Trauma-gerichte behandeling in psychose effectiviteit, veiligheid en werkingsmechanismen van den Berg, de Bont, van der Vleugel, de Roos, de Jongh, van Minnen, & van der Gaag
Berber van der Vleugel Paul de Bont sponsor thanks to All TTIP participants, brave clients, Mark van der Gaag, Agnes van Minnen, Ad de Jongh, Carlijn de Roos, Danielle Tilburgs, Marion Bruns, all TTIP therapists and many others
P U B L I C A T I O N S de Bont et al., Br J Psychiatry. 2015;206:408-416. Trauma-Focused Treatment in PTSD Patients with Psychosis: Symptom Exacerbation, Adverse Events, and Revictimization Van den Berg et al., in press. Van den Berg et al., JAMA Psychiatry. 2015;72:259-267. P U B L I C A T I O N S Prolonged exposure and EMDR for PTSD versus a PTSD waiting list condition: comparing secondary effects on symptoms of psychosis, depression and social functioning in patients with chronic psychotic disorders. De Bont et al., submitted.
nl Joost Baas
trauma & psychose Varese et al. Schizophr Bull 2012, Jun;38(4):661-71. kans op psychose + negatieve prognose Ernst, frequentie en duur traumatisering
hervictimisatie N = 956 (vergeleken met 38,227 in algemene bevolking) 47% van de ambulant behandelde mensen met ernstige psychische klachten is in afgelopen jaar slachtoffer van een misdrijf (IRR = 13.68, 95% CI: 12.85 14.56). Type victimisatie RR 95% CI Agressieve bedreiging 2.12 1.72-2.61 Fysieke agressie 4.85 3.69-6.39 Seksuele agressie of intimidatie 3.94 3.05-5.09 Kamperman et al., PLoS One 2014;9(3):e91029.
N = 2608 tenminste één trauma meegemaakt (78%) twee of meer trauma s (70%) drie of meer trauma s (60%) de Bont et al. Br J Psychiatry 2015, Mar 19.
Achim et al. Schizophr Bull 2011, Jul;37(4):811-21. de Bont et al. Br J Psychiatry 2015, Mar 19.
Let s talk about trauma
Achim et al. Schizophr Bull 2011, Jul;37(4):811-21. de Bont et al. Br J Psychiatry 2015, Mar 19.
trauma bij psychose
Van den Berg & Van Minnen (VGCt 2011) enquête onder 491 gz-psychologen 1/32 Becker et al. Behav Res Ther 2004, Mar;42(3):277-92. Meyer et al. Behav Res Ther 2014, Mar;54:49-53.
en onderzoekers..? Ronconi et al. J Psychiatr Pract 2014, Jan;20(1):25-37.
PTSS BEHANDELEN = STABILISEREN Mueser, Lu, Rosenberg, & Wolfe. Schizophr Res. 2010;116:217-227. Lysaker & Larocco. Compr Psychiatry. 2008;49:330-334. Sautteret al. J Trauma Stress. 1999;12:73-88.
iedereen mocht meedoen
treatment as usual psychose waiting list PTSS
EXPOSURE + taupsychose
EMDR + taupsychose
sterk geprotocolleerd
gefocust
geen psychotherapeutische stabisatie
state of the art
17.7 jaar psychotische klachten 45.8% mannen 60.6% ooit suicide poging 62.6% autochtoon 11.6% 78.7% werk matige tot 90.3% 61.9% wanen ernstige depressie 41.2 gemiddelde leeftijd schizofrenie of schizoaffectieve stoornis 40% stemmen 45.2% huidig middelmatig tot hoog suicide risico
traumatische ervaringen ITEC trauma categorieën in TTIP (eenmalig of vaker) % Seksueel misbruik 74.2 Betasting 69.7 Misbruik met coitus 64.5 Sadistisch 31.0 Lichamelijke mishandeling 95.5 Traumatische psychose 98.1 Gerelateerd aan psychose zelf 95.5 Gerelateerd aan behandeling 75.5 Emotionele mishandeling in de kindertijd 97.4 Psychologische mishandeling 95.5 Onveilige thuissituatie 76.1 Ernstige verwaarlozing in de kindertijd 80.0 Emotioneel 75.5 Fysiek 44.5 Overige trauma s (ongeval, ramp, oorlog) 93.5
a1/a2 waardige trauma s (n=155) trauma categorieën in TTIP (eenmalig of vaker) % Seksueel misbruik 60.7 Waarvan herhaald seksueel misbruik voor het 12e jaar 38.1 Lichamelijke mishandeling 52.9 Traumatische psychotische episode 18.1 Emotionele mishandeling in de kindertijd 6.5 Overige trauma s (ongeval, ramp, oorlog) 54.2 van den Berg et al. JAMA Psychiatry 2015, Mar 1;72(3):259-67.
32 PTSS klachtenschaal (PSS-SR) 30 28 26 24 22 20 18 16 14 WL WACHTLIJST EMDR PE EXPOSURE 12 B S1 S2 S3 S4 S5 S6 S7 S8 Post FU van den Berg et al. JAMA Psychiatry 2015, Mar 1;72(3):259-67.
