Aansluiting Kinderopvang- Kleuterschool. Het parcours in het Gentse stedelijk onderwijs Armand De Meyer

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Aansluiting Kinderopvang- Kleuterschool. Het parcours in het Gentse stedelijk onderwijs Armand De Meyer"

Transcriptie

1 Aansluiting Kinderopvang- Kleuterschool Het parcours in het Gentse stedelijk onderwijs Armand De Meyer

2 Eigen achtergrond Onderzoek naar schoolachterstand Oprichting pedagogische begeleidingsdienst PBD in functie van basisonderwijs en middenschool. Nieuwe prioriteit: Kinderopvang. BVLfoundation Cultuurverschil kinderopvang-kleuterschool

3 Kinderopvang en kleuterschool: twee werelden? Welzijn vs. Onderwijs Opleidingsniveau: beroepsniveau vs prof. Bachelor. Kinderopvang: Paramedische opleiding Kleuterschool: Pedagogische opleiding Evolutie: Kinderopvang Kleuterschool Vanuit gelijkwaardigheid naar één lijn: doortrekken vanuit kinderopvang naar onderwijs?

4 Projecten binnen de kinderopvang Werken met projecten: rol begeleiding Het BVL-project ( ) Meq (Milestones through equality)( ) DECET (Diversity in Early Childhood Education and Training) ( ) Project buurtgerichte opvang Ecce Ama- Childcare in learning networks ( )

5 Projecten in de Kinderopvang: samenvatting en besluit Investeren in teamvorming: begeleiding op grond van vragen en/of gevoeligheden Mogelijkheden tot alternatieve opleiding Praktijk Begeleiding: mentor en scholing Belang van diversiteit binnen het team Belang van de betrokkenheid van ouders Belang van gerichtheid op de buurt Het belang van netwerken

6 Projecten in de kleuterschool. Acties gericht op de klas Het compensatieprogramma ( ) Evaluatie: resultaten duidelijk, maar niet blijvend Besluiten: geen deblokkering, betrokkenheid school, ouders, nood aan een bredere aanpak Het kleuterschoolproject (na 1975) Totaal curriculum bovenbouw, kernpunten over 14 dagen, diversiteit van activiteiten, integratie compensatietechnieken Curriculum open gebroken Ervaringsgericht kleuteronderwijs

7 Projecten in de kleuterschool Werking naar de ouders Mocef (Mother and Child Education): programma gericht op Turkse moeders Doorwerken van een programma voor kinderen Bespreekbaar maken van opvoedingsmoeilijkheden Evaluatie: opvoedingsondersteuning vs. relatie school Het project Brugfiguren Bemiddeling tussen ouders en de school Sensibilisering van het team Project ouder als partner Uitgangspunt DECET Creëren gemeenschappelijk kader Samenwerking in de klas

8 Projectscholen Het werken met projectscholen Waarom projectscholen? Belang van de ontwikkeling van een globale visie vanuit het team of bij aanwerving Gent: Freinet, Dalton, Jenaplan, accent op muziek, accent op meervoudige intelligentie. Nieuwe projectscholen in kansarme buurten Freinet en Jenaplan Ervaringsgericht, betrokkenheid ouders, betrokkenheid buurt Thuistaal in het onderwijs Een evolutie naar de brede school Samenwerking binnen de buurt rond buitenschoolse opvang De kleuterdagverblijven.

9 Besluiten rond de school Betrokkenheid van de school Gerichtheid op ouders Gerichtheid op diversiteit: school voor alle leerlingen Gerichtheid op buurt als leefomgeving van de kinderen Belang van een sociale mix op school Multicultureel Mogelijke neveneffecten Inclusie Zorgbeleid Onderwijs talig Reflexief werken

10 Algemeen besluit 1 Werken met projecten en projectinstellingen Ontwikkelen gemeenschappelijke visie Projecten als insteek voor een team Van deficit naar diversiteit Inschrijvingsbeleid Team divers Vooroordelen bestrijden, ook in onszelf Afstappen van de compensatie-idee Aansluiten bij sterke kanten Naar een participatief model Kinderen Ouders Medewerkers Buurt

11 Algemeen besluit 2 Begeleidersstijl Sensitief Belang observatie Principe van documentatie Opleiding Bjscholingen Reflective practice Opvoeding van het jonge kind: op één lijn. Scharniermomenten in schoolloopbaan Herwaardering beroep? Weerstand tegen vernieuwing?

Lokale bestrijding. kinderarmoede. OCMW Gent en. kinderarmoede

Lokale bestrijding. kinderarmoede. OCMW Gent en. kinderarmoede Lokale bestrijding kinderarmoede OCMW Gent en kinderarmoede Algemeen kader Regie kinderarmoede : OCMW als regisseur (Beleidsondersteuning / Dept. Sociale Dienstverlening) Armoedebeleidsplan (Regie Joris

Nadere informatie

Meertaligheid in een monoculturele schoolcontext Oprit 14 naar een schooltraject zonder snelheidsbeperkingen

Meertaligheid in een monoculturele schoolcontext Oprit 14 naar een schooltraject zonder snelheidsbeperkingen Meertaligheid in een monoculturele schoolcontext Oprit 14 naar een schooltraject zonder snelheidsbeperkingen Loes Vandenbroucke & Noël Clycq Oprit 14 onderzoek Doel: Verklaren van (problematische) schoolloopbanen

Nadere informatie

Lokale bestrijding. kinderarmoede. Groeiactieplan. kinderarmoede

Lokale bestrijding. kinderarmoede. Groeiactieplan. kinderarmoede Lokale bestrijding kinderarmoede Groeiactieplan kinderarmoede Overzicht 1. Algemeen kader 2. Greep uit de acties in Gent 3. Succesfactoren/knelpunten à Debat Psychologische Dienst - OCMW Gent 2 1. Algemeen

Nadere informatie

Kinderopvang = instrument in strijd tegen kinderarmoede

Kinderopvang = instrument in strijd tegen kinderarmoede Kinderopvang = instrument in strijd tegen kinderarmoede Kinderopvang heeft verschillende functies: een economische functie, een pedagogische en een sociale functie. Kwalitatieve kinderopvang weet deze

Nadere informatie

Pedagogisch management in de kinderopvang. Michel Vandenbroeck (red.)

