Beweging en Training bij Kanker. Laurien Buffart

Vergelijkbare documenten
Kennishiaten en onderzoek Oncologische revalidatie in Nederland: een overzicht. Dr. Miranda J. Velthuis Adviseur Integraal Kankercentrum Nederland

Beweging en training tijdens en na de behandeling van kanker

(Voeding) en Bewegen. Martijn Stuiver Fysiotherapeut Klinisch epidemioloog

Fysieke training tijdens de behandeling. Janine Hidding Oedeemfysiotherapeut Kerndocent Modulaire Opleiding Oncologie Fysiotherapie AVANS+

CoRPS. 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies

PROFILES infrastructuur voor (online) data verzameling. Lonneke van de Poll-Franse

Mindfulness : wat hebben patiënten met kanker eraan?

Stepped care, zelfmanagement en e-health bij het herstel na kanker: van hype naar trend

RCVRY RUN. Miranda Boonstra RCVRY RUN

KANKER GERELATEERDE VERMOEIDHEID WAT TE DOEN? CARLA AGASI-IDENBURG, MSC,PT

Exercise training in cancer survivors

De MEERWAARDE van de SPORT arts

C.S. Kampshoff, L.M. Buffart, G. Schep, M.R. Nijziel, W. van Mechelen, J. Brug en M.J.M. Chinapaw

IN BALANS BLIJVEN ALS ONCOLOGIE PATIENT - Plaats van yoga -

Leven met kanker. Prof dr Irma Verdonck-de Leeuw. VUmc Keel-, Neus- en Oorheelkunde / hoofd-halschirurgie. VU Klinische Psychologie

Oncologische revalidatie Van richtlijn naar praktijk. Emmy Hoefman, Revant revalidatiecentrum Breda

BVO Darmkankerscreening in de spreekkamer van de huisarts Nazorg darmkanker in de huisartsenpraktijk. Dokter de kanker is nu weg wat nu verder?

Chronische vermoeidheid en werkhervatting bij oncologische aandoeningen

Nieuwsbrief A CaRe najaar 2010

Studies bij ouderen. Overwegingen, eindpunten en een praktijkvoorbeeld uit de regio

Lichamelijke activiteit en training tijdens en na de behandeling

'Bewegen, juist ook bij kanker!

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid

Oncologische zorg bij ouderen

Fysiotherapie bij osteoporose Digna de Kam Fysiotherapeut/ Bewegingswetenschapper

BREATH Online zelfhulpprogramma voor vrouwen met borstkanker

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc.

En dan.? De rol van de huisarts. Marjolein Berger, afdeling huisartsgeneeskunde UMCG

Nieuwsbrief A CaRe, September 2011

Adjuvante systeemtherapie Patiënte: DM type 2

Disclosure Het belang van lichamelijke activiteit en sedentair gedrag voor de kwaliteit van leven van patiënten met dikkedarmkanker

Samenvatting 127 SAMENVATTING

Programma. Kwetsbaarheid Fried (geriatrie)fysiotherapie. Geriatriefysiotherapie. Diagnosticeren van en interveniëren bij sarcopenie

Prehabilitatie en postoperatieve training CRC Netwerk bijeenkomst 5 maart

Disclosure belangen spreker. Potentiële belangenverstrengeling: Geen

Wat is fitheid? Hoe kun je fitheid verbeteren? Belang van fysieke capaciteit. Inhoud. Effecten van training. Effecten van training

Nederlandse samenvatting

Oefenprogramma s en kanker

Circuittraining Een nieuwe groepstraining met een functioneel karakter

Is cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie?


PROs in de praktijk 1: Wat doen we ermee?

Blijf bewegen tijdens kanker

Ouderen en kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving. Maryska Janssen-Heijnen Valery Lemmens

Bewegen tijdens chemotherapie. instructieboekje beweegprogramma Onco-Move

hoofdstuk 4 & 7 hoofdstuk 3 & 6 hoofdstuk 2 hoofdstuk 5 Hoofdstuk 2 tot en met 5 hoofdstuk 6 en 7 hoofdstuk 2 hoofdstuk 3 hoofdstuk

Cancer rehabilitation Weert, Ellen van

(Medisch specialistische) oncologische revalidatie

Diabetes en kanker, een duet met valse noten. Prof. dr. Harm Haak, Máxima Medisch Centrum MUMC+ Landelijk Diabetes Congres 2016

Mindfulness binnen de (psycho) oncologie. Else Bisseling, 16 mei 2014

Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten

Preventie en behandeling van psychische klachten bij ouderen door meer bewegen. Dr. Ingrid Hendriksen

Medisch specialistische Oncologische Revalidatie Wie, wat, waar en hoe?

