Dagprogramma Introductie: Corien Gosker Clinical Dementia Rating: Wiebo Brouwer en Dafne Piersma Aankondiging testbatterij: Fijanne

Vergelijkbare documenten
Workshop Rijgeschiktheid en dementie. Hoe bepaalt men of iemand met dementie nog mag autorijden?

Screening van cognitieve stoornissen in de verslavingszorg

Nederlandse Montreal Cognitive Assessment (MoCA-D) in de verslavingszorg

Wat is dementie? Radboud universitair medisch centrum

Casus. Sinaasappels in de slaapkamer. Neuropsychologisch onderzoek bij een oudere vrouw van Marokkaanse afkomst

De geheugenpolikliniek Snel duidelijkheid als het geheugen niet meer zo helder is

Dementiediagnostiek bij migranten. Mw. Dr. C.K. Jurgens, neuropsycholoog HMC Bronovo Behandeladviescentrum Ouderengeneeskunde

Workshop dementie diagnostiek

Uitnodiging. 3e Symposium neuropsychologie Nieuwe ontwikkelingen in de testpsychologie ouderenzorg

Tijdige detectie van dementie - Interventies bij diagnose dementie. Sophie Vermeersch Klinisch neuropsycholoog (MsC)

Symposium. Maandag 7 oktober Universitair Medisch Centrum Groningen

Diagnosestelling en de vernieuwde IADL-vragenlijst

Neuropsychologisch onderzoek bij ouderen. Na verwijzing door de klinisch geriater

Psychische versus cognitieve stoornissen

Cognitieve screeningsinstrumenten. Ellen De Roeck

VERANDERING VAN GEDRAG: EEN PROBLEEM OF NIET? Marieke Schuurmans Verpleegkundige & onderzoeker UMC Utrecht/Hogeschool Utrecht

Oudere migranten en cognitieve stoornissen en dementie

Neuropsychologisch. Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB

Heeft mevrouw Alzheimer?

Toelichting algemene en anamnese lijst PPA

Dementie, ook u ziet het?! Hanny Bloemen Klinisch Geriater Elkerliek Ziekenhuis Helmond 22 mei 2013

Dementie, regeren is vooruit zien. R. Dingenouts, specialist ouderengeneeskunde

Neuropsychologisch onderzoek bij volwassenen

Concentratie- en geheugenproblemen als beperking op de communicatieve interactie

Workshop Kwetsbare Oudere

Vascular Cognitive Impairment (VCI): cognitieve problemen door vaatschade. de diagnose: vasculaire dementie of vci vci poli.

Dement of gewoon bijzonder gedrag?

Posterieure Corticale Atrofie

Een praktijkgericht onderzoek bij verpleegkundigen naar het objectiveren van cognitieve functies

1 Geheugenstoornissen

University of Groningen. Fitness to drive of older drivers with cognitive impairments Piersma, Dafne

Clock Drawing Test. Afkorting. Doelstelling/ beschrijving. Doelgroep. Soort meetinstrument. Afname CDT

Disclosure belangen spreker

Dementie in het verkeer

Anatomische correlaties van neuropsychiatrische symptomen bij dementie

AGED: Amsterdam Groningen Elderly Depression Study

delier bij ouderen Delier bij ouderen Videofragment 1 De anamnese bij een delirante patiënt 1. Toelichting op de module

IST Standaard. Intelligentie Structuur Test. meneer 1

De MMSE bij geriatrische patiënten

Prof Dr Ellen Gorus UZ Brussel Geriatrie Frailty in Ageing research (FRIA) and Gerontology Department Vrije Universiteit Brussel