Pedagogisch management in de kinderopvang. Michel Vandenbroeck (red.) Pedagogisch management in de kinderopvang Michel Vandenbroeck (red.) Inhoudsopgave Inleiding 9 Deel 1 Pedagogische reflectie Inleiding 15 1. Een stapje terug: historische perspectieven Michel Vandenbroeck

Nadere informatie

Juli 2017 Goede praktijken in Vlaamse

Juli 2017 Goede praktijken in Vlaamse Juli 2017 Goede praktijken in Vlaamse kinderopvang pagina 1 van 6 Juli 2017 Goede praktijken in Vlaamse kinderopvang Maatschappelijke kinderopvang: blik op de toekomst De stad Gent in Oost-Vlaanderen wordt

Nadere informatie

Inleiding. Het gaat om de kinderen, maar niet alleen om hen

Inleiding. Het gaat om de kinderen, maar niet alleen om hen Inleiding Elke kinderopvangvoorziening is bezorgd over de kwaliteit van zijn dienstverlening. Meer zelfs: elke voorziening streeft ernaar deze kwaliteit te verbeteren en zich nog beter af te stemmen op

Nadere informatie

DIVERSITEIT IS HET NIEUWE NORMAAL. Sandra Rosvelds Hoofd studiedienst

DIVERSITEIT IS HET NIEUWE NORMAAL. Sandra Rosvelds Hoofd studiedienst DIVERSITEIT IS HET NIEUWE NORMAAL Sandra Rosvelds Hoofd studiedienst 1 2 Beweging.net Netwerk van 11 PO Samenleving socialer, duurzamer en participatiever maken Informeren, sensibiliseren, actie voeren,

Nadere informatie

Inloopteams hebben als taak ouders te ondersteunen bij de opvoeding van hun jonge kinderen via een laagdrempelig en preventief activiteitenaanbod.

Inloopteams hebben als taak ouders te ondersteunen bij de opvoeding van hun jonge kinderen via een laagdrempelig en preventief activiteitenaanbod. Inloopteams hebben als taak ouders te ondersteunen bij de opvoeding van hun jonge kinderen via een laagdrempelig en preventief activiteitenaanbod. Een inloopteam werkt doelgroepgericht. De gezinnen waar

Nadere informatie

Figure 1 logo vrouwenraad. De Vrouwenraad wil voor elk kind betaalbare, toegankelijke en kwaliteitsvolle kinderopvang

Figure 1 logo vrouwenraad. De Vrouwenraad wil voor elk kind betaalbare, toegankelijke en kwaliteitsvolle kinderopvang Figure 1 logo vrouwenraad De Vrouwenraad wil voor elk kind betaalbare, toegankelijke en kwaliteitsvolle kinderopvang INHOUDSTAFEL kinderopvang... 1 Een kaderdecreet kinderopvang... 2 Kwaliteitsvolle kinderopvang...

Nadere informatie

Samenvatting Onderzoeksrapport SOCIAAL EN EMOTIONEEL WELBEVINDEN VAN JONGE KINDEREN IN SCHOOL EN OPVANG. Een onderzoek in vijf Europese landen

Samenvatting Onderzoeksrapport SOCIAAL EN EMOTIONEEL WELBEVINDEN VAN JONGE KINDEREN IN SCHOOL EN OPVANG. Een onderzoek in vijf Europese landen Samenvatting Onderzoeksrapport SOCIAAL EN EMOTIONEEL WELBEVINDEN VAN JONGE KINDEREN IN SCHOOL EN OPVANG Een onderzoek in vijf Europese landen WAT IS HET SEED PROJECT? 'SEED: Social and Emotional Education

Nadere informatie

Brede School - Grimbergen

Brede School - Grimbergen Grimbergen Integratiedienst, gemeentebestuur Grimbergen Ondersteuning ontwikkelingen Brede School vanuit Provincie Vlaams- Brabant (diversiteit & onderwijs) Brede School? Beleidsvisie 2014-2019 Grimbergen:

Nadere informatie

Visiedocument bestuurlijke samenwerking & IKC vorming

Visiedocument bestuurlijke samenwerking & IKC vorming Visiedocument bestuurlijke samenwerking & IKC vorming SAMEN LEREN, ONTWIKKELEN, WERKEN, LEVEN EN OPVOEDEN 22-10- 2018 REGIO LANGEDIJK & HEERHUGOWAARD Motto: IkKanNu Inhoudsopgave Samenvatting:... 1 Inleiding...

Nadere informatie

Om de school te helpen bij het voeren van een zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid

Om de school te helpen bij het voeren van een zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid Een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid Leidraad bij het stappenplan Sinds 1 september 2012 is elke school verplicht een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid te voeren. Dit

Nadere informatie

Visienota EDUCARE / Transities 0-6 jaar. Onderwijscentrum Brussel Entiteit Gezin

Visienota EDUCARE / Transities 0-6 jaar. Onderwijscentrum Brussel Entiteit Gezin Visienota EDUCARE / Transities 0-6 jaar Onderwijscentrum Brussel Entiteit Gezin a. Situering Jonge kinderen (0-6 jaar) groeien op in diverse contexten: thuis, eventueel in de kinderopvang, en in de kleuterschool.

Nadere informatie

Opvoeding & Ontwikkeling

Opvoeding & Ontwikkeling MEE Utrecht, Gooi & Vecht Ondersteuning bij leven met een beperking Opvoeding & Ontwikkeling Opvoeding & Ontwikkeling MEE is een organisatie voor iedereen met een beperking of chronische ziekte. MEE biedt

Nadere informatie

Welkom in De Panda. Stedelijke Basisschool. August Vermeylenstraat 2, 9000 Gent. Tel. 09/

Welkom in De Panda. Stedelijke Basisschool. August Vermeylenstraat 2, 9000 Gent. Tel. 09/ Welkom in De Panda Stedelijke Basisschool August Vermeylenstraat 2, 9000 Gent Tel. 09/221.61.03 De Panda is een kleinschalige school in de levendige, multiculturele wijk Nieuw-Gent. We bereiken kinderen

Nadere informatie

Ontwikkeling en onderwijs van het jonge kind: een prioriteit voor de Belgische ontwikkelingssamenwerking 28/01/2019

