Beleidskader Voor- en Vroegschoolse Educatie gemeente Deurne

Transcriptie

1 Beleidskader Voor- en Vroegschoolse Educatie gemeente Deurne

2 Vastgesteld door de gemeenteraad van Deurne op 2

3 1.Inleiding Wet Ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie De Wet OKE (Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie) is op 6 juli 2010 vastgesteld en is per 1 augustus 2010 in werking getreden. Doel van de wet is meer en betere voorschoolse educatie in de kinderopvang en peuterspeelzalen te realiseren. De ambitie van het kabinet is dat gemeenten aan alle kinderen die dat nodig hebben voorschoolse educatie aanbieden via peuterspeelzalen en kindercentra. Daarnaast is de ambitie dat gemeenten zich samen met alle betrokken partijen inspannen om al deze kinderen aan voorschoolse educatie deel te laten nemen. In het regeerakkoord is zelfs opgenomen dat kinderen met een grote taalachterstand met dwang en drang gaan deelnemen aan voor- en vroegschoolse educatie (VVE). Hierbij zijn ouders mede verantwoordelijk (ook financieel) voor de taalontwikkeling van hun kinderen. Met de Wet OKE krijgen gemeenten de wettelijke verantwoordelijkheid om een goed voorschools aanbod te bieden aan alle jonge kinderen met een ontwikkelingsachterstand. De verantwoordelijkheid voor het vroegschools (groep 1 en 2) aanbod blijft bij het onderwijs liggen. Gemeentelijke opdracht Vanuit de wet heeft de gemeente de volgende opdrachten: De gemeente draagt er zorg voor dat alle 2- en 3-jarige doelgroepkinderen deel kunnen nemen aan een educatieve voorschoolse voorziening met een erkend VVE-programma. De gemeente realiseert daartoe met de kinderopvanglocaties en peuterspeelzalen een dekkend VVE-aanbod dat voldoet aan de kwaliteitseisen De gemeente streeft naar 100% bereik en deelname van doelgroepkinderen door middel van actieve werving en toeleiding. De gemeente ondersteunt de beleidsuitvoering zowel financieel als door middel van organisatie, coördinatie en regie. De beoogde situatie is een sluitend systeem waarbinnen achterstanden bij kinderen vroegtijdig kunnen worden onderkend en aangepakt. Een grote groep kinderen begint met een aanzienlijke achterstand aan de basisschool. Het risico op achterstanden ontstaat voornamelijk in een minder stimulerende thuissituatie. Het opleidingsniveau en de sociaal-economische status zijn daarbij de bekende indicatoren. Kinderen die met een achterstand aan de basisschool beginnen, verlaten meestal de basisschool ook met een achterstand. Dit gegeven is hardnekkig en heeft grote consequenties voor hun verdere schoolloopbaan en arbeidsmarktperspectieven. Bij jonge kinderen die aan een VVE-programma deelnemen zijn aantoonbare effecten op de brede ontwikkeling. Om die positieve effecten te bereiken moeten de uitvoeringscondities wel goed zijn. Deze condities hebben betrekking op de kwaliteit van de VVE-programma s en de kwaliteit van de uitvoering daarvan. De effecten zijn op korte en lange zijn termijn groot: betere sociale vaardigheden, minder schooluitval, betere loopbaanperspectieven en een hoger onderwijsrendement. De baten van het aanbieden van VVE-programma s blijken hoger dan de kosten. Om aan bovenstaande doelstelling uitvoering te geven, dienen op gemeentelijk niveau voorwaarden en beleid vast te liggen ten aanzien van de definitie doelgroepkind, het bereik en de toeleiding, ouderbeleid, VVE-programma, zorgprocedures, interne kwaliteitszorg, doorgaande lijn, resultaten van VVE. Tevens moeten gemeenten de VVE-coördinatie op zich nemen en zorgen voor een systematische evaluatie en kwalitatieve verbetering van VVE op gemeentelijk niveau. 3

