De Trend van Zelforganisatie de rol van burgers & sociaal ondernemers in transities Dr. Flor Avelino Bouwcampus Duurzaamheid, 27 juni 2012, Amersfoort
www.drift.eur.nl www.transitiepraktijk.nl www.transitionsnetwork.org www.ksinetwork.nl
onderzoek transitieprocessen & advies educatie coaching
Huidig Onderzoek zelforganisatie door burgers & sociaal ondernemers POWER IN TRANSITION Empowering Discourses on Sustainability Transitions grassroots innovation sociale innovatie transnationale bewegingen bijv. ecovillage movement Flor Avelino
5 ZELFORGANISATIE systems that appear to organise themselves without external direction, manipulation or control Dempster 1998 a mode of coordination in which control is dispersed and decentralized Egyedi & Mehos 2012 in reference to Holland 1995
6 ZELFORGANISATIE DOOR CIVIL SOCIETY initiatives that originate in civil society from autonomous community-based networks of citizens, who are part of the ( ) system but independent of government procedures Boonstra & Boelens 2011: 113
7
8 DE STAAT MAATSCHAPPELIJK MIDDENVELD publiek privaat GEMEENSCHAP DE MARKT Avelino 2013, Based on Evers & Laville 2004, Pestoff 1992
PPP public private
10 VOORBEELDEN BURGER & SOCIAAL ONDERNEMER DOET EN BETAALT HET ZELF 1. Sociale Onderneming Social Enterprise 2. Coöperaties 3. Collectieve Koopkracht / CPO 4. Crowdfunding 5. Complementaire Ruilsystemen
TEXEL ENERGIE [ENERGIE-COÖPERATIE] 11
ECOPOWER [ENERGIE-COÖPERATIE BELGIË] 12
ECO-STAD VAUBAN FREIBURG 13
14
TRIAS ENERGETICA 15
CARROT MOB [GEBUNDELDE KOOPKRACHT]
WIJ WILLEN ZON [COLLECTIEVE KOOPKRACHT]
CROWDFUNDING
CROWDFUNDING CrowdAboutNow WeKomenErWel Seeds Symbid isocial igive Vanaf 10 euro kun je al investeren in de ondernemingen van morgen. Kies de onderneming die bij je past, investeer, volg de voortgang van de ondernemer, geef desgewenst advies en hulp en verdien geld als investeerder. Een grotere groep betrokkenen investeert relatief kleine bedragen, en deelt mee in de opbrengsten. Een verdienmodel is vereist. Zo creëer je meteen een brede basis voor je bedrijf. Iedereen mag meedoen. Crowdfundingplatform dat (startende) ondernemers koppelt aan potentiële investeerders. Deze ondernemers willen een positieve bijdrage leveren op sociaalmaatschappelijk vlak en hebben een financieringsbehoefte van 35.000-150.000 Investeringsplatform waar investeerders vanaf 20, direct kunnen investeren in het eigen vermogen van een start-up of bestaand bedrijf van de ondernemer. De ondernemer is via Symbid in staat om start- of groeikapitaal aan te trekken zonder hier een dure lening voor af te moeten sluiten of in de eerste jaren de omzet te moeten delen met de investeerders. Investeerders worden namelijk deels eigenaar van het gefinancierde bedrijf en delen mee in de mogelijke waardecreatie van het bedrijf.. Fondsenwerving via sociale media: Onderzoek wijst uit dat mensen eerder iets geven aan een bekende die een actie doet voor een specifiek doel, dan aan een algemeen doel. Online fondsenwerven is dus vooral effectief als je het actiematig aanpakt en het integreert in het sociale netwerk waar mensen zich al bevinden.
LETS [COMPLE MENTAIR RUILSYSTEEM]
TIME BANKS [COMPLE MENTAIR RUILSYSTEEM] 21
LOKAAL GELD [COMPLE MENTAIR RUILSYSTEEM] 22
DIENSTEN RUILEN [COMPLE MENTAIR RUILSYSTEEM]
SHARING ECONOMY [COMPLE MENTAIR RUILSYSTEEM]
SOCIALE BEWEGINGEN
26 DE BURGER AAN ZET? Belofte van de doe-het-zelf-filosofie : de burger doet, organiseert en betaalt het zelf
27 UITDAGINGEN (1) exclusiviteit continuïteit - volunteer fatigue infrastructuur professionaliteit
28 UITDAGINGEN (2) geen excuus voor bezuinigingen neo-communitair en neo-liberaal discours over bezuiniging, liberalisering, zelfredzaamheid, Big Society valt niet top-down te organiseren historische & culturele worteling moet vanuit de burgers zelf komen loslaten niks doen of in de steek laten faciliterende overheid > faciliterende markt?
PPP public private
30 Zelforganisatie? BUUR GEZINSLID GEMEENSCHAP DE STAAT BURGER KIEZER MAATSCHAPPELIJK MIDDENVELD ACTIVIST VRIJWILLIGER WELDOENER DE MARKT publiek privaat CONSUMENT PRODUCENT WERKNEMER ONDERNEMER
HTTP://WWW.DRIFT.EUR.NL/?P=262 31
Dank! website: www.drift.eur.nl e-mail: avelino@drift.eur.nl twitter: @FlorAvelino
HTTP://WWW.DRIFT.EUR.NL/?P=264 33
TRANSITIE-INZICHTEN VOOR INITIATIEVEN ZELF? 34
transities > innovatie lange termijn complex onzeker Transitie Systeeminnovatie Procesinnovatie Productinnovatie Innovatiecascade (Rotmans 2005)
Definitie transitie Transitie lange termijn (1-2 generaties, 20-50 jaar) radicale en structurele verandering systeemniveau (regio, sector, stad) van (oude situatie) naar (nieuwe situatie)