelingssamenwerking (DOS), het Waterschap Rijn en IJssel, waterbedrijf Vitens en adviesbureau LeAF. In 2009 worden 95 latrines geplaatst, komen er goten langs de straten en wordt het afvalwater gefilterd. Daarna volgen er meer voorzieningen. Voor klachten op eigen erf geldt dat bewoners en bedrijven zelf maatregelen moeten nemen. Als bijvoorbeeld de riolering verstopt raakt doordat een bewoner frituurvet door de afvoer spoelt, dient hij of zij dit zelf op te lossen. Van bewoners wordt tevens verwacht dat zij zelf zorgdragen voor een goede beluchting en ontluchting van de huisriolering. Drinkwaterpomp La Libertad 5

Grondwater Door de Wet gemeentelijke watertaken is Doetinchem sinds 2008 het eerste aanspreekpunt geworden voor inwoners die last hebben van het grondwater. Om het inwoners makkelijk te maken, is het meldpunt onderhoud (telefoon (0314) 377 444, www.doetinchem.nl) ook het loket voor grondwaterklachten. De gemeente onderzoekt alle klachten en vragen van burgers over grondwater in huis en tuin en gaat na waardoor klachten worden veroorzaakt. Omdat grondwater sinds 1 januari 2008 een gemeentelijke taak is, heeft de gemeente de verplichting om problemen op te lossen, die na die datum zijn ontstaan. Bovendien moet zijn aangetoond dat de problemen langdurig zijn en dat ze veroorzaakt worden door de grondwaterstand op gemeentelijk terrein. Als een andere instantie dan de gemeente verantwoordelijk is voor de oplossing van een probleem, zorgt het meldpunt dat de klacht op de juiste plek komt. Dichteren en de Huet De zorg voor het grondwater is een nieuwe taak. De gemeente heeft in 2008 aan de hand van ondoorlatende lagen in de bodem en de hoogte van de gemiddeld hoogste grondwaterstand onderzocht waar zich grondwaterproblemen kunnen voordoen. Tegelijkertijd is een enquête onder alle inwoners gehouden. Onder een deel van de wijken Dichteren en de Huet ligt een ondoorlatende laag. Bovendien is de grondwaterstand daar op een aantal plaatsen vrij hoog. De gemeente besteedt extra aandacht aan deze problemen, onder andere door in 2010 een huis-aan-huis enquête in de wijken Dichteren en de Huet te houden. Watertoets Een van de manieren om te zorgen dat er geen overlast ontstaat, is door bij het maken of wijzigen van bestemmingsplannen standaard een watertoets uit te voeren. Er wordt dan onder andere gekeken of er grondwateroverlast kan ontstaan. Er is veel informatie over de grondwaterstand voorhanden uit het gemeentelijke grondwatermeetnet. Dit bestaat uit een groot aantal peilbuizen verspreid over Doetinchem. Bij de voorbereiding van bouwprojecten worden vaak tijdelijk extra peilbuizen geplaatst om goed inzicht in de waterhuishouding te krijgen. Taken huiseigenaar Huiseigenaren zijn verantwoordelijk voor hun eigen bouwwerken en hun eigen grond en moeten zorgen voor een goede ontwatering van het eigen terrein. Het Bouwbesluit eist dat de woonkamer, slaapkamers en andere ruimten waar mensen regelmatig verblijven waterdicht zijn. Die verplichting geldt niet voor kelders of kruipruimten. 6

