Voorstel Gemeenteraad VII-A



Vergelijkbare documenten
Voorstel Gemeenteraad C

BIJLAGE 4: Overzicht overige fietsprojecten a. Aanleg Fietssnelweg F35 Oosterstraat tussen Oldenzaalsestraat en Hoge Boekelerweg b.

Doetinchem, 31 mei 2017

Argumenten 1.1 Binnen de randvoorwaarde van soberheid en doelmatigheid is de voorgestelde variant (3B) de best haalbare.

VRIJGAVE INSPRAAK FIETSVERBINDING KRUISPUNT WALDORPSTRAAT-VIADUCTWEG (ONDERDEEL STERFIETSROUTE RIJSWIJK/DELFT)

Berry Verlijsdonk raad

Inspiratiebijeenkomst Twente blijft fietsen! Fietsvisie Enschede

Foech ried/kolleezje: De raad is bevoegd middelen beschikbaar te stellen voor de realisatie van plannen van het college.

Gewijzigd Raadsvoorstel

Raadsstuk. 157/ augustus 2008 WZ/ogv 08/133472

Raadsstuk. Onderwerp Beschikbaar stellen extra krediet voor uitbreiding Autoluwe binnenstad

Hellendoorn. Aan de raad. Noord. Punt 5 : Financiën Stationsomgeving LjCMlCClIlC

Raadsstuk. Onderwerp: Herstellen Buitenrustbruggen BBV nummer: 2013/ Inleiding

Gemeente Breda. Registratienr: [ 40793] Raadsvoorstel. Onderwerp Voorlopig Ontwerp HOV-busbaan en fietspad langs het spoor.

15 december 2016 R Gelezen het raadsvoorstel van burgemeester en wethouders, van 22 november 2016

24 september n.v.t.

Onderwerp : Start Uitvoeringsprogramma Doorfietsroute westelijke route en beschikbaar stellen krediet

BIJLAGE 3: Overzicht uitgevoerde fietsprojecten

Zienswijze ontwerp begroting 2018 Veiligheidsregio Brabant Zuidoost.

ACTIEPLAN FIETS Actieplan Fiets

RAADSVOORSTEL EN ON TWERPBESLUIT

Ontwerpbesluit pag. 4. Toelichting pag. 5

Discussienotitie Haagse Mobiliteitsagenda

Heerhugowaard Stad van kansen

Raadsvergadering, 27 oktober Voorstel aan de Raad. Onderwerp: Reconstructie Brug Singel.

Statenvoorstel. Snelfietsroute Leiden-Katwijk

Rondweg-Oost N233 Maatregelen treden 3 Um 5 Ladder van Verdaas

gemeente Eindhoven RaadsvoorstelDekking bijdrage in kosten sluizen Zuid-Willemsvaart.

Raadsvoorstel agendapunt

Reactienota zienswijzen. Ontwerp Bestemmingsplan Ammerzoden Noord mei 2017

Voorstel aan Stadsregioraad nr

IJsselstein. Raadsvoorstel. agendapunt. Aan de raad van de gemeente IJsselstein

Raadsvoorstel aanvullend uitvoeringskrediet voor de inrichting van het Burg. Stekelenburgplein

Raadsstuk. Onderwerp: Beschikbaar stellen krediet uitvoering herinrichting Spaarndamseweg (fase 2) Reg.nummer: 54153

Raadsvergadering. 17 mei

1. Beslispunten Vaststellen bestemmingsplan Rotonde Churchillstraat-Rijksweg te Naarden met inachtneming van de ingediende zienswijze.

Burgemeester en wethouders

BEHOREND BIJ COLLEGENOTA VAN DATUM CORRESPONDENTIENUMMER

Snelfietsroute Nijmegen-Mook-Cuijk

N346 Schakel Achterhoek A1 Rondweg Lochem

Mededeling van het college aan de gemeenteraad ( )

Raadsvoorstel *17.I001783* 17.I Vergaderdatum: 19 december 2017 Registratienummer: 2017/83 Agendapunt nummer: 14

RAADSVOORSTEL. Raadsvergadering. Onderwerp Led verlichting sportverenigingen. Aan de raad, Onderwerp Led verlichting sportverenigingen

Naam: N18 Varsseveld-Enschede < Regio( s): Achterhoek. Contactpersoon: M. de Vos Subthema: Rijksinfra

Raadsstuk. Beschikbaarstellen krediet voor aanlegkosten openbare ruimteen proceskosten herontwikkeling Schalkwoud, Stad Tussen de Bomen

Besluit om: 1. het Uitvoeringsplan Mobiliteit van Regio Rivierenland vast te stellen.

Raadsvoorstel. Inleiding. Feitelijke informatie Zaaknummer OOPOVL02. Onderwerp Kredietaanvraag geluidschermen A59 versie 7 december 2010

gemeente Eindhoven OplegvelRaadsvoorstel Reconstructie kruising Glaslaan Mathildelaan ika/pc

Raadsvoorstel. Datum vergadering: 30 mei 2017 Datum voorstel: 4 april 2017 Nummer: A Onderwerp:

31 mei 2011 Corr.nr , VV Nummer 16/2011 Zaaknr

Agendapunt. Op grond van artikel 192 van de gemeentewet is de raad het bevoegd orgaan om de begroting tussentijds te wijzigen.

Aansluiting A59 via Ei van Drunen op de Spoorlaan te Drunen

Raadsvoorstel en besluit

Raadsvoorstel. : Havenkom / De Nieuwe Wipmolen. Voorstel:

Raadsvoorstel. Onderwerp Vaststellen vervolgtraject project herinrichting Loswal fase 1

UITWERKING EVALUATIE VERKEER OP DIJKWEGEN. Aanbevelingen voor verkeersveilige dijkwegen in Lingewaard

Realisatie Fietsbrug over de Gaasp langs de A9

Bereikbaarheid Waterland. 11 december 2014

WW 4U^WA^ W &/6/*6 QJ

Datum: 5 november 2013 Portefeuillehouder: De Graaf

Raadsinformatiebrief B&W vergadering 23 oktober 2012

Raadsvergadering. Bovendien wijzen wij u er op dat in deze kadernota nog geen rekening is gehouden met de implementatie van de strategische agenda.

Openbaar Vervoer in Leiden Routes door de binnenstad. Elke dag dichterbij!

Statenvoorstel. Uitvoeringsbesluit vernieuwing Steekterbrug te Alphen ad Rijn

In onderstaande nota lichten we de verschillende stappen die we doorlopen hebben toe en zetten wij de financiële consequenties uiteen.

Ter besluitvorming door het college. Collegevoorstel Openbaar. Onderwerp RijnWaalpad westelijk tracé. BW-nummer

Collegevoorstel. Inleiding. Feitelijke informatie. Afweging. Inzet van Middelen. Risico's. Voorgenomen besluit. Zaaknummer: OOPOVL02

Raadsvoorstel. Aan de gemeenteraad.

Bestedingsplan mobiliteit 2017

Bijlage 5. Concept overeenkomst Uitvoeringsafspraken Verkeer en Vervoer Gemeente. Stadsregio 2004 tot en met 2007

Onderwerp: Gelden regio Groningen/Assen verbindingsweg Winsumerdiep

: Financiering herinrichting Hottingawei Wommels

Aan de raad AGENDAPUNT NR. 4. Doetinchem, 6 juni 2012 ALDUS VASTGESTELD 14 JUNI Krediet oostelijke randweg en aanpassing Ondernemingsweg

Aanvragen in Subsidieaanvraag BDU Kleine Infrastructuur 2016

Onderwerp Beschikbaar stellen van een krediet t.b.v. reconstructie kom Buurmalsen en vrijliggende fietspaden

Raadsvergadering, 2 februari Voorstel aan de Raad. Onderwerp: Economisch Actie Programma

Provinciale Staten van Noord-Holland

Raadsvoorstel

Raadsvoorstel agendapunt

Meerjaren Investerings Programma Mobiliteit (MIPMo )

agendapunt H.02 Aan Verenigde Vergadering

In vervoering? Conclusies en aanbevelingen betreffende het Enschedese mobiliteitsbeleid

Onderwerp : Afsluiting financieel kader Bijgesteld Ontwikkelingskader Stationsgebied en kredieten korte termijn ontwikkeling Stationsgebied

Voorstel GEMEENTERAAD VII - A

Voorstel voor de Raad

Onderwerp: Kredietaanvraag herinrichting het plein De Vennen Delfzijl.

Op 11 september 2014 heeft de raad het voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld.

