Memo Aan : Raad Van : Jan Willem van Dongen Doorkiesnummer : n.v.t. Datum : 19-03-2015 Afschriften : Betreft : Economisch uitvoeringsprogramma U heeft gevraagd om een overzicht van de activiteiten in 2015 in het kader van economie. Daarnaast heeft u gevraagd om een aangepaste planning van het economische programma en de zondag openstelling. Uw verzoek is om de ontwikkeling van het economisch programma naar voren te halen in de planning. 1 Wat doen we in 2015? We voeren ook dit jaar diverse activiteiten uit met het oog op een goed contact en korte lijnen tussen de gemeente en ondernemers, om ondernemers te faciliteren en om samenwerking tussen ondernemers te faciliteren. We onderhouden intensief (minimaal maandelijks) contact met de ondernemersverenigingen en we leggen regelmatig vele bedrijfsbezoeken af en wonen diverse ondernemersbijeenkomsten bij. We spelen in op vragen vanuit ondernemers. Daarnaast letten we bij de inkoop van onze organisatie op kansen voor het lokale MKB en social return. Prestatie indicatoren begroting 2015 Begroting 2014 Jaarrekening 2014 Begroting 2015 Verwachting 2015* 1.1.1 Aantal bedrijfsbezoeken* 12 240 12 75 1.1.2 Aantal vastgestelde ontwikkelde 1 0 1 1 bestemmingsplannen bedrijventerreinen 1.2.1 Aantal ontmoetingen tussen ondernemers en 2 5 2 4 gemeenten* 1.2.3 Aantal ondernemersspreekuren 10 12 10 12 1.2.4 Aantal herstructureringsplannen 1 0 1 2 * In de praktijk blijken het aantal bedrijfsbezoeken jaarlijks veel hoger te liggen. Het zelfde geldt voor ontmoetingen tussen ondernemers en gemeente. We hebben daarom een kolom toegevoegd met de bijgestelde verwachting voor 2015. www.heuvelrug.nl IBAN NL64BNGH0285120808
1.1 Focus op activiteiten prioriteit ondernemers(verenigingen) We focussen in onze activiteiten op 3 prioriteiten aangegeven door de ondernemers(verenigingen): 1. Detailhandelssituatie: De ondernemersverenigingen inventariseren de actuele situatie van de detailhandelsvisie per dorp. 2. Gemeente Utrechtse Heuvelrug: Duurzaam Doen!: We werken nauw samen met de UHDD. Bijvoorbeeld de UHDD bijeenkomst op 10 maart in het Cultuurhuis Doorn. De UHDD voert haar uitvoeringsprogramma met concrete samenwerkingsprojecten uit. Diverse bijeenkomsten vinden plaats om te kijken hoe we elkaar in Utrechtse Heuvelrug: Duurzaam Doen! kunnen verenigen, versterken en te doen! Zowel ondernemers en gemeente als ondernemers onderling. 3. Lokale issues per dorp: Ondernemers leggen via ondernemersverenigingen dagelijkse perikelen bij ons voor. Indien wij daar als gemeente een rol in kunnen spelen, pogen wij deze direct op te lossen of te verbeteren (bijvoorbeeld standplaats Maarn en parkeren). 1.2 Overige en actuele vraagstukken van ondernemers Naast de prioriteiten aangegeven door de ondernemersverenigingen, zijn er een aantal actuele vraagstukken waarin wij ondernemers zo veel mogelijk van dienst zijn. We wijzen ZZP-ers op de mogelijkheden binnen het BBZ (Bijzondere Bijstand Zelfstandigen). We faciliteren Q4 om onze gemeente ook in regionaal verband prominenter op de (inter)nationale kaart te zetten. We organiseren wederom de ondernemer van het jaar verkiezing. We helpen ondernemersverenigingen op weg bij de Bedrijven Investerings Zones. We steken veel energie in het betrekken van individuele ondernemers bij de actualisatie (en verbetering/flexibilisering) van hun bestemmingsplannen. We maken starters wegwijs binnen onze gemeente. We leggen regelmatig bedrijfsbezoeken af voor de diverse portefeuilles en met en zonder wethouder. We werken aan (lokale) toeristische promotie en stimulering van ons gebied (o.a. Q4+). 