Regenwater In het verleden werden in Nederland altijd gemengde rioolstelsels aangelegd. Daarin worden afvalwater en regenwater samen naar de waterzuivering gevoerd. Tegenwoordig is er een voorkeur voor gescheiden stelsels: het afvalwater gaat naar de zuiveringsinstallatie en het regenwater komt in de bodem of gaat via aparte buizen naar het oppervlaktewater. Een verbeterd gescheiden stelsel belast het milieu nog minder: het eerste regenwater met de rommel van de straat gaat met het afvalwater naar de zuivering en de rest gaat naar het oppervlaktewater. Doetinchem heeft als streven dat in 2030 nog maar dertig procent van het regenwater naar de waterzuivering gaat. Die wens is er om verschillende redenen. - Het is niet nodig om schoon regenwater naar de zuivering te brengen; - De zuivering krijgt een gelijkmatiger stroom afvalwater en werkt daardoor efficiënter; - Bij hevige regenbuien loopt het riool niet over en komt er dus geen afvalwater in sloten en vijvers; - Als regenwater in de omgeving blijft waar het is gevallen, verdroogt het gebied minder. Het apart afvoeren van regenwater is extra belangrijk, omdat het door de klimaatverandering waarschijnlijk vaker harder gaat regenen en er langdurig perioden van droogte zijn. De gemeente gebruikt bij het behandelen van regenwater een aanpak in drie stappen. In eerste instantie wordt ernaar gestreefd om regenwater ter plekke te laten infiltreren of te gebruiken. Blijkt dat onmogelijk, dan heeft rechtstreekse afvoer naar oppervlaktewater de voorkeur, boven afvoer op de gemengde riolering. Nieuwbouw Nieuwbouw moet aan het Bouwbesluit voldoen. Daarin staat dat regenwater op het eigen terrein moet worden opgevangen, tenzij dat niet mogelijk is. Initiatiefnemers moeten bij het aanvragen van de bouwvergunning vermelden wat ze met het regenwater doen. In elk geval moeten bij nieuwbouw afvalwater en regenwater altijd gescheiden blijven. Bij een verbouwing wordt gekeken of het mogelijk is om het regenwater op eigen terrein op te vangen. Bestaand gebied Als een weg onderhanden wordt genomen of de riolering aan vervanging toe is, zorgt de gemeente ervoor dat het regenwater apart wordt afgevoerd. Een voorwaarde is dat dat tegen redelijke kosten kan. Het combineren van rioolwerkzaamheden met de aanpak van een weg heeft twee belangrijke voordelen: de kosten zijn lager en de overlast voor omwonenden is kleiner dan wanneer de werkzaamheden apart worden uitgevoerd. Schoon houden Het is alleen acceptabel om regenwater in de bodem te infiltreren of naar oppervlaktewater af te voeren als het schoon is. De gemeente bestrijdt het onkruid in afgekoppelde gebieden daarom niet met gif, maar door onkruid met heet water te besproeien. Op andere plaatsen gebruikt de gemeente nog wel chemische middelen. In 2010 zal overal in de gemeente worden overgeschakeld op methoden die het milieu ontzien. De gemeente stimuleert bouwers om bij nieuwbouw en verbouw geen materialen zoals lood, koper en zink te gebruiken. Deze logen uit, waardoor de deeltjes zich in het oppervlaktewater of in de bodem verspreiden. Er zijn goede alternatieven. De gemeente wijst ontwikkelaars en particulieren ook op de mogelijkheden om grasdaken aan te leggen. Die zijn mooi en houden het regenwater vast. Bewoners kunnen ook zelf een bijdrage leveren door bij het bestrijden van onkruid geen chemicaliën te gebruiken en auto s niet op straat te wassen, maar in een wasstraat. Verbeteringen De gemeente heeft een aantal projecten uitgevoerd om regenwater van de riolering af te koppelen. Dat gebeurde op grote schaal in bijvoorbeeld De Huet, IJsseltuinen, de Hoop, Oosseld, Muziekbuurt, Schöneveld, Wehl en Nieuw-Wehl. 7