4 2. Ambities De gemeente Deurne heeft de volgende ambities daar waar het gaat over voor- en vroegschoolse educatie: alle professionele peuterspeelzaalleidsters zijn Puk & Ko gecertificeerd op alle peuterspeelzalen wordt gewerkt met de methodiek Puk & Ko op de twee aangewezen peuterspeelzalen in de Koolhof (Opstap Piramide) en Heiakker (Opstap Kubus) wordt Puk & Ko volgens landelijke richtlijnen aangeboden (4 dagdelen, 2 professionals). Dit zijn de zgn. VVE-peuterspeelzalen. deze VVE peuterspeelzalen hebben een doorgaande ontwikkelings- en VVE-lijn met de scholen De uitvoering voldoet aan de normen van het VVE-inspectiekader. De ambities richten zich momenteel nog met name op de peuterspeelzalen. Met de kinderdagverblijven worden in een later stadium afspraken gemaakt. 3. Doelgroepdefinitie De gemeente Deurne kiest voor de volgende doelgroepdefinitie: Kinderen bij wie op basis van door de jeugdgezondheid (consultatiebureau) aangereikte gegevens is vastgesteld dat het kind specifieke ondersteuning nodig heeft vanwege een taalachterstand of een risico op achterstand op een of meer ontwikkelingsgebieden. Voor deze doelgroep wordt vier dagdelen VVE-peuterspeelzaalwerk aangeboden of wordt geadviseerd minimaal vier dagdelen VVE-kinderopvang te bezoeken. Het consultatiebureau beoordeelt of een kind onder de doelgroepdefinitie valt en adviseert ouders over de deelname. Het consultatiebureau levert jaarlijks de gegevens aan over het aantal kinderen dat tot de doelgroepdefinitie behoort, het aantal kinderen dat daarvan naar (VVE-)peuterspeelzaal gaat of (VVE-)aanbod op het kinderdagverblijf bezoekt, en het aantal doelgroepkinderen dat geen voorschoolse voorziening bezoekt. Het is vooralsnog deze de keuze van de ouder/verzorger of een doelgroepkind daadwerkelijk deelneemt aan een volledig VVE-aanbod. 4. Programma en locaties In Deurne werken de peuterspeelzalen en de kinderopvangorganisaties met het programma Puk & Ko. Als VVE-peuterspeelzalen functioneren peuterspeelzaal Opstap op basisschool de Piramide in de Koolhof en peuterspeelzaal Opstap in de Kubus in de Heiakker. Op deze locaties wordt VVE aangeboden met vier dagdelen en twee professionele leidsters. Hierbij wordt vooralsnog uitgegaan van 20 beschikbare plaatsen voor doelgroepkinderen. De overige locaties peuterspeelzaalwerk in Deurne hebben een professionele VVE-gecertificeerde leidster per groep, maar zijn geen VVE-locatie. De pedagogisch medewerkers van Spring kinderopvang en Bert en Ernie zijn eind schooljaar volledig VVE-geschoold in Uk&Puk. Met hen zullen in juni 2012 afspraken gemaakt worden over hoe de kwaliteit van VVE te garanderen. Kinderdagverblijf Puk is in september 2011 gestart met de opleiding. Met dit kinderdagverblijf zullen pas in 2013, met het voltooien van de opleiding, afspraken gemaakt worden. De scholen hebben eigen keuzes gemaakt voor een programma. Hierdoor wordt niet op alle scholen gewerkt met Puk & Ko, maar ook met andere programma s zoals Schatkist. 4

5 5. Werving en toeleiding Een deel van de ouders ervaart het aanbieden van VVE aan hun momenteel nog als dat het kind een etiket krijgt. Dit is niet de bedoeling. Het deelnemen aan VVE moet gezien worden als een kans voor het kind en een mogelijkheid tot talentontwikkeling. Het consultatiebureau (de Zorgboog) ziet vrijwel alle kinderen en ouders in de leeftijd van 0 tot 4 jaar. Het consultatiebureau kan hierbij ouders informeren over het aanbod van peuterspeelzaalwerk en kinderopvang. Voor doelgroepkinderen zal het consultatiebureau ouders nadrukkelijk op het VVE-aanbod wijzen en mogelijk hiernaar toe verwijzen. 6. Ouderbetrokkenheid De komende jaren bepaald worden hoe ouders betrokken kunnen worden, zodat hetgeen de peuter aangereikt krijgt op de VVE-peuterspeelzaal en kinderopvang en op de basisschool ook thuis kan worden voortgezet. 7. Doorgaande lijn Bij het overgaan van kinderen van de peuterspeelzaal naar de school worden kinderen overgedragen middels een overdrachtsformulier. Bij kinderen met een risico gebeurt dit middels een warme overdracht, waarbij de peuterspeelzaalleidster en leerkracht het kind en de behoefte aan begeleiding/zorg bespreken. Van de kinderopvangorganisaties werkt momenteel alleen Spring met een dergelijk formulier en indien nodig een warme overdracht. Wij streven er naar dat alle kinderopvangorganisaties met een overdrachtsformulier gaan werken. De doorgaande lijn betreft ook dat een kind goed geobserveerd wordt gedurende de jaren dat het op de peuterspeelzaal en kinderopvang zit. Spring heeft een eigen kindvolgsysteem. Met de VVEpeuterspeelzalen worden specifieke afspraken gemaakt over het hanteren van het kindvolgsysteem. Voor de kinderdagverblijven en overige peuterspeelzalen zien we het werken met een dergelijk systeem als een pre, waarnaar gestreefd wordt. Het werken met een dergelijk systeem vereist bepaalde vaardigheden en met name tijd die (nog) niet op alle plekken voorhanden is. 8. Zorgstructuur In de leeftijdsgroep van VVE, 2-6 jaar, zijn meerdere instellingen betrokken die intensief contact hebben met kinderen en ouders: kraamzorg, consultatiebureau, peuterspeelzalen/kinderopvang en onderwijs (groep 1 en 2). De samenwerking tussen de instellingen is de laatste jaren sterk geïntensiveerd, maar behoeft nog nadere vormgeving. Dit geldt zowel voor het educatiegedeelte als daar waar het gaat om zorg. Twee belangrijke doelstellingen vloeien hier uit voort; realiseren van een dekkende zorgstructuur rond de leeftijdsgroep 0-4 jaar doorgaande lijn tussen voor- en vroegschoolse instellingen. Het realiseren van de dekkende zorgstructuur bij voor de doelgroep van VVE overlapt de gemeentelijke opdracht in het kader van Centrum Jeugd en Gezin. Spring is als grootste organisatie voor peuterspeelzaalwerk en kinderopvang aangesloten op het systeem Zorg voor Jeugd en heeft een samenwerkingsconvenant met de Zorgboog (jeugdgezondheidszorg 0-4 jaar). Daarnaast heeft Spring eigen pedagogisch coaches in dienst die een kind kunnen observeren en leidsters ondersteunen. Belangrijk is dat wanneer de eigen organisatie geen antwoord kan geven op vragen en/of zich zorgen over kind maakt, een beroep gedaan kan worden op ondersteuning van andere organisaties of hiermee kunnen overleggen. Vanuit het maatwerkdeel jeugdgezondheidszorg wordt door de Zorgboog 5

