Leerervaringen Tijd voor Onder, Midden en Bovenbouw Leren over Tijd 1. Onderbouw Dag en dagen. 1.tijd meten aan de natuur * volgen zon gedurende de dag met schaduw 1.tijd meten aan de natuur * zonnewijzer maken en gebruiken * zonnestand volgen overdag en op verschillende dagen, ook in andere seizoenen, rond de kortste en langste dag * zomer en winter tijd; gesprek over praktijk en beleving van zichzelf en volwassenen 1.tijd meten aan de natuur * vergelijken schaduwlengte en zonhoogte in langere periode * maancyclus observeren en bespreken * sterrenbeelden bekijken * lezen, kijken en spreken over de aarde in het heelal * tijdzones verbeelden en uitrekenen * hoe oud is de poes vergeleken bij de mens * afstanden en lichtjaren uitrekenen * als een oude boom vertellen kon, wat heeft deze gezien? 2. 2.omgaan met de tijd, vroeger en elders > zandloper; gebruik en verkenning > kaarsklok
2. omgaan met de tijd, vroeger en elders > toen er nog geen klok bestond; dag zonder klok ervaren, vergelijken > zomer en winter, vroeger en nu, gesprek met oudere mensen > dagindeling hier en elders, spel, verhaal, kalender > hoe lang doe je met dingen: bewaren, weggooien, mode enz. > conserveren van voedsel: interview, gesprek 2. omgaan met de tijd, vroeger en elders > geschiedenis van de tijdmeting reconstrueren, mede aan de hand van simulatie (als je ) > bespreken van de relatie tijdmeten en religie > een dag/week/jaar van een kind onderzoeken > schrijven over: als je in Afrika woont,dan zag je dag er uit > over andere volkeren, bv Indianen > leeskring Momo, de kleine prins. > seizoenen elders,beleving reizigers > kalenders van nu en vroeger,jaartellingen > bewaren van dingen, conserveren en kijken naar oude spullen 3. 3.filosoferen over tijd ~ vergeten en onthouden ~ wanneer ben ik begonnen? 3. filosoferen over tijd ~ een klok zonder wijzers? ~ een klok met plaatjes 3.filosoferen over tijd ~ reizen in de tijd, tijdmachine
~ blijft alles gelijk of verandert alles, wat is echt? ~ tijd in dromen en verbeelding 4. 4.leren over cyclische tijd ^ adoptie en jaar volgen van boom ^ dagschema begrijpen ^ dagindeling van mensen vergelijken en visualiseren ^ eenvoudig weekschema begrijpen ^ verjaardagskalender maken ^ levenscyclus plant volgen 4.leren over cyclische tijd ^ adoptie boom en volgen ontwikkeling ^ natuurkalender maken, veranderingen in het weer ^ spelen en praten over slapen, waken, rust en arbeid ^ jaarfeesten vieren,historie onderzoeken ^ levenscyclus van dieren (meelworm,vlinder) bestuderen ^ spelen en spreken over licht en donker 4. leren over cyclische tijd ^ adoptie boom, plek en de ontwikkeling volgen ^ jaarkalender maken ^ gesprek, onderzoek naar werk, ploegenarbeid enz. ^ jaarfeesten vieren ^ levenscycli van dieren( insecten) bekijken ^ het mensenleven als seizoenen bekijken 5. 5. leren over lineaire tijd = observatie van bewegingen (bij gym)
= schatten van de duur, hoe lang doe je over = gesprek over; wat duur lang, wat kort en verschil in beleven. = twee minuten stil zijn (met zandloper), duurt dat lang? = tijdsindeling onderweg bespreken = tijdsindeling van een vrije middag = wat volgt, ordenen van gebeurtenissen = veranderingen vastleggen (foto s), kleuter, kind enz. = reeksen van oorzaak en gevolg: Dit is het huis waar Kees woont. 5. leren over lineaire tijd = bewegingen en veranderingen visualiseren = hoe lang doe je over = verschillende tijdinstrumenten, met voor en nadelen = berekenen tijdsduur met klok en kalender = wat kun je voorspellen: als..dan?proberen of het uitkomt = hoe weten we iets over de toekomst? = wat is oud, dingen ordenen op ouderdom = wat weten we van 10, 20, 100 jaar geleden? = sporen van het verleden = hoe zag de omgeving er vroeger uit? = afstanden uitdrukken in tijd en vervoermiddel = eigen levensverhaal, stamboom = door de tijd leven thema s 5.leren over de lineaire tijd = meten van zeer korte gebeurtenissen = wat duur kort,wat heel lang? = organiseer een beweging van 1 minuut = reeksen(machten) exponentiele groeicurves mee kennis maken = wat gebeurt er als..? = reeksen van oorzaak en gevolg bestuderen = toekomstplannen voor de omgeving bespreken = hoe zag de school er vroeger uit?
