RAADSVOORSTEL ter besluitvorming in de raad Datum Forum vergadering Datum Raadsvergadering : 12 juni 2012 : 25 juni 2012 Documentnr. Zaaknummer : 807 : Portefeuillehouder Verantwoordelijk MT-lid : J.L.M. Vlaar : E.M. de Rijke Onderwerp: extra ombuigingen hulp bij het huishouden als gevolg van ontoereikende bezuinigingen op de Wmo voorziening hulp bij het huishouden Voorstel 1 De SWOM inzetten voor indicatie en levering van nieuwe enkelvoudige aanvragen hulp bij het huishouden en bij herindicaties; 2 Inzetten van de witte werkster via de landelijk werkende organisatie Hulp in Huis (optie3), 3. Instemmen met het uitbesteden van de back office aan een externe partij 4. 50% van de besparing, bereikt door toepassing van de regeling (onder optie 3) inzetten voor: a. een zorgvuldige uitvoering van de regeling door de SWOM; b. voor de inschakeling van een nog te selecteren externe back office 5. Het inzetten van de witte werkster te beschouwen als een pilot-project met als startdatum 1 augustus 2012 en einddatum 1 augustus 2013 met evaluatie in het 2 e kwartaal van 2013.; Samenvatting In uw vergadering van 5 september jl. is budget vrijgemaakt voor het uitvoeren van een grootschalige herindicatie op de voorziening hulp bij het huishouden. De herindicatie is afgerond en heeft een geraamde besparing op jaarbasis opgeleverd van 143.853,--. U bent hiervan op de hoogte gebracht. In de productenraming 2012 2015 is een taakstellende bezuiniging opgenomen van 200.000,--. Met u is afgesproken dat aanvullende ombuigingsmaatregelen aan u worden voorgelegd indien de beoogde bezuiniging niet wordt gerealiseerd. In dit voorstel wordt een aantal bezuinigingsopties aan u voorgelegd om te bereiken dat de taakstellende bezuiniging van 200.000,-- wordt gerealiseerd. Aanleiding In uw vergadering van 5 september jl. is budget vrijgemaakt voor het uitvoeren van een grootschalige herindicatie op de voorziening hulp bij het huishouden.. De herindicatie is afgerond en heeft een geraamde besparing opgeleverd van 143.853,--. In de productenraming 2012 2015 is een taakstellende bezuiniging opgenomen van 200.000,--. Met u is afgesproken dat aanvullend ombuigingsmaatregelen aan u worden voorgelegd indien de beoogde bezuiniging niet wordt gerealiseerd. Uitgangspunt van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is dat gemeenten verplicht zijn inwoners van de gemeente te compenseren voor de beperkingen. Maatwerk is daarbij noodzakelijk. De nieuwe ombuigingsmaatregelen zullen daaraan moeten voldoen. Hieronder wordt ter besluitvorming een aantal bezuinigingsmogelijkheden aan u voorgelegd. Als gevolg van zeer recente jurisprudentie zijn bezuinigingsopties die te maken hebben met generieke kortingen niet meer mogelijk. Hieronder leggen wij een aantal andere opties aan u voor inclusief bijbehorende afweging. 1/6
Optie 1. Afwachten wat de resultaten zijn van de inmiddels doorgevoerde bezuinigingen op de gehele Wmo In het Besluit wet maatschappelijke ondersteuning 2012 is het mogelijk gemaakt hulp bij het huishouden 0 (zogenaamde platte schoonmaak) als persoonsgebondenbudget (PGB) te verlenen. Per uur bedraagt het PGB 13,50. Het staat klanten vervolgens vrij deze uitkering in te zetten voor schoonmaakwerk door personen die niet in dienst zijn van een thuiszorginstelling. Dit leidt tot een besparing omdat het uurtarief voor hulp bij het huishouden tot 1 januari 2013 nu nog 23,15 bedraagt. In bijlage 1 bij dit voorstel treft u de verschillende vormen van hulp bij het huishouden aan zoals deze nu zijn opgenomen in het besluit maatschappelijke ondersteuning. Optie 2. Resultaten aanbestedingen afwachten. Het huidige regionale contract met zorgaanbieders loopt per 1 januari 2013 af. Op dit moment bedragen de kosten van een uur hulp bij het huishouden, voor welke categorie dan ook, 23,15. Inmiddels wordt weer geïndiceerd volgende categorieën HH0, HH1 en HH2. Inkoop vindt echter plaats naar rato van de kosten van de HH2. Na 1 januari 2013 zal dit veranderen. De verhouding HH2 : HH1 bedroeg voordat er sprake was van grootschalige herindicaties 80:20. Inmiddels is dit al veranderd in 50 : 50. De verwachting is dat dit richting de 30 : 70 verder zal gaan veranderen. Dit levert op termijn een besparing op. Doorvoeren is pas mogelijk met ingang van 2013 nadat de resultaten van de aanbesteding bekend zijn. Optie 3. PGB regelen via PGB makelaar met inschakeling van de witte werkster. Extra bezuinigingen op het Wmo budget zijn mogelijk door het voorliggend maken van de