Raadsvergadering d.d. 25 mei 2010 Nr. : GEMEENTE LOPIK Aan de raad van de gemeente Lopik. Onderwerp: Knelpunten voetbalverenigingen, S.V. Lopik, V.V. Benschop, S.P.V. '81 en V.V. Cabauw Behandelend ambtenaar: A.J. van Breukelen Voorstel: 1. De achterstand in de onderhoudssituatie en de daarmee verband houdende knelpunten van de voetbalverenigingen rechtzetten door middel van een eenmalige dotatie ter grootte van 456.000,-- vanuit de algemene reserve en 94.000,-- vanuit de voorziening onderhoud sportvelden ; 2. Natuurgras als uitgangspunt nemen en de meerkosten voor aanleg en onderhoud van kunstgras voor rekening van de betreffende vereniging laten. Inleiding: In de raadsvergadering van 16 februari jl. is een voorstel aan de orde geweest met betrekking tot uitbreiding en renovatie van het complex van S.V. Lopik. De gemeenteraad heeft niet ingestemd met het voorstel en een amendement aangenomen. Kern van het amendement is de opdracht om de knelpunten bij alle verenigingen in beeld te brengen en om een nieuw voorstel te maken hoe deze knelpunten eventueel zijn op te lossen en hierbij ook nadrukkelijk te kijken naar de hoogte van de gemeentelijke bijdrage en de bijdrage van de afzonderlijke verenigingen. -Analyse knelpunten De afgelopen tijd is benut om met de veldencommissie de knelpunten in beeld te brengen en na te denken over mogelijke oplossingen. Er zijn een aantal bijeenkomsten geweest met de veldencommissie. In de veldencommissie zijn alle vier de verenigingen vertegenwoordigd. -Uitgangspunt Als basis is eerst vastgesteld wat de behoefte is van iedere afzonderlijke vereniging aan wedstrijdcapaciteit en trainingscapaciteit. In eerste instantie is gerekend met de behoefte in uren. Als basis zijn de aantallen elftallen gebruikt die dit seizoen ingeschreven staan bij de KNVB. Om de cijfers vergelijkbaar te houden zijn eventuele instroomgroepen e.d. niet meegnomen in de berekeningen. De uitkomst was dat iedere vereniging een tekort heeft aan capaciteit, de één meer dan de ander maar overal is sprake van krapte. Voor een juiste en onafhankelijke berekening zijn als maatstaf de normen van de NOC*NSF gebruikt. Bij deze manier van berekenen worden alle teams omgerekend naar normelftallen. Vervolgens wordt het totaal gedeeld door de norm van 5,5. Dit is volgens het NOC*NSF het aantal normelftallen waarvoor één veld nodig is. Voor trainingsvelden is de norm 14. De uitkomst ziet u hieronder in de tabel. Wedstrijdvelden SV Lopik VV Benschop SPV 81 VV Cabauw Aantal normelftallen 13,95 12,85* 8,90 12,75 Benodigde velden 2,54 2,34* 1,62 2,32 Beschikbare velden 2 2* 1 2
Tekort/over -0,54-0,34* -0,62 0,32 Trainingsvelden Aantal normelftallen 13,55 15,2 9,3 13,4 Benodigde velden 0,97 1,09 0,66 0,96 Beschikbare velden 1,5 1 0,75 0,5 Tekort/over 0,53-0,09 0,09-0,46 * Doordat VV Benschop de beschikking heeft over een pupillen kunstgrasveld is in de behoefteberekening geen rekening gehouden met de F en E pupillen. De normen van het NOC*NSF zijn gebaseerd op aantallen uren die per jaar op een wedstrijd respectievelijk trainingsveld gespeeld kunnen worden. Omdat niet alle velden in Lopik dat aantal uren halen is een analyse gemaakt per vereniging. De voorzitters en vertegenwoordigers van de betreffende voetbalverenigingen hebben hun input gegeven en zijn volledig betrokken geweest bij het samenstellen van onderstaande analyse. Hierbij is tevens gekeken naar behoefte en de staat van onderhoud van de velden. AB SV Lopik VV Benschop SPV 81 Onvoldoende Voldoende Op het hoofdveld na zijn alle velden in slechte tot zeer slechte staat. Door het tekort aan een volwaardig wedstrijdveld en de slechte staat van de velden wordt de bespelingsnorm niet gehaald. Capaciteit van aantal wedstrijdvelden is onvoldoende Op het hoofdveld na, alle velden