Ontwikkeling en onderwijs van het jonge kind: een prioriteit voor de Belgische ontwikkelingssamenwerking 28/01/2019 Ontwikkeling en onderwijs van het jonge kind: een prioriteit voor de Belgische ontwikkelingssamenwerking 28/01/2019 Onderzoekskader Focus op 3 aspecten Beleid Diensten Sociale normen gender Focus op 5

Nadere informatie

Visie Stedelijke kinderdagverblijven

Visie Stedelijke kinderdagverblijven Visie Stedelijke kinderdagverblijven Departement Onderwijs en Opvoeding pedagogische begeleidingsdienst & dienst kinderopvang Voorwoord Beste In deze brochure beschrijven we de visie waarnaar we streven

Nadere informatie

ONTVLAMBARE VINGERS. De sociale en educatieve functie van kinderopvang

ONTVLAMBARE VINGERS. De sociale en educatieve functie van kinderopvang ONTVLAMBARE VINGERS De sociale en educatieve functie van kinderopvang Competentieverhoging in de kinderopvang is een belangrijke voorwaarde om de sociale functie van de kinderopvang waar te kunnen maken.

Nadere informatie

Werken aan een brede leer-en leefomgeving. De Brede School inhoudelijk uitgedaagd

Werken aan een brede leer-en leefomgeving. De Brede School inhoudelijk uitgedaagd Werken aan een brede leer-en leefomgeving De Brede School inhoudelijk uitgedaagd Beeldmateriaal uit: Op naar Nieuw Gent http://www.ambrosiastafel.be/preview.html Expeditie Kameleon Kinderopvang in een

Nadere informatie

De Onthaalouderacademie: onthaalouders sterker maken

De Onthaalouderacademie: onthaalouders sterker maken 1 De Onthaalouderacademie Wat is de Onthaalouderacademie? De Onthaalouderacademie: onthaalouders sterker maken De sector van de kinderopvang is in beweging. Er worden heel wat initiatieven genomen om de

Nadere informatie

Standpunt rapport in het basisonderwijs PBD Basisonderwijs (september 2015)

Standpunt rapport in het basisonderwijs PBD Basisonderwijs (september 2015) Standpunt rapport in het basisonderwijs PBD Basisonderwijs (september 2015) Pedagogische begeleidingsdienst Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel Situering, probleemstelling en uitgangspunten

Nadere informatie

Infosessie Scholen 2015

Infosessie Scholen 2015 Infosessie Scholen 2015 Rol Coach en het M-decreet Wat verandert er? De rollen van de CLB-medewerker 2 De rol coach 2 Resultaatsgebieden : 1. Coachen van leerkrachten 2. Schoolondersteuning 3 De rol coach

Nadere informatie

Strategieën voor meer gelijke kansen

Strategieën voor meer gelijke kansen Strategieën voor meer gelijke kansen Sessie 3 Interactum Kenmerken / voorbeelden Kenmerken Randvoorwaarden Preventief Integraal Onderwijs zelf niet in vraag gesteld Voorbeelden Leerplichtverlenging Opvoedingsondersteuning

Nadere informatie

Wanneer we tot nu toe hebben benadrukt dat onderwijs

Wanneer we tot nu toe hebben benadrukt dat onderwijs deel 4 School en maatschappij: kansen voor samenwerking Wanneer we tot nu toe hebben benadrukt dat onderwijs zijn eigen finaliteit moet bewaren en schoolteams over een grote mate van professionele autonomie

Nadere informatie

Visie Stedelijke Initiatieven Buitenschoolse Opvang

Visie Stedelijke Initiatieven Buitenschoolse Opvang Visie Stedelijke Initiatieven Buitenschoolse Opvang 1 Inhoud Inleiding 1. Het kind... 9 Het welbevinden en de betrokkenheid van kinderen staat centraal... 9 Betrokkenheid... 11 Begeleidershouding... 13

Nadere informatie

1 Een pedagogisch raamwerk voor de kinderopvang van baby s en peuters

1 Een pedagogisch raamwerk voor de kinderopvang van baby s en peuters 1 Een pedagogisch raamwerk voor de kinderopvang van baby s en peuters Inspiratiedag VVSG 2 april 2015 Situering van MemoQ Bart Declercq KU Leuven, ExpertiseCentrum ErvaringsGericht Onderwijs Hester Hulpia

Nadere informatie

Situering van MemoQ. MeMoQ. Ledenvergadering Vlaams Welzijnsverbond 05/02/2015.

Situering van MemoQ. MeMoQ. Ledenvergadering Vlaams Welzijnsverbond 05/02/2015. Een pedagogisch raamwerk voor de kinderopvang van baby s en peuters ledenvergadering Vlaams Welzijnsverbond, Brussel 05/02/2015 Bart Declercq KU Leuven, ExpertiseCentrum ErvaringsGericht Onderwijs Hester

Nadere informatie

TUSSEN THUIS, KINDEROPVANG en KLEUTERSCHOOL: een warme overgang

TUSSEN THUIS, KINDEROPVANG en KLEUTERSCHOOL: een warme overgang TUSSEN THUIS, KINDEROPVANG en KLEUTERSCHOOL: een warme overgang 1. Aandacht voor transitie 2. Huidige aanpak en knelpunten (onderzoek) 3. Hoe inzetten op een warme overgang? 4. Illustratie concrete praktijk

Nadere informatie

De evolutie van schoolse segregatie in Vlaanderen. Overzicht. Segregatie gedefinieerd Belangrijkste bevindingen

De evolutie van schoolse segregatie in Vlaanderen. Overzicht. Segregatie gedefinieerd Belangrijkste bevindingen De evolutie van schoolse segregatie in Vlaanderen Een analyse voor de schooljaren 2001-2002 tot 2011-2012 Thomas Wouters & Steven Groenez Studiedag SSL Een sterk secundair onderwijs 13 maart 2014 www.steunpuntssl.be

Nadere informatie

Colloquium Katholiek Onderwijs Vlaanderen BASISONDERWIJS 30 November 2018

Colloquium Katholiek Onderwijs Vlaanderen BASISONDERWIJS 30 November 2018 Colloquium Katholiek Onderwijs Vlaanderen BASISONDERWIJS 30 November 2018 Machteld.Vandecandelaere@kuleuven.be Centrum voor Onderwijseffectiviteit en Evaluatie KU Leuven Onderzoek Flexibele leerwegen Centrum