Psychologisch onderzoek

Diagnostiek & preventie van dementie

Zorgverband systeem. Overzicht

Neuropsychologisch onderzoek

STAPPENPLAN COGNITIEVE STOORNIS IN DE EERSTE LIJN

Duo Dagen 13 april 2015

Impact van chronische Q-koorts en QVS op Cognitief Functioneren

Herkennen van DEPRESSIE bij ouderen

De functionele mogelijkheden van neuropsychologisch onderzoek

Acute (Fase na) Niet- Aangeboren Hersenletsel. Dr. S. Rasquin 14 januari 2015

VZP bij beginnende dementie. Myriam De Schynkel Dementiecoach

Neuropsychologische zorg Voor volwassen met NAH Dr. A.A. Duits Klinisch neuropsycholoog

Bloedtest voor amyloid Drs. Inge Verberk

Dignis. De Kombuis. Dagbehandeling voor mensen met (beginnende) geheugenproblemen

Dementiescreening bij oudere migranten Obstakels en oplossingen

"Recognition of Alzheimer's Disease: the 7 Minute Screen."

Verenso symposium 23 mei 2013

AD Vroegtijdige diagnostiek en Immunotherapie. F. Vanhee Neurologie AZG

Neuropsychologie Neuropsychologisch onderzoek - NPO

HTS Report IST. Intelligentie Structuur Test. Jeroen de Vries ID Datum Standaard. Hogrefe Uitgevers BV, Amsterdam

Cognitieve problematiek, enkele voorbeelden (en associatie met het niveau van neurologische beperkingen ) informatie

Neuropsychologie Neuropsychologisch onderzoek - NPO

Redactie: Lizette Wattel Wilco Achterberg

Het cognitieve functioneren. Amarins de Wagt Neuropsycholoog Isala Ziekenhuis Zwolle & Vogellanden Revalidatiecentrum

Probleemgedrag en het biopsychosociaal model. Een vertroebelde blik? Dr. Sandra Zwijsen, neuropsycholoog/onderzoeker IGJ - VUmc

Patiënteninformatie. Medische Psychologie. Informatie over neuropsychologisch onderzoek

Zorgpad Autisme Spectrum Stoornissen

Een CGT groep voor patiënten met lichte cognitieve stoornissen (MCI) en hun naasten

Inleiding FRONTOTEMPORALE DEMENTIE BEST PRACTICE DIAGNOSTIEK EN MANAGEMENT FTD EXPERTGROEP Ac;es FTD expertgroep

Ziekte- en zorgdiagnostiek Dementie Regio Breda, Alphen/Chaam en Baarle Nassau. Stand van zaken d.d. 1 juni 2009

Verschillende soorten van dementie. Door: Wim Dorst Geriatrisch verpleegkundige i.o

Deel 1: Overzicht van het zorgpad dementie

(Neuro) psychologisch onderzoek

Aan de slag met Easycare en Trazag

Onderwijsmateriaal voor toetsgroepen

PLS is een broertje van ALS

ViaReva Revalidatiegeneeskunde

15:40 16:00 uur. Depressie en dementie RICHARD OUDE VOSHAAR. Ouderenpsychiater

LEZING VOOR DE THEMA-AVOND VAN DE MULTIPLE SCLEROSE VERENIGING NEDERLAND, REGIO ZUID-HOLLAND-NOORD.

Project Concern Inzet van case manager bij demen2e

Dementie-gerelateerde gedragsveranderingen bij mensen met downsyndroom

Willem Bossers - Kennis in Beweging. Bewegen. door het leven heen. Door: Dr. Willem

Focusthema: met de auto Rijvaardigheid

Neuropsychologisch onderzoek

6 e mini symposium Ouderenzorg

CVA zorg, topsport voor ons allemaal. Dinsdag 11 april 2017

Dementie, probleemgedrag en de mantelzorger

Neuropsychologisch onderzoek Afdeling medische psychologie.