1.3 Participatie - arbeidsmarktbeleid We steken veel energie in het betrekken van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, in het weer meedoen en de begeleiding daarbij voor bedrijven. We betrekken ondernemers hierbij en zorgen o.a. voor voorlichting en ontzorging. We werken hieraan volgens het lokaal actieplan arbeidsmarktbeleid dat op 4 juli 2013 door u in werking is gesteld. Dit lokaal actieplan is het resultaat van twee moties van uw raad Onderkant Arbeidsmarkt naar boven en uitbreiding van de formatie bedrijfscontactfunctionaris. We werken volgens de volgende actiepunten: intensiveren van onze werkgeversbenadering via extra formatie bedrijfscontactfunctionaris (BCF) voor de onderkant van de arbeidsmarkt; intensiveren van onze werkgeversbenadering via een wethouders offensief; aanbieden van trajecten op maat (werk of participatie) voor inwoners met zeer lange afstand tot de arbeidsmarkt, Inmiddels heeft lokale actieplan voor onze inwoners uit de bijstand zijn nut bewezen. We vonden 17 (extra) werkplekken en intensiveerden de werkgevers contacten. We creëerden een aanvulling op ons regionale werkgeversbenadering samen met de RDWI. Het structureel inbedden van lokaal arbeidsmarktbeleid in onze werkwijze geeft ons de kans om de inwoners aan de onderkant van de arbeidsmarkt, duurzaam te laten meedoen in de maatschappij. We zullen onze aanpak en de resultaten daarvan ook dit jaar evalueren. 2
1.4 Recreatie Wij werken nauw samen met de provincie en de recreatie ondernemers aan het nieuwe bestemmingsplan Recreatieterreinen. Wij werken aan de promotie van de Utrechtse Heuvelrug in samenwerking met het Regionaal Bureau voor Toerisme Heuvelrug en Vallei (RBT). Op 1 april gaat dit nieuwe RBT Heuvelrug en Vallei van start. Zes regiogemeenten (Renswoude, Rhenen, Soest, Veenendaal, Woudenberg en Zeist) en drie VVV s (Soest, Utrechtse Heuvelrug en Vallei) komen samen in deze nieuwe regionale toeristische organisatie. De drie VVV zijn op dit moment bezig zichzelf op te heffen. Hun huidige taken op het gebied van het gastheerschap zullen worden ondergebracht in het RBT. Verder zal het RBT uitvoering gaan geven aan de campagne Uit op de heuvelrug waarmee we onze regio toeristisch op de kaart willen (blijven) zetten. De komende periode zal met het project Heuvelrug Heritage vooral ingezet worden op het centraal stellen van de (militaire) erfgoedparels in de regio. De provincie heeft hiervoor subsidie beschikbaar gesteld. We gaan dit gezamenlijk met de regio aanpakken door verbindingen te leggen via evenementen en arrangementen en door de vele verhalen zichtbaar en beleefbaar te maken. Samen bouwen we aan nieuwe structuren (netwerken) die ook na 2015 blijven bestaan omdat ze voor alle partijen iets opleveren. Beoogd resultaat is dat het verdienend vermogen in de regio structureel groeit, zowel bij de individuele erfgoedparels als bij de toeristische en recreatieve ondernemers in de regio. 1.5 Horeca Al jarenlang onderhoudt de burgemeester goede contacten met de horeca-ondernemers in het regionale horeca-overleg. In goed overleg met deze ondernemers is er veel bereikt qua deregulering en afschaffen van vergunningen c.q het verlenen van vergunning tot wederopzegging. Ook een vertegenwoordiger van Koninklijke Horeca Nederland is bij dit overleg aanwezig. 1.6 Agrarische sector We werken aan de actualisatie van bestemmingsplannen voor het buitengebied van OMMA, Driebergen en Leersum. Vorig jaar hebben we in het kader van deze bestemmingsplannen een groot aantal agrarische bedrijven bezocht. Vraagstukken die daaruit naar voren zijn gekomen pakken we waar mogelijk op. We hebben een eerste aanspreekpunt voor agrariërs in onze organisatie: de agrarische contactfunctionaris. We helpen de agrariërs in het spanningsveld, tussen enerzijds de wens voor maatwerk bij bedrijfsontwikkeling, en anderzijds de toenemende complexiteit in de toetsing daarvan. 