hulp bij het huishouden 0, de zogenaamde platte schoonmaak. Via een landelijke organisatie vindt koppeling plaats tussen zorgvrager en zorgverlener. De gemeente verleent een PGB en de zorgbemiddelaar organiseert een klikgesprek tussen cliënt en hulpvrager. De zorgmakelaar draagt zorg voor de match. Werkzaamheden worden vervolgens uitgevoerd conform de witte werkster regeling. Omdat als randvoorwaarde geldt dat de klant de keus moet hebben tussen het leveren van zorg in natura (zin) of het verlenen van een persoonsgebonden budget (pgb) zal voor deze optie toch enige overredingskracht van de Wmo consulent noodzakelijk zijn. De kosten van deze PGB optie zijn aanzienlijk lager dan de hulp bij het huishouden in natura. Daarbij komt dat wij deze regeling willen laten uitvoeren door de SWOM. Indicatiestelling is bij deze instelling in goede handen. Vrijwilligers van de SWOM kunnen desgevraagd cliënten helpen in de contacten met de zorgbemiddelaar. Dit zal weer leiden tot een verlaging van de uitvoeringskosten van Woerden. Advies college Wij hebben u toegezegd aanvullende ombuigingsvoorstellen aan u voor te leggen. Afwachten wat de bezuinigingen genoemd onder de opties 1 en 2 opleveren vinden wij niet voldoende. Ook de geraamde bezuiniging van 143.853,-- is niet gegarandeerd. Wij kiezen voor de invoering van optie 3 (witte werkster) zonder dat dit leidt tot een verschraling van het voorzieningenniveau voor onze inwoners/hulpvragers. Beoogd resultaat 1. De uitgaven op de hulp bij het huishouden komen in overeenstemming met de productenraming 2012 2015. 2. Hulpvragers blijven gecompenseerd voor hun beperkingen. Argumenten 1.en 2. Invoeren van een pilot-project Hulp in Huis per 1 augustus 2012 (optie 3) geeft de gelegenheid om ervaring op te doen met deze nieuwe werkwijze en leidt tot besparingen zonder dat er sprake is van vermindering van de dienstverlening voor de klant. Hoewel alle partijen hun uiterste best zullen doen om de match klantvriendelijk en efficiënt te laten plaatsvinden, vinden wij dat er sprake moet zijn van een pilot om ervaringen op te doen. De Wmo consulent moet gemotiveerd worden om, rekening houdend met de principes van hardheid en alleen ingeval er sprake is van enkelvoudige hulp bij het huishouden, een indicatie te verstrekken door middel van een PGB tot een 2/6
maximum van het bedrag per uur dat de organisatie Hulp-in-huis bij de gemeente c.q. de klant in rekening brengt. Wij zullen medewerkers van de SWOM vragen cliënten in voorkomende gevallen terzijde te staan. Maatwerk blijft te allen tijde bepalend. Voorop blijft staan dat de individuele klant in zijn of haar beperkingen wordt gecompenseerd. De klant houdt de beschikking over het aantal geïndiceerde uren hulp bij het huishouden maar de kosten voor de gemeente kunnen als gevolg van toepassing van een gunstige fiscale regeling (de witte werkster) naar beneden. Daarbij merken wij tevens op dat invoering van dit voorstel er toe leidt dat de SWOM in staat wordt gesteld de pilot Kanteling te kunnen blijven uitvoeren zonder dat dit ten koste gaat van de uren die de ouderenadviseur beschikbaar heeft. 3. De instandhouding van een administratieve back office is geen kerntaak van de SWOM De kracht van de SWOM is gelegen in de inbedding van de organisatie in de lokale samenleving. Daarbij beschikt de SWOM over een groot aantal vrijwilligers die op allerlei terreinen werkzaamheden verrichten. De lokale sociale kaart is daarbij genoegzaam bekend bij medewerkers van de SWOM. Samen met de SWOM zijn wij tot de conclusie gekomen dat het wenselijk is de back office uit te besteden aan een nader te selecteren kantoor. Dit is geen kerntaak van onze welzijnsinstelling. Omdat de gemeente Woerden heeft aangegeven de nieuwe Wmo taken niet voor onze gemeente te willen uitvoeren kan deze zelfde backoffice ook hiervoor ingeschakeld kan worden. Financiën Hoewel lastig in te schatten is de verwachting dat de kosten van de hulp bij het huishouden in combinatie met de overige maatregelen die al genomen zijn zullen dalen naar het gewenste niveau. Of dit al bereikt wordt in 2012 is de vraag. De kosten van uitbesteden van de financiële administratie van de SWOM zijn nog niet bekend. Om toch budget te genereren voor een zorgvuldige uitvoering van de regeling door de SWOM en om het mogelijk te maken een externe back office in te huren stellen wij u voor 50% van de bereikte besparing te reserveren voor de uitvoering van dit voorstel en 50% als bezuiniging in te boeken. Voordeel