renoveren. De overcapaciteit van het trainingsveld toevoegen aan het naastliggende te kleine wedstrijdveld. Op die manier "overcapaciteit" trainingsveld omzetten in capaciteit wedstrijdvelden. Onvoldoende Voldoende, op zich laten de cijfers een klein tekort zien maar doordat de VV Benschop in de avonduren gebruik kan maken van het kunstgrasveld is dit geen knelpunt. Vooral veld 2 is in slechte conditie Door de slechte conditie van veld 2 is de totale capaciteit van het complex te krap. Veld 2 renoveren. Dan kan veld 2 worden gebruikt voor iets extra wedstrijdcapaciteit. De trainingscapaciteit die daarmee verloren gaat kan worden ingevuld op het kunstgrasveld. Te weinig, van de vier verenigingen heeft Polsboek het grootste tekort. Voldoende Door de te zware belasting matig. De capaciteit van het totale complex is te klein. Aanleggen van een (kunstgras) trainingsveld op het restant van de aangekochte grond. 2
VV Cabauw AB Te weinig op basis van één wedstrijddag. Doordat er zowel zaterdag als zondag wordt gevoetbald is dit tekort in theorie niet aanwezig. In de praktijk kan dit wel problemen geven doordat de speeluren per veld worden overschreden. Onvoldoende Door de overbelasting van het trainingsveld is het trainingsveld in slechte conditie. Door het tekort aan zowel wedstrijdcapaciteit als trainingscapaciteit is de totale belasting van het complex te hoog. De beste oplossing zou zijn om veld 2 en het trainingsveld in te ruilen voor een kunstgrasveld. Als de vereniging hierin niet in staat is zal moeten worden getracht het aantal speeluren op de wedstrijdvelden zo hoog mogelijk te krijgen d.m.v. het volledig renoveren van veld 2 en een extra behandeling van het hoofdveld. -Financiering onderhoud en aanleg voetbalvelden In het eerder genoemde amendement heeft u als gemeenteraad gevraagd om nadrukkelijk te kijken naar de hoogte van de bijdrage van de afzonderlijke verenigingen aan het onderhoud en eventueel aanleg van voetbalvelden. Ook hierover is in de veldencommissie van gedachten gewisseld. Bij onderhoud onderscheiden we twee soorten, het dagelijkse onderhoud zoals maaien, beluchten, bezanden en dergelijke. Deze werkzaamheden zijn uitbesteed aan een private partij. De gemeente subsidieert deze kosten voor ongeveer 70%, de rest betalen de verenigingen zelf. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt over de kosten van de inrichting van de velden. Hierbij moet u denken aan doelen, ballenvangers en hekwerk. Deze kosten worden voor een groot deel door de gemeente betaald. Voor dagelijks onderhoud en vervanging inrichting is 122.000 euro per jaar beschikbaar uit de gemeentebegroting waarvan de betreffende verenigingen 36.000 bijdragen in de kosten. Naast het dagelijkse onderhoud kennen we ook groot onderhoud. Hierbij gaat het om o.a. toplaag renovaties tot aan complete renovaties van velden incl. drainage aan toe. Deze kosten worden door de gemeente betaald. Hiervoor wordt de voorziening onderhoud sportvelden jaarlijks met 29.100 gevoed. -Ontstaan knelpunten Gezien de eerdere conclusie dat er bij alle verenigingen sprake is van knelpunten is het goed om te kijken hoe deze knelpunten ontstaan. Allereerst is er bij alle verenigingen sprake van een groei van het aantal leden. Hierdoor ontstaan capaciteitsproblemen. Daarnaast is al een aantal jaren bekend dat de beschikbare middelen voor met name groot onderhoud te gering zijn om te zorgen dat alle voetbalvelden in de gemeente Lopik in goede conditie blijven. Een aantal jaren geleden is door de veldencommissie een rapport opgesteld waaruit bleek dat er eigenlijk minimaal 50.000 per jaar nodig zou zijn. Toen is de gemeentelijke bijdrage naar boven bijgesteld tot de huidige 29.100. Er is ook een berekening gemaakt van de huidige kosten om dit te onderbouwen. Bij de berekening van de kosten is alleen gekeken naar de kosten van veld zonder inrichting en verlichting. Dit om de cijfers later te kunnen vergelijken. In de praktijk zijn de kosten van een trainingsveld iets lager dan van een wedstrijdveld. In onderstaande berekening gaan we uit van gemiddelden. 3
