ECLNResearchStudy ExecutiveSummary Dutch 1 EUROPEAN CULTURAL LEARNING NETWORK LEONARD DA VINCI ECLN Grant agreement: 2012-3657 / 001-001 WP2-2C 10.c. RESEARCH STUDY EXECUTIVE SUMMARY (Dutch)
SAMENVATTING HETEUROPEESNETWERKVOORCULTUREELLEREN:EENNETWERKVANMENSENENORGANISATIES DIETALENTENANDERPOTENTIEELBEVORDERENDOORMIDDELVANCREATIEVEENARTISTIEKE ACTIVITEITEN,ACTIEFINHEELEUROPA HetEuropeesNetwerkVoorCultureelLeren(ECLN)isopgezetomdiekwestiesbinnenhet beroepsonderwijsinkaarttebrengendierelevantzijnvoorpraktijkbeoefenaarsbinnenhet "CultureelLeren"endeorganisatieswaarzeindienstzijn.Met"CultureelLeren"bedoelen wehetgehelespectrumaanartistiekencultureelonderwijsdatdoorkunstenaarsen creatievemensengebodenwordt,alsfreelancerofbinneneencultureleorganisatie. CultureelLeren(CL)beslaathethelespectrumaanartistiekencultureellerendatgeboden ofgeleidwordtdoorkunstenaarsencreatievemenseninelkemaatschappelijke,educatieve ofberoepsmatigesituatie.heteclnisgefinancierddoorhetleonardoprogrammavoor EenLevenLangLerenomnieuwemanierenteonderzoekenenuittetestenommensenen organisatiesdiewerkzaamzijnindecl sectorinheeleuropateondersteunen.naast ondersteuningvandebehoeftenvandesectormetbetrekkingtothetberoepsonderwijszal heteclnzichinzettenomdeherkenbaarheidendeonderlingeverbondenheidtevergroten. Deeerstefasevanditwerkisditonderzoek,datKunstenaars FreelancersenCulturele Organisatiesenhunwerkmethodesevenalsanderebetrokkenenindesectorinkaart brengt. ACHTERGROND: KunstenaarsenCreatieveFreelancers(KF's)enCultureleOrganisaties(CO's)diehebben deelgenomenaandithoogkwalitatieveonderzoekzijngeselecteerduitdelandelijke netwerkenvandepartnerorganisaties.hetonderzoekvondplaatstussenjulienseptember 2013enisuitgevoerddoorECLN partnersuit11landen:associationprostorplus(kroatië), HopeforChildren(Cyprus),VIA UC(Denemarken)KauAcademy(Estland),Dimitra (Griekenland),AssociazioneCulturaleMulab(Italië),NewArts(Nederland),FundacjaArteria (Polen),MItra(Slovenië),CEPS(Spanje),enCollageArts(VK).Departnerswerdverzochtom eenselectietemakenmeteendiverseopmaakqualeeftijd,kunstvormengeslacht. PROFIEL: DeKF steekproefbestonduit147personenmeteenongeveergelijkeverdelingoverde geslachten.deco steekproef,vanwiehetmerendeelvrouwwas,vertegenwoordigde41 organisaties.ondanksdekleinesteekproefperlandwasereenveelvoudaan organisatiemodellenvertegenwoordigd,waarondernon gouvernementeleorganisaties (Ngo's),instellingen,verenigingen,goededoelen/non profitorganisaties,bedrijven, coöperatieven,centraenstudio'sof"overige". ECLNResearchStudy ExecutiveSummary Dutch 2
ECLNResearchStudy ExecutiveSummary Dutch 3 Erlijkteenduidelijkedalinginhetleeftijdsprofielvandeberoepsbevolkingtezijnvoorzowel KF'salsCO'sindeleeftijdsgroepvan36 45.Dezeafnamezouindeeigenlijkesteekproefuit deberoepsbevolkingkunnenzittenofdoordatarbeidskrachtendesectorverlatennahun 36ste.Desectoralsgeheelisoverhetalgemeenlaagbetaaldmetweinigzekerheidvoorde langetermijnenjongeremensenzijnwellichtmeerbereidhunenergieerintestekenvoor niet financiëlebeloningenenzichindeonzekerheidvandesectorteschikkendanmensen vanmiddendertigenouder.echter,hetpercentagevandeberoepsbevolkingstijgtweer lichttot19%voordeleeftijdsgroep46 55,waarvanmisschienmeermensenbeschikbaar