Nadere informatie

Visie Taalstimulering en meertaligheid Kind en Gezin

Visie Taalstimulering en meertaligheid Kind en Gezin Visie Taalstimulering en meertaligheid Kind en Gezin VLOR studiedag 3 februari 2012 Taal = hot item Arme peuters ook taalarm (16/03/2009) Steeds minder baby s met Nederlands als thuistaal geboren (4/12/2010)

Nadere informatie

INTESYS KICK OFF 24/03/2017 TOGETHER SUPPORTING VULNERABLE CHILDREN TROUGH INTEGRATED EARLY CHILDHOOD SERVICES

INTESYS KICK OFF 24/03/2017 TOGETHER SUPPORTING VULNERABLE CHILDREN TROUGH INTEGRATED EARLY CHILDHOOD SERVICES INTESYS KICK OFF 24/03/2017 TOGETHER SUPPORTING VULNERABLE CHILDREN TROUGH INTEGRATED EARLY CHILDHOOD SERVICES De steun vanuit de Europese Commissie voor de ontwikkeling van deze publicatie geldt niet

Nadere informatie

Goed onderwijs, een zaak van iedereen 1. Sector Samenlevingsopbouw 2. MJP Praktijken (4) 4. Netwerk ZVI

Goed onderwijs, een zaak van iedereen 1. Sector Samenlevingsopbouw 2. MJP Praktijken (4) 4. Netwerk ZVI Goed onderwijs, een zaak van iedereen 1. Sector Samenlevingsopbouw 2. MJP 2016-2020 3. Praktijken (4) 4. Netwerk ZVI Samenlevingsopbouw Departement Welzijn (decreet maatschappelijk opbouwwerk) 250 werkers

Nadere informatie

V R A G E N K A A R T THEMA OUDERSCHAP EN OPVOEDINGSONDERSTEUNING

V R A G E N K A A R T THEMA OUDERSCHAP EN OPVOEDINGSONDERSTEUNING V R A G E N K A A R T? THEMA OUDERSCHAP EN OPVOEDINGSONDERSTEUNING THEMA: OUDERSCHAP EN OPVOEDINGSONDERSTEUNING? Vragenkaart: waar staan we nu? Bepaal een score tussen 1 en 9, waarbij 1 staat voor we hebben

Nadere informatie

De uitdagingen van etnische diversiteit in het onderwijs. Prof. dr. Orhan Agirdag

De uitdagingen van etnische diversiteit in het onderwijs. Prof. dr. Orhan Agirdag De uitdagingen van etnische diversiteit in het onderwijs Prof. dr. Orhan Agirdag Uitdagingen Ongelijkheid Schoolsegregatie Multicultureel onderwijs Meertaligheid Uitdagingen Ongelijkheid Schoolsegregatie

Nadere informatie

Pedagogisch ondersteuningsaanbod op maat voor 20 kleuterscholen in 2012-2013

Pedagogisch ondersteuningsaanbod op maat voor 20 kleuterscholen in 2012-2013 PROJECTOPROEP Hoe omgaan met kinderarmoede op school? Toerusten van leerkrachten in het kleuteronderwijs om beter steun te verlenen aan kansarme kinderen Diego Cervo Pedagogisch ondersteuningsaanbod op

Nadere informatie

De samenhang tussen de verschillende planinstrumenten binnen gewoon basisonderwijs. Een praktijkvoorbeeld

De samenhang tussen de verschillende planinstrumenten binnen gewoon basisonderwijs. Een praktijkvoorbeeld De samenhang tussen de verschillende planinstrumenten binnen gewoon basisonderwijs Een praktijkvoorbeeld Meerwaarde van planmatig werken We denken na over onze werking We stemmen ons onderwijs af op de

Nadere informatie

V R A G E N K A A R T THEMA: ONDERWIJS

V R A G E N K A A R T THEMA: ONDERWIJS V R A G E N K A A R T? THEMA: ONDERWIJS THEMA: ONDERWIJS? Vragenkaart: waar staan we nu? Bepaal een score tussen 1 en 9, waarbij 1 staat voor we hebben nauwelijks samenwerking rond het thema onderwijs

Nadere informatie

Van segregatie naar diversiteit Overzicht van het SSL onderzoek

Van segregatie naar diversiteit Overzicht van het SSL onderzoek Van segregatie naar diversiteit Overzicht van het SSL onderzoek Thomas Wouters College De Valk, Leuven 23 september 2016 www.steunpuntssl.be Overzicht: segregatie en groepscompositie Meting en evolutie

Nadere informatie

De school als maatschappelijke hefboom. Onderwijsbeleid stad Leuven. Mohamed Ridouani

De school als maatschappelijke hefboom. Onderwijsbeleid stad Leuven. Mohamed Ridouani De school als maatschappelijke hefboom Onderwijsbeleid stad Leuven Mohamed Ridouani Inhoud Stad en onderwijs Onderwijs en maatschappelijke uitdagingen Onderwijsbeleid gericht op Sterk draagvlak Meer toppers

Nadere informatie

Suggesties en tips voor gebruik in gesprek met de KINDEROPVANG

Suggesties en tips voor gebruik in gesprek met de KINDEROPVANG De film Childcare Stories als discussiemateriaal Suggesties en tips voor gebruik in gesprek met de KINDEROPVANG Enkele voorbeelden: - Vormings- of begeleidingstraject voor medewerkers en verantwoordelijke(n)

Nadere informatie

Kinderarmoede. Katrien Verhegge Administrateur-generaal

Kinderarmoede. Katrien Verhegge Administrateur-generaal Kinderarmoede Katrien Verhegge Administrateur-generaal Inleiding Decretale opdracht Kinderarmoede wicked problem Benaderen vanuit transitiedenken Kinder- en mensenrechten belangrijke toetsstenen Monitoring

Nadere informatie

Kinderopvang voor iedereen Samen aan de slag Module Sociale functie

Kinderopvang voor iedereen Samen aan de slag Module Sociale functie Kinderopvang voor iedereen Samen aan de slag Module Sociale functie Totale duur van de module: 2u 1. INHOUD Kinderopvang staat vandaag hoog op de maatschappelijke en politieke agenda. Er is een groeiende

Nadere informatie

Vroegtijdig schoolverlaten vermijden Tijdig aanpakken!