Raadsvoorstel agendapunt

Inwoners van Enschede beoordelen bereikbaarheid centrum

PEILING. TITEL Funglijbaan sportcomplex Hogekwartier

Rapport: Hillegoms Verkeers- en Vervoerplan (HVVP)

Nota van B&W. Onderwerp Afsluitend krediet woonrijpmaken Monacopad

Burgemeester en wethouders

w w Raadsvoorstel (gewijzigd) accoord voor kennisgeving bespreken afwijzen eerst rapport int00978

llllllllllll llllllll II \ ^ NOORD E N V E L D Agendapunt: 5.2/ Documentnr.: RV Aan de gemeenteraad Roden, 28 oktober 2015

Raadsvoorstel en besluit

Nota van B&W. Onderwerp Kredietafwikkeling Stadsdeelhart Schalkwijk. B&W-besluit:

Rik Thijs

Aanleiding De raad heeft op 16 september 2014 het college gevraagd om de haalbaarheid van de volgende zaken te onderzoeken:

Transcriptie:

Voorstel Gemeenteraad VII-A Onderwerp Aanvraag krediet mobiliteitsprojecten en meerjarige doorkijk Portefeuillehouder Hans van Agteren (C) Programma SO Aangeboden aan Raad 16 februari 2015 Stuknummer (invulling door Griffie) Corsanummer 1400317826 Wij stellen u voor te besluiten om: 1. De meerjarige prioriteringslijst van mobiliteitsprojecten vast te stellen. 2. Een budget te verlenen van 5.408.000 euro voor de voorbereiding en uitvoering van diverse mobiliteitsprojecten en dit budget te dekken uit: a. een bedrag van 2.883.000 euro ten laste van de reserve Mobiliteitsprojecten, b. een bedrag van 2.525.000 euro uit reeds toegekende subsidies. Inleiding Uw raad ontvangt jaarlijks een raadsvoorstel voor de voorbereiding en uitvoering van diverse mobiliteitsprojecten. In 2013 is de geldende prioriteringslijst vastgesteld als onderdeel van het raadsbesluit van 5 juni 2013 (stuknummer 16607). In het raadsbesluit van 2 juni 2014 (stuknummer 17230) heeft uw raad wel budget beschikbaar gesteld voor een aantal mobiliteitsprojecten, maar was de meerjarige prioriteringslijst niet in het voorstel opgenomen in verband met de demissionaire status van het toenmalige College. De prioriteringslijst (bijlage 1a/1b) geeft een overzicht van de voorgestelde prioritering van mobiliteitsprojecten, uitgaande van de beleidsmatige en financiële kaders. Met de vaststelling van dit raadsbesluit verleent u alleen budget voor de projecten die in de tabel verderop onder kosten, opbrengsten, dekking in dit voorstel zijn genoemd. Voor de andere projecten of activiteiten die in de prioriteringslijst zijn genoemd verstrekt u thans nog geen budget. De budgettoekenning voor deze projecten wordt u expliciet voorgelegd wanneer dat aan de orde is. De prioriteringslijst is relevant om vast te kunnen stellen welke activiteiten en projecten op termijn gefinancierd kunnen worden en welk beslag op eigen middelen daar (indicatief) mee gemoeid is. De ramingen na 2015 zijn vooralsnog globaal en zullen in de komende jaren verder worden verfijnd zodra de uitwerkingen van deze projecten (ontwerp, bestek en aanbesteding) gereed zijn. Kaderstellend voor het voorstel zijn de Mobiliteitsvisie, de Economische visie, de Parkeervisie en de Fietsvisie, naast uiteraard de uitgangspunten van het Coalitieakkoord. Het rapport van de Commissie Wientjes benadrukt nog eens het belang van investeren in bereikbaarheid; een goede bereikbaarheid is van belang voor de aantrekkelijkheid van Enschede als vestigingsplaats en evenzeer voor de catchment area van de stad (het gebied dat binnen een bepaalde tijd vanuit de stad bereisd kan worden). Investeren in bereikbaarheid betekent tevens de nodige directe werkgelegenheid voor de stad/regio. Het is daarbij goed om vast te stellen dat met de inzet van eigen middelen ook een aanzienlijk subsidiebedrag wordt gegenereerd. Bereikbaarheid Vanuit de Economische visie en de Mobiliteitsvisie staat de bereikbaarheid van de economische centra voorop. In de prioriteringslijst zijn daarom bijvoorbeeld middelen in de periode 2016-2020 gereserveerd voor aanpak van de zuidelijke invalswegen, voor verbetering van de bereikbaarheid van het Kennispark vanuit het noorden en in meer algemene zin zijn (op termijn) middelen gereserveerd voor (co-)financiering van projecten die bijdragen aan versterking van de economische structuur. Voor 2017 en 2018 zijn budgetten gereserveerd om op 2 kruispunten de verkeerslichten definitief te verwijderen mits hier een goede verkeerstechnische oplossing mogelijk is. Verder wordt budget uitgevraagd voor de ambtelijke begeleidingskosten voor de realisatie van de N18.

Weliswaar niet zichtbaar als project in de prioriteringslijst, maar vanuit het economisch perspectief en zoals voorgenomen in ons Coalitieakkoord zijn we ook in gesprek met NS over een betere aansluiting met de Randstad. Ook in euregionaal verband is dit onderwerp van gesprek. Deze gesprekken bevinden zich nog in een oriënterende fase. Vanuit de Mobiliteitsvisie en de Fietsvisie is er ook veel aandacht voor het stimuleren van het fietsgebruik. Doel hiervan is om meer mensen gebruik te laten maken van de fiets en zo de auto vaker te laten staan. Dit draagt bij aan duurzaamheid en gezondheid en zorgt er tevens voor dat er meer ruimte op het hoofdwegennet ontstaat voor noodzakelijk autoverkeer. Er worden met dit voorstel middelen gevraagd voor de verbreding van diverse fietspaden en daarnaast hebben we bij het Ministerie van Infrastructuur en Milieu en de provincie Overijssel in december 2014, onder voorbehoud van raadsgoedkeuring, een maatregelenpakket onder de noemer Beter Benutten 2 ingediend. Dit pakket bevat fietsprojecten in Enschede die we in de periode 2015-2017 willen uitvoeren, waarbij het accent ligt op betere benutting van de bestaande infrastructuur, onder meer via campagnes. Deze projecten maken ook onderdeel uit van de projectenlijst die destijds in de Fietsvisie was opgenomen. Naar verwachting zal op korte termijn voor dit 3-jarige pakket van maatregelen een subsidiebeschikking worden afgegeven. De wens vanuit het Coalitieakkoord en zoals ook opgenomen in een eerdere motie van raad om een fietsverbinding langs de Euregioweg tussen de Klein Boekelerveldweg en de Sleutelweg te realiseren is in de prioriteringslijst vertaald door hiervoor een indicatief investeringsbedrag op te nemen. De gesprekken met ProRail over dit fietspad verlopen echter stroef, omdat ProRail een sterke voorkeur heeft voor een ongelijkvloerse kruising, zoals bij heropening van de lijn ook was overeengekomen met de gemeente. De realisatie van fietspad Zuid-Esmarkerrondweg is niet (meer) opgenomen in de prioriteringslijst, omdat dit een reeds lopend project is. Het budget hiervoor heeft uw raad reeds op 15 april 2013 verstrekt. In de prioriteringslijst is ook de realisatie van het laatste deel Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV-)baan opgenomen, tussen Goolkatenweg en Toekomststraat en aanpak van het resterende deel tussen de Toekomststraat en Uranusstraat. Voor dit project wordt met dit voorstel investeringsgeld uitgevraagd, maar dit kan volledig afgedekt worden door reeds toegekende subsidie van de Regio Twente. Het voorstel met betrekking tot het openbaar vervoer voor senioren is uiteraard wel van belang voor het stimuleren van het OV-gebruik en de mobiliteit van ouderen, maar maakt geen onderdeel uit van de investeringsprojecten. Uw raad heeft hierover een separaat voorstel ontvangen. Innovatie en dynamisch verkeersmanagement Voor de bereikbaarheid van de binnenstad is de vernieuwing van het Parkeer Route Informatie Systeem (PRIS) relevant in 2015. Verder willen we doorgaan met de inzet van het instrument SMART in de komende jaren als onderdeel van het fietsbeleid, om via campagnes mensen te stimuleren om meer te fietsen en tevens om het verkeer in Enschede te monitoren. In het maatregelenpakket Beter Benutten 2 is ook de aanpak voorzien van de verkeerslichten op de kruispunten Westerval-Parkweg-Singel in de jaren 2015-2017. Deze kruispunten worden met de komst van de N18 naar verwachting aanzienlijk drukker. In het voorstel is verder de uitvraag van middelen opgenomen voor de vervanging van verkeerslichten Gronausestraat-Singels alsmede de realisatie van een regionaal verkeersmanagement systeem samen met Hengelo en Almelo in 2015 (conform het vervangingsplan verkeerslichten dat u in maart 2014 ter kennisname is toegezonden). Verkeersveiligheid en leefbaarheid Verkeersveiligheid is binnen de Mobiliteitsvisie eveneens een belangrijk thema. Ten aanzien van verkeersveiligheid zijn vergelijkbaar met vorig jaar bedragen opgenomen voor educatie en campagnes voor jongeren (0-21) en, in beperkte mate, voor ouderen (E-bike lessen). Verder zijn middelen gereserveerd voor (kleine) infrastructurele maatregelen ter verbetering van de verkeersveiligheid en ook voor kleinschalige aanpassingen voor het openbaar vervoer. Voor de uitvoering van de wijkverkeerscirculatieplannen in relatie tot het Verkeerscirculatieplan Binnenstad zijn nog steeds middelen in de prioriteringslijst gereserveerd. Dit maakt het in principe mogelijk uitvoering te geven aan de plannen die in verschillende wijken zijn of worden ontwikkeld. Besluitvorming over daadwerkelijke uitvoering en de beschikbaarstelling van middelen daarvoor zal in separate voorstellen aan u worden voorgelegd. Tot slot wordt na de positieve reacties op de eerste fietstunnels voorgesteld om andere tunnels (Eschmarke en Prinsessetunnel) in Enschede te beschilderen. Ook wordt invulling gegeven aan uw motie van 10 november 2014 met betrekking tot het incorporeren van de geluidsschermen langs de RW35 en is dit opgenomen in de prioritereringslijst. Het College is nog in overleg met Rijkswaterstaat ten aanzien van toestemming en een eventuele financiële bijdrage van zijde RWS om de panelen langs de RW35 schoon te maken en te laten beschilderen. In de kostenopstelling is vooralsnog uitgegaan dat de kosten volledig voor rekening van de gemeente zijn. De verfraaiing van tunnels en geluidschermen is met name bedoeld om bij te dragen aan het verbeteren van de sociale veiligheid en aantrekkelijkheid van Enschede.

