Vanzelfsprekend Verantwoording doorlopende activiteiten 2012 In opdracht van de stuurgroep Vanzelfsprekend
Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 2 Doelen Vanzelfsprekend 3 Regionale activiteiten 4 Activiteiten 2012 per gemeente 4.1 Gemeente Aa en Hunze 4.2 Gemeente Coevorden 4.3 Gemeente Emmen 4.4 Gemeente Borger-Odoorn 4.5 Samenvatting 1
Hoofdstuk 1 Inleiding Dit is de aanvullende rapportage van de pilot Vanzelfsprekend over de activiteiten die nog doorlopen in 2012. De pilot is eind 2011 beëindigd. De resultaten van de pilot Vanzelfsprekend in 2008 tot en met 2011 heeft Sardes in de eindmeting inzichtelijk gemaakt. In overleg met het ministerie OCW en de provincie Drenthe is overeengekomen dat een aantal activiteiten, bekostigd vanuit de pilotmiddelen, nog in 2012 mogen worden gecontinueerd. De verantwoording over deze activiteiten en de behaalde resultaten zijn daardoor nog niet beschikbaar. Vanwege deze reden beperkt het accountantsonderzoek zich tot eind 2011. Ook Sardes kon deze activiteiten niet meenemen in de eindmeting. Om duidelijk te maken dat deze doorlopende activiteiten wel worden aangewend voor de doelstellingen van de pilot is daarom deze aanvullende rapportage geformuleerd. Tevens is per gemeente inzichtelijk gemaakt wat de beoogde resultaten zijn. In deze rapportage staan geen inhoudelijke conclusies. Doel van deze rapportage is het ministerie OCW en de Provincie Drenthe op de hoogte te stellen van de doorlopende activiteiten in 2012, de daarbij horende besteding van de pilotmiddelen en de te behalen resultaten in relatie tot de pijlers van de pilot. Leeswijzer In deze rapportage treft u in hoofdstuk 2 in hoofdlijnen de uitleg over de doelen van de pilot. In hoofdstuk 3 treft ueen korte beschrijving van de activiteiten op regionaal niveau in 2012. In hoofdstuk 4 is per gemeente een overzicht gemaakt van de doorlopende activiteiten in 2012 inclusief aangewende middelen en te behalen resultaten 2
Hoofdstuk 2 Doelen Vanzelfsprekend Werken aan doelen van de pilot In Zuidoost Drenthe/Veenkoloniën gebruiken we de pilot om uit te zoeken hoe een taalrijke omgeving voor kinderen in de leeftijd van 0 tot en met 4 jaar geoptimaliseerd kan worden. Hiervoor hebben we de volgende zes meetbare doelen geformuleerd. Eind 2011 is er in Zuidoost Drenthe/Veenkoloniën een dekkend aanbod van voorschoolse educatie die een goede spreiding van voorzieningen over het gebied garandeert en die overeenkomt met de landelijke vastgestelde kwaliteitseisen van professionele leidsters, daarbij horende groepsgrootte en beschikbare dagdelen. Eind 2011 zijn er voldoende VVE-plaatsen om de volledige VVE-doelgroep te kunnen bereiken. Dit betekent dat er minimaal het aantal plaatsen is gerealiseerd dat overeenkomt met het aantal voorschoolse doelgroepkinderen op basis van de gewichtenregeling zoals die in 2011 geheel is ingevoerd. Eind 2011 zijn alle doelgroepkinderen (100%) volgens de nieuwe gewichtenregeling bereikt. Eind 2011 is er een programmatische afstemming en overdracht tussen voor- en vroegschoolse voorzieningen. Dit betekent dat de doorgaande leerlijn voor het onderdeel taalprogramma en overdracht is gerealiseerd. Eind 2011 wordt gewerkt met VVE-programma s waarvan de effectiviteit op de Nederlandse taalontwikkeling is onderbouwd via verbeteringen van huidige programma s en/of versterkingen middels aanvullende programma s. Eind 2011 zijn de toetsscores van kinderen bij aanvang van groep 3 met 15% verhoogd. Deze doelen bereiken we door gerichte acties voor de drie pijlers van de VVE-pilot in te zetten. Dit zijn: 1. Doelgroepbepaling en doelgroepbereik vergroten. 2. Uitbreiding van het aanbod voor doelgroeppeuters. 3. Professionalisering van peuterspeelzaalleidsters en kinderopvangleidsters. Het uiteindelijke doel van Vanzelfsprekend is dat de leerresultaten verbeteren. Deze doelstelling is niet gekoppeld aan één van de drie pijlers. De verbetering van leerresultaten zal de resultante moeten zijn van de drie pijlers gezamenlijk. De inzet van de pilotmiddelen voor de doorlopende activiteiten in 2012 worden aangewend voor deze benoemde doelstellingen in combinatie met de drie pijlers. 3