1.7 Bedrijventerreinen 1. Bestemmingsplan Bedrijventerreinen. We werken aan het bestemmingsplan Bedrijventerreinen. Het bestemmingsplan is eind vorig jaar als voorontwerp ter inzage gelegd. Na vaststelling van dit bestemmingsplan gaat voor alle bedrijventerreinen in de basis dezelfde regels en mogelijkheden gelden. We maken hierbij gebruik van het instrument bedrijfszonering. Om inzicht te krijgen in beschikbare ruimte voor bedrijven per milieucategorie, houden we de milieucategorie van de huidige bedrijven en de bedrijfszonering van hun locatie tegen het licht. We verwerken de wensen van de ondernemers in het bestemmingsplan waar dit mogelijk is. 2. Bedrijventerreinen Maarsbergen. We werken aan de ontwikkeling van het nieuwe bedrijventerrein Maarsbergen en aan de herstructurering/ revitalisering van het bestaande bedrijventerrein Maarsbergen. 3
3. Bedrijventerrein Leersum. Door de uitspraak van de Raad van State staan het bedrijventerrein Leersum en de zaken die daar omheen spelen weer op onze agenda. Een voorbeeld hiervan is de noodzaak aan een actueel regionaal behoefte onderzoek conform het vereiste van de Ladder Duurzame Verstedelijking. 4. Herstructurering Bedrijventerrein Amerongen. We werken aan de herstructurering van de bestaande bedrijventerrein Amerongen. We leggen aan u een herstructureringsplan voor dat door werkgroepen met ondernemers en andere belanghebbenden tot stand is gekomen. 1.8 Goede dienstverlening In de organisatieontwikkeling richten we ons in de volle breedte van de organisatie op een extern gerichte organisatie waarin (meer) van buiten naar binnen wordt gewerkt. We werken aan een goede dienstverlening op vergunningengebied, het efficiënt verder helpen van klantvragen en aan verbetering van onze ruimtelijke dienstverlening. Binnen het programma dienstverlening zal de dienstverlening naar ondernemers zich in de doorontwikkeling vooral focussen op goed faciliteren en goed uitvoeren. We doen dat via wat wij noemen de zelfbediening en de 1e -en 2e lijns dienstverlening. 1.8.1 Zelfbediening binnen dienstverlening Faciliteren is in de kern: Je doet het zelf. Wat heb je daarvoor nodig? Door de mogelijkheden van internet, onze website, apps, sociale media en e-formulieren faciliteren we ondernemers bij zelfbediening en zelfredzaamheid. Vanuit huis en op het moment dat het hun schikt kunnen ondernemers zaken met ons doen. Hiervoor is het nodig dat we een aantal processen volledig gaan digitaliseren en dat we zorgen voor een goede ontsluiting van alle beschikbare informatie. 1.8.2 De 1e lijns dienstverlening De 1e lijns dienstverlening is een herkenbare ingang waar ondernemers terecht kunnen voor alle producten en diensten van de gemeente. Hier gaat het vooral om goed uitvoeren : informeren, vragen beantwoorden, doorverwijzen, verstrekken eenvoudige vergunningen, etc. De 1e lijn heeft hiervoor zoveel mogelijk up-to-date informatie voorhanden, die door de andere thema s met hen proactief wordt gedeeld. Het maakt daarbij niet uit of de ondernemer via internet, de telefoon balie of post/ email aanklopt. In de 1e lijn gaan we ook fors investeren op het principe Help & Support : ondernemers stimuleren en ondersteunen om via zelfbediening diensten en producten af te nemen. De 1e lijn kan ook de procesregie voeren bij vragen die moeten worden doorgezet naar de bedrijfscontactfunctionaris, andere afdelingen of externe partijen. 1.8.3 De 2e lijns dienstverlening In de 2e lijn in de dienstverlening voert eventueel de procesregie en handelt een aantal complexe producten en diensten af. Hier zitten o.a. de bedrijfscontactfunctionaris en andere afdelingen. Samenwerking met Antwoord voor bedrijven en het Ondernemingsplein is van belang om de dienstverlening te realiseren. 4