Casus mevrouw Driebergen. 52 jaar, status na icva mei Thuiswonend. Goede cognitie. Lopen: FAC 4. Couch potato: overdag veelal inactief

VO2max. Aerobe Capaciteit Cerebrale Parese. Aerobe capaciteit bij kinderen met CP FITNESS

Effectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek

nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting

SaMenvatting (SUMMARy IN DUTCH)

Is het concept Better in Better out effectief bij patiënten die in verband met slokdarm kanker een operatie ondergaan?

Mindfulness op individuele basis: wat kan een patiënt met een chronische aandoening daarmee?

Oefentherapie op maat bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit

Big trouble? Het Big 5 palet. Het Big 5 palet. Gevolgen overgewicht breder dan Big 5. Overgewicht. Relatie tussen overgewicht, diabetes, kanker

Wetenschap en praktijk verbinden. Marcel Schmitz. Inspanningsfysioloog / Bewegingswetenschapper (M.Sc.) : IC-verpleegkundige Roermond

Kanker Nazorg Wijzer Effecten van een ehealth interventie op psychosociaal welbevinden en leefstijl van voormalige kankerpatiënten

Prevention of cognitive decline

Please evaluate the session & the day at

Nieuwsbrief A CaRe Najaar 2012

Gynaecologisch-oncologische Studies. Gynaecongres 11 november Focus Radiotherapie. R.A. Nout Radiotherapeut-Oncoloog Namens LPRGT

MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE

De COBRA-studie: Veranderingen in lichaamssamenstelling tijdens chemotherapie voor vrouwen met borstkanker.

Prognose van werkhervatting en functioneren bij kankerpatiënten. Een praktische tool voor het voorspellen van werkvermogen van kankerpatiënten

Slokdarmresectie - Fit aan de Start. Feike Kingma Arts-onderzoeker Chirurgie, UMC Utrecht

Nationaal AYA Jong & Kanker Platform

Comorbiditeit en oncologische zorg voor ouderen

Pomme E.A. van Maarschalkerweerd, MSc 1, Michael Schaapveld, PhD 1, Neil K. Aaronson, PhD 1 Saskia F.A. Duijts, PhD 1,2

Bevorderen van terugkeer naar werk van kankerpatiënten Gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek

Muziektherapie in de oncologie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Wat is moe? Onderzoek en behandeling voor vermoeidheid na kanker. Primaire uitkomstmaten: Vermoeidheid

LEVEN MET PIJN Een gerandomiseerde studie naar een online ACT-behandeling bij chronische pijn

DUOS & Testiskanker. Jourik Gietema Sjoukje Lubberts Medische Oncologie Universitair Medisch Centrum Groningen

Pegfilgrastim. Het afbeeldingonderdeel met relatie-id rid12

SCHEMA I: OVERZICHT ONCOLOGISCHE REVALIDATIE

WAAROM ERGOTHERAPIE ONDERSCHEIDEND IS BINNEN DE ONCOLOGISCHE REVALIDATIE

(Neo)adjuvante chemotherapie bij het rectumcarcinoom. Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam

TRANSPLANTOUX Getransplanteerden en de magie van de Mont Ventoux

De oudere patiënt met kanker. Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016

Ouderen met kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving. Maryska Janssen-Heijnen

19/10/2017 CONFLICT OF INTEREST INHOUD

Kanker en Sport. To Exercise or NOT? Prashant Komdeur, sportarts SMC Papendal, locatie Sint Maartenskliniek Nijmegen SMC Papendal, Arnhem

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid

voeding en kanker van preventie naar overleving Prof. Ellen Kampman Wageningen Universiteit, UMC st Radboud Nijmegen

Gebruik van prognostische en predictieve factoren bij de behandeling van het colorectaal carcinoom GIOCA congres 2017

Kwaliteit van leven na de diagnose oesofagus(/maag) carcinoom

Ergotherapeutische Energiemanagement interventies en de effecten op vermoeidheid

BEWEGEN BIJ KANKER VOOR PATIËNTEN DIE BEHANDELD WORDEN MET CHEMOTHERAPIE

Nederlandse samenvatting

PSYCHOLOGIE VAN DE ONCO-GENETICA. Stand van zaken & toekomstvisie tot aan Eveline M A Bleiker