Beoogd resultaat Met het voorbereiden en uitvoeren van het voorgestelde pakket van maatregelen in 2015 wordt invulling gegeven aan de gemeentelijke mobiliteitsdoelen om de bereikbaarheid, verkeersveiligheid en leefbaarheid in Enschede op peil te houden c.q. te verbeteren. Argumenten 1.1 Budgetreservering van middelen voor de komende jaren De prioriteringslijst is relevant om vast te kunnen stellen welke activiteiten en projecten op termijn gefinancierd kunnen worden en welk beslag op eigen middelen daar (indicatief) mee gemoeid is. De in de lijst opgenomen ramingen zijn globaal van aard. 1.2 Aanvraag budget projecten 2015: Voor de projecten 2015 wordt aan de raad een budget gevraagd om deze projecten tijdig voor te bereiden en uit te voeren. Deze projecten dragen bij aan de mobiliteitsdoelstellingen van de gemeente. Voor een deel dienen de projecten ook tijdig uitgevoerd te worden vanwege subsidievoorwaarden van Rijk en/of Provincie/Regio Twente. 1.3 Intentie om project Beter Benutten 2 in de jaren 2015 tot en met 2017 realiseren Het pakket Beter Benutten 2 is in december 2014 bij het Ministerie van Infrastructuur en Milieu ingediend en omvat een totale investering van 3,7 miljoen euro. De verwachting is dat binnenkort een subsidie wordt verstrekt voor dit project van minimaal 50% en maximaal 75%. Subsidies zijn deels afkomstig van het Rijk (45%) en zullen worden aangevuld met nog subsidies vanuit (voormalige) Regio Twente en Provincie Overijssel. De uiteindelijke hoogte van subsidies is nog niet bekend. In het huidige voorstel wordt een uitvoeringsbudget gevraagd voor 2015. Met de start van dit pakket van maatregelen spreekt u nu wel de intentie uit om het Beter Benutten Project 2 in de komende jaren te realiseren indien de subsidie definitief wordt toegekend. Kanttekeningen 1. Prioritering noodzakelijk: De wensenlijst van mobiliteitsprojecten is langer dan de beschikbare financiële middelen toestaan. Dit maakt het noodzakelijk om prioriteiten te stellen. De projecten die thans niet geprioriteerd zijn, staan in de projectenlijst dan ook onder de streep in bijlage 1b. Bij meevallers in projecten of hogere subsidies zouden (een deel van) deze projecten mogelijk alsnog gerealiseerd kunnen worden. Ten opzichte van de projectenlijst 2013 zijn belangrijke versoberingen aangebracht door het terugbrengen van de gereserveerde middelen voor mobiliteitsmanagement. In de lijst van 2013 waren hiervoor voor de komende jaren nog jaarlijkse bedragen van 500.000 euro aan eigen middelen voorzien. Het College ziet op dit moment geen aanleiding om deze reservering in stand te houden, aangezien zich geen concrete projecten op dit vlak aandienen. 2. Budgetramingen soms nog globaal: Nog niet altijd is op voorhand bekend wat de verwachte uitvoeringskosten van projecten zullen zijn. Deze kosten zijn nu globaal ingeschat. Bij de verdere uitwerking (ontwerp, bestek, aanbesteding) kunnen de benodigde financiële middelen beter in beeld worden gebracht. 3. Subsidietoekenning en bijdragen nog niet altijd zeker Voor een aantal projecten is subsidie reeds toegekend of toegezegd. Voor het project Beter Benutten 2 wordt de definitieve beschikking binnenkort verwacht. De hoogte van het uiteindelijke subsidiepercentage moet daarbij nog vastgesteld worden. Daar waar subsidietoezeggingen nog niet zeker zijn, is bij deze kredietaanvraag nog geen rekening gehouden met deze subsidies. Hierdoor zijn risico s op voorhand afgedekt. Wel zal ook komend jaar verder gelobbyd worden om (aanvullende) subsidies binnen te halen voor 2015 en verder. Bijdrage aan duurzaamheidsdoelstellingen Het stimuleren van het fietsgebruik heeft naast bereikbaarheid en gezondheid een belangrijke aanleiding in het duurzaamheidsbeleid, zoals ook verwoord in de Fietsvisie. Duurzaamheid wordt verder, net als innovatie, zoveel mogelijk geïncorporeerd in de uitvoering van het mobiliteitsbeleid. Zo is bij de verbreding van de Auke Vleerstraat bijvoorbeeld geëxperimenteerd met zogenoemd self-healing asfalt waarmee een duurzaamheidswinst wordt gerealiseerd. Voor de nieuwe fietsbrug over de Auke Vleerstraat, als onderdeel van de F35, is de samenwerking gezocht met een consortium onder de titel Advanced Materials Manufacturers Oost- Nederland (AMMON) met de bedoeling een innovatieve en duurzame brug te realiseren. Kosten, opbrengsten, dekking In onderstaande tabel zijn de diverse mobiliteitsprojecten als bedoeld in lid 2 van het dictum samengevat. Voor deze projecten wordt met dit voorstel de beschikbaarstelling van budget gevraagd. Subsidies zijn alleen meegerekend indien deze zeker zijn en een beschikking is ontvangen. Verwachte, maar nog niet beschikte,