warenvoordeelnameaanhetonderzoekofdesectorbinnenkwamenomeentweede carrièretebeginnen,waarbij8%werkzaambleeftotde65en4%doorbleefwerkennazijn 65ste.Erzijnmeerjongemensen,van16 25jaar,indeberoepsbevolkinginCyprusen Sloveniëenmeerouderemensen,van55 65jaar,indeberoepsbevolkinginPolen. HOOGOPGELEID: DeKF'szijnzeerhoogopgeleid.86%vanhenisafgestudeerdofheefteencertificatie equivalentaanniveau6vanheteuropeeskwalificatiekader(ekk)en39%heefteen kwalificatieophetniveauvanmasterofdoctor.14%vandekf'sgeefteenhoogste kwalificatieniveauopvanekkniveau5oflagerenslechts4vande147kf'shebbeneen kwalificatielagerdandanniveau3. KUNSTENAARS,GEENLERAREN: KF'sbestedengemiddeldongeveer40%vanhunwerktijdaanhetbiedenvanculturele leerondersteuningenmeerdan60%vanhunwerktijdbestedenzeaanhuneigenartistieke ofcreatievepraktijk.gemiddeldoverallelandenlatenco'seenverhoudingvanongeveer 3:7zienindetijddiezebestedenaanhuneigenpraktijkbeoefeninginvergelijkingmetde tijddiezebestedenaanhetbiedenvancultureleleerondersteuning.ditwijsteropdat CultureleLeerondersteuningookbinnenCO'svoornamelijkgebodenwordtindecontext vandeartistiekepraktijk.cultureleleerondersteuninginkf enco omgevingenkanworden opgevatals"opdepraktijkgebaseerd"of"doordekunstenaargeleid"leren. ARBEIDSCONTRACTENENROLLEN: 163soortenarbeidsstatuszijndoorde147KF'sgenoemd.Demeerderheidisfreelancer, terwijleenbeduidendaantalinloondienstiseneenkleineminderheidwerkloosof gedeeltelijkofvollediggepensioneerd.hetsoortbanenbestaatuito.a.tijdelijkeenvaste contracten,voltijds endeeltijdcontracten,vrijwilligerswerkenbetaaldwerken freelancecontracten.demeerderheidvandemensendieeencultureleorganisatie vertegenwoordigenzijninloondienstenvoltijds.37%vandezevertegenwoordigerszijnin loondienst,22%zijnvrijwilligeren14%freelancer.
ECLNResearchStudy ExecutiveSummary Dutch 4 Menseninditsoortbanenindecultureleonderwijssectorinspireren,motiveren, herkennen,koesterenenbevorderendetalentenvanmensendoorzeincreatieveen Artistiekeactiviteitentebetrekken. WIEBETAALTERVOORCULTUREELLEREN: De41CO'srapporterendatzecultureleleerondersteuningbiedenin96settingsin10 landenenmeerdan14kunstvormen.degemiddeldeverdelingvaninkomstenbronnenvoor CO'sis45%publiek,21%privaat,22%verdienden12%"overig".Dekostenvoorhetbieden vancultureleleerondersteuningwordengedeelddoordeonbetaaldeofvrijwilligedeelname vanco's,cultureleleerlingenenanderen.co'sleverentotzo'n42%vandeculturele leerondersteuningineenonbetaaldesituatievergelekenmetietsminderdan40%voorkf's. DegenendiegebruikmakenvandecultureleleerondersteuningvanKF'sdragen20%bij, terwijldegenendieondersteundwordendoorco'sietsmeerdan26%bijdragenende "Anderen"financieren40%voorKF'sen32%voorCO's.Eenduidelijkprincipeomonbetaald werktedoenlijktgelijkelijkverdeeldtezijntussendekf'sendeco's,watkanwijzenop prioriteitenvoortalentontwikkelingofeencombinatievanmaatschappelijke artistiekeeducatievedoelendiewordengehandhaafdenbereiktnaastduurzameeconomische doelen. KUNSTVORMENENDEHUIDIGE,HISTORISCHEENCULTURELELEERPRAKTIJK: EriseenduidelijketrendindesteekproefaanwijsbaardielaatziendatKF'szichmet1 4 kunstvormenbezighouden,demeestenmetgemiddeld2 3.Dittoontdeveelzijdigheidvan dekf'senhunbetrokkenheidbijhetgezamenlijkuitoefenenvanmeerderekunstvormen. De2populairstekunstvormendiedoordeKF'sindesteekproefuitgeoefendwordenzijn