Hoofdstuk 3 Regionale activiteiten 3.1 Projectorganisatie De projectorganisatie heeft zich in 2012 beziggehouden met de inhoudelijke en financiële afronding van de pilot Vanzelfsprekend. 3.2 Informatie en communicatie Op 9 mei hebben 220 mensen de slotmanifestatie Vanzelfsprekend bijgewoond. Naast presentaties over de resultaten konden bezoekers via workshops en een kennismarkt zich op de hoogte laten stellen van de opbrengsten van de pilotperiode. Verder is in 2012 gewerkt aan de productie van een dvd over Vanzelfsprekend. Op de dvd is filmmateriaal te bekijken van een aantal aansprekende en succesvolle activiteiten van de pilot. Deze dvd is op de slotmanifestatie uitgedeeld aan de bezoekers. Verdere verspreiding vindt plaats via de 4 gemeenten. 3.3 Analyse en onderzoek De resultaten van de pilot Vanzelfsprekend zijn door Sardes begin 2012 beschreven in de vorm van een eindmeting. 3.4 Regionale projectleiding Icare (Jeugdgezondheidsorg 0-4 jaar) De projectleider is bezig geweest om de toeleiding in de 4 gemeenten nog verder te implementeren. In dit verband is zijn de volgende activiteiten nog in 2012 ondernomen: 1. Verder verbeteren van de registratie van de doelgroepkinderen op gemeentelijke niveau over succesvolle toeleiding naar voorschoolse educatie. 2. Succesvolle toeleiding is opgenomen in het elektronisch kinddossier. 3. Alle Icare-medewerkers zijn over aanvullende maatregelen registratie en opname in het EKD geïnformeerd.in het handboek/werkwijze elektronisch kinddossier is dit opgenomen zodat ieder medewerker deze gegevens uniform registreert. 4
Hoofdstuk 4 Activiteiten 2012 per gemeente 4.1. Gemeente Aa en Hunze Pijlers Meetbare doelen Activiteiten 2012 Te behalen resultaten Kosten 1. Doelgroepbepaling en doelgroepbereik vergroten 2. Uitbreiding aanbod voor doelgroeppeuters Eind 2011 zijn alle doelgroepkinderen (100%) volgens de nieuwe gewichtenregeling bereikt. Eind 2011 is er een dekkend VVE-aanbod, overeenkomstig de landelijk vastgestelde kwaliteitseisen, groepsgrootte en beschikbare dagdelen. Eind 2011 zijn er voldoende plaatsen om de volledige VVEdoelgroep te kunnen bereiken. Eind 2011 wordt gewerkt met VVEprogramma s waarvan de effectiviteit is onderbouwd. 1. Preventieve logopedie GGD 1. werkwijze m.b.t het bepalen van 5 de doelgroepkinderen op basis van de 5 gestelde criteria verder implementeren, zodat alle doelgroepkinderen worden herkend. 2. Signalering doelgroepkinderen door Icare JGZ: Alle doelgroep kinderen worden gezien en herkend. 3. Overdracht dossiers GGD Icare JGZ 1. 4.200,- 3. Professionalisering Eind 2011 is er een 1. Scholing Piramide 1. 36 leidsters zijn geschoold in 1. 40.521,-
leidsters peuterspeelzalen programmatische afstemming en overdracht tussen voor- en vroegschoolse voorzieningen. 2. Taalontwikkelingsprogramma VVE 3. Pilot Ouderbetrokkenheid en ondersteuning Piramide, waardoor ze kennis en vaardigheden hebben om de VVE doelgroep te bedienen. 2. - Gieten, Gasselternijveen, Gieterveen en Eext werken met het erkende VVE programma Piramide. - er is een aanbod voor 2-4 jarige peuters met effectief bewezen methode. 2. 19.526,78 3. 51.500,- 3.- Samenhangend en afgestemd ouderbeleid voor ouders van 0-6 jarigen in de gemeente Aa en Hunze. - Specifiek beleid voor ouders van VVE locaties, om het ontwikkelings- en onderwijsondersteunend gedrag van deze ouders te versterken teneinde de onderwijskansen van hun kinderen te vergroten. 4.2 Gemeente Coevorden Pijlers Meetbare doelen Activiteiten 2012 Te behalen resultaten Kosten 2. Doelgroepbepaling Eind 2011 zijn alle 1. Preventieve logopedie GGD 1. Een vroegtijdige herkenning 1. 19.887,50 en doelgroepbereik doelgroepkinderen (100%) 2. Ukkiegroep van taalstoornissen bij 2. 14.000,- vergroten volgens de nieuwe gewichtenregeling bereikt. 3. Implementatie uitvoering voorschoolse registratie kinderen in de voorschoolse periode. Van deze logopedische screening gaat een dusdanigepreventieve werking uit dat verwijzing naar curatieve logopedie en zorg in voorkomende gevallen kan worden voorkomen en de logopedische screening in 3. 19.941,29 6