6 ondersteuning aangeboden aan met name de peuterspeelzalen. Dit krijgt op meerdere manieren vorm: koffie-uurtjes met peuters en ouders, casusbespreking en observaties. Met ingang van 2011 wordt ook ondersteuning aan alle kinderopvangorganisaties geboden. Met daarnaast de aansluiting op Zorg voor Jeugd en de mogelijkheid deel te nemen aan de CJG-casusoverleggen is de zorgstructuur voor deze leeftijdscategorie dekkend. 9. Overleg Om te zorgen voor een uitvoering volgens het inspectiekader zal 1 x per 6 weken vanuit ambtelijke zijde overleg plaatsvinden met de betrokkenen van Spring peuterspeelzaalwerk, de directeuren van de scholen in de Koolhof en Heiakker die met VVE werken en de Zorgboog (consultatiebureau). Zodra er afspraken gemaakt zijn met de kinderopvang zal ook aan hen gevraagd worden aan te sluiten bij het overleg. 10. Resultaten In 2012 zal een VVE-monitor worden opgesteld. Op basis van de gemaakte keuze voor locaties peuterspeelzaalwerk zal met de betrokken instanties gekomen worden tot afspraken over de resultaten en evaluatie van de effecten van VVE. Daarnaast wordt per jaar een activiteitenplan opgesteld voor VVE. 6

7 Voorlopig activiteitenplan Actie Wanneer gereed Kosten Afspraken nav beleidskader Afspraken met consultatiebureau over December 2011 weging doelgroepkinderen en doorverwijzen naar VVE-zalen Afspraken met consultatiebureau over Maart 2012 inzichtelijk maken in 2012 van aantal doelgroepkinderen, deelname daarvan aan peuterspeelzaal en deelname daarvan aan kinderdagverblijf Afspraken met betreffende scholen bij de Maart 2012 VVE-peuterspeelzalen over doorlopende lijn en resultaat(smeting) Afspraken met kinderopvanginstellingen Juni 2012 over VVE-plaatsen Opstellen VVE-monitor Maart 2012 Materialen * Folder VVE gericht op ouders December Materiaal ouderbetrokkenheid voor December peuterspeelzalen Materiaal ouderbetrokkenheid VVEscholen December Materiaal ouderbetrokkenheid kinderdagverblijven (met VVE) December Scholing 2 e jaar scholing VVE kinderopvang Juni , reeds beschikbaar gesteld Scholing kinderopvang PUK Juni , reeds beschikbaar gesteld Uitvoeringskosten 2012 Personele kosten VVE Ouderbijdrage doelgroepkinderen * In verband met het in 2011 nog beschikbare restant van het accres onderwijsachterstanden wordt ervoor gekozen om de benodigde investeringen zoveel mogelijk in 2011 te doen. Alle opgenomen materiaal- en scholingskosten zijn incidenteel.