Afkoppelsubsidie De gemeente werkt aan een subsidieregeling, om bewoners te stimuleren regenwater in hun tuin vast te houden en niet naar de vuilwaterriolering te laten stromen. Bijvoorbeeld door het dakwater via de regenpijp in de bodem te laten infiltreren in plaats van het af te voeren naar het gemengde rioolstelsel. In totaal is 100.000,- per jaar beschikbaar als subsidie voor het treffen van maatregelen en om de regeling bekend te maken en uit te voeren Op andere plaatsen zoals in Overstegen, in Langerak, Gaanderen, Nieuw-Wehl en Wehl zijn bergbezinkbassins of bergbezinkleidingen geplaatst. Deze vangen bij hevige regenbuien met regenwater verdund afvalwater op, om zoveel mogelijk te voorkomen dat dit afvalwater in het oppervlaktewater terecht komt. De komende tijd wordt de riolering op industrieterrein Verheulsweide verbeterd. Op het grootste deel van dit industrieterrein ligt al een verbeterd gescheiden stelsel voor regenwater en afvalwater. Hierdoor gaat bij een regenbui het eerste regenwater naar de waterzuivering. Dat water neemt het vuil mee dat op straat ligt, zodat het niet in het oppervlaktewater komt. In een klein deel van Verheulsweide ligt nog een gescheiden stelsel voor regenwater en afvalwater, zodat het vervuilde regenwater in het oppervlaktewater terechtkomt. De komende tijd wordt ook dit deel omgebouwd tot een verbeterd gescheiden stelsel. De gemeente gaat door met het treffen van dit soort maatregelen. De afkoppelkansenkaart uit 2009 geeft aan op welke plaatsen er reële kansen zijn om het riool zo aan te passen dat het alleen nog afvalwater afvoert en dat het regenwater in het gebied blijft. 8

Beheer en onderhoud Er ligt in de gemeente ongeveer 314 km riolering. Dat is van Doetinchem tot een eind voorbij Frankfurt of Luxemburg. De riolering moet uiteraard goed werken, daarom worden alle buizen regelmatig schoongemaakt, geïnspecteerd en waar nodig vervangen. Tweemaal per jaar worden alle straatkolken gereinigd. Daarnaast wordt zo n veertig kilometer riolering gereinigd. Tien kilometer buis wordt gedetailleerd geïnspecteerd met een videocamera. Als daarbij wortelingroei of andere grote beschadigingen aan het licht komen, laat de gemeente een reparatie uitvoeren. Alle inspectieresultaten worden digitaal bewaard in het rioolbeheersysteem, om snel inzicht te hebben in de kwaliteit en verslechteringen tijdig te kunnen signaleren. Op verschillende plaatsen in Doetinchem zijn waterdoorlatende verhardingen aangebracht, waardoor het regenwater in de grond kan zakken. Ze worden één keer per zeven jaar gereinigd met een aangepaste reinigingsmethode, zodat de verharding de infiltrerende eigenschappen behoudt. Verder zijn in verschillende gebieden infiltratievoorzieningen aangebracht, zoals infiltratieriolen. Dat is een (bewust) lekke rioolbuis waardoor het water in de grond kan zakken. De gemeente gaat metingen doen om vast te stellen of de infiltratievoorzieningen en waterdoorlatende verhardingen goed blijven werken. Vernieuwen Rioolbuizen gaan gemiddeld 60 jaar mee. De gemeente is daarom continu bezig met het vervangen van rioolbuizen. De afgelopen vier jaar werd in totaal 6,5 kilometer buis vernieuwd en de gemalen werden onderhouden. Het elektrisch-mechanisch deel van vier gemalen en het elektrische deel van zeventien gemalen is vernieuwd. Alle gemalen zijn nu op een centraal controlesysteem aangesloten, waarmee ze op afstand kunnen worden bediend. Ook kan hiermee worden gecontroleerd of de gemalen nog goed werken. Informatie over leidingen Het gebeurt regelmatig dat bij graafwerkzaamheden kabels en leidingen beschadigd raken. Dat levert vaak grote schade en ongemak voor inwoners op. De overheid wil deze problemen voorkomen. De Wet Informatieverstrekking Ondergrondse Netwerken (WION) regelt dat de eigenaren van kabels en leidingen via elektronische weg betrouwbaar kaartmateriaal ter beschikking stellen. De gemeente moet dat onder andere regelen voor het rioolstelsel. In het GRP is geld gereserveerd om dit te kunnen uitvoeren. 9

