De controletoren van Brussel-Nationaal Voor een optimale veiligheid van het luchtverkeer
Belgocontrol is een autonoom overheidsbedrijf met als opdracht de veiligheid van het luchtverkeer in het burgerlijk luchtruim waarvoor België verantwoordelijk is te waarborgen. Wij beheren ook de bewegingen op en rond de luchthaven van Brussel-Nationaal en de vier regionale openbare luchthavens van Antwerpen, Charleroi, Luik en Oostende. Een internationale referentie De bouw van de controletoren voor Brussel-Nationaal - die in 2005 officieel werd ingehuldigd - was een unieke gelegenheid om de meest recente technologie inzake verkeersleiding optimaal te integreren, om het zicht van de verkeersleiders op de luchthaven te maximaliseren en om de ergonomie van de werkposten op punt te stellen. Bovendien werden alle diensten die betrokken zijn bij de torenluchtverkeersleiding in hetzelfde gebouw verenigd: de verkeersleiding, de softwareontwikkeling, de meteo- en luchtvaartinlichtingendiensten. De controletoren biedt Belgocontrol niet alleen de mogelijkheid om het luchtverkeer op de luchthaven op een efficiënte manier te beheren, maar ook om gelijke tred te houden met de ontwikkelingen van de luchthaven en de evolutie van het luchtverkeer, waarbij de hoogste graad van veiligheid gewaarborgd blijft de topprioriteit van Belgocontrol. Vandaag is de controletoren van Brussel-Nationaal een referentie tot ver buiten de grenzen van Europa. Dankzij de expertise die Belgocontrol heeft verworven gedurende het gehele project en tijdens de implementatie, werden wij een internationale leider inzake het beheer van soortgelijke projecten die bouwkundige aspecten, uitrustingen en operationele concepten voor torenluchtverkeersleiding perfect integreren. Wij zijn dan ook trots dat wij onze opgebouwde competenties aan potentiële externe klanten kunnen aanbieden.
In het gebouw aan de voet van de controletoren bevinden zich alle ondersteunende diensten van de torenluchtverkeersleiding. Een buitengewoon bouwwerk De bouw van de controletoren nam slechts twee jaar in beslag. Het bouwwerk bestaat uit de eigenlijke toren en een gebouw in de vorm van een trapezium aan de voet van de toren met een oppervlakte van 3.500 m² verspreid over drie niveaus. Er werd 7.600 m³ beton in verwerkt, alsook 820 ton bewapening, 105 ton metaalstructuur, meer dan 4.000 m² beglazing en 725 m³ metselwerk. De schacht van de toren telt negen zijden om storende elektromagnetische reflecties zoveel mogelijk weg te werken. De toren rust op een funderingsplaat van 20 meter diameter en 1,8 m dik, en op 26 palen van 1,2 m diameter en 6 meter diepte, of een maximale belasting van 8.350 ton. Er werd bijzondere aandacht besteed aan de architectuur en aan de kwaliteit van de materialen zodat de controletoren een perfecte weerspiegeling vormt van de uitmuntende Belgische luchtverkeersleiding en een vooruitstrevende ontmoetingsplaats vormt voor de Europese luchtvaartwereld. Tussen de operationele - en trainingsuitkijkposten en de meteo-observatiepost zijn technische ruimten en rustzones voor de luchtverkeersleiders ondergebracht.
Een ideaal werkinstrument De controletoren is ideaal gesitueerd ten opzichte van de banen, de taxiwegen en de parkeerzones van de luchthaven van Brussel-Nationaal. De luchtverkeersleiders hebben een maximaal zicht op alle bewegingen op de grond en ook op de landende en opstijgende vliegtuigen. De operationele uitkijkpost van de verkeersleiding bevindt zich op meer dan 60 meter boven de grond, heeft een diameter van 18 meter, telt 12 werkposten voor de verkeersleiders en beschikt over een gezichtsveld van 360. De trainingsuitkijkpost bevindt zich net onder de operationele uitkijkpost en heeft dezelfde eigenschappen. Hij wordt gebruikt om verkeersleiders op te leiden, om de technologische evoluties voor te bereiden en te testen en kan voor operationele doeleinden gebruikt worden. De Meteodienst bevindt zich eveneens in de toren. De meteorologische waarnemingen gebeuren van op een hoogte van 35 meter, waardoor een ideale waarneming wordt verzekerd. Geavanceerde technologie De meest recente technologische innovaties werden in de controletoren geïnstalleerd. Ze zijn gebaseerd op internationale concepten met als gemeenschappelijk doel de veiligheid te verbeteren en het hoofd te bieden aan de verwachte toename van het luchtverkeer. Het A-SMGCS-concept (Advanced Surface Movement Guidance and Control System) beoogt een permanent niveau van ondersteuning van de torenverkeersleidingstaken, ook in slechte weersomstandigheden. De realisatie van dit concept kreeg gestalte door: grond- en luchtsensoren (grondradars, multilateratie) en dataverwerkingssystemen die de torenverkeersleiders toelaten de vliegtuigen op en in de omgeving van de luchthaven met grote precisie op hun beeldschermen op te volgen en te identificeren; de dienst Softwareontwikkelingen van Belgocontrol die functies realiseerde als Control (beveiliging van de opstijgpistes), Routing (keuze van taxiwegen), Guidance (begeleiding van de piloot tussen standplaats en opstijgpiste) en Planning (bepalen van de optimale vertrektijden). Deze dienst zal deze functies verder blijven ontwikkelen en verbeteren.
De meest recente technologische systemen en ergonomisch grondig bestudeerde werkposten bieden de torenverkeersleiders een optimale ondersteuning bij de uitvoering van hun taken. Het CDM-concept (Collaborative Decision Making) beoogt meer efficiëntie op de luchthaven door de optimalisatie van informatie-uitwisseling tussen de verschillende operationele actoren: luchtverkeersleiders, luchthavenbeheerder, luchtvaartmaatschappijen, handlers enz. De implementatie van dit concept wordt verder uitgebreid door informatie-uitwisseling met andere luchthavens en met Eurocontrol. Het CPDLC-concept (Controller Pilot Data Link Communication) zal geleidelijk aan de spraakcommunicatie tussen piloot en torenverkeersleider vervangen door een datalink als een meer betrouwbaar communicatiemiddel voor de uitwisseling van routine-informatie. Zowel de functionaliteiten binnen het A-SMGCS-concept als deze van CDM en CPDLC worden systematisch geïntegreerd tot een coherent en efficiënt geheel in het AMS (Airport Movement System), het automatisch vluchtplanverwerkingsysteem dat Belgocontrol intern ontwikkeld heeft dankzij de bundeling van operationele en technische expertise. In het domein van technologische vernieuwing van torenluchtverkeersleiding situeert Belgocontrol zich bij de internationale koplopers waarbij het zich verzekert steeds in lijn te zijn met de vereisten van het Single European Sky -project. De controletoren van de luchthaven van Brussel-Nationaal is een perfecte weerspiegeling van de uitmuntende Belgische luchtverkeersleiding.
Belgocontrol Tervuursesteenweg 303 B-1820 Steenokkerzeel Tel. +32 2 206 21 11 Fax +32 2 206 22 88 www.belgocontrol.be