subsidies zijn tussen haakjes weergegeven. In die gevallen wordt de dekking vooralsnog ten laste van de eigen middelen voorzien. project/activiteit eigen middelen subsidie totaal bedrag Bereikbaarheid begeleiding N18 50.000 0 50.000 Aanleg HOV-midden tussen Goolkatenweg en Uranusstraat Pakket Beter Benutten2 (fietsmaatregelen+verkeersmanagement) Overige fietsprojecten (die niet onder Beter Benutten 2 vallen) 0 2.100.000 2.100.000 742.000 (371.000) 742.000 881.000 (75.000) 881.000 Innovatie en Dynamisch Verkeersmanagement Verdere doorontwikkeling SMART inclusief exploitatie. vervanging verkeersregelinstallaties en realisatie regionaal verkeers.man.systeem Vervanging/upgrading Parkeer Route- InformatieSysteem (PRIS) 200.000 200.000 400.000 445.000 0 445.000 275.000 62.500 337.500 Verkeersveiligheid &/verkeersleefbaarheid verkeersveiligheid campagnes 50.000 150.000 200.000 infrastructurele maatregelen verkeersveiligheid 50.000 12.500 62.500 Strategische fiets-, parkeer en OV projecten 75.000 0 75.000 verfraaiing fietstunnels en Prinsessetunnel 115.000 0 115.000 TOTAAL 2.883.000 2.525.000 5.408.000 Schetsen ontwikkeling reserve: Op grond van de bijgevoegde projectenlijst en bijbehorende kosten wordt voorgesteld om een budget te verlenen van 5.408.000 euro voor de voorbereiding en uitvoering van diverse mobiliteitsprojecten in 2015, en dit budget te dekken uit: 1. de reserve Mobiliteitsprojecten ter grootte van 2.883.000 euro 2. toegekende subsidies ter grootte van 2.525.000 euro Hieronder is het toekomstige verloop van de reserve voor mobiliteitsprojecten weergegeven, uitgaande van de huidige stortingen in de reserve enerzijds en de planning van projecten zoals weergegeven in de tabel anderzijds. De grafiek illustreert dat de reserve in 2018 dichtbij de 0-lijn komt. Nieuwe projecten kunnen dus niet worden gedaan, tenzij op andere projecten of thema s minder wordt besteed of er meevallers zijn door hogere subsidie. Op basis van de geldende besluiten en voornemens, is er op termijn, vanaf 2021, wel weer meer bestedingsruimte.

Bij bovenstaande grafiek en bijbehorende separate tabel gelden de volgende uitgangspunten: - investeringskosten zijn geïndexeerd op basis van een veronderstelde 3%-inflatie; in de tabel zijn de kosten op basis van netto contante waarde weergegeven, - grote investeringsprojecten worden afgeschreven over een looptijd van 40 jaar en een rekenrente van 4,5%, - de jaarlijkse storting ten gunste van de reserve (bijdrage vanuit de algemene middelen) is niet geïndexeerd, - conform besluitvorming bij de Programmabegroting 2010-2013 wordt de storting vanaf 2020 weer opgehoogd met 1 miljoen euro. In de tussenliggende periode is dan in totaal 10 miljoen bespaard (ten koste van verdubbeling van de brug over de Auke Vleerstraat), - conform de Programmabegroting 2013-2016 wordt een risicoreserve van 500.000 euro gehanteerd. In de tabel is de uitname van middelen vanwege lopende, reeds door de raad geaccordeerde projecten verwerkt. Communicatie Openbaar Vervolg Nadat raadskrediet is verstrekt voor de genoemde mobiliteitsprojecten zal de voorbereiding en uitvoering ter hand worden genomen, in overleg met de diverse partners in de stad en de omgeving.

Bijlagen: Bij het voorstel zijn 5 bijlagen gevoegd, waarvan er 3 ter inzage liggen. De eerste bijlage specificeert welke projecten in de prioritering boven of onder de streep staan. Bijlage 2 geeft een nadere beschrijving van de diverse projecten. Bijlagen 3, 4 en 5 liggen ter inzage; deze bijlagen geven een overzicht van respectievelijk de reeds uitgevoerde fietsprojecten 2012-2014, een toelichting op de fietsprojecten 2015-2017 en een toelichting op het Beter Benutten 2 programma. 1. Prioriteringslijst (projecten boven en onder de streep) 2. Toelichting prioriteringslijst Ter inzage in leeskamer: 3. Overzicht gerealiseerde fietsprojecten 2013-2014 4. Overzicht fietsprojecten 2015 5. Toelichting Beter Benutten 2 Burgemeester en Wethouders van Enschede, De Secretaris M.J.M. Meijs de Burgemeester mr. G.J. de Graaf Besluit Van de Raad van de gemeente Enschede, gelezen het voorstel van Burgemeester en Wethouders van Vastgesteld in de vergadering van De Griffier, R.M. Jongedijk de Voorzitter mr. G.J. de Graaf

BIJLAGE 1A: Mobiliteitsplan projecten BOVEN de streep Nr Project 2015 2016 2017 2018 2019 2020 1 Verkeersveiligheid gedragscampagnes en educatie uitgaande van 75% subsidie (= 150.000 en eigen middelen 50.000/jr voorber./uitv. tlv exploitatie 50.000 50.000 50.000 50.000 50.000 50.000 totale investering 200.000 pj voor voorbereiding + uitvoering 2 Verkeersveiligheid: kleine knelpunten verkeersveiligheid en doorstroming eigen middelen incl voorbereidingskosten excl mogelijke subsidies voorber./uitv. tlv exploitatie 50.000 50.000 50.000 50.000 50.000 50.000 Veelal 25% subside mogelijk 3 Strategische fiets-parkeer- en ov en kleine ov infra samenvoeging ov kleine infra, stragetische fiets/ov/parkeerprojecten voorber./uitv. tlv exploitatie & uitvoerin 75.000 75.000 75.000 75.000 75.000 75.000 eigen middelen incl voorbereidingskosten, exclusief evt. subsidie 4 Onderzoek, beleids- en infra, lobby externe bereikbaarheid, duurz. mob.+monitoring samenvoeging onderzoek beleids- en infra, duurzame mobiliteit, monitoring/kvoorber./uitv. tlv exploitatie 0 100.000 100.000 100.000 100.000 100.000 5 Doorontwikkeling SMART 2015-2017 Sobere doorontwikkeling SMART in de jaren 2015-2017 voorber./uitv. tlv exploitatie 50.000 50.000 50.000 0 0 0 6 Exploitatielasten SMART 2015-2017 exploitatie, uitgaande van nog beschikbare middelen en subsidie Min I&M voorber./uitv. tlv exploitatie 150.000 150.000 150.000 0 0 0 7 Fietsprojecten 2015 e.v. die niet vallen onder pakket Beter Benutten 2 Vele aanvullende fietsprojecten uit de Fietsvisie 2012-2020 voorber./uitv. tlv exploitatie 881.000 1.320.000 0 80.000 0 0 eigen middelen excl mogelijke subsidies uitv. te activeren 0 0 0 0 1.000.000 0 8 Aanvullend verv. budget VRI en DVM bestaande systemen en verwijderen vri's (exploitatie) voorber./uitv. tlv exploitatie 445.000 445.000 745.000 745.000 445.000 445.000 in 2017&2018 3 ton extra voor verwijderen twee vri's 9 Ontwikkelen en uitvoeren wijk-vcp's Hogeland & Veldkamp en Stadsveld eigen middelen incl voorbereiding excl mogelijk subsidie voorber./uitv. tlv exploitatie 250.000 250.000 250.000 250.000 0 0 Aanpak in 2015 volgt via apart raadsbesluit 10 Zuidelijke invalswegen e.o. vervolgstudie en maatregelen eigen middelen excl mogelijke subsidies, voorbereiding 10% in jaar voor uitvovoorber./uitv. tlv exploitatie 0 0 75.000 0 0 0 vervolgonderzoek nav. studie Zuiderval uitv. te activeren 0 0 0 750.000 0 0 11 Verbetering ontsluiting Enschede Kennispark Eigen middelen excl subsidies voorber./uitv. tlv exploitatie 0 0 0 0 0 0 uitv. te activeren 0 0 0 0 0 4.500.000 12 Verbeteren economische bereikbaarheid/structuurversterking Eigen middelen excl subsidies voorber./uitv. tlv exploitatie 0 0 0 0 0 0 uitv. te activeren 0 0 0 0 0 1.500.000 13 Begeleiding N18 Eigen begeleidingskosten t/m realisatie en opening in 2019 voorber./uitv. tlv exploitatie 50.000 0 0 0 0 0 14 Vervanging/upgrading Parkeer Route Informatie Systeem (PRIS) eigen middelen excl. subsidies 250.000 voorber./uitv. tlv exploitatie 275.000 0 0 0 0 0 Exclusief mogelijke subsidie (= 62.5000) 15 Beter Benutten-2 Fiets en Dyn. Verk. management-pakket 2015-2017 Totaal gemeentelijk budget voorbereiding+uitvoering. voorber./uitv. tlv exploitatie 742.000 748.000 758.000 0 0 0 uitgaand van min 50% en max 75% subsidie ; In 2015 nog geen subsidie ingeboekt totdat beschikking 0 0 0 0 0 0 formeel binnen is. In 2016 en 2017 alvast gerekend met minimaal 50% subsidiebijdrage. 16 Exploitatielasten bestaande fietsenstallingen De graaff & V&D Dekking tot en met 2021 uit Mob. fonds; daarna dekking door PBE na 2021 voorber./uitv. tlv exploitatie 0 0 300.000 300.000 300.000 300.000 break-even point P-exploitatie wordt bereikt in 2021. 17 Exploitatielasten nieuwe fietsenstallingen wilminkplein, Stationsplein Noord, Drienerlo etc. Dekking tot/met 2021 voorber./uitv. tlv exploitatie 0 75.000 75.000 75.000 75.000 75.000 Daarna dooor PBE vermits break-evenpoint P-expl. wordt bereikt 18 Verfraaiing tunnels en geluidschermen RW35 Eigen middelen incl voorbereiding voorber./uitv. tlv exploitatie 115.000 0 0 0 0 0 Nog niet gerekend met evt. bijdrage RWS uitv. te activeren 0 0 0 0 0 19 Euregioweg fietspad gelijkvloerse variant voorbereiding en uitvoering 0 0 0 0 0 0 uitv. te activeren 0 0 0 500.000 0 0 20 HOV-Midden Goolkatenweg-Toekomstraat en verb. Toekomstr-Uranusstraat kosten 2,1 milj. kan echter volledig gedekt worden uit nog beschikbare voorbereiding en uitvoering 0 0 0 0 0 0 subsidie van Regio Twente (2,6 milj)