De ACLs in de praktijk. Margreet Heuvelman, Msc Wieneke van Doorn, Cognitief Revalidatie Therapeut

Workshop 2: Signalering en diagnostiek

Diagnostiek en het gebruik van meetinstrumenten

Richtlijn Diagnostiek van dementie in de huisartsenpraktijk

Oud, geriatrisch en ook nog kanker. Mariska Boer Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige Groene Hart Ziekenhuis Gouda

Masterclass DementieNet Vroege signalen dementie. Jan Oudenes 2017

Neuropsychologie en neuropsychologisch onderzoek

Neuropsychologie. Psychologische diagnostiek en testtheorie. Neuropsychologie. Neuropsychologie. Typering patiënten. Neuropsychologische symptomen

Het concept cognitieve reserve

Performantie van testen voor de detectie van majeure depressie bij personen met niet-ernstige dementie

RICHTLIJN DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING VAN AFASIE

Transcriptie:

Dagprogramma 13.30 Introductie: Corien Gosker 13.45 Clinical Dementia Rating: Wiebo Brouwer en Dafne Piersma 14.15 Aankondiging testbatterij: Fijanne Strijkert en Anja Dieterman 14.45 Pauze 15.15 Discussie in groepen 16.00 Plenaire bijeenkomst 16.30 Afsluiting 16.45 Borrel

Keten Groningen-stad, Haren, ten Boer Keten Oost Groningen Keten Noordwest Groningen Corien Gosker, regiocoördinator De gedroomde keten 7 oktober 2013

Het echtpaar van DAM

De heer en mevrouw van Dam, beiden 73 jaar, wonen in Bierum (Delfzijl). Mevrouw van Dam vertrouwt het niet. Haar man zegt soms onbegrijpelijke dingen, heeft moeite met alledaagse handelingen en wordt af en toe zomaar agressief.

Wat gaat dit echtpaar doen?????

Gedroomde keten Huisarts neemt serieus Huishoudelijke hulp denkt mee Zorgloket heeft folders Stukje in de krant over Alzheimer Café

Gedroomde keten Huisarts neemt serieus Huishoudelijke hulp denkt mee Zorgloket heeft folders Stukje in de krant over Alzheimer Café

diagnostiek

diagnostiek Huisarts Team 290/geheugenteam Dagonderzoek verpleeghuis Neurologie ziekenhuis UCO

diagnostiek Huisarts Team 290/geheugenteam Dagonderzoek verpleeghuis Neurologie ziekenhuis UCO

casemanagement

Dhr van Dam is door de huisarts verwezen naar team 290 Psychologisch onderzoek met de testbatterij Vraagstelling: aanwijzingen voor Alzheimer? ernst en aard van de cognitieve problemen krachtbronnen

Een paar jaar later Dhr gaat naar dagbehandeling in Vliethoven Delfzijl De psycholoog doet onderzoek met dezelfde batterij Vraagstelling hoe snel gaat het proces? ernst en aard van de cognitieve problemen krachtbronnen

Een paar jaar later Dhr gaat wonen in Solwerd Appingedam De psycholoog doet onderzoek met dezelfde batterij Vraagstelling Welke hulp en ondersteuning is nodig Hoe kunnen we de kwaliteit van leven waarborgen (bejegening, activiteiten etc) irt zijn vroegere leven

Ketenzorg dementie Veel zorginstellingen bieden hulp aan mensen met dementie Aanbod op elkaar afstemmen verhoogt de kwaliteit Nodig op alle domeinen Psychologen handen ineen geslagen Fantastisch dat er nu een batterij ligt!!

Ga de batterij gebruiken! Met dank voor uw aandacht

Clinical Dementia Rating Cruciaal voor het bepalen van de rijgeschiktheid Dafne Piersma & Wiebo Brouwer

Overzicht CDR-presentatie 1. Van cruciaal belang voor autorijden (wet) 2. Wat is de Clinical Dementia Rating (CDR)? 3. Heteroanamnese 4. Anamnese 5. CDR-training

1. Rijgeschiktheid Kan een patiënt met dementie wel of niet blijven autorijden? Voorheen: niet! Sinds 2009 nieuwe regels: CDR-score 2 of 3 (Matige tot ernstige dementie) Ongeschikt CDR-score 0,5 of 1 ((Zeer) lichte dementie) Eigen Verklaring CBR-testrit op de weg