groep 2 van het basisonderwijs minder aanmeldingen zal opleveren. 2. Een integrale aanpak van ouder en kind waardoor de taalontwikkeling van jonge kinderen van 18-27 maanden met een doorverwijzing van het consultatiebureau wordt gestimuleerd en de opvoedingsvaardigheden en het ontwikkelingsstimulerend gedrag van de ouder wordt vergroot. 3. Het gebruiken van de leerplichtadministratie als monitorinstrument voor het onderwijs(achterstanden) beleid. 2. Uitbreiding aanbod Eind 2011 is er een voor doelgroeppeuters dekkend VVE-aanbod, overeenkomstig de landelijk vastgestelde kwaliteitseisen, groepsgrootte en beschikbare dagdelen. Eind 2011 zijn er voldoende plaatsen om de volledige VVEdoelgroep te kunnen bereiken. Eind 2011 wordt gewerkt met VVEprogramma s waarvan de effectiviteit is onderbouwd. 3. Professionalisering Eind 2011 is er een 1. Trainingsprogramma 1. Het kwalificeren van 4. 26.520,- 7
leidsters peuterspeelzalen programmatische afstemming en overdracht tussen voor- en vroegschoolse voorzieningen. Piramide kdv+peuterspeelzalen 2. Pilot doorgaande leerlijn medewerkers van het peuterspeelzaalwerk en de kinderopvang in het VVEprogramma Piramide. Het betreft de tweede tranche binnen de pilot Vanzelfsprekend. Eind 2012/ begin 2013 zijn circa 30 medewerkers geschoold. 2. Er ligt, op basis van ervaringen opgedaan in de pilots, een voorstel voor een doorgaande lijn van voorschools naar vroegschools, inhoudende een eenduidige wijze van pedagogisch en educatief handelen van professionals en een warme overdacht van kind gegevens over de ontwikkeling en zorg. 5. 35.150,- 4.3 Gemeente Emmen 1. Doelgroepbepaling en doelgroepbereik vergroten Eind 2011 zijn alle doelgroepkinderen (100%) volgens de nieuwe gewichtenregeling bereikt. 1. Preventieve logopedie GGD 2. Uitbreiding van dreumesuurtje door Bibliotheek 3. Boekstart 4. Kernteams toeleiding en ouderbetrokkenheid 1. Preventieve logopedie vindt plaats en wordt voor de voorschoolse periode geborgd binnen de het reguliere aanbod. 2. Uitbreiding dreumesuurtje vindt plaats en wordt voor de toekomst geborgd binnen het aanbod van de bibliotheek. 3. T.b.v. aanschaf van taalkoffertjes en inrichting van babyhoeken in bibliotheken, uitbreiding Boekstart naar 1. 9.780,- 2. 670,- 3. 2.310,- 4. 103.541,50 8
kinderopvang. 4. In 10 wijken/dorpen hebben de kernteams brede scholen beleid een plan van aanpak opgesteld voor intensivering van ouderbetrokkenheid bij taalontwikkeling van kinderen. Deze plannen wordt in 2012 uitgevoerd door de samenwerkingspartners. Als start is een bijeenkomst voor ouders van peuters gehouden, georganiseerd door de bibliotheek. 2. Uitbreiding aanbod voor doelgroeppeuters Eind 2011 is er een dekkend VVE-aanbod, overeenkomstig de landelijk vastgestelde kwaliteitseisen, groepsgrootte en beschikbare dagdelen. Eind 2011 zijn er voldoende plaatsen om de volledige VVEdoelgroep te kunnen bereiken. Eind 2011 wordt gewerkt met VVEprogramma s waarvan de effectiviteit is onderbouwd. 1. Pilot VVE wijken 1. Brede school wijken (10 brede scholen/wijken, dorpen) met taal en ouderbetrokkenheid hebben beleid t.a.v. ouderbetrokkenheid en taalontwikkeling buitenschools vastgesteld. Als start is een bijeenkomst voor ouders van peuters gehouden, georganiseerd door de bibliotheek 2. Er zijn startgroepen peuters in basisonderwijs in Klazienaveen((7 basisscholen, plusminus 70 kinderen), Bargercompascuum (2 basisscholen plusminus 15 kinderen); kinderen gaan half jaar, halve dag per week naar de startgroep; 3. Verschillende dagopvangorganisaties (2) experimenteren met peuterarrangementen en peuterarrangementen plus, gebaseerd op de nieuw regelingen 1. 370.398,- 9