Vroegtijdig schoolverlaten vermijden Tijdig aanpakken! Vroegtijdig schoolverlaten vermijden Tijdig aanpakken! Wat leren we van deze getuigenissen? Socio-economische status Gedragsproblemen Negatieve schoolbetrokkenheid Tucht en uitsluiting Schoolse vertraging

Nadere informatie

Expertmeeting Nederland- Vlaanderen

Expertmeeting Nederland- Vlaanderen Expertmeeting Nederland- Vlaanderen M-decreet of Passend onderwijs: wat kunnen we leren van elkaar? 29 maart 2017 - Arendonk M-decreet (2014): De M van Maatregelen! Maar ook M van mogelijkheden? Krachtlijnen

Nadere informatie

Informele en sociale steun bij de opvoeding in Vlaanderen. Modellen van ontmoetingsplaatsen voor jonge kinderen en hun ouders.

Informele en sociale steun bij de opvoeding in Vlaanderen. Modellen van ontmoetingsplaatsen voor jonge kinderen en hun ouders. Informele en sociale steun bij de opvoeding in Vlaanderen. Modellen van ontmoetingsplaatsen voor jonge kinderen en hun ouders. Benedikte Van den Bruel en Sarah Vanden Avenne Inhoud 1. Waarom aandacht naar

Nadere informatie

Onderwijscentrum Gent. Raakpunten GSIW

Onderwijscentrum Gent. Raakpunten GSIW Onderwijscentrum Gent Raakpunten GSIW Gent Stad in Werking Onderwijscentrum Gent, 20 december 2017 1. Uitdaging 2. Rol Onderwijscentrum 3. Structuur en netwerk 4. Raakpunten Visie 5. Raakpunten inhoudelijk

Nadere informatie

Visie. Stedelijke Initiatieven Buitenschoolse Opvang. pedagogische begeleidingsdienst & dienst kinderopvang. Departement Onderwijs en Opvoeding

Visie. Stedelijke Initiatieven Buitenschoolse Opvang. pedagogische begeleidingsdienst & dienst kinderopvang. Departement Onderwijs en Opvoeding Visie Stedelijke Initiatieven Buitenschoolse Opvang Departement Onderwijs en Opvoeding pedagogische begeleidingsdienst & dienst kinderopvang Colofon Deze brochure is tot stand gekomen in samenwerking

Nadere informatie

Visie stedelijke kinderdagverblijven

Visie stedelijke kinderdagverblijven Visie stedelijke kinderdagverblijven Voorwoord In deze brochure beschrijven we de visie waarnaar we streven in de kinderdagverblijven van de Stad Gent. Samen met u, als eerste opvoeder, helpen we uw kind

Nadere informatie

Toegankelijke kinderopvang. Jef Scheirlinck & Christine Faure Didelle

Toegankelijke kinderopvang. Jef Scheirlinck & Christine Faure Didelle Toegankelijke kinderopvang Jef Scheirlinck & Christine Faure Didelle Programma» Een diversiteit aan gezinnen» Functies in kinderopvang» Sociale functie in kinderopvang» Wat is toegankelijk zijn?» Toegankelijkheid

Nadere informatie

Redelijke aanpassingen ook onder jouw vleugels

Redelijke aanpassingen ook onder jouw vleugels Redelijke aanpassingen ook onder jouw vleugels Greet Vanhove Dienst Lerenden 1. Het M-decreet in vogelvlucht 2. Gezocht: een nest voor Zeno? 3. Verkenningsvlucht 4. De vleugels uit de mouwen 2 Doelstellingen

Nadere informatie

Inclusieproject 28/01/2015

Inclusieproject 28/01/2015 Inclusieproject 28/01/2015 Wat doen we deze namiddag? 1. Kennismaking en doel project 2. Inclusief onderwijs 3. Co-teaching 4. Actie-onderzoek Reflective practioner 5. Praktische afspraken 1. Kennismaking

Nadere informatie

SAMEN VOOR GEZOND DE KRENTENMIK HET SPECTRUM HET SPECTRUM. Integraal kindcentrum voor onderwijs en opvang. Hofsingel Wilhelminastraat Boslaan

SAMEN VOOR GEZOND DE KRENTENMIK HET SPECTRUM HET SPECTRUM. Integraal kindcentrum voor onderwijs en opvang. Hofsingel Wilhelminastraat Boslaan SAMEN VOOR GEZOND DE KRENTENMIK HET SPECTRUM HET SPECTRUM Hofsingel Wilhelminastraat Boslaan Integraal kindcentrum voor onderwijs en opvang Welkom OP Het Spectrum Elkaar de ruimte geven, SAMEN leren, SAMEN

Nadere informatie

LEERLINGEN BEGELEIDING

LEERLINGEN BEGELEIDING LEERLINGEN BEGELEIDING in GBS de weide wereld Leerlingenbegeleiding GBS de weide wereld 1 Inhoudstabel Onze visie op leerlingbegeleiding 1.1 Doel 1.2 Een beleid op leerlingbegeleiding op school 1.3 Leerlingbegeleiding:

Nadere informatie

Doelen. 1. Het onderzoek 2/09/2015. M-decreet: motiveren tot kwaliteitsvolle leertrajecten

Doelen. 1. Het onderzoek 2/09/2015. M-decreet: motiveren tot kwaliteitsvolle leertrajecten M-decreet: motiveren tot kwaliteitsvolle leertrajecten Praktijkgericht Wetenschappelijk Onderzoek 2014-2015 Projectteam: Mieke Meirsschaut, Frank Monsecour, Sarah Verslijcke Cofinanciering: scholengemeenschap

Nadere informatie

ISOTIS interview studie MARTINE BROEKHUIZEN MELISSA BE

ISOTIS interview studie MARTINE BROEKHUIZEN MELISSA BE ISOTIS interview studie MARTINE BROEKHUIZEN MELISSA BE ISOTIS Inclusive Education and Social Support to Tackle Inequalities in Society. ISOTIS is ook het Griekse woord ʾισότηϛ (spreek uit: iesòtis ), wat

Nadere informatie

De kracht van diversiteit in de Vlaamse kleuterscholen. Het project tweedelijnsondersteuning kleuteronderwijs (2KP) toegelicht