100% 90% 80% 70% 11.3% 32.1% 20.0% 20.0% 17.0% 55.3% posttraumatische stress stoornis (CAPS) Post-treatment OR NNT PE vs WL: 3.41 3.5 EMDR vs WL: 3.92 3.1 60% 50% 56.6% 60.0% 6-mont FU OR NNT PE vs WL: 3.01 3.8 EMDR vs WL: 2.76 4.1 40% 30% 20% 10% 27.7% % Lost to follow-up % Still PTSD % Loss of diagnosis 0% PE EMDR WL van den Berg et al. JAMA Psychiatry 2015, Mar 1;72(3):259-67.
80 PTSS klachten (CAPS) 70 60 50 Post-treatment PE vs WL: EMDR vs WL: 6-mont FU PE vs WL: EMDR vs WL: between group d=.78 d=.65 d=.63 d=.53 40 30 20 baseline post-treatment* 6-month followup* n=155 n=130 n=128 12-month followup* N=86 PE EMDR WL T0-T2-31.8-31.8-11.6 T2-T6-32.9-33.3-16.2 *Estimated means (LMM) van den Berg et al. JAMA Psychiatry 2015, Mar 1;72(3):259-67.
160 150 140 baseline post-treatment* 6-month followup* n=155 n=130 n=128 Posttraumatische cognities (PTCI) 130 120 110 100 90 PE EMDR WL T0-T2-39.2-27.2 +1.6 T2-T6-32.7-27.8-4.4 *Estimated means (LMM) van den Berg et al. JAMA Psychiatry 2015, Mar 1;72(3):259-67.
Secundaire uitkomsten Paul de Bont
stemmen horen (AHRS-total score) Haddock et al. Psychological Medicine, 1999;29(4):879-889. 30 25 20 15 PE EMDR WL 10 Baseline Posttreatment 6-mo Follow-up No significant differences between PE, EMDR and WL
paranoia (GPTS-total score) Green et al. Psychological Medicine. 2008;38(1):101-111. 95 90 85 80 75 70 65 60 Baseline Posttreatment 6-mo Follow-up PE + EMDR significantly better than WL. Effect sizes: >> PE vs WL= 0.62 (p=.005; posttr) and 0.54 (p=.035, 6 mo FU) >> EMDR vs WL =.59 (p=.008, posttr). >> Over time: PE > WL and EMDR > WL
depressie (BDI-II) Beck et al. San Antonio, TX: Psychological Corporation; 1996. 35 30 25 20 15 Baseline Posttreatment 6-mo Follow-up PE significantly better than both EMDR and WL. Effect sizes: >> PE vs WL : 0.78 (p<.001, posttr), 0.64 (p=.004, 6moFU), plus significantly better over time (p=.001)
10 8 6 zelfbeeld (SERS-SF) + 47 46 45 44 43 42 41 40 39 38 37 PE EMDR WL 4 2 0-2 -4-6 -8 baseline post-treatment* n=155 n=130 PE EMDR WL - 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 PE EMDR WL
sociaal functioneren (PSP) Morosini et al. Acta Psychiatrica Scandinavica. 2000;101(4):323-329. 58 56 54 52 50 48 46 44 Baseline Posttreatment 6-mo Follow-up No significant differences between PE, EMDR and WL
is traumabehandeling bij mensen met psychosen gevaarlijk?
Uitval Verergering van symptomen Negatieve gebeurtenissen Hervicitimisatie
Berber van der Vleugel
Levendigheid Emotionaliteit
levendigheid 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Begin S2-pre sessie 2 Eind S2-post sessie 2 Begin S3-pre sessie 3 Eind S8-post sessie 8 Exposure EMDR
levendigheid 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Begin S2-pre sessie 2 Eind S2-post sessie 2 Begin S3-pre sessie 3 Eind S8-post sessie 8 Exposure EMDR
levendigheid 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Begin S2-pre sessie 2 Eind S2-post sessie 2 Begin S3-pre sessie 3 Eind S8-post sessie 8 Exposure EMDR
levendigheid 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 }* } n.s. }* Begin S2-pre sessie 2 Eind S2-post sessie 2 Begin S3-pre sessie 3 Eind S8-post sessie 8 Exposure EMDR
emotionaliteit 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 S2 pre S2 post S3 pre S8 post EMDR
emotionaliteit 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 S2 pre S2 post S3 pre S8 post EMDR
emotionaliteit 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 S2 pre S2 post S3 pre S8 post Exposure EMDR
emotionaliteit 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 }* } n.s. S2 pre S2 post S3 pre S8 post }* Exposure EMDR
Conclusions Both trauma and PTSD are highly prevalent in people with psychotic disorders People with psychosis and PTSD are stigmatized by clinicians and researchers Standard PE and EMDR protocols are effective and feasible Trauma-focused treatments are safe, do not exacerbate symptoms, reduce adversities, and may reduce revictimization. 12.5-16% of the people with psychosis is on the waiting list for effective PTSD treatment Can we can change this?
mijn dank voor uw aandacht David van den Berg d.vandenberg@parnassia.nl www.traumaenpsychose.nl