Meten De gemeente doet continu watermetingen op een groot aantal plaatsen in de riolering. Dat heeft verschillende redenen. Er kunnen sneller storingen worden opgespoord, de meetresultaten helpen om het afvalwatersysteem optimaal in te stellen en het waterschap stelt sommige metingen verplicht, zoals overstortmetingen uit het gemengd rioolstelsel. In 2006 is een meetplan gemaakt, waarin is vastgesteld aan welke gegevens behoefte bestaat. Bovendien is gekeken op welke plaats de metingen het beste kunnen worden uitgevoerd en wat er met de meetgegevens moet gebeuren. De gemeentelijke rioolgemalen, randvoorzieningen en de riooloverstorten waarvoor het waterschap vergunningen heeft verleend, zijn aangesloten op een automatisch meetsysteem. Het systeem laat bijvoorbeeld zien of de pompen draaien, of er storingen zijn en hoeveel water er wordt overgestort. Eventuele problemen kunnen snel worden opgelost. De gemeente wil het meetsysteem uitbreiden. Er zijn ook vier neerslagmeters geïnstalleerd. Peilbuizen grondwater Verspreid over de gemeente Doetinchem staan peilbuizen om de grondwaterstand te kunnen vastleggen. De grondwatergegevens worden doorgegeven aan het landelijke loket van TNO. Tot medio 2009 ging een medewerker elke twee weken bij de buizen langs om de stand af te lezen. Binnenkort komen er continu metingen en worden de data digitaal vastgelegd op de centrale post van de gemalen. De gemeente kijkt of het grondwatermeetnet gebiedsdekkend is en eventuele hiaten worden opgevuld. Ook het waterschap en Vitens hebben grondwaterpeilbuizen in de gemeente. Er wordt gekeken of het nuttig is de meetnetten te koppelen. Start aanleg infiltratieriool van Heemskerklaan 10

Kosten De taken van de gemeente op het gebied van afvalwater, regenwater en grondwater vergen ongeveer 5 miljoen euro per jaar. Het grootste deel van dat bedrag is nodig om het rioolstelsel in goede staat te houden. Daarnaast zijn er verschillende eenmalige kosten. Hieronder staat een globaal overzicht van de uitgaven voor de periode 2010-2015. Activiteiten en kosten 2010-2015 Onderzoek planjaar kosten (EUR) Analyse van meetdata 2010 20.000,- Verbeteren grondwatermeetnet 2010 50.000,- Doorontwikkeling grondwaterloket 2010 30.000,- Uitvoeren grondwaterenquête Dichteren en De Huet 2010 10.000,- Opnemen riolering in calamiteitenplan 2010 10.000,- Onderzoeken laatste niet aangesloten percelen 2010 10.000,- Vervolgonderzoek afvalwatersysteem Etten 2010 15.000,- Onderzoek extra personele inzet 2010 10.000,- Basisrioleringsplannen samenvoegen tot één BRP Doetinchem 2010 25.000,- Controle van niet op riolering aangesloten percelen 2011 10.000,- Onderzoek naar foutieve aansluitingen op gescheiden stelsels 2012 10.000,- Actualiseren gemeentelijk rioleringsplan en kostendekkingsplan 2015 30.000,- Evalueren grote afkoppelprojecten planperiode PM (uren) Opstellen afkoppel uitvoeringsprogramma 2010 PM (uren) Onderzoek wijziging rioleringsheffing 2010 PM (uren) Overdracht onderhoud en beheer gemalen aan Waterschap Rijn en IJssel 2010 PM (uren) Investeringen Ombouw gescheiden rioolstelsel Verheulsweide naar verbeterd 2010 86.000,- gescheiden stelsel Aanleg stuwgebieden in bemalingsgebied Overstegen 2013 240.000,- Afkoppelen verhard oppervlak jaarlijks vanaf 2012 500.000,- Afkoppelsubsidies bij particulieren jaarlijks 100.000,- Oplossen klachten grondwateroverlast eerste 5 jaar 50.000,-/jr Maatregelen voor waterkwaliteitsverbetering PM Proef aanbrengen overstortmetingen in verbeterd gescheiden stelsels 2012 20.000,- Controle werking infiltratievoorzieningen 2012 25.000,- Vervangen elektrisch/mechanische installatie gemaal Vlijtstraat, 2010 440.600,- gemaal Gildenstraat, gemaal Plein 40-45 Vervangen elektrisch/mechanische installatie gemaal de Huet 2011 582.100,- en Keppelseweg Vervangen elektrisch/mechanische installatie gemaal Dichteren 2014 114.800,- en Rijksweg Vervangen elektrisch/mechanische installatie gemaal Wijnbergen, 2015 91.000.- sportpark Zuid en Varkensweide Afkoppelen Bomenbuurt en omgeving Oosseld 2012 2.380.000.- Vervangingen vrijvervalrioleringen en mechanische rioleringen gemiddeld jaarlijks 1.125.900.- Investeringslasten gemiddeld jaarlijks 2.503.500,- Exploitatie Samenwerking in de afvalwaterketen jaarlijks 10.000,- Meerkosten duurzaam bestrijden onkruid jaarlijks 80.000,- Open houden waterdoorlatende verhardingen iedere 7 jaar 10.000,- Werkzaamheden grondwaterloket jaarlijks 25.000,- Communicatie en voorlichting jaarlijks 10.000,- Informatiesysteem ondergrondse leidingen jaarlijks 90.000,- Inspecties en reinigen jaarlijks 160.000,- Beheer en onderhoud jaarlijks 980.900,- Schoonmaken wegen jaarlijks 216.400,- Overige kosten jaarlijks 590.000,- 11