Aanleg Kapitaallasten natuurgras Toplaag 10 jr. Onderbouw 24 jr. Toplaag 20.000 2.590 2.590 Onderbouw 30.000 2.174 2.174 Totaal/veld 4.764 10,75 velden 50.244 AB Hieruit blijkt dat het jaarlijks beschikbare bedrag te laag is om alle velden op peil te houden. Op zich is dit geen nieuw inzicht, al een aantal jaren is bekend dat dit zo is. Doordat deze situatie al een aantal jaren zo bestaat wordt de achterstand steeds groter. -Andere wijze van financieren In de veldencommissie is nadrukkelijk gesproken over mogelijke oplossingen. Eén gedachte die leeft is om te kijken of er voordeel valt te behalen uit een beheersstichting. Er zijn gemeenten die een beheersstichting voor voetbalvelden in het leven hebben geroepen. Deze beheersstichting beheert de voetbalvelden en stuurt daarvoor een rekening naar de vereniging. De gemeente heeft een subsidierelatie met de stichting. Dit is vooral een fiscale constructie waarbij er voordeel gehaald wordt uit de BTW regeling. Op dit moment kleven hier nog teveel haken en ogen aan om dit ook in Lopik in te voeren. -Mogelijkheden verenigingen Daarnaast is gekeken naar de mogelijkheden die de verenigingen hebben om een grotere financiële bijdrage te leveren. Dit kan zowel in de vorm van eigen werkzaamheid als door middel van een financiële bijdrage. Het verhogen van de bijdrage in de kosten door verenigingen is zeker niet mogelijk voor alle verenigingen. In Benschop zijn de mogelijkheden voor wat betreft sponsoring nu eenmaal groter dan in Polsbroek. Ook de verschillen in ledenelftallen maken de mogelijkheden bij de ene vereniging groter dan bij de andere. De mogelijkheden om een bijdrage te leveren in de vorm van eigen werkzaamheid zijn redelijk beperkt. Voor dagelijks onderhoud zijn specialistische machines nodig die te duur zijn in de aanschaf om daar voordeel mee te behalen. Bij renovatie en aanleg is het nog lastiger om eigen inbreng te leveren. Deze inbreng beperkt zich in feite tot het verwijderen en aanbrengen van de bovengrondse inrichting van de velden. De aanleg en renovatie van voetbalvelden moet gebeuren door bedrijven die NOC/NSF gecertificeerd zijn. In theorie zou hiervan afgeweken kunnen worden maar dit is absoluut af te raden. Mochten namelijk na afronding van de werkzaamheden op korte of langere termijn problemen worden geconstateerd dan is het bedrijf wat de werkzaamheden heeft verricht verantwoordelijk. Dit op straffe van het mogelijk kwijt raken van de certificering. In geval van besmet werk door eigen werkzaamheden zal tevens de aanspraak op garantie een probleem kunnen worden. Daarnaast is het zo dat de werkzaamheden bij aanleg en renovatie elkaar moeten opvolgen. Het is heel lastig om bijvoorbeeld bepaalde grondwerkzaamheden uit het bestek te halen omdat de vereniging vrijwilligers heeft die dit zelf kunnen. Los van de kwaliteit van de werkzaamheden zal dit in de praktijk betekenen dat de aannemer die het werk moet maken moet wachten tot de vereniging haar werkzaamheden heeft verricht. Een dergelijk geknipt bestek zal in de praktijk tot hogere inschrijvingen leiden. Al met al moeten we concluderen dat de mogelijkheden met betrekking tot eigen werkzaamheid, althans vanaf het maaiveld tot ondergronds beperkt zijn, zeker als we voor alle verenigingen dezelfde beleidslijn willen hanteren. -Kunstgras versus natuurgras In Nederland neemt het aantal kunstgrasvelden snel toe. Ook de verenigingen in Lopik hebben de wens uitgesproken om in de toekomst te kunnen beschikken over een kunstgrasveld. De voordelen van een kunstgrasveld zijn dan ook zeker aanwezig. Wel is het goed om een aantal voor-en nadelen te benoemen voordat er besluiten worden genomen. 4