Effect van multidisciplinaire graded exposure bij Complex Regionaal Pijn Syndroom-Type I. Marlies den Hollander

Transcriptie:

Beweging en Training bij Kanker Laurien Buffart

Bewegen en Trainen Wandelen Krachttraining Duurtraining Combinatie

Bewegen en Trainen bij Kanker Courneya & Friedenreich 2007

Effect training in meta-analyses Uitkomstmaat Auteur Effect size Kwaliteit van Leven Duijts 2011 0.30* Speck 2010-0.54* Vermoeidheid Duijts 2011-0.32* Velthuis 2010-0.10 / -0.30* Cramp 2008-0.23* Angst Duijts 2011-1.13 Speck 2010-0.43* Depressie Craft 2011-0.22* Duijts 2011-0.26* Speck 2010-0.30

Training bij Kankerpatiënten Training is veilig Na behandeling Tijdens behandeling Bij solide tumoren en hematologische kankers Matige methodologische kwaliteit RCT s met kleine patiënten aantallen Korte follow-up Korte trainingsduur (< 12 wk) Lijkt effectief maar matige effect sizes Effect klein Niet bij iedereen effectief

Kennishiaten uit Richtlijn Er is nog onvoldoende kennis over de effectiviteit en doelmatigheid van verschillende vormen van oncologische revalidatie. Er is nog onvoldoende kennis over determinanten die de keuze voor bepaalde oncologische revalidatieprogramma's bepalen.

Hoe actief zijn kankerpatiënten? Cross-sectioneel onderzoek ism IKZ-UvT PROFILES data Patiënten met colorectaal kanker 66% colon, 34% rectum n= 1371 69.5 (9.7) jaar 56% man 3.9 (2.5) jaar na diagnose Vragenlijst Buffart et al. Submitted

Uren/week Matig-Zwaar Lichamelijke Activiteit 25 20 15 10 5 0 CRC B M 65+ V 65+ Borst: Voskuil et al. 2010 65+: CBS-POLS

Relaties met Lichamelijke Activiteit Demografische factoren Relatie Klinische factoren Relatie Oudere Leeftijd Overleving NS Man Stadium NS Partner NS Chemotherapie Hoge opleiding NS Radiotherapie* Roker Comorbiditeit Hogere BMI * Grote overlap met diagnose

Studies naar effectiviteit van Training Herstel & Balans Laag-matig intensief in NL Onderzoek Maxima Medisch Centrum Hoog intensief PACT Tijdens chemotherapie (Miranda Velthuis) A-CaRe Tijdens en na chemotherapie

PiekVO2 (ml/kg/min) Knie extensie kracht (N) Resultaten Herstel en Balans 28 320 27 300 26 280 25 260 24 240 PT 23 220 PT+CBT 22 200 21 180 20 pre post 160 pre post May et al. Acta Oncol 2008

Resultaten Herstel en Balans May et al. Support Care Cancer 2009

Hoog intensieve training = = = = De Backer et al. Br J Cancer 2008

A-CaRe Klinisch Onderzoek (EMGO+ Instituut) 4 gerandomiseerde klinische trials A-CaRe 2 Move (NKI) Implementatieonderzoek

Klinisch Onderzoek 1. REACT 2. PACES 3. EXIST 4. QLIM Training na Training tijdens Training na Training bij chemotherapie chemotherapie SCT kinderkanker

Hypothetisch Model A-CaRe Patient and environmental characteristics Cancer/ treatment Physical activity/ exercise Physical fitness Fatigue HRQoL

Hypothese

Step 1. Total Association n= 119 na chemo PeakPO (W) c = 0.16* (0.02; 0.30) QoL 22.0 W 11.5 pt * p< 0.05

Step 2. Action Theory Test a= -0.07* (-0.11; -0.04) Fatigue PeakPO (W) QoL * p< 0.05 Buffart et al. Submitted

Step 3. Conceptual Theory Fatigue b= -1.90* (-2.58; -1.22) PeakPO (W) QoL * p< 0.05 Buffart et al. Submitted

Mediated Effect a b= 0.13 (0.06; 0.24)* 82% gemedieerd Fatigue a= -0.07 * b= -1.90* PeakPO (W) c = 0.03 (-0.11; 0.16) QoL * p< 0.05 Buffart et al. Submitted

Conclusies Na training: Toename fitheid Afname vermoeidheid Toename KvL Toename in fitheid is gerelateerd aan: Afname vermoeidheid Toename KvL Vermoeidheid is mediator in relatie fitheid- KvL Grote RCTs nodig

