Kinderopvang in transitie. Derk Loorbach, Zeist,

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Kinderopvang in transitie. Derk Loorbach, Zeist, 27-11-2014"

Janne van de Veen
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Kinderopvang in transitie Derk Loorbach, Zeist,

2 Conclusies Ingrijpende maatschappelijke verandering vraagt aanpassing Transities leiden tot onzekerheid, spanning en afbraak Omgaan met transities vraagt nieuwe visie, manier van werken en organiseren Kinderopvang moet terug naar de kern en zichzelf opnieuw uitvinden

3 WAT BEDOELEN WE MET TRANSITIE?

4 De Grote Transformatie Fossil resource intensity Mobility transitions Horse to car Individual mobility Industrial transition Mass production Chemical industry Industrial food production Energy transitions: Biobased to oil Coal to gas Electricity systems Energy system Privatisation Time

5 Symptomen van onduurzaamheid

6 Niveaus van verandering Macro-level autonome trends, paradigma's, langzame verandering Meso-level regime: dominante structuren, culturen en werkwijzen Micro-level Snelle verandering: innovatieve ideeën, projecten, technologie, niche actoren Geels and Kemp, 2001

7 Opbouw en afbraak stabilisation Duurzame samenleving? predevelopment acceleration bouw Water energie mobiliteit take-off afval jeugdzorg gebiedsontwikkeling Based on Rotmans et al, 2001

8 Transitie fundamentele verandering van structuur, cultuur en werkwijzen op systeemniveau (van naar ) structuur: cultuur: werkwijzen: institutionele opbouw, economische structuur, fysieke structuur gedeelde beelden, waarden, paradigma s routines, regels, gedrag fundamentele omslag in denken en handelen op systeemniveau om tot duurzamer systeem te komen

9 Evolutionaire revolutie Revolutie op systeemniveau op de lange termijn Evolutie op de korte termijn: kleine stappen

10 Relevante transities Transities zorg en welzijn Doedemocratie Duurzaamheidstransities (water, energie, bouw) Transitie in het onderwijs Economische transitie (arbeidsmarkt, verdienmodellen)

11 TRANSITIE IN HET SOCIALE DOMEIN

12 Huidig regime? Denken in termen van oplossen, zorgen voor en regelen Probleem al twintig jaar ongeveer stabiel Sterk gericht op organiseren, regelen en procedures Groei vooral in de organisatie en systeemkosten Werken binnen regels, beperkingen en deeloplossingen Frustratie en fragmentatie als uitkomst

13 Probleemindustrieel complex?

14 Transitie Jeugdzorg Historisch gegroeide structuren binnen jeugdzorg zijn geënt op instandhouding van het bestaande Overheveling van jeugdzorg naar gemeenten lijkt ruimte te bieden voor een transitie: een nieuw spel met andere spelregels Onzekerheden, complexiteit, top-down sturing en financiële druk beperken momenteel de beschikbare ruimte Tegelijk alle signalen van een fundamentele transitie in denken, werken en organiseren en de spanningen die daarbij horen

15 Opvangregime?

16 Apocalyps in slow motion Systemen die ons veel hebben gebracht worden alleen complexer en niet veel beter Meeste beleid en doelen gericht op beperken negatieve impact Opkomende alternatieven creëren mogelijkheden voor nieuwe transformatie Nieuwe transformatie impliceert transities, onzekerheden, chaos en conflict

17 Lessen voor de kinderopvang Lokale schaal steeds belangrijker, maar volkomen in beweging op zoek naar nieuw evenwicht Ondernemerschap en collectief organiserend vermogen neemt toe Er is geen blauwdruk of vaste vorm, dus visie en experimenteerruimte cruciaal Veel van de pogingen tot verbetering worden onderdeel van het probleem

18 TRANSITIEMANAGEMENT IEDEREEN STUURT MAAR NIEMAND BESLIST

19 Naar een nieuwe transformatie? Drivers Moderniteit Centraal Representatieve democratie Planning en controle Nieuwe drivers Panarchy Sturingsmixen Zelf- en netwerksturing Fossiel Kolen, olie, gas Chemische industrie Hernieuwbaar Wind, zon, biomassa Biobased chemie Lineair Technologische innnovatie Efficiency Circulair Systeeminnovatie Sociale innovatie

22 Wat is transitiemanagement? Richtinggeven en versnellen transities Creëren van nieuwe ruimte en netwerken Schakelen tussen lange en korte termijn Sturen van anders denken, organiseren en doen

23 Oplossingsrichtingen Beginnen vanuit de praktijk met nieuwe visie en aanpak Gericht op integraliteit, groei, veerkracht en ruimte Verbinden van batencoalities In kaart brengen baten van voorkomen en investeringsvolume creëren Creëren van afbouwstrategieën Toewerken naar loslaten, afbreken en omvormen

24 Vastleggen richting, institutionaliseren en stoppen Sturingsmix Aanpassen en leren Transformatieve sociale innovaties Uitfaseren en afbreken/afbouwen

25 Kinderopvang in transitie Vraagt: Visie op maatschappelijke waarde vanuit de kern van waaruit steviger en onafhankelijker positie gevonden wordt Inzicht in lokale dynamiek door verbinding en co-creatie Nieuwe verdienmodellen en organisatievormen op basis van systematisch experimenteren en leren Meedenkende toezichthouders en proactieve opstelling

26 Waar staat de kinderopvang?

27 Transitievragen Welke nieuwe kansen en risico s brengen huidige transities mee? Hoe kan hierop slim ingespeeld worden om eigen transitie vorm te geven? Waar gebeurt het al en wie doet het al?

Voor meer informatie en publicaties: loorbach@drift.eur.nl www.

28 Voor meer informatie en publicaties: Dutch Research Institute For Transitions

Vergelijkbare documenten

Bedrijven in transitie. Dr. Derk Loorbach 13-06-2013

Bedrijven in transitie. Dr. Derk Loorbach 13-06-2013 Bedrijven in transitie Dr. Derk Loorbach 13-06-2013 Kernboodschappen 1. De wereld is in transitie en dat vraagt om radicale koerswijziging 2. Bedrijven zijn in toenemende mate leidend in transities 3.