AB Een groot voordeel van kunstgras is dat er bijna altijd op gespeeld kan worden. Een natuurgrasveld kan tussen de 200 en 400 uur per jaar worden bespeeld. Bij een kunstgrasveld is dit in principe onbeperkt. Veel gemeenten gaan er van uit dat er minimaal 1200 uur op een kunstgrasveld gespeeld moet worden wil het rendabel zijn. Door de veel hogere bezettingsgraad zijn er minder velden nodig als ze in kunstgras worden uitgevoerd. Dit levert dan ruimtevoordelen op, ruimte die benut kan worden voor bijvoorbeeld huizenbouw. De opbrengst van de huizenbouw kan dan gebruikt worden om de kosten te dekken van de aanleg van kunstgrasvelden. Voor Lopik gaat dit niet op omdat alle complexen zich buiten de rode contour bevinden. Het ruimtevoordeel wordt maximaal als een zaterdag en zondag vereniging op hetzelfde complex gaan voetballen. Sowieso levert het samenvoegen van verenigingen ruimtewinst op. Er is in de veldencommissie geconstateerd dat dit voor de gemeente Lopik geen optie is. Allereerst zijn de afstanden tussen de kernen redelijk groot en verder is de aanwezigheid van de voetbalvelden in de nabijheid van de kernen een groot voordeel met betrekking tot de bereikbaarheid voor vooral de jeugd. Ook de identiteit van de verenigingen is dusdanig verschillend dat samenvoegen niet eenvoudig zal zijn. Tot slot speelt ook hier mee dat de ruimtewinst niet verzilverd kan worden. Naast het grote voordeel van veel meer kunnen spelen staat het grote nadeel van de hogere kosten. Om een vergelijk te kunnen maken is ook hiervoor een berekening gemaakt. Aanleg kunstgras Kapitaallasten afschrijftermijn Lasten/jaar Toplaag 200.000 10 jr. 25.901 Sporttechnische laag 50.000 20 jr. 4.012 Onderbouw 75.000 30 jr. 4.879 Totaal/veld 34.792 Natuurgras Kunstgras Aanleg 4.764 34.792 Onderhoud 13.000 7.000 Inrichting zonder verlichting 2.409 2.409 TOTAAL 20.173 44.201 Zoals uit bovenstaande berekening blijkt zijn de kosten van een kunstgrasveld voor wat betreft aanleg kosten aanzienlijk hoger. Omdat er niet alleen sprake is van aanleg maar ook onderhoud is daarvoor ook een vergelijking gemaakt. Hieruit blijkt dat de kosten van één kunstgrasveld ongeveer overeen komen met twee natuurgrasvelden. Hierbij zijn een aantal kanttekeningen te maken. Allereerst is eerder gebleken dat de kapitaalslasten van de natuurgrasvelden op dit moment in feite niet opgebracht kunnen worden. De ruimte in de gemeentebegroting is zeker niet de 20.000 per veld/jaar die in feite nodig zou zijn. Een tweede belangrijk punt is dat de afschrijvingstermijnen bij kunstgras zijn gebaseerd op aannames. Van de nieuwste generatie kunstgrasvelden is er nog geen één die bewezen heeft inderdaad 10 jaar mee te gaan voor wat betreft de toplaag. Tot slot is het probleem bij kunstgras dat de mat zelf na 10 jaar vervangen moet worden. Doordat geschikte velden voor voetbal worden ingestrooid met rubber wat afkomstig is van vermalen autobanden is de afvoer van dit materiaal een kostbare zaak. Voorzichtige schattingen geven aan dat rekening moet worden gehouden met ongeveer 75.000,--. Hiermee is in de berekening betreffende de ontwikkeling van kunstgrasvelden geen rekening gehouden. Er zijn wel vezels in ontwikkeling die kunnen worden gerecycled maar die hebben zich nog niet bewezen. 5