A-CaRe Klinisch Onderzoek 1. REACT 2. PACES 3. EXIST 4. QLIM n= 400 Na chemo (borst, colon, ovarium, lymf) n= 360 Tijdens chemo (borst, colon) n= 120 Na SCT (MM, (N)HL) n= 100 Kinderen >8jr 3 armen: 1.HI kracht & duur training 2.LMI kracht & duur training 3.Wachtlijst 3 armen: 1.HI kracht & duur training 2.LMI Meer bewegen 3.Standaard zorg 2 armen: 1.HI kracht & duurtraining 2.Standaard zorg 2 armen: 1.Training & psychosociaal 2.Standaard zorg

A-CaRe Klinisch Onderzoek 1. REACT 2. PACES 3. EXIST 4. QLIM OiO: Caroline Kampshoff OiO: Hanna van Waart OiO: Saskia Persoon OiO: Katja Braam Alice van Dijk-Lokkart

Primaire uitkomstmaten Cardiorespiratoire fitheid VO 2 max + Wmax Spierkracht Bovenste extremiteit Knijpkracht (JAMAR) Onderste extremiteit 30s chair stand test (+ sprongkracht) Vermoeidheid MFI-20 Fatigue Quality List

Secundaire uitkomstmaten Lichaamssamenstelling BMI, huidplooien, buik+heupomvang DEXA Kwaliteit van leven EORTC QLQ-C30 Lichamelijke activiteit PASE accelerometer Angst + depressie HADS Werkhervatting Kosteneffectiviteit en utiliteit Kostendagboeken + EQ5D

Training Kracht Intensiteit o.b.v. 1 RM 6 oefeningen 2 x 10 herhalingen Uithoudingsvermogen Intensiteit o.b.v steep ramp test en % HRR Deel 1: 2 x 8 min interval (30 65/45% MSEC) Deel 2 (vanaf wk 5): 3 x 5 min op 80-90/40-50% HRR

Welke interventie? Predicting OptimaL cancer RehabIlitation and Supportive care (POLARIS) Start 1 januari 2012 FITT? Frequentie Intensiteit (laag, matig, hoog) Type (kracht vs duur vs high impact) Tijd (tijdens vs na behandeling)

Richting Interventies op Maat 1. Internationale database voor meta-analyse. 2. Welke interventie werkt voor wie, onder welke omstandigheden (moderatoren) en via welke mechanismen (mediatoren)? 3. Klinische beslisregel voor evidence-based decision making.

1. Database Consortium UMCG AMC VUmc Edmonton Québec New Haven New York Tampa Gent Oslo Kopenhagen Heidelberg NKI/AvL UMCU/IKN LWU UvT/IKZ UMCN Perth

2. Moderatoren en Mediatoren Moderator Sociaaldemografisch Klinisch Persoonlijk Omstandigheden Mediator Vermoeidheid Fysiek functioneren /fitheid Psychosociaal functioneren Interventie QoL Moderator Sociaaldemografisch Klinisch Persoonlijk Omstandigheden

3. Klinische Beslisregel Welk revalidatie/nazorg programma werkt het best? Patient Leeftijd < 50 jaar Leeftijd 50 jaar Diagnose A Diagnose B Diagnose A Diagnose B Moe Niet moe Moe Niet moe Moe Niet moe Moe Niet moe A B of D C D A of C D of E F E

Immuunsysteem Systematisch literatuur onderzoek Effect van inspanning op immuunsysteem bij kanker 18 Studies Volwassenen: 12 hoge kwaliteit (PEDro scale) 6 lage kwaliteit 10 RCT Resultaten Toename Natural Killer Cytotoxic Activity Indicaties toename leukocyten, lymfocyten, granulocyten Meer onderzoek nodig Kruijsen-Jaarsma et al. Submitted

Met dank aan: Stichting Alpe d HuZes KWF Kankerbestrijding L.buffart@vumc.nl

Effect training op overleven Borstkanker Holmes et al. JAMA 2005 3-5u/wk wandelen gem snelheid recidief 26-40% lager Darmkanker Meyerhardt et al. J Clin Oncol 2006 > 18 METu/wk (6u wandelen op gem snelheid) overleving 47% hoger. Prostaatkanker Kenfield et al. J Clin Oncol 2011 > 3u/wk HI activiteit 61% lager risico op overlijden Kruijsen-Jaarsma et al. Submitted