Muziekmet25%vanhettotaalaanvertegenwoordigdekunstvormenenBeeldendeKunsten met18%. KF'sbeschikkenovereenrepertoireaanverschillendekunstvormenenwerkenzowelmet eenportfoliogebaseerdophettypecontextalsmeteenportfoliogebaseerdopkunstvorm. ZezijntegelijkertijdwerkzaamalsProfessionals,SpecialistenenGeneralistenmetéénof meerkunstvormen.deconceptuelegrenzentussendezedrietypenomgevingbeperkenkf's nietomronduittoetegevendatzeopditmomentineenveelheidvanomgevingenwerken, omeenveelheidvanredenen.strengonderscheidtussenbeoefenaarsommaatschappelijke redenenofindevrijetijd,d.w.z.hobbyistenenamateurs,enprofessionalsschijntniette geldenindezegroep,diezichzelfinstaatachtmetgemaktebewegentussendeze verschillendesoortenlocatieasonderdeelvanhunactievepraktijkbeoefening.zijzetten hunpraktijkinvoorverschillendedoelen,inclusiefbetaaldwerk,omzichtespecialiserenof hunkennisteverdiepenenookvoorhunplezier,voordegezelligheidenomtespelen.eris aanvullendbewijsdatditondersteuntvanuiteenhistorischperspectiefopdewegdiede KF'safleggen,waarbijzeeenrepertoirevankunstvormenencultureleleeromgevingen ontwikkelenvan3tot10types.
ECLNResearchStudy ExecutiveSummary Dutch 5 HistorischgezienwerkenKF'szowelindividueelalsingroepsverband,maarhet groepsverbandneemtafendeindividuelesettingneemttoenaarmatezevordereninhun carrière,inovereenstemmingmetberoepsmogelijkhedenenambities.zowelinhet verledenalsinhethedeniserdezelfdemateaanbetrokkenheidbijdemaatschappelijke omgevingenditisvooralinteressantmetbetrekkingtoteenmogelijkeeuropesevereniging. Dekansomdevaardigheden,kennisenervaringteontwikkelendienodigzijnineen professioneleomgevingkomtduidelijkuitzowelgeneralistischealsspecialistische omgevingen.ditheeftgevolgenvoorbeleidsmakersenanderendiedezakelijke ontwikkelingvancreatieftalentwillensteunen. Cultureellerenwordtnietgezienalsvervangingvanformeelonderwijs,aangezien86%van dekf'safgestudeerdisenhooggekwalificeerd,maarmeeralseenecologischsysteemvan artistiekepraktijkontwikkelingmetzijnkennisnetwerken,informelesystemen,wegenen kansen.demixvaninformele,niet formeleenformeleleeractiviteitendiemiddelskf'sen CO'sgeboden,gedeeldofervarenwordenbinnen9cultureleleeromgevingenrusten beginnendekunstenaarsertoeuitomhunpraktijkopeennatuurlijkewijzeeninvele richtingenteontwikkelen.juistdoordezeecologieteervareneneenvoortdurend bijgestelderolbinnendepraktijkgemeenschaptevervullennavigeertdebeginnende kunstenaarindeloopdertijdopeennatuurlijkeenflexibelemanierdoorde Generalistische,SpecialistischeenProfessionelerollenevenalsdeIndividuele,Groeps en Maatschappelijkeomgevingenvanzijnpraktijkbeoefening.Decultureleleersectorkan gezienwordenalseenecologie,maarookalseenpraktijkgemeenschapwaarpersonen doorheenbewegen,terwijlzeinformeel,niet formeelenformeellerenomhunportfolio's vankunstvormen,rollenenomgevingenoptebouwen. CO'senKF'sbedienenoverhetalgemeenverschillendegemeenschappenbinnende9 cultureleleeromgevingen.demissievandeorganisatieendebelanghebbendenvanco's beïnvloedenhunprioriteiten,terwijldekf'svakervrijerzijnomopkansenintespelen, betaaldofniet. EENBASISCURRICULUMVOORCULTUREELLEREN: MetbehulpvanhetonderzoekiseenbreedECLN gedragenbasiscurriculumontwikkeldmet BasiscompetentiesdiedoorKF'senCO'sessentieelgevondenwordenomdeBeoefenaarvan decultureleleerondersteuningteontwikkelenenuitterustenominde9culturele leeromgevingentewerken. DitECLNBasiscurriculumbestaatuitcompetentiesopdevolgendegebieden: A. CreatieveProcessen B. ArtistiekeTechnieken C. Communicatie D. Teamwork