1.9 Wethoudersconferentie: regio in Europa We gaan een wethoudersconferentie voor EZ-wethouders in de regio organiseren met het onderwerp: welke regio kunnen wij vormen in het kader van de Europese (Economische) Regio s. 2 Op weg naar een economisch programma In het raadsprogramma zijn twee economisch paragrafen opgenomen: verbeteren van het ondernemersklimaat en economisch beleid met visie. Daarbij zijn ook verschillende onderdelen aangegeven hiervan onderdeel moeten zijn. De wens om te komen tot een economische aanpak op basis van integrale economische visie en sturing op samenhang valt samen met de overgang in de organisatie naar programma sturing. De planning is om eind Q3 2015 (september) een startnotitie aan de raad voor te leggen. 2.1 Startnotitie In de startnotitie nemen we op hoe te komen tot een economische visie en uitvoeringsprogramma volgens de doelenboom systematiek: wat willen we bereiken?, wat gaan we daarvoor doen? en wat hebben we daarvoor nodig?. Onze inzet is een visie waarmee aan de praktijk richting wordt gegeven en heldere keuzes gemaakt kunnen worden voor het uitvoeringsprogramma. Een belangrijk onderdeel van de visie is hoe de gemeente zich (economisch) positioneert in de regio. In de startnotitie wordt een eerste aanzet tot kaders geformuleerd. Zoals de reikwijdte inhoudelijk (thema s en samenhang wat worden de deelprogramma s) (mogelijk al) doelen, mogelijke richtingen voor de positionering in de regio een keuze op welkgebiedsniveau (regio/gemeente/dorpsniveau) de doelen worden geformuleerd, een keuze of het programma wordt van de gemeente of met partijen gezamenlijk een keuze of alle deelprogramma s in één keer aan uw raad of gefaseerd aan uw raad worden voorgelegd. Een dilemma die wij voorzien is dat op sommige onderwerpen sneller bekend zal zijn welke zaken we kunnen doen, dan op andere. Om snelheid te behouden zou fasering een mogelijkheid zijn. Dit gaat echter ten koste van de integraliteit en de integrale afweging van middelen. Daarnaast bevat de startnotitie opzet van de participatie of samenwerking raming van benodigde middelen/capaciteit tijdspad Deze startnotitie geven we vorm samen met andere partijen en op basis van een aantal verkenningen. 2.2 Totstandkoming startnotitie De periode (Q1/Q3 2015) is de voorbereidingsfase voor de startnotitie. Deze gebruiken we om duidelijk te krijgen waar het economisch beleidsprogramma over moet gaan: wat weten we van onze economie en wat willen bereiken? Waar moet op economisch gebied sterker op worden ingezet? Wat is (goed) economisch beleid voor een gemeente? Het raadsprogramma geeft daar inhoudelijk nog weinig richting aan. Hiervoor zullen we een aantal zaken gaan verkennen, zoveel mogelijk samen met ondernemers vanuit verschillende sectoren/ branches (bijvoorbeeld Recreatie / Detailhandel/ ZZP / MKB etc.). Deze voorbereidingsfase mondt uit in een brede, open bijeenkomst met ondernemers en 5
andere partijen in september. Hierin worden onder andere de uitkomsten van de verschillende verkenningen. We willen hier samen een beeld krijgen op welke thema s we ons economisch uitvoeringsprogramma moeten focussen. Thema s waar wij onder andere aan denken zijn het verbinden van Cultuur en Recreatie, verbinden van Recreatie en Detailhandel, innovatieve landbouw en de Groene Economie. Vervolgens zal de startnotitie aan de raad voorgelegd worden. 2.2.1 Wat verkennen we in de voorbereidingsfase? welke gegevens over de economie beschikbaar zijn op gemeentelijk niveau en gebruikt kunnen worden in het vormen en later monitoren van de economische visie en het uitvoeringsprogramma. Voor een goed feitelijk beeld en onderbouwing van de economische situatie en de maatregelen. Dit is een wens van ondernemers; voorbeelden van economisch beleid, programma s en soorten doelstellingen in andere gemeenten; belangrijke trends en ontwikkelingen die op ons en ondernemers afkomen en die relevant (kunnen) zijn voor het economisch beleid/ de lokale economie; mogelijke (nieuwe) partners voor het opstellen van het economisch beleid en verdere structurele samenwerking (lokaal en regio); mogelijke samenwerkingsvormen op economisch vlak; de