De kracht van diversiteit in de Vlaamse kleuterscholen. Het project tweedelijnsondersteuning kleuteronderwijs (2KP) toegelicht Ellen Bauwens VVKBaO Contact: ellen.bauwens@vsko.be De kracht van diversiteit in de Vlaamse kleuterscholen. Het project tweedelijnsondersteuning kleuteronderwijs (2KP) toegelicht 1. Inleiding In april

Nadere informatie

De gemeenteraad. Ontwerpbesluit. Onderwerp: Beginselverklaring neutraliteit van het stedelijk en gemeentelijk onderwijs - Goedkeuring

De gemeenteraad. Ontwerpbesluit. Onderwerp: Beginselverklaring neutraliteit van het stedelijk en gemeentelijk onderwijs - Goedkeuring De gemeenteraad Ontwerpbesluit OPSCHRIFT Vergadering van 26 september 2016 Besluit nummer: 2016_GR_00779 Onderwerp: Beginselverklaring neutraliteit van het stedelijk en gemeentelijk onderwijs - Goedkeuring

Nadere informatie

Kwalificatie-eisen Pedagogisch Medewerkers

Kwalificatie-eisen Pedagogisch Medewerkers Kwalificatie-eisen Pedagogisch Medewerkers Buitenschoolse Opvang (BSO) en Peuters (Dagopvang/KDV) 1 juli 2018 Het FCB (Het arbeidsmarktfonds voor de Kinderopvang) maakt n.a.v. de CAO-afspraken een overzicht

Nadere informatie

VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD

VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD STUK 459 (2011-2012) Nr. 1 VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD ZIT TING 2011-2012 17 NOVEMBER 2011 VOORSTEL VAN RESOLUTIE van mevrouw Elke ROEX betreffende het waarborgen van het recht op kinderopvang

Nadere informatie

De ruimtelijk integratie van een kinderdagverblijf binnen een brede open school omgeving

De ruimtelijk integratie van een kinderdagverblijf binnen een brede open school omgeving De ruimtelijk integratie van een kinderdagverblijf binnen een brede open school omgeving De ruimtelijke knoop Nieuwe functies in toevallig leegstaande gebouwen Bouwen waar er plaats is Ruimtelijke integratie

Nadere informatie

Welkom! Wie zijn we. Katrien Robyns. (Antwerpen Kievit) Nancy Goossens (Antwerpen Kievit) Danny Demuynck (Vlamschool Menen)

Welkom! Wie zijn we. Katrien Robyns. (Antwerpen Kievit) Nancy Goossens (Antwerpen Kievit) Danny Demuynck (Vlamschool Menen) Welkom! Wie zijn we Ahmedova Sevnur (Brugfiguur Basisschool De Triangel) Nancy Goossens (Antwerpen Kievit) Katrien Robyns (Antwerpen Kievit) Danny Demuynck (Vlamschool Menen) Tine Creupelandt (Vives) Emmely

Nadere informatie

Werkgroep / werking Anderstalige Nieuwkomers. LOP Antwerpen Basisonderwijs

Werkgroep / werking Anderstalige Nieuwkomers. LOP Antwerpen Basisonderwijs Werkgroep / werking Anderstalige Nieuwkomers LOP Antwerpen Basisonderwijs AN = een actueel verhaal? Evolutie van het aantal anderstalige nieuwkomers gewoon basisonderwijs 4500 4000 3500 3000 2500 2000

Nadere informatie

Ouderbetrokkenheid en de Gentse Brugfiguren

Ouderbetrokkenheid en de Gentse Brugfiguren Ouderbetrokkenheid en de Gentse Brugfiguren Anita Schnieders Mieke Blancke Nathalie Van Wassenhove Gent - Groningen 4-06-2010 Gentse Brugfiguren en ouderbetrokkenheid 2 1 Agenda Ouderbetrokkenheid: hardnekkig

Nadere informatie

Belevingen en opvattingen van schoolteams. Gerlinde Snoeck Expertisecentrum ErvaringsGericht Onderwijs

Belevingen en opvattingen van schoolteams. Gerlinde Snoeck Expertisecentrum ErvaringsGericht Onderwijs Belevingen en opvattingen van schoolteams Gerlinde Snoeck Expertisecentrum ErvaringsGericht Onderwijs Fundamenteel diepte-onderzoek naar krachtige GOK-leeromgevingen Centrum Taal & Onderwijs, KULeuven

Nadere informatie

Stuurgroep Harmonisatie VVE VVE beleidsgroep

Stuurgroep Harmonisatie VVE VVE beleidsgroep 1 Zaanse Visie op VVE gemeente Zaanstad Sector Maatschappelijke Ontwikkeling AAN Stuurgroep Harmonisatie VVE VVE beleidsgroep VAN VASTGESTELD 24 mei 2016 AANTAL PAGINA S 5 1) Inleiding Voor u ligt de Zaanse

Nadere informatie

Onderwijs en OCMW: pleidooi voor meer samenwerking! Lege brooddozen op school symposium 14 oktober 2014

Onderwijs en OCMW: pleidooi voor meer samenwerking! Lege brooddozen op school symposium 14 oktober 2014 Onderwijs en OCMW: pleidooi voor meer samenwerking! Lege brooddozen op school symposium 14 oktober 2014 Programma armoedebestrijding cijfers Armoede in Kortrijk In Kortrijk leven in 2011 11.227 inwoners

Nadere informatie

De lat hoog voor iedereen! Referentiekader voor een Brede School

De lat hoog voor iedereen! Referentiekader voor een Brede School De lat hoog voor iedereen! Referentiekader voor een Brede School Opdracht Steunpunt Gok Ontwikkelen visietekst Opvolgen proefprojecten Formuleren beleidsaanbevelingen Brede School? Verkenning van enkele

Nadere informatie

Inspiratiedag VVSG Ouderen- en thuiszorg. Cis Dewaele

Inspiratiedag VVSG Ouderen- en thuiszorg. Cis Dewaele Inspiratiedag VVSG Ouderen- en thuiszorg Cis Dewaele Inhoud 1. Waarom outreach 2. Quickscan 3. De visie 4. De cirkel 1. Waarom outreach Niet bereikte groepen De relatie werkt! (leefwereld, waarden en normen)

Nadere informatie

Addendum 1 horende bij de beleidsovereenkomst tussen de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie voor de periode 2008-2013