BIJLAGE 1B: Mobiliteitsplan projecten ONDER de streep Nr Project 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Onder de streep I Euregioweg fietskruising spoor Ongelijkvloers meerkosten tov gelijkvloers (project 19); raming 2.0 mln voorber./uitv. tlv exploitatie 0 0 0 0 0 0 II III F35 Lambertus Buddestraat - Station CS raming 3 mln, waarbij 1.5 mln subsidie voorber./uitv. tlv exploitatie 0 0 0 0 0 0 F35 Hoge Boekelerweg - grens Duitsland raming 2.2 mln, waarbij 1.1 mln subsidie voorber./uitv. tlv exploitatie 0 0 0 0 0 0 IV F35 Lonnekerspoorlaan - Oldenzaal raming 4 mln., waarbij 2 mln subsidie voorber./uitv. tlv exploitatie 0 0 0 0 0 0 V Ongelijkvloerse kruising N35 - Oostweg raming p.m. voorber./uitv. tlv exploitatie 0 0 0 0 0 0

BIJLAGE 2: Toelichting projecten mobiliteitsplan AUTO: Aanvraag 2015: begeleiding N18 (zie nr. 13): De inspraakprocedures voor de aanleg van de nieuwe N18 zijn in 2014 afgerond en de Minister heeft in december 2014 het uitvoeringsbesluit N18 ondertekend. De start van de uitvoering is thans voorzien 2e helft 2016 en de opening eind 2018 / begin 2019. De begeleiding vanuit de gemeente richt zich voornamelijk op adviezen met betrekking tot de definitieve inrichting van de (huidige) N18, het vaststellen Esthetisch Programma van Eisen voor kunstwerken, het deelnemen in het aanbestedingsproces en straks begeleiden van de aannemer. Voor deze inzet van ambtelijke uren in 2015 (en verder) wordt een krediet aangevraagd van 50.000 euro aan eigen middelen. Reservering middelen 2016-2020: Economische structuurversterking door infrastructurele maatregelen (zie nr. 11 en 12): Het economisch belang van een goede bereikbaarheid is door de Commissie Wientjes onderstreept. In het Coalitieakkoord was dit ook expliciet benoemd, waarbij een snellere en latere treinverbinding naar de Randstad is genoemd. Het College is over het laatste met andere overheden en NS in gesprek, ook in Euregionaal verband. In relatie tot de ontsluiting van de luchthaven is indertijd 1,5 miljoen euro aan eigen middelen opgenomen om een bijdrage te kunnen leveren aan het verbeteren van de aansluiting op de A1. Op dit moment is dit volgens de huidige plannen niet meer aan de orde maar dit kan nog wijzigen bij de verdere uitwerking en ontwikkeling van het luchthavengebied. In de prioriteringslijst is voor de toekomst deze 1,5 miljoen (in 2020) aan eventuele gemeentelijke bijdrage opgenomen voor toekomstige projecten die bijdragen aan economische structuurversterking. Tevens is de reservering van 4,5 miljoen euro voor een toekomstige bijdrage aan een verbinding tussen Hengelosestraat en Weerseloseweg in stand gehouden (in 2020). De uitkomst van het lopende trillingsonderzoek en de plannen ten aanzien van de ontwikkeling van het luchthavengebied zijn uiteindelijk bepalend voor de te kiezen richting. Conform de uitspraken in het Coalitieakkoord, hecht het College aan een zo breed mogelijk draagvlak voor de uiteindelijke oplossing. Indien er geen nieuwe verbinding komt, zal in de dan ontstane situatie naar andere alternatieven gezocht moeten worden om de overlast in de noordelijke wijken te beperken. Reservering middelen 2016-2020: Vervolg studie Zuidelijke Invalsweg (zie nr. 10): Recentelijk is een studie uitgevoerd naar de effecten van diverse ruimtelijke ontwikkelingen en het ontstaan van mogelijke verkeersknelpunten. De resultaten van deze studie zijn op 9 februari gepresenteerd in het randprogramma van de raad. De studie laat zien dat met name de kruisingen Westerval-Parkweg, Westerval- Volksparksingel, Kuipersdijk-Wethouder Beversstraat en Kuipersdijk-Varviksingel in 2020 gaan knellen ook door de opening van de nieuwe N18 met aansluiting op de Westerval. De komende periode zal gestudeerd worden naar mogelijke verbeteringen. Binnen het pakket onder de noemer Beter Benutten 2 is voor het realiseren van civieltechnische- en/of regeltechnische aanpassingen van de kruispunten in de omgeving Westerval alvast 450.000 euro opgenomen. In de prioriteringslijst is verder rekening gehouden met een indicatieve reservering voor een toekomstig bedrag aan eigen middelen voor verbeteringen aan de zuidelijke invalswegen van 750.000 euro (in 2018). Reserveren middelen 2016-2020: Verwijderen verkeerslichten en wijziging kruispuntontwerp (zie nr. 8): Het College onderzoekt in de komende jaren ook expliciet waar verkeersregelinstallaties kunnen worden verwijderd. Zoals bij de Oldenzaalsestraat blijkt, kan het verwijderen van verkeerslichten de doorstroming ten goede komen. Dit betekent bovendien een verlaging van exploitatielasten voor de toekomst. Voor de dan benodigde civieltechnische aanpassingen van de betreffende kruispunten is in de prioriteringslijst een indicatief bedrag van totaal 600.000 euro aan eigen middelen gereserveerd voor de jaren 2017 en 2018. In 2015 wordt de mogelijke verwijdering van verkeerslichten op de Wesselerbrinklaan nader onderzocht. OV: Aanvraag 2015: Aanleg laatste deel HOV-aanleg (zie nr. 20): Met de gevraagde middelen kan een laatste (Enschedees) deel van de Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV)- baan worden aangelegd, namelijk het deel tussen de Goolkatenweg en Toekomststraat. Het betreft de aanleg van een busstrook voor stadinwaarts rijdende bussen, die daardoor in de spits voorbij kunnen rijden aan de wachtrij bij de verkeerslichten bij de Goolkatenweg. Het wegprofiel zal hier over de gehele lengte worden vernieuwd. Ook wordt de wegverharding van het slechte deel aangepakt tussen de Toekomststraat en de Uranusstraat inclusief herstel van de fietspaden die nu in slechte staat zijn. Over het definitieve ontwerp zult u separaat worden geïnformeerd. De Regio Twente heeft in het verleden al subsidie toegekend voor de realisatie van de gehele busbaan richting Hengelo. Als onderdeel van alle andere deelprojecten is al zoveel co-financiering ingezet, dat dit laatste deel volledig gefinancierd kan worden uit de resterende subsidie (thans nog 2,6 miljoen beschikbaar). Ook de gemeenteraad van Hengelo heeft op 14 januari 2015 een uitvoeringsbudget beschikbaar