hoofddoelen/ thema s voor het economisch beleid in onze gemeente. Bij ontwikkelingen en trends die op ondernemers afkomen en die relevant (kunnen) zijn voor de lokale economie denken we bijvoorbeeld aan: de kenniseconomie en kennisintensieve innovaties; mobieler kapitaal en arbeid. Kapitaal en arbeid zijn steeds mobieler en de economie is daarmee veel meer footloose geworden. Dat betekent dat de kwaliteit van woon- en leefklimaat, voorzieningen, cultuur etc. steeds belangrijker zijn geworden als economische factor. de groeiende ontwikkeling van internetwinkelen; de groeiende ontwikkeling van de belevingseconomie; nieuwe vormen van landbouw en innovaties in de agrarische sector; duurzaamheid; internationalisering; veranderende zorg en middelen/games/innovaties daarvoor; ontwikkelingen in de vrije tijdssector en belevingseconomie; de flexibilisering van zakelijke diensten. 2.2.2 Hoe betrekken we ondernemers in deze voorbereidingsfase? 1. In ons grote aantal bedrijfsbezoeken (en bedrijfscontacten) nemen we de vragen mee en zorgen we ervoor dat we vanuit een aantal van onze lokale keynoteplayers per branche input krijgen. 2. We brainstormen hierover maandelijks met onze ondernemersverenigingen en hun achterban tijdens het maandelijks overleg met de ondernemersverenigingen. 3. We zetten een digitale enquête op onze website open deze zomer waarop we input kunnen ontvangen. 4. We hebben de ondernemersverenigingen gevraagd te inventariseren welke onderwerpen van de detailhandelsvisie geactualiseerd dienen te worden. Deze punten nemen we mee in het uitvoeringsprogramma EZ. 5. We organiseren in september een brede, open bijeenkomst om samen beeld te krijgen op welke thema s we ons economisch uitvoeringsprogramma moeten focussen. We maken daarbij gebruik van de informatie uit de voorgaande stappen. Thema s waar wij onder andere aan denken zijn het verbinden van Cultuur en Recreatie, verbinden van Recreatie en Detailhandel, innovatieve landbouw en de Groene Economie. 6
3 Evaluatie zondag openstelling De capaciteit op economische zaken is beperkt. Deze capaciteit wordt nagenoeg volledig ingezet voor de activiteiten zoals beschreven onder wat doen we in 2015. Het eerder opstarten van het opstellen van het economisch programma betekent dat de evaluatie zondag openstelling later opgepakt zal worden. We starten de werkzaamheden voor de evaluatie eind 2015 zodat behandeling hiervan in uw raad in Q1 2016 kan plaatsvinden. 4 Financiële gevolgen We halen de ontwikkeling van het economisch programma naar voren in de planning. Bij de totstandkoming van de begroting was niet voorzien in middelen voor de ontwikkeling hiervan of in middelen voor een uitgebreide evaluatie van de zondag openstelling. 4.1 Economisch programma Wij spannen ons in om de kosten voor de totstandkoming van de startnotitie en het economisch programma beperkt te houden. Wij zijn in overleg met de provincie of zij ons hierin kunnen ondersteunen. Vooralsnog gaan wij uit van 25.000,- proceskosten voor het opstellen van de startnotitie. Wij kunnen binnen de huidige budgetten Economische Zaken en Recreatie & Toerisme 12.500,- vrijmaken hiervoor. Dit betekent dat we bij de eerst volgende bestuursrapportage onderzoeken of we 12.500,- hiervoor extra vrij kunnen maken. Indien blijkt dat dit niet mogelijk is, heeft dit consequenties voor de voortgang. We zullen bij de kadernota en begroting 2016 voorstellen om middelen beschikbaar te stellen voor de verdere totstandkoming en uitvoering van het economisch programma. 4.2 Evaluatie zondag openstelling Ook de evaluatie van de zondag openstelling kost geld. We bekijken op dit moment nog welke stappen er precies nodig zijn. Indien blijkt dat de middelen in het budget Economisch Zaken in 2016 hiervoor niet afdoende zijn, zullen we de financiële consequenties verwerken in de kadernota en begroting 2016. 7