Addendum 1 horende bij de beleidsovereenkomst tussen de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie voor de periode 2008-2013 Addendum 1 horende bij de beleidsovereenkomst tussen de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie voor de periode 2008-2013 1. Inleiding Tussen de Vlaamse Regering en de Vlaamse Gemeenschapscommissie

Nadere informatie

Gelijke onderwijskansen in het gewoon basisonderwijs

Gelijke onderwijskansen in het gewoon basisonderwijs Gelijke onderwijskansen in het gewoon basisonderwijs Vlaams Parlement, 37-A (2017-2018) Nr. 1 Uiteenzetting in de Commissie voor Onderwijs 12 oktober 2017 1 Situering van GOK-beleid Decreet van 28 juni

Nadere informatie

Over thuis, buurt, kinderopvang, kleuteronderwijs en transitie

Over thuis, buurt, kinderopvang, kleuteronderwijs en transitie Over thuis, buurt, kinderopvang, kleuteronderwijs en transitie Welke uitdagingen liggen er? De kwaliteit van de overgang tussen thuis, kinderopvang en kleuterschool is cruciaal voor jonge kinderen. Onderzoek

Nadere informatie

Workshop 3 e nationaal congres Opvoedingsondersteuning. Opvoedingsondersteuning. Kenniswerkplaats Tienplus

Workshop 3 e nationaal congres Opvoedingsondersteuning. Opvoedingsondersteuning. Kenniswerkplaats Tienplus Kenniswerkplaats Tienplus Laagdrempelige ondersteuning aan ouders met tieners in Amsterdam Pauline Naber, Hogeschool INHolland Marjan de Gruijter, Verwey-Jonker Instituut http://www.kenniswerkplaats-tienplus.nl/

Nadere informatie

VLAAMSE THUISBEGELEIDINGSDIENSTEN AUTISME. Floor Tempelaere Pedagogisch begeleider in het project rond competentieontwikkeling Regio West-Vlaanderen

VLAAMSE THUISBEGELEIDINGSDIENSTEN AUTISME. Floor Tempelaere Pedagogisch begeleider in het project rond competentieontwikkeling Regio West-Vlaanderen VLAAMSE THUISBEGELEIDINGSDIENSTEN AUTISME Floor Tempelaere Pedagogisch begeleider in het project rond competentieontwikkeling Regio West-Vlaanderen floor.tempelaere@katholiekonderwijs.vlaanderen Als een

Nadere informatie

PRODUCTENOVERZICHT TRAININGEN EN PROCESBEGELEIDING

PRODUCTENOVERZICHT TRAININGEN EN PROCESBEGELEIDING PRODUCTENOVERZICHT TRAININGEN EN PROCESBEGELEIDING Algemene uitgangspunten: Verzorgen en ontwikkelen van trainingen, workshops en opleidingen gericht op kwaliteit, inclusie en zeggenschap, De insteek is

Nadere informatie

31/05/2016. Situering Spring mee! Inhoud

31/05/2016. Situering Spring mee! Inhoud 1 Een project van Vormingplus regio Antwerpen 2 Situering Spring mee! Derde fase van de stedelijke projecten ter bestrijding van kinderarmoede: Effectieve aansluiting van ouders en kind op de school Vorming

Nadere informatie

STEDELIJK ONDERWIJS GENT SAMEN AAN DE POORT OVSG POORTWACHTERSCHAP

STEDELIJK ONDERWIJS GENT SAMEN AAN DE POORT OVSG POORTWACHTERSCHAP STEDELIJK ONDERWIJS GENT SAMEN AAN DE POORT OVSG POORTWACHTERSCHAP DOEL Wat doet Stedelijk Onderwijs Gent op het vlak van poortwachterschap? Welke kansen zijn er in het project Samen aan de poort? Dialoog

Nadere informatie

Bachelor in de orthopedagogie

Bachelor in de orthopedagogie Bachelor in de orthopedagogie Opties traject Orthopedagogie Onderwijsondersteuning Community Care Intercultureel Werk Lintstage 26 weken 3 dagen op 5 Sem 5 & 6 Blokstage 16 weken 5 dagen op 5 Sem 5 Blokstage

Nadere informatie

Werken met de binnen het Eye-project ontwikkelde toolbox

Werken met de binnen het Eye-project ontwikkelde toolbox Werken met de binnen het Eye-project ontwikkelde toolbox Objectief leren observeren en reflecteren: Het Eye-project Korte toelichting Eye Ontstaan en doel toolbox Observeren Reflecteren Ervaringen EYE

Nadere informatie

gezamenlijk onderwijsprogramma PW3 en PW4 kinderopvang, Onderwijsassistent, PW4 Jeugdzorg

gezamenlijk onderwijsprogramma PW3 en PW4 kinderopvang, Onderwijsassistent, PW4 Jeugdzorg De opleiding PW 3 Kinderopvang schematisch weergegeven. Lees van onder naar boven. Leerjaar 3 (C2011) periode 9, 10, 11 en 12, stage van 28 uur per week onderwijsprogramma PW3 Proeve: uitvoeren proeve

Nadere informatie

Spilcentra. Fontys Hogescholen 1

Spilcentra. Fontys Hogescholen 1 Spilcentra Fontys Hogescholen 1 Ton Schouten Gerrie van de Ven Pabo Eindhoven Sociale Studies Fontys Hogescholen Met dank aan Anton van Gerwen, de 1e Projectmanager Spilcentra van Gemeente Eindhoven Fontys

Nadere informatie

Flankerend onderwijsbeleid Stad Leuven

Flankerend onderwijsbeleid Stad Leuven Inspiratiedag 29 april 2014 Flankerend onderwijsbeleid Stad Leuven 4 projecten: Buddy Jobspotters 1 Sinds schooljaar 2006-2007: proefproject in twee woonkernen in Wilsele Stad Leuven ondersteunt de opstart

Nadere informatie

Informele en sociale steun bij de opvoeding in Vlaanderen. Modellen van ontmoetingsplaatsen voor jonge kinderen en hun ouders.

Informele en sociale steun bij de opvoeding in Vlaanderen. Modellen van ontmoetingsplaatsen voor jonge kinderen en hun ouders. Informele en sociale steun bij de opvoeding in Vlaanderen. Modellen van ontmoetingsplaatsen voor jonge kinderen en hun ouders. Benedikte Van den Bruel en Sarah Vanden Avenne Inhoud 1. Waarom aandacht naar

Nadere informatie

Werken in de kinderopvang?