gesteld voor de aanleg van de HOV-baan in de Enschedestraat. Daarmee kan nu ook het laatste resterende Hengelose deel van de onderlinge HOV-verbinding worden aangelegd. FIETS: Aanvraag 2015: Beter Benutten 2 (zie nr. 15): Met de voorgestelde maatregelen in het kader van het pakket Beter Benutten 2 wordt de uitvoering van een groot aantal samenhangende maatregelen zoals voorzien in de Fietsvisie gecontinueerd. Dit pakket van maatregelen maakt onderdeel uit van een 3 jarig pakket dat door het Ministerie van Infrastructuur en Milieu zal worden gesubsidieerd in het kader van het programma Beter Benutten 2 (met naar verwachting een subsidiebijdrage tussen minimaal 50% en maximaal75%). Dit driejarig (2015-2017) samenhangend maatregelenpakket heeft betrekking op het realiseren van ontvlochten fietsroutes en campagnes ter stimulering van het fietsgebruik en ter voorkoming van fietsdiefstal. Het omvat tevens enkele dynamisch verkeersmanagement projecten. De inzet van eigen middelen (en subsidies) ligt qua hoogte in lijn met de Fietsvisie en de voorgaande prioriteringslijst van mobiliteitsprojecten. Aanvraag 2015: Fietsprojecten 2015 die niet vallen onder Beter Benutten 2 (zie nr. 7): Met de voorgestelde maatregelen wordt de uitvoering van een groot aantal maatregelen zoals voorzien in de Fietsvisie gecontinueerd. Een deel van de maatregelen heeft vooral betrekking op de verbetering en uitbreiding van de bestaande fietspaden en fietsvoorzieningen. Sinds de vaststelling van de Fietsvisie door de raad in 2012 zijn inmiddels vele klein- en grootschalige projecten voorbereid en uitgevoerd. In bijlage 3 is een overzicht opgenomen van de al uitgevoerde fietsprojecten 2013-2014. In bijlage 4 is een overzicht opgenomen van de nog te realiseren of op te starten fietsprojecten in 2015, voor zover deze geen onderdeel zijn van het Beter Benutten 2 programma en in bijlage 5 zijn de projecten opgenomen in het kader van Beter Benutten 2. Voor een groot deel van deze fietsprojecten is reeds subsidie toegekend of worden subsidiebeschikkingen binnenkort verwacht. Deze subsidielobby wordt ook in het komende jaar verder gecontinueerd. Reserveren middelen 2016-2020: Aanleg Fietspad Euregioweg tussen Klein Boekelerveldweg en Sleutelweg (zie nr. 19): De raad heeft bij motie van 23 januari 2012 gevraagd om onderzoek te doen naar de realisatie van een fietspad langs de Euregioweg tussen Sleutelweg en Klein Boekelerveldweg. Het College zal u hierover binnenkort separaat informeren. Ofschoon de discussie met ProRail uitermate stroef verloopt is in de prioriteringslijst rekening gehouden met een mogelijke eigen bijdrage van 500.000 euro in het jaar 2018 uitgaande van een gelijkvloerse spoorkruising. Innovatie en verkeersmanagement (zie nr. 5 en 6): Aanvraag 2015 doorontwikkeling Smart voor de komende 3 jaar inclusief exploitatie: De afgelopen periode is het instrument SMART in samenwerking met een aantal lokale marktpartijen ontwikkeld. Het instrument wordt ingezet voor het monitoren van het verkeer en om duurzaam reisgedrag te bevorderen. Het innovatieve karakter van SMART heeft al veel aandacht en prijzen gekregen. SMART zal in de komende 3 jaar verder doorontwikkeld worden en ook toegepast worden in Hengelo en Almelo. Verder zal SMART ook in het kader van Beter Benutten 2 worden ingezet om duurzaam reisgedrag te stimuleren en voor de monitoring van de uitgevoerde maatregelen in het kader van het fietsbeleid. Daarnaast zullen de ervaringen en doorontwikkeling worden ingebracht in een Europees onderzoeksproject onder leiding van de Universiteit van Leeds (EMPOWER). Enschede laat daarmee ook zien invulling te geven aan het begrip smart city. Aanvraag 2015: Vervanging Verkeerslichten (zie nr. 8): Uw raad is bij brief van 25 maart 2014 geïnformeerd over het vervangingsplan van verkeerslichten. Daarin is aangegeven dat voor de vervanging, exploitatie en onderhoud van verkeerslichten en de bijbehorende systemen een jaarlijks budget van 445.000 euro benodigd is. Voor 2015-2016 staat de vervanging van verkeerslichten Gronausestraat-Singels gepland alsmede het realiseren van een regionaal verkeersmanagement systeem samen met Hengelo en Almelo in 2015. De drie steden zullen dit regionaal verkeersmanagementsysteem niet zelf aanschaffen maar afnemen via een onderhoudscontract bij een VRI-fabrikant voor voorlopig een periode van 3,5 jaar. Zo worden de kosten beperkt en kan goed worden ingespeeld op de plaatselijke maar ook toekomstige ontwikkelingen. De totale kosten worden geraamd op 200.000 euro voor de drie steden samen. Daarnaast moeten circa 50 VRI s in Enschede aangepast worden om te kunnen communiceren met deze regionale DVMcentrale. De eenmalige kosten hiervan bedragen totaal circa 100.000 euro. Regio Twente zal naar verwachting een groot deel van deze kosten subsidiëren. De eigen bijdrage wordt thans geraamd op circa 50.000 euro. Deze aanvraag komt overeen met het bedrag dat ook in het vervangingsplan voor verkeersregelinstallaties is voorzien. Opgemerkt wordt dat -zoals in het vervangingsplan 2014-2025 is aangegeven- het huidige vervangings- en exploitatiebudget voor verkeerslichten na 2020 absoluut ontoereikend is voor het groot aantal verkeerslichten dat in de jaren na 2020 vervangen dient te worden. Met deze noodzakelijke stijging van vervangingskosten voor verkeerslichten is in de doorrekening na 2020 nog geen rekening gehouden.