AB Verder is er een ontwikkeling dat het rubber niet meer van autobanden afkomstig mag zijn maar milieuvriendelijker moet zijn. Die mogelijkheden zijn er al wel maar de kosten zijn aanzienlijk hoger in de aanleg en het dagelijkse onderhoud. In de veldencommissie is gesproken over de mogelijkheden die er ontstaan als een vereniging twee natuurgrasvelden inlevert voor één kunstgrasveld. Als we bovenstaande kosten daarbij betrekken dan zouden de meerkosten in theorie ongeveer 4.000 per jaar zijn. Als we kijken naar de situatie vanuit de begroting dan is dit verschil hoger. Voorstel: Uiteindelijk is in de veldencommissie een gezamenlijk voorstel bepaald. Hierbij is rekening gehouden met al hetgeen hiervoor is geschreven. Uitgangspunten zijn dat we uitgaan van de huidige wijze van financieren als we het hebben over natuurgrasvelden. Mocht een vereniging een kunstgrasveld willen dan is dit voorstel de basis. De meerkosten ten opzichte van natuurgras zijn dan voor rekening van de desbetreffende vereniging. Voorstel per vereniging: SV Lopik, Totale renovatie en uitbreiden van het huidige trainingsveld in 2010 en een stukje aanbreiden van veld 3. Voor de uitbreiding zal een deel van het aangekochte terrein worden benut. Daarmee wordt veld 3 en het trainingsveld een volwaardig veld waar een deel van het tekort aan wedstrijdcapaciteit kan worden opgevangen. In 2011 zal dan veld 2 totaal worden gerenoveerd. De middelen worden nu al beschikbaar gesteld. De vereniging heeft dan bijna een jaar de tijd om te bezien of zij in staat zijn de meerkosten van een kunstgrasveld op te brengen. Verdere uitbreiding is daarmee niet nodig. Kosten: 350.000,-- VV Benschop, Totale renovatie van veld 2 in 2010. De vereniging wil het liefst een kunstgrasveld op het hoofdveld. Maar daarmee is de zeer slechte situatie van veld 2 nog niet opgelost. Op termijn zou een kunstgrasveld op het hoofdveld wel tot de mogelijkheden behoren. Over vijf jaar is het hoofdveld en veld 3 aan een toplaagrenovatie toe. Er zou dan voor gekozen kunnen worden om alleen het hoofdveld van een kunstgrasveld te voorzien. Daarbij kan veld 3 dan vervallen en hoeven daar dan geen kosten meer gemaakt te worden. De vereniging moet dan zelf de resterende meerkosten opbrengen. Kosten: 50.000,-- SPV 81, Voor SPV 81 is het voorstel om een klein kunstgrasveld aan te leggen. Een aantal jaren geleden is een perceel grond aangekocht om een trainingsveld aan te kunnen leggen. Dit perceel is niet volledig benut. Op het onbenutte deel kan een klein kunstgrasveld worden aangelegd. Dit kan dan worden ingezet als trainingsveld, hierdoor kan het huidige trainingsveld worden ontzien. Daardoor kan het tekort aan wedstrijdcapaciteit worden opgevangen op het trainingsveld en voor de pupillen op het kunstgrasveld. De aanleg zal plaatsvinden in 2010. Kosten: 100.000,-- VV Cabauw, Voor Cabauw zou de beste oplossing zijn om veld 2 en het trainingsveld in te ruilen voor een kunstgrasveld. Als de vereniging niet in staat is zal het volledig renoveren van veld 2 op korte termijn moeten plaatsvinden. Kosten: 50.000,-- 6
AB Meer speeluren door nieuw grassoort: Voor alle verenigingen zal worden gekeken of een nieuwe grassoort mogelijkheden biedt om het aantal speeluren te verhogen. Dit nieuw ontwikkelde grasmengsel kan vooral in de koude periode voor een betere grasmat zorgen. De kosten die dit met zich meebrengt zijn echter nog niet bekend. Nadat er meer bekend is over het toepassen en de kosten van dit grassoort zal er kritisch bekeken worden of het meegenomen kan worden in het onderhoudsschema. Financiën: De totale kosten van de hiervoor gedane voorstellen bedragen 550.000,--. De stand van de voorziening onderhoud sportvelden is op dit moment 94.000,--. We stellen voor om een eenmalige dotatie van 456.000,-- vanuit de algemene reserve en 94.000,-- vanuit de voorziening onderhoud sportvelden beschikbaar te stellen om hiermee de achterstand in onderhoud in een keer recht te zetten. Lopik, 27 april 2010 Het college van burgemeester en wethouders van Lopik; de secretaris, de burgemeester, H. CAPEL MW. MR. R.G. WESTERLAKEN-LOOS 7