ECLNResearchStudy ExecutiveSummary Dutch 6 E. Coaching F. Training G. CultureleOmgevingen H. Mentorschap I. Zelfbewustzijn DeminstgewaardeerdecompetentiesvanzoweldeCO'salsdeKF'swaren"Kansenopde arbeidsmarkt","eigenonderneming"en"zelf management",watmogelijkaangeeftdatdit soortleerervaringenbredergerichtisopmenselijkkunnendandatzeexclusiefbetrekking hebbenophetgebruikvankunstalseenpuurpraktischwerktuigomdeeconomische productievanindividuenteontwikkelen. HULPMIDDELENVOORCULTUREELLEREN: Detop5vangenoemdehulpmiddelendieinallelandeningezetwordenomculturele leerondersteuningtebiedentoontduidelijkhetbelangvaneenspecifiekeruimteenhet belangvancontactenwanneermenbetrokkenisbijeenpraktijkgemeenschap.hij onderstreeptookdepositievandekf'senco'salsactievebeoefenaarsmet"live" contactendiegebruiktkunnenwordenalshulpmiddelomcultureleleerlingeninstaatte stellentoegangtekrijgentotgevorderdonderwijsenmogelijkhedenomhunpraktijkte ontwikkelen. EVALUATIE: Gemiddeldoverallelandengebruikt81%vandeKF'szelfevaluatie,laat85%vandeKF'szijn werkbeoordelendoorcultureleleerlingenofdemensendiezeondersteunenenlaat67%van dekf'szijnwerkbeoordelendooranderen,terwijl80%vandeco'szelfevaluatiegebruikt, 93%vandeCO'szijnwerklaatbeoordelendoorCultureleLeerlingenen73%vandeCO'szijn werklaatbeoordelendooranderen. MOGELIJKEROLLENVOOREENEUROPESEVERENIGINGVOORCULTUREELLEREN: "Verbinden"en"Trainen"warendeduidelijkekoplopersvoormogelijkerollenvooreen EuropeseVerenigingVoorCultureelLerenbijzowelCO'salsKF's,maarCO'sgavendaarna devoorkeuraan"onderzoeken","lobbyen","monitoren"en"herkennen"tegenover "Lobbyen","Herkennen","Onderzoeken"en"Monitoren"alsvoorkeurenvandeKF's. CONCLUSIE: HetECLNonderzoeksprojectheefteenoverzichtverschaftvaneenzeerdiversesectordie uittweehoofdbestanddelenbestaat:teneerstedefreelancekunstenaarsdiehunpraktijk delenmiddelsformele,niet formeleeninformelesettingsenstrategieën;tentweedede CultureleOrganisatiesdieCultureelLerenbiedenaanverschillendemensenom verschillenderedenen.
Volgensdeonderzoeksdeelnemersisereengrotediversiteitaanarbeidscontractenen organisatiestructurenvoordittypewerk;erisechtereenopvallendeconsensuswatbetreft devoorditwerkbenodigdecompetentiesenhulpmiddelenenerzijnhooggekwalificeerde arbeidskrachtenomhettedoen.desectorisalminstens30jaaractief,maarhijis veranderlijkenheefteenstructureeltekortaanhulpmiddelenmeteenlagefinanciële opbrengstenminimalezekerheidvoorparticipanten.ondanksdezecontextishetdesector geluktzichzelfinstandtehoudendoorgoodwill,creativiteitenondernemerschapvande mensenindecreatievegemeenschapsamenmetdepublieke,privateenandere belanghebbenden.eriszeerweinigmaatschappelijkeerkenningenwaarderingvoordit werkdatdevormaanneemtvaneencultureleleerecologieenbestaatuiteenhecht verbondenpraktijkgemeenschapdiecreatieveenculturelekennisaanelkaardoorgeeften zotalentenandermenselijkpotentieelontwikkelt. ECLNResearchStudy ExecutiveSummary Dutch 7