Aanleg inspectieput infiltratieriool 12

Dekking De kosten worden op twee manieren betaald. In de eerste plaats betaalt iedereen voor het aanleggen van een rioolaansluiting. Dat gebeurt bij nieuwbouwwoningen via de grondprijs. Wie later een aansluiting krijgt, betaalt aansluit- of aanlegkosten. Daarnaast betalen alle perceelseigenaren elk jaar een rioolheffing. Met dat geld betaalt de gemeente het onderhoud en eventuele vervangingen. In 2010 is de rioolheffing 159,-. De gemeente bekijkt in 2010 of het betalingssysteem wordt aangepast, zodat er bijvoorbeeld verschil wordt gemaakt in het type aansluiting van een woning of een bedrijf. Bewoners en bedrijven betalen naast het rioolrecht ook nog een Verontreinigingsheffing aan het waterschap. De hoogte daarvan is afhankelijk van de hoeveelheid afvalwater die wordt geloosd. De gemeente voert de werkzaamheden zo efficiënt mogelijk uit. Daarom is een projectregistratie ingevoerd, waarmee de tijdsbesteding, kostenbesteding en planning wordt bijgehouden. Om de prestaties in Doetinchem te kunnen vergelijken met die in andere gemeenten, doet de gemeente mee met de Benchmark Rioleringszorg. In dit onderzoek worden onderwerpen zoals de toestand en het functioneren van de riolering, milieu-inspanningen, uitgaven, gegevensbeheer, meldingen en klachten bekeken. In 2007 waren de prestaties op een gemiddeld niveau. Inmiddels zijn er verschillende verbeteringen doorgevoerd. Daarom verwacht Doetinchem bij het onderzoek in 2010 bovengemiddeld te scoren. Vanwege de nieuwe watertaken stelt de gemeente een extra medewerker aan. In 2010 wordt onderzocht of de formatie daarmee op sterkte is. Colofon: Basistekst : Witteveen+Bos, Deventer Tekst samenvatting : PronkScriptum, Deventer Foto s : Gemeente Doetinchem Vormgeving en productie : groep repro gemeente Doetinchem Foto voorzijde : Afkoppelwerkzaamheden: aanleg infiltratieriool Uitgave van de gemeente Doetinchem, januari 2010 13

14