ontstaat als volgt: Huidige uurprijs hulp bij het huishouden 23,15,-- Kosten per uur PGB ( witte werkster) 13,50,-- (*) Voordeel per uur 9,65 (*) Onlangs is er door de Centrale raad van beroep uitspraak gedaan over de minimale basistarieven die van toepassing zijn op de hulp bij het huishouden. Voor zorg in natura wordt een minimaal basistarief van 14,25 als uitgangspunt gehanteerd. De constructie van de witte werkster gaat uit van een PGB constructie. Nadere bestudering van de uitspraak moet nog plaatsvinden. Communicatie Dit voorstel is besproken met de Stichting Welzijnsondersteuning Montfoort/Linschoten en de leden van de Wmo raad. Beide organisaties stemmen in met het voorstel. De motie inzake draagkrachtprincipe raadsvergadering 5 september 2011. De motie droeg het college op het draagkrachtprincipe in de Wmo verder te concretiseren. Uitvoering geven aan de motie is voor wat betreft het stellen van een algemene generieke inkomensgrens niet mogelijk. Dit is onlangs door jurisprudentie bevestigd. Op het verstrekken van Wmo-voorzieningen is het draagkrachtprincipe al van toepassing. De rijksoverheid bepaalt de maximale hoogte daarvan. Vanaf het begin van de invoering van de Wmo hanteren de samenwerkende gemeenten Woerden, Oudewater en Montfoort voor wat betreft de voorziening hulp bij het huishouden de maximale toegestane eigen bijdrage. 3/6
Burgemeester en wethouders, de heer F.J. Henseler gemeentesecretaris de heer E.L. Jansen BA burgemeester 4/6
In de openbare vergadering van 25 juni 2012 heeft de gemeenteraad besloten: 1. De SWOM inzetten voor indicatie en levering van nieuwe enkelvoudige aanvragen hulp bij het huishouden en bij herindicaties; 2. Inzetten van de witte werkster via de landelijk werkende organisatie Hulp in Huis (optie3), 3. Instemmen met het uitbesteden van de back office aan een externe partij 4. 50% van de besparing, bereikt door toepassing van de regeling (onder optie 3) inzetten voor: a. een zorgvuldige uitvoering van de regeling door de SWOM; b. voor de inschakeling van een nog te selecteren externe back office. 5. Het inzetten van de witte werkster te beschouwen als een pilot-project met als startdatum 1 augustus 2012 en einddatum 1 augustus 2013 met evaluatie in het 2e kwartaal van 2013 De wnd. griffier, De voorzitter, mevrouw mr. J.A.M. Dekker MA de heer E.L. Jansen BA 5/6
Bijlage 1 De verschillende vormen van hulp bij het huishouden zoals opgenomen in het gemeentelijk besluit maatschappelijke ondersteuning 2012. Hulp bij het huishouden 0 (HHO) Onder HH0 wordt verstaan op de woning en de cliënt gerichte huishoudelijke werkzaamheden, bijvoorbeeld licht huishoudelijk werk zoals kamers opruimen en planten verzorgen en zwaar huishoudelijk werk zoals stofzuigen en reinigen van toilet en badkamer. Deze activiteiten worden samengevat als schoonmaken. De werkzaamheden worden uitgevoerd door een niet daartoe opgeleid persoon die niet werkzaam is voor een instelling. Hulp bij het huishouden 1 (HH1) Onder HH1 wordt verstaan op de woning en de cliënt gerichte huishoudelijke werkzaamheden, bijvoorbeeld licht huishoudelijk werk zoals kamers opruimen en planten verzorgen en zwaar huishoudelijk werk zoals stofzuigen en reinigen van toilet en badkamer. Deze activiteiten worden samengevat als schoonmaken. Dit wordt indien nodig aangevuld met werkzaamheden die zich meer richten op de persoonlijke verzorging van de cliënt, zoals: boodschappen doen voor het dagelijks leven, broodmaaltijd bereiden, warme maaltijd bereiden, kleding en linnengoed wassen en strijken, huishoudelijke spullen in orde houden, signaleren van relevante veranderingen in de situatie van de cliënt. De werkzaamheden worden uitgevoerd door een daartoe opgeleid persoon die werkzaam is voor een instelling of organisatie. De activiteiten schoonmaken en signaleren dienen bij elke cliënt te worden ingezet. Hulp bij het huishouden 2 (HH2) 1 Onder HH2 wordt verstaan: categorie HH1 aangevuld met advies, instructie en voorlichting over huishoudelijk werk, organisatie van het huishouden in verband met chronische ziekte of beperkingen, (eventueel) het verzorgen en opvangen van jonge kinderen in verband met uitval van de primaire verzorger(s) en afwezigheid van informele hulp, (eventueel) aangevuld met regievoering bij hulp bij ontregeld huishouden. De activiteiten schoonmaken en signaleren dienen bij elke cliënt te worden ingezet. De indicatie bepaalt verder welke andere activiteiten uit bovenstaand overzicht bij de cliënt ingezet dienen te worden. 6/6