Aanvraag 2015: Vervanging/upgrading Parkeerverwijssysteem (zie nr. 14): Het huidige Parkeer Route Informatie Systeem (PRIS) dat in 2007 is gerealiseerd, is thans voor een groot deel aan vervanging toe. Het bestaande softwaresysteem is verouderd en de PRIS-borden zullen worden aangepast op de nieuwe situatie MST, Q-park en Hermandadgarage (openstelling op zaterdagen en koopzondagen). De voorbereiding en uitvoering van de voorgestelde upgrading van het PRIS-systeem is voorzien in 2015. Zodoende is het nieuwe systeem gereed bij de opening van het nieuwe MST en kunnen bezoekers en personeel MST afhankelijk van de parkeerdrukte en de dagen van de week actueel verwezen worden naar de (3) ingangen van de Van Heekgarage en/of de MST garage aan de Haaksbergerstraat. Bij de upgrading van het PRIS-systeem zal -waar mogelijk- bestaande onderdelen van het PRIS-systeem zo veel mogelijk worden hergebruikt, zoals bekabeling, masten e.d. Dit leidt tot reductie van de investeringskosten. De data van het PRIS-systeem zal daarnaast zo veel mogelijk als open data worden aangeboden aan derden. Deze data kan hierna pretrip (voorafgaande aan de rit) en/of ontrip (onderweg) worden aangeboden aan derden ten behoeve van diverse applicaties (bijvoorbeeld Tom-Tom, e.d). Op termijn zal wellicht het gehele PRIS-systeem langs de weg overbodig worden. Regio Twente heeft een subsidiebijdrage toegekend van maximaal 62.500 euro voor de uitvoering van dit project. Verkeersveiligheid/leefbaarheid Aanvraag 2015: Verkeersveiligheid gedragseducatie (zie nr. 1): De inzet van eigen middelen voor campagnes en voorlichting is conform eerdere bezuinigingsafspraken sober. De 50.000 inzet van eigen middelen (aangevuld met 150.000 euro subsidie) komt overeen met de inzet in 2014. Deze verkeerseducatie en campagnes richten zich vooral op de schooljeugd (bijvoorbeeld gevaren van de dode hoek van vrachtwagens, lespakketten en acties met betrekking tot fietsverlichting, e.d.) maar ook ten dele op ouderen (E-bike lessen). De meeste van deze projecten worden uitgevoerd in samenspraak met het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Oost-Nederland (ROVON). Tot 2014 werd hier jaarlijks 100.000 euro aan eigen middelen voor besteed. In het kader van de bezuinigingen is dit met ingang van 2014 teruggebracht tot 50.000 euro. Wanneer de BDU-subsidie van 75% wordt meegerekend die jaarlijks beschikbaar komt, is totaal 200.000 euro voor dit thema beschikbaar. Voor 2015 wordt een krediet aangevraagd van 200.000 euro waarvan 50.000 euro aan eigen middelen. Aanvraag 2015: verkeersveiligheid fysieke maatregelen (zie nr. 2): De 50.000 euro aan eigen middelen voor fysieke maatregelen is een halvering van het budget ten opzichte van 2014 en dwingt, conform de lijn van het Coalitieakkoord, kritisch te zijn ten aanzien van niet-noodzakelijke maatregelen. In de vorige prioriteitenlijst was hiervoor nog een jaarlijkse gemeentelijke investering van 200.000 euro geraamd; in lijn met de bezuinigingen en de uitspraak in het coalitieakkoord (kritisch zijn op nietnoodzakelijke kleine verkeersmaatregelen) is dit bedrag teruggebracht tot 50.000 euro. Bovenop de gemeentelijke bijdrage is vaak een BDU-subsidie mogelijk in de orde van grootte van 25% van de projectkosten. Deze subsidie is beschikt en derhalve meegerekend. Ontwikkelen en uitvoeren wijk-vcp s als resultaat van VCP Binnensingelgebied [Hogeland-Noord / Horstlanden- Veldkamp] en Stadsveld (zie nr. 9): Uw raad heeft aangegeven dat gezien de toenemende verkeersdruk in verschillende wijken in het binnensingelgebied hier samen met bewoners en ondernemers in deze gebieden wijkverkeerscirculatieplannen (wijk-vcp s) zullen worden ontwikkelen en maatregelen (al of niet op proef en gefaseerd) worden uitgevoerd. Uit deze wijk vcp s vloeien na vaststelling diverse maatregelen voort die op korte termijn verder zullen worden voorbereid en uitgevoerd. Om deze wijk-vcp s te ontwikkelen en de daaruit vloeiende maatregelen te realiseren zal in de loop van 2015 een separaat voorstel worden voorgelegd om voor 2015 een krediet aan te vragen. Voor de jaren 2015 t/m 2018 gaan we uit van een reservering van 250.000 euro per jaar aan eigen middelen. Bovenop de gemeentelijke bijdrage is soms een BDU-subsidie mogelijk in de orde van grootte van 25% van de projectkosten. Vanwege de onzekerheid met betrekking tot een eventuele subsidietoekenning wordt hier vooralsnog niet mee gerekend. In de loop van 2015 zal voor het VCP via een apart raadsvoorstel krediet worden aangevraagd voor de 1 e fase uitvoering van de VCP-maatregelen in het binnensingelgebied. Ook zal een deel van het VCP-budget beschikbaar zijn voor de VCP-maatregelen in Stadsveld. Uitgangspunt hierbij is om zo veel mogelijk werk met werk te maken en de VCP-plannen mee te laten liften met de MIW-MIR-plannen in de komende jaren in dit stadsdeel. Aanvraag 2015: Strategische fiets, parkeer en ov projecten (zie nr.3): Dit budget is bedoeld voor de financiering van uitvoering van diverse kleinere projecten die zich voor kunnen doen in de loop van 2015 en waarvoor gemeentelijke (co-)financiering benodigd is, zoals civieltechnische aanpassingen voor het openbaar vervoer. Voorbeelden uit het recente verleden zijn het meebetalen aan het werkend krijgen van het informatiebord voor de Duitse trein op station Enschede, cofinanciering voor het

evenement Schone Lucht Rally, e.d. Ook in 2015 zijn dergelijke projecten weer te verwachten, zoals kleine civieltechnische aanpassingen voor het openbaar vervoer in Boekelo, e.d. In eerdere jaren werd voor de uitvoering van deze strategische projecten jaarlijks 500.000 euro aan eigen middelen gereserveerd. In de vorige prioriteringslijst is dit daarna teruggebracht tot 300.000 euro. Conform eerdere bezuinigingsafspraken stellen we voor om dit vanaf 2015 jaarlijks terug te brengen tot 75.000 euro. Subsidies voor deze projecten worden vrijwel nooit toegekend. Hier wordt dus ook niet mee gerekend. Aanvraag 2015: Verfraaiing tunnels en geluidsschermen RW35 (zie nr. 18) In 2014 zijn vier fietstunnels vanuit de Fietsvisie met graffitikunst verfraaid om hiermee de sociale veiligheid en beleving te verbeteren voor fietsers. Op verzoek van de raad (motie 10-11-2014) wordt in overleg met Rijkswaterstaat nagegaan of ook de geluidsschermen langs de RW35 kunnen worden schoongemaakt en deels beschilderd en of RWS wil bijdragen in de kosten. Daarnaast willen we de nieuwe tunnelbuis in de Prinsessetunnel (deels) voorzien van een kunstverfraaiing nu de tegelwand hier in 2014 is verwijderd. Tot slot stellen we voor om ook de huidig bekladde spoortunnel Eschmarke te verfraaien. Voor 2015 wordt voor de drie bovengenoemde projecten totaal een krediet aangevraagd van totaal 115.000 euro aan eigen middelen. Exploitatie en studieprojecten Reserveren middelen 2016-2020 Exploitatie bestaande en nieuwe fietsenstallingen(zie nr. 16 en17): Vanaf 2017 is dekking van de exploitatielasten van de bestaande en nieuwe fietsenstellingen nodig vanuit het mobiliteitsfonds. Deze exploitatie zou ondergebracht worden bij het Parkeerbedrijf Enschede maar omdat naar verwachting het break-even point in de parkeerexploitatie pas in 2021 zal worden bereikt, is dekking vanaf 2016-2017 nodig. Exploitatie bestaande stallingen (zie nr 16): Voor de jaarlijkse exploitatielasten van de Fietsenstallingen De Graaff en V&D is tot en met 2016 nog een restantbudget beschikbaar om deze exploitatielasten van de fietsenstallingen de Graaff en V&D af te dekken. In de projectenlijst Mobiliteitsplan is daarom opnieuw de exploitatie van deze fietsenstallingen opgenomen voor de jaren 2017 tot en met 2021 en wel jaarlijks voor een bedrag van 300.000 euro. In deze opzet is geen rekening gehouden met een mogelijk stijging van de exploitatielasten vanwege de tariefsaanpassing voor inzet personeel Twente Milieu en het eventueel omzetten van de inzet van vrijwilligers naar betaalde banen. Wel is rekening gehouden met uitbreiding van de openstellingstijden van de stallingen ten gevolge van uitbreiding van het aantal koopzondagen vanaf 2014. Waar mogelijk zal in 2015 nader bezien worden of de exploitatielasten verder teruggebracht kunnen worden door bijvoorbeeld door het treffen van fysieke controlemaatregelen (bijvoorbeeld in de vorm van een semiautomatische bewaking in of buiten de reguliere openstellingstijden) of andere openstellingstijden. Exploitatie nieuwe fietsenstallingen (zie nr 17): In/na 2015 zijn/zullen nieuwe fietsenstallingen worden gerealiseerd in Enschede waar ook jaarlijks de gemeente Enschede (naar verwachting deels) zal moeten bijdragen aan de exploitatielasten. Dit zijn o.a. de stallingen Wilminkplein, CS Station-noordzijde inclusief de bestaande bewaakte fietsenstalling onder het Centraal Station en Station Drienerlo. De exacte jaarlijkse exploitatielasten hiervoor dienen nog nader bepaald te worden maar in de projectenlijst wordt thans rekening gehouden met een exploitatiebudget van totaal 75.000 euro over de jaren 2016 tot en met 2021. Reservering middelen 2016 e.v. voor studie, onderzoek, monitoring verkeersontwikkeling en lobby (inter)nationale en (Eu)regionale bereikbaarheid (zie nr 4): Het monitoren van de verkeersontwikkeling in Enschede, het uitvoeren van verkeersonderzoek en soms het uitvoeren en begeleiden van verkeersstudies aan extern bureaus vergt een jaarlijks budget van circa 100.000 euro/jaar. Voor 2015 is er nog budget beschikbaar om deze studie- en onderzoekprojecten te realiseren. Voor de jaren 2016 en verder wordt jaarlijks structureel 100.000 euro gereserveerd aan eigen middelen. Naast de jaarlijks te verrichten verkeersonderzoeken staat bijvoorbeeld voor 2015 de vervolgstudie Zuiderval gepland (zie project 10), evenals een herhaling van het parkeerbezettingsonderzoek en parkeerenquête binnensingelgebied en een herhaling van de fietsenquête In het kader van de tussentijdse evaluatie van de Fietsvisie. Verder zal een grensoverschrijdende verkenningsstudie F35 Enschede-Gronau van start gaan. Voor dit Euregionaal studieproject zal een Interreg V subsidie worden aangevraagd via de Euregio. Deze studie zal pas starten nadat de subsidie is toegekend. Voor het op peil houden of verbeteren van de economische bereikbaarheid per weg en/of rail is het van belang om tijdig plannen te ontwikkelingen samen met de betreffende partners en overheden (zoals bijv. Min I&M, RWS, ProRail, Provincie Overijssel, Euregio, e.d.).