2. Clinical Dementia Rating (CDR) Schaal voor ernst van symptomen (0, 0,5, 1, 2 of 3) CDR Domeinen: 1. Geheugen (Memory) 2. Oriëntatie (Orientation) 3. Beoordeling en probleemoplossing (Judgement & Problem Solving) 4. Activiteiten buiten huis (Community affairs) 5. Huishouden & hobby s (Home & Hobbies) 6. Persoonlijke verzorging (Personal Care) GLOBALE CDR-SCORE

3. Heteroanamnese Gestructureerd interview met naaste De patiënt is hier niet bij! Alle 6 domeinen worden uitgevraagd Geheugen wordt getest aan de hand van twee recente gebeurtenissen die de naaste vertelt De heteroanamnese altijd vóór de anamnese

4. Anamnese Gestructureerd interview met de patiënt Getest worden de domeinen: Geheugen Oriëntatie Probleemoplossing

5. CDR-training Films bekijken van CDR-afnames (Engels) Alle domeinen ondertussen scoren Eerste keren samen met iemand afnemen Globale CDR-scores controleren op website: http://www.biostat.wustl.edu/~adrc/cdrpgm/i ndex.html

Conclusies CDR-score is cruciaal voor autorijden CDR-training is nodig voor behandelaars

Informatie Artikel: Morris, J.C. (1993). The clinical dementia rating (CDR): Current version and scoring rules. Neurology, 43(11), 2412-2414 Info over CDR via Washington University: http://alzheimer.wustl.edu/cdr/downloadselectionpa ge.htm Info over rijgeschiktheidsonderzoek bij dementie: www.oudereverkeersdeelnemers.nl

Fijanne Strijkert & Anja Dieterman

Waarom deze testbatterij? Meer uniformiteit Gelijke normen Practise-based

De basistestbatterij Intellectuele functies Nederlandse Leestest voor Volwassenen Geheugen Cognitieve Screening 15 Woordentest CST-20 Verhaaltjes Rivermead Behavioral Memory Test Aandacht en tempo Expanded Mental Control Test Indicatie ernst/progressie dementie Trailmaking Clinical Test A Dementia Rating Taal Visuele perceptie en visuoconstructieve functies Praxis Executieve functies Boston Benoem Taak kort IQ-Code Categoriefluency & Letterfluency Kloktekening Apraxietaak van V. Heugten Frontal assessment battery Trailmaking Test B Stemming en gedrag Geriatric Depression Scal 5/15 IQ-Code

Waarom de CST-20? MMSE MMSE-2 MOCA

15-woordentest Nederlandse Leestest voor Volwassenen Fluency Kloktekenen Apraxietaak van Van Heugten GDS 5/15

Location Learning Test

Behavioral Assessment of the Dysexecutive Syndrome (BADS)

VPOR: Visuele Perceptie van Object en Ruimte

FEEST: Facial Expressions of Emotions Stimuli and Tests Ekman 60 Faces Test

Discussie groepen Groen: Fijanne zaal 002 Blauw: Anja zaal 002 Oranje: Louwke zaal 002 Geel: Henk kelder -42 B Lichtblauw: Marlies kelder -42 B Zalmroze: Marian kelder -42 B Rood: Wiebo kelder -42 B

- Tijdsduur aan de lange kant. - CDR training aanbieden/ontwikkelen - CDR: indicatie rondom MCI? (0.5) - CST: volledige afname (unaniem), hoe te formuleren? - CAMCOG - NLV: niet herhalen. Toch uitgebreid intelligentieonderzoek? Of opleidingsniveau voldoende? Dialect in Noord Nederland.

- GIT II / GIT I: Flynn. - MADRS: semi-gestructureerd interview - Visueel geheugen in de basis? - VAT in de basis (AD) - EMCT - CR?

- Ruwe scores meesturen bij NPO (tabel) - NPO op indicatie? - Transformatietabel: handboek Bouma - NORMEN VERZAMELEN!