binnen de gemeente Emmen (betreft plusminus 50 kinderen); 3. Professionalisering leidsters peuterspeelzalen Eind 2011 is er een programmatische afstemming en overdracht tussen voor- en vroegschoolse voorzieningen. 1. Timpaan Uk&Puk 2. Taaltraining Gastouderbureaus NL 3. Train- de trainer traject 1. Een cursus Uk & Puk is gegeven; 2. Taaltraining voor Gastouders is gegeven door Drenthecollege 3. de Train de trainerstraining is door CED groep gegeven. Zes nieuwe trainers zijn opgeleid in Emmen. 1. 10.733,- 2. 12.475,- 3. 12.560,- 4.4 Gemeente Borger-Odoorn Pijlers Meetbare doelen Activiteiten 2012 Te behalen resultaten Kosten 3. Doelgroepbepaling Eind 2011 zijn alle 1. Uitbreiding dreumesuurtje 1. Door de extra inzet van de 1. 6.700,- en doelgroepbereik vergroten doelgroepkinderen (100%) volgens de nieuwe 2. Doelgroepkinderen gastouders preventieve logopedie, de medewerking van de bibliotheek 2. 38.234,45 3. 1.500,- gewichtenregeling bereikt. 3. Boekstart en de gastouders wordt het doel 4. 3.000,- 4. Theater taalstimulering kinderen van 100% dicht benaderd. 5. 4.300,- 5. Themamateriaal Boek mee naar huis 10
2. Uitbreiding aanbod voor doelgroeppeuters Eind 2011 is er een dekkend VVE-aanbod, overeenkomstig de landelijk vastgestelde kwaliteitseisen, groepsgrootte en beschikbare dagdelen. Eind 2011 zijn er voldoende plaatsen om de volledige VVEdoelgroep te kunnen bereiken. Eind 2011 wordt gewerkt met VVEprogramma s waarvan de effectiviteit is onderbouwd. 1. Pilot kindcentrum Odoorn 2. Pilot samenwerking peuterspeelzaalkinderdagverblij 1. Op drie peuterspeelzalen wordt VVE aangeboden. 2. Alle leidsters zijn opgeleid voor VVVE. 3. Het programma Puk&Ko wordt gegeven op de peuterspeelzalen en in een lichte variant bij de gastouders. 4. Voor 80% van de doelgroepkinderen is aanbod. 1. 22.383,90 2. 49.087,50 3. Professionalisering leidsters peuterspeelzalen Eind 2011 is er een programmatische afstemming en overdracht tussen voor- en vroegschoolse voorzieningen. 1. Deskundigheidsbevordering voorschoolse educatie 2. Cursus Beweegkriebels 3. Opleiden leidsters 4. Materiaal Puk&Co 5. Vervangingskosten scholing 6. Workshop samenwerking 7. Netwerk op zand Cedin 8. Faciliteren netwerk Borger 9. Oudercomponent Puk&Co 10. Opfriscursus Puk&Co 1. De leidsters zijn opgeleid voor het overdracht volgmodel. De pedagogisch medewerkers zijn bekend met het volgmodel. 3. Op alle scholen is er warme overdracht voor de doelgroepkinderen. 4. Er zijn netwerken op het zand en in het veen voor leidsters, pedagogisch medewerkers en leerkrachten van groep 1 en 2. 5. Op de VVE locaties zijn aantoonbare activiteiten voor de ouderbetrokkenheid. 1. 2.000,- 2. 9.746,50 3. 13.416,21 4. 9.680,- 5. 3.150,- 6. 1.701,70 7. 1.207,60 8. 3.885,- 9. 6.552,85 10. 2.350,- 11
4.5 Samenvatting In 2012 wordt veel aandacht besteed aan het verder stevig neerzetten van belangrijke onderdelen van een volledig VVE aanbod. In de eindmeting van Sardes wordt gewezen op een aantal veelbelovende initiatieven die helaas niet meer meegenomen zijn omdat de activiteiten nog niet zijn afgerond. Opvallend is dat de inspanningen vooral gericht zijn op: 1. Ouderbetrokkenheid (Aa&Hunze, Coevorden en Emmen) 2. Het verbeteren van de afstemming voorschools- vroegschools (Coevorden, Emmen en Borger-Odoorn) 3. Verdergaande professionaliseringvan de voorschoolse periode (Aa&Hunze, Coevorden, Emmen en Borger-Odoorn) Dit zijn onderdelen van het VVE beleid die ook landelijk naar voren komen uit de bestandsopnames van de onderwijsinspectie als zijnde verbeterpunten. In het bestuursakkoord dat het rijk heeft afgesloten met de G37 om de kwaliteit van VVE verder op te schroeven wordt ook op deze punten ingezet. Tenslotte wordt in 2012 in Borger-Odoorn en Emmen nog verder gezocht naar passende plattelandsoplossingen om de doelgroep VVE te bereiken in een omgeving met dalende geboortecijfers. 12