PROJECTEN DIE NIET MEER UITGEVOERD WORDEN Voortschrijdend inzicht leidt er toe dat een aantal projecten in 2015 niet (meer) doorgaan of inmiddels al gerealiseerd zijn (soms in een iets andere opzet). Dit zijn de projecten: a. Singelring- Deurningerstraat: De kruispunten met verkeerslichten op de noordelijke singels zijn in 2014 uitgevoerd met een nieuwe netwerkregeling (IMFLOW), waardoor de doorstroming voor het autoverkeer op deze kruispunten in de spitsuren volgens de eerste resultaten significant is verbeterd. De effecten van deze netwerkregelingen zijn eind 2014 gemonitord en begin 2015 volgt de eindrapportage van dit evaluatieonderzoek. De eerste resultaten laten een verbetering van de doorstroming zien, maar op enkele kruispunten is dit ten koste gegaan van langere wachttijd voor het langzaam verkeer. Bezien wordt thans of hier nog een verdere optimalisatie mogelijk is ten gunste van het langzaam verkeer. Daarnaast was in 2015 de aanleg van een extra opstelstrook voorzien op de Deurningerstraat-zuid richting Singels. Door de aanleg van deze opstelstrook kan de verkeersafwikkeling en de doorstroming voor het autoverkeer op dit kruispunt nog enigszins verbeteren. Vanwege de huidige positieve resultaten van de toegepaste netwerkregeling is de aanleg van deze extra opstelstrook voorlopig uitgesteld. Wel zal bij de nieuwbouwplannen van de Lasonderdriehoek rekening worden gehouden met deze ruimtereservering, zodat aanleg in de toekomst alsnog mogelijk is. De eerder gereserveerde middelen van 300.000 euro voor bovenstaande projecten in de projectenlijst 2013 zijn daarom niet meer opgenomen in de projectenlijst 2015. b. Molenstraat- Hengelosestraat: Voor de aanpassing van het kruispunt Hengelosestraat-Molenstraat is in de projectenlijst 2013 destijds 2 x 75.000 euro opgenomen. Dit kruispunt wordt ook in de Fietsvisie veelvuldig genoemd als subjectief onveilig kruispunt. Een mogelijk aanpak is in 2014 nader onderzocht maar dit heeft niet geleid tot eenvoudige quickwin maatregelen om de verkeersveiligheid hier te verbeteren. Daarom is deze budgetreservering van totaal 150.000 euro niet meer opgenomen in de projectenlijst 2015. c. Herinrichting Roomweg en verkeerscirculatie Wooldriksweg: In de projectenlijst 2013 was een budgetreservering opgenomen voor de herinrichting van de Roomweg indien de plannen voor de Molenstraat (verkeersluwe inrichting of éénrichtingsverkeer) door zouden gaan. Uw raad heeft echter besloten om voorlopig geen maatregelen te treffen in de Molenstraat, waardoor ook de noodzaak tot herinrichting van de Roomweg thans komt te vervallen. De verkeerscirculatiemaatregelen Wooldriksweg vallen thans onder het project wijk-vcp s Binnensingelgebied (zie project 9). De eerder gereserveerde middelen van 200.000 euro respectievelijk 110.000 euro zijn niet meer opgenomen in de projectenlijst 2015 PROJECTEN ONDER DE STREEP: De raad stelt tevens vast dat voor projecten onder de streep helaas (of vooralsnog) geen financiële middelen beschikbaar zijn. Hieronder worden deze projecten kort toegelicht. Aangegeven wordt welke projecten dit zijn en voor zo ver mogelijk welke bedragen hiermee gemoeid zijn. Het betreft hier de projecten: I. Euregioweg ongelijkvloerse spoorkruising voor fietsers: Indien blijkt dat vanwege verplichtingen het eenzijdig fietspad ongelijkvloers het spoor dient te kruisen zal dit van grote invloed zijn op de benodigde budgetreservering. In de projectenlijst is hiervoor vooralsnog geen reservering opgenomen (staat nu als p.m. post) omdat we nu nog geen zicht hebben op de noodzaak en uiteindelijke oplossing hier. Een ongelijkvloerse spoorkruising van dit fietspad wordt ruwweg geraamd op 2 miljoen euro. II. Fietsroute F35; deel Lamb. Buddestraat Station CS fietsenstalling noordzijde: In de fietsvisie 2012-2020 is opgenomen om de ontbrekende F35 schakels in de komende jaren te realiseren. In het geactualiseerde Masterplan F35 van Regio Twente wordt ook uitgegaan van de realisatie van de gehele F35 inclusief zijtakken bij voorkeur rond 2020. De F35 projectonderdelen maken daarbij kans op een aanzienlijke subsidiebijdrage (gemiddeld 50%) maar dan nog zijn ook forse investeringen nodig vanuit de gemeente. Waar mogelijk zal daarom bezien worden of en waar deze F35 plannen mee kunnen liften met uitvoering van werkzaamheden in de betreffende gebieden en zal bezien worden of (technische) versoberingen mogelijk zijn binnen de kaders en eisen van het Masterplan F35. Voor het deel tussen de Lambertus. Buddestraat en Station CS is eind 2014 gestart met een nadere tracéverkenning, ontwerp en kostenraming. Deze verkenningsstudie zal in 2015 een beter beeld opleveren hoe de F35 hier (versoberd) gerealiseerd kan worden en wat de verwachte uitvoeringskosten hiervan zijn. Op basis van deze studie kunnen de subsidiemogelijkheden verder worden verkend en de benodigde eigen middelen worden bepaald. Vooralsnog gaan we in deze projectenlijst uit van 3.000.000 euro voor de aanleg waarbij 1.500.000 euro aan eigen middelen. De uitvoering is voorlopig gepland in 2018.

III. IV. Fietsroute F35; deel Hoge Boekelerweg grens Duitsland: Voor het deel tussen de Hoge Boekelerveldweg en de Duitse grens zal naar verwachting begin 2015 een Euregionale studie gestart worden samen met Regio Twente/Provincie Overijssel en de gemeente Gronau. Hierbij zullen we een nadere tracéverkenning, ontwerp en kostenraming uitvoeren. Deze studie zal in 2015 een beter beeld opleveren hoe de F35 hier (versoberd) gerealiseerd kan worden en wat de globale uitvoeringskosten zijn. Op basis van deze studie kan de subsidiemogelijkheden verder worden verkend en de benodigde eigen middelen worden bepaald. Vooralsnog gaan we in deze projectenlijst uit van 2.200.000 euro voor de aanleg, waarbij 1.100.000 euro aan eigen middelen. De uitvoering is voorlopig gepland in 2022. Fietsroute F35; deel Lonnekerspoorlaan Oldenzaal: Voor het deel tussen de Lonnekerspoorlaan en Oldenzaal zal nog een nadere tracéverkenning, ontwerp en kostenraming opgestart moeten worden. Vooralsnog gaan we in deze projectenlijst uit van 4.000.000 euro voor de aanleg, waarbij 2.000.000 euro aan eigen middelen. De uitvoering is vooralsnog gepland in 2020 maar hangt ook af van de plannen en planning in Oldenzaal. V. Ongelijkvloerse kruising N35- Oostweg en eventuele uitbouw RW35 naar 2x2: Uit recente studies van Rijkswaterstaat blijkt dat er in de toekomst een verbetering nodig is op het kruispunt N35-Oostweg ten aanzien van verkeersveiligheid en doorstroming. RWS neemt daarom in het komende jaar korte termijn maatregelen om de capaciteit en veiligheid hier te verbeteren (verlenging linksaf opstelstrook richting Oostweg). Op de middellange termijn is een structurele oplossing gewenst. Op termijn zal dit mogelijk leiden tot een ongelijkvloerse kruising N35-Oostweg en/of de uitbouw van de bestaande rijstroken van de RW35 van 2x1 naar 2x2. In de projectenlijst is vooralsnog geen gemeentelijke reservering opgenomen (staat nu als p.m. post) omdat we nu nog geen zicht hebben op de uiteindelijke oplossingen en bijdrage in de kosten.