= jaartellingen vergelijken = planning van ruimtes (bos, tuin gebouw) voorstellen hoe het wordt = snelheden(auto s berekenen = reactiesnelheid onderzoeken = een film maken = tijdbalk hanteren = dagelijks leven van een kind vroeger en nu = toekomstverwachtingen vroeger en nu 6. 6. periodisering < verschil tussen werkdag en weekend? vakantie en school? < tijdsaanduidingen in spel en gesprek gebruiken: vannacht, overdag, vanavond enz. 6. periodisering < kenmerken van het leven van generaties vergelijken (ouders, grootouders, enz.) < globale kenmerken van grote cultuurperioden in geschiedenis a.h.v. films < introductie tijdbalk 6. periodisering < details beelden periodes in de geschiedenis < drie samenlevingsvormen in de geschiedenis < oude dingen periodiseren < van een jaar de officiële indeling in seizoenen vergelijken met de werkelijkheid < vergelijken van de temperatuur van Eerste Kerstdag en Pasen < beelden van periodes in de aardgeschiedenis vormen: fossielen,modellen,verhalen. 7.
7.de cyclische tijd + namen van de dagen oefenen en spelen + namen van de maanden: idem + werken, spelen, moe worden: hoe doe je dat? + zorg voor planten en dieren + vieren jaarfeesten + leven met seizoenen, seizoenentafel, buitenspel en observatie 7.de cyclische tijd + jaarkalender maken en erover praten voor de groep + data bepalen + klok kijken + leven met het seizoen; wandelen,plekken bezoeken + zorg voor plant en dier + verzorgen; schoonhouden, opruimen, hoe? + maken van bloemstuk met buiten materiaal + vieren jaarfeesten 7. de cyclische tijd + nadenken over eigen tijdindeling + leven met de seizoenen + kalender gebruiken 8. 8.de lineaire tijd -> plan maken voor taak, uitvoeren en evalueren -> gebruik planbord -> gesprek; je aan afspraken houden -> eenvoudige recepten maken -> vooruitblikken, verwachting, beleefde tijd,vrees -> herinneringen ophalen
8.de lineaire tijd -> plannen van activiteiten thuis zoals TV kijken -> planning per dag bv blokperiode -> handleiding stap voor stap uitvoeren -> de tijd nemen om iets te doen -> tijd (ervoor over) hebben om anderen te helpen -> wachten in school en daarbuiten, gesprek over verveling -> tentoonstellen dingen van vroeger waaraan je gehecht bent 8. de lineaire tijd -> weekplan maken voor blokperiode -> een ingewikkelde gebeurtenis voorbereiden bv feestmaal -> een beroep; gevoel over de toekomst,doem en hoop -> wat is geluk; verwoorden en verbeelden -> aan welke dingen ben je gehecht? -> hoe belangrijk is mode? -> onderhouden van schoenen, levensduur -> realistische levensplannen maken, verveling voorkomen 9. 9. de openbare tijd * leren leven met het dagritme, samen beginnen, pakken materiaal 9. de openbare tijd * op tijd komen en tijd voor activiteit helpen bewaken * interview over roosters * noodzaak van coördinatie (blokperiode) 9. de openbare tijd * dienstregeling openbaar vervoer hanteren
* participeren in tijdplanning in de stamgroep * interview over roosters in de school, nodig of niet? een leerlijn tijd