Werken in de kinderopvang? Werken in de kinderopvang? Check in deze diplomalijst of jouw diploma volstaat om te werken in de kinderopvang. We maken hierin onderscheid voor het werken op een kinderdagverblijf (kdv) en/of een buitenschoolse

Nadere informatie

Partnerschap tussen professionals en ouders in Vve-voorzieningen

Partnerschap tussen professionals en ouders in Vve-voorzieningen 1 Partnerschap tussen professionals en ouders in Vve-voorzieningen Ana del Barrio Training & Consulting Regiobijeenkomsten Vve De brancheorganisaties SWN, BMK, BK Amsterdam, Eindhoven, Zwolle, Rotterdam

Nadere informatie

ROADMAP HUIZEN VAN HET KIND

ROADMAP HUIZEN VAN HET KIND ROADMAP HUIZEN VAN HET KIND Inleiding De samenwerkingsverbanden Huizen van het Kind, zo blijkt uit waar we nu staan, hebben het potentieel om (verder) uit te groeien tot laagdrempelige basisvoorzieningen.

Nadere informatie

1. Respons. 2. Werd er in elke gemeente een lokale coördinator (LCO) aangesteld? beleidsplananalyse: vragenlijstmethode:

1. Respons. 2. Werd er in elke gemeente een lokale coördinator (LCO) aangesteld? beleidsplananalyse: vragenlijstmethode: Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Partner in de Hogeschool Universiteit Brussel Huart Hamoirlaan 136, 1030 Brussel Bevraging van de gemeenten in verband met de implementatie van het decreet opvoedingsondersteuning

Nadere informatie

Plan voor een scholingsaanbod CJG: in en vanuit het CJG

Plan voor een scholingsaanbod CJG: in en vanuit het CJG Plan voor een scholings CJG: in en vanuit het CJG Uitgaan van de eigen kracht van ouders en kinderen, die eigen kracht samen versterken en daar waar nodig er op af en ondersteunen Het scholingsplan CJG

Nadere informatie

HIVA input bij actuele thema s binnen het LOP Hasselt

HIVA input bij actuele thema s binnen het LOP Hasselt Design Charles & Ray Eames - Hang it all Vitra HIVA input bij actuele thema s binnen het LOP Hasselt Anneloes Vandenbroucke & Thomas Wouters 12 december 2013 Overzicht 1. Onderwijssegregatie in het basisonderwijs

Nadere informatie

BELEIDSPLAN LOP OUDENAARDE BASIS Definitieve versie

BELEIDSPLAN LOP OUDENAARDE BASIS Definitieve versie BELEIDSPLAN LOP OUDENAARDE BASIS 2013-2019 Definitieve versie SD2 SD3 OD1 In kaart brengen van onderwijslandschap en schoolloopbanen binnen de lokale maatschappelijke context Een brede en actuele omgevingsanalyse

Nadere informatie

Het Groeipakket. voor elk kind in elk gezin

Het Groeipakket. voor elk kind in elk gezin Het Groeipakket voor elk kind in elk gezin Een stevige start voor jonge gezinnen (Kinder)armoede bestrijden Vereenvoudiging Recht van het kind Gelijkwaardig: want niet alle kinderen starten gelijk Zorgzame

Nadere informatie

Voorstelling derde boek. Alternatieven voor zittenblijven. Inspiratieboek 2

Voorstelling derde boek. Alternatieven voor zittenblijven. Inspiratieboek 2 Voorstelling derde boek Alternatieven voor zittenblijven Inspiratieboek 2 Twee uitzonderlijke schoolloopbanen? Een interview met Bram en Anouar Waarom een 3 de boek? Samen tot aan de meet in constante

Nadere informatie

IJKEN, HERIJKEN, ONTWIKKELEN

IJKEN, HERIJKEN, ONTWIKKELEN IJKEN, HERIJKEN, ONTWIKKELEN Johan L.Vanderhoeven AV-St.A.M St.A.M.-Vlaanderen 21 oktober 2004 VAN ÉÉN N VELLETJE PAPIER TOT EEN BOEK(JE) De onderwijspraktijk van de authentieke middenschool: ijken: op

Nadere informatie

Lokaal Educatieve Agenda Breda samenvatting

Lokaal Educatieve Agenda Breda samenvatting Lokaal Educatieve Agenda Breda samenvatting LEA en partners LEA staat symbool voor de Bredase jeugd van 0 tot 23 jaar die alle kansen krijgt om een goede schoolloopbaan te doorlopen: een kind van 0 tot

Nadere informatie

Thomas More Kempen kleuteronderwijs Academiejaar

Thomas More Kempen kleuteronderwijs Academiejaar Thomas More Kempen kleuteronderwijs Academiejaar 2016-2017 1. Samen opleiden Sinds 2012-2013 begeleiden wij in Thomas More Kempen onze studenten kleuteronderwijs volgens de principes van Samen opleiden.

Nadere informatie

Participatie leerlingen en ouders

Participatie leerlingen en ouders Participatie leerlingen en ouders Instrument voor de analyse van de beginsituatie 2008 KORTE versie Kort Dit is de korte versie van het instrument voor de analyse van de beginsituatie Participatie van

Nadere informatie

Info stages Bachelor Kleuteronderwijs, Campus Vorselaar

Info stages Bachelor Kleuteronderwijs, Campus Vorselaar Info stages 1819 Bachelor Kleuteronderwijs, Campus Vorselaar Praktijkcoördinator: Elien Peeters 2018-2019 Inhoudsopgave 1 Stagetraject van reguliere studenten 1.1 Stages in het regulier kleuteronderwijs...

Nadere informatie

obs Jaarfke Torum 15 9679 CL Scheemda Postbus 60 9679 ZH Scheemda 0597 592524 jaarfke@planet.nl

obs Jaarfke Torum 15 9679 CL Scheemda Postbus 60 9679 ZH Scheemda 0597 592524 jaarfke@planet.nl obs Jaarfke Torum 15 9679 CL Scheemda Postbus 60 9679 ZH Scheemda 0597 592524 jaarfke@planet.nl 1 Actief burgerschap en sociale integratie: Door de toenemende individualisering in onze samenleving is goed

Nadere informatie