Het Verband Tussen Negatieve Levensgebeurtenissen, 5-HTTLPR en Reactieve. Agressie. Pien S. Martens. Open Universiteit Heerlen

Transcriptie

1 REACTIEVE AGRESSIE

2 Het Verband Tussen Negatieve Levensgebeurtenissen, 5-HTTLPR en Reactieve Agressie Pien S. Martens Open Universiteit Heerlen Naam student: Pien Sophie Martens Studentnummer: Cursusnaam en code: Onderzoekspracticum scriptieplan, s71332 Eerste begeleider: Nele Jacobs Tweede begeleider: Bart Scholtissen Inleverdatum:

3 Inhoudsopgave 1. Samenvatting p Summary p Inleiding p Definitie van agressie p Reactieve versus instrumentele agressie p Triple Imbalance Hypothesis p Genetica en agressie p Negatieve levensgebeurtenissen en agressie p Negatieve levensgebeurtenissen, 5-HTTLPR en agressie p Negatieve levensgebeurtenissen, 5-HTTLPR en depressie p Negatieve levensgebeurtenissen, 5-HTTLPR en agressie bij vrouwen p Huidig onderzoek p Methode p Participanten p Procedure p Meetinstrumenten p Reactieve agressie p levensgebeurtenissen p HTTLPR p Design p Analyse p Resultaten p Participanten p. 27 2

4 6.2. Analyses p Discussie p Limitaties p Conclusie p Referenties p. 38 Bijlage 1. Uitnodiging Sona System p. 46 Bijlage 2. Uitleg onderzoek voor participanten p. 48 Bijlage 3. Vragenlijst Belastende Ervaringen p. 53 Bijlage 4. Toestemmingsverklaring p. 65 3

5 1. Samenvatting Eerdere onderzoeken hebben een verband aangetoond tussen het 5-HTTLPR genotype, negatieve levensgebeurtenissen en agressie. Het aantal onderzoeken is echter nog beperkt en met name gebaseerd op resusapen. In het huidig onderzoek is gekeken naar de relatie tussen het 5-HTTLPR genotype, negatieve levensgebeurtenissen en reactieve agressie op basis van de Triple Imbalance Hypothesis. Deze hypothese gaat ervan uit dat serotonine, hetgeen gereguleerd wordt door het 5-HTTLPR genotype, specifiek verband houdt met reactieve agressie. Het doel van het huidige onderzoek was inzichten over determinanten van reactieve agressie uit te breiden waarbij beperkingen uit vorig onderzoek werden ondervangen en ondersteuning voor de TIH is gezocht. Het huidige onderzoek heeft zicht gericht tot de volgende vraagstelling: Wat is het verband tussen het 5-HTTLPR genotype, de hoeveelheid negatieve levensgebeurtenissen en de mate van reactieve agressie bij vrouwen?. Aan het onderzoek hebben 75 Nederlandstalige vrouwen deelgenomen in de leeftijd van 18 tot 28 jaar. Zij hebben de Vragenlijst Belastende Ervaringen ingevuld, speeksel afgegeven en deelgenomen aan het Taylor Aggression Paradigm. De resultaten gaven geen ondersteuning voor de hypothesen dat het 5-HTTLPR genotype en negatieve levensgebeurtenissen positief geassocieerd zouden zijn met reactieve agressie. Tenslotte is er geen ondersteuning gevonden voor de hypothese dat het 5-HTTLPR genotype het verband modereert tussen negatieve levensgebeurtenissen en reactieve agressie. Een mogelijke verklaring is dat het 5-HTTLPR genotype bij vrouwen leidt tot meer internaliserende vormen van gedrag zoals depressie. Een andere mogelijke verklaring is dat agressie zoals is gemeten met de TAP minder aansluit bij de manier waarop vrouwen agressie leren te uiten in de maatschappij. Tot slot is er de mogelijke verklaring dat het huidige onderzoek onvoldoende statistische power had om de veronderstelde associaties vast te kunnen stellen. 4

6 Keywords: reactieve agressie, Triple Imbalance Hypothesis, 5-HTTLPR genotype, negatieve levensgebeurtenissen, geslacht 5

7 2. Summary Previous studies have shown that the S-allele in the 5-HTTLPR genotype moderates the association between negative life events and aggression. The amount of studies are limited and are mainly based on rhesus monkeys. In addition, no research has focused on the association between the 5-HTTLPR genotype, negative life events and the reactive form of aggression. The Triple Imbalance Hypothesis from Van Honk et al. (2010) suggests that serotonin is specifically related to reactive aggression. As a result, it is likely that the 5- HTTLPR genotype, which regulates the amount of serotonin, is specifically related to reactive aggression. The aim of the present study was to expand knowledge on the determinants of reactive aggression whereby restrictions from previous studies are obviate, and support for the TIH is sought. The current research focused on the following question: "What is the association between the 5-HTTLPR genotype, the amount of negative life events and the level of reactive aggression in women?". Seventy-five Dutch women with an average age of 20 participated by filling out the questionnaire Vragenlijst Belastende Ervaringen (VBE), release of saliva and participation in the Taylor Aggression Paradigm (TAP). The results did not support the hypothesis that 5-HTTLPR genotype and negative life events were positively associated with reactive aggression. In addition, the results did not support the hypothesis that the 5-HTTLPR genotype moderates the relationship between negative life events and reactive aggression. A possible explanation is that the 5-HTTLPR genotype in women leads to more internalizing behaviors such as depression. Another possible explanation is that aggression as measured by the TAP is less in line with the way women learn to express aggression in society. Finally, there is the possible explanation that the current study had insufficient statistical power to determine the presumed associations. 6

8 Keywords: reactive aggression, Triple Imbalance Hypothesis 5-HTTLPR genotype, negative life events, gender 7