Wethouder H.W.J. Raat gemeente@amstelveen.nl Aan de leden van de gemeenteraad Postbus 4, 1180 BA Amstelveen Vermeld bij reactie ons kenmerk en datum van deze brief Datum 9 september 2013 Kenmerk Betreft Voortgangsrapportage decentralisaties Geachte leden van de raad, Wethouder Koops heeft u toegezegd om voortgangsrapportages te sturen over de stand van zaken van de drie decentralisaties. In deze brief vindt u de eerste rapportage. U kunt deze eens per kwartaal tegemoet zien. Over nieuwe ontwikkelingen, of specifieke thema s zoals het transitiearrangement Jeugd of pilots wordt u tussentijds geïnformeerd. De denktanksessies zijn bedoeld om specifieke thema s nader uit te werken. Deze rapportage gaat over: 1) Politieke ontwikkeling en wetgeving rond de transities. 2) Wat wij gedaan hebben/doen. 1) Politieke ontwikkeling en wetgeving per decentralisatie De veranderingen in het sociale domein gaan over jeugd, ondersteuning en participatie: Wetsvoorstel voor de nieuwe Jeugdwet is op 1 juli 2013 ingediend bij de Tweede Kamer. Wetsvoorstel Wmo 2015 wordt na het zomerreces ingediend bij de Tweede Kamer. Wetsvoorstel Participatiewet wordt dit najaar ingediend bij de Tweede Kamer. Beoogde invoerdatum van alle wetsvoorstellen is 1 januari 2015. 1.1 Jeugdwet en transitiearrangement Het kabinet wil de gehele jeugdzorg, jeugdbescherming, jeugdreclassering, jeugd Geestelijke Gezondheidszorg en jeugd (licht) verstandelijk beperkten samenvoegen tot één Jeugdwet waarin alle taken overgaan naar de gemeente. Raadhuis Laan Nieuwer-Amstel 1 Route per bus - Lijn 166, halte Raadhuis 1182 JR Amstelveen Lijn 186/187, halte Dorpsstraat + 1 min. T (020) 540 49 11 Lijn 172, halte Huis aan de Poel + 8 min. www.amstelveen.nl Bankrekening 28.50.00.314 D-2013/230580 216/F087 [brief aan raad voortgang decentralisaties
Datum 9 september 2013 Pagina 2 van 6 Hoofdpunten uit de Jeugdwet: Eigen invulling gemeente: de gemeente wordt verantwoordelijk voor alle jeugdzorg. Hoe zij deze jeugdzorg gaat organiseren is aan de gemeente. De gemeente mag dus zelf bepalen of en met welke externe partijen zij gaat samenwerken en hoe zij er sturing aan gaat geven. Op het huidige budget vindt een bezuiniging van 15% plaats. Regionale samenwerking: een deel van de jeugdhulp wordt, al dan niet wettelijk verplicht, regionaal georganiseerd. Het gaat onder meer om jeugdbescherming, jeugdreclassering, het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling en Huiselijk geweld (AMHK) en jeugdzorg plus. Overgangsjaar: het Rijk ziet 2015 als overgangsjaar. Het regionale transitiearrangement verplicht gemeenten om binnenkort al aan te geven welke zorg zij in 2015 bij welke aanbieder willen inkopen. Reden is dat het Rijk bang is voor het verdwijnen van expertise, een gebrek aan continuïteit en hoge frictiekosten. U wordt hierover op 17 september nader geïnformeerd. Jeugd-GGZ bij verzekeraars: naar verwachting wordt verplicht dat verzekeraars voor de gemeente - de zorg voor Jeugd Geestelijke Gezondheidszorg (Jeugd-GGZ) gaan inkopen. Waar staan wij op dit moment? Ruimte voor opdrachtgeverschap: de Stadsregio Amsterdam stelt de gemeente in de gelegenheid in 2014 alvast te oefenen met opdrachtgeverschap voor de jeugdhulp. Volgend jaar zijn wij opdrachtgever voor 20% van het budget voor de ambulante jeugdhulp. Het is de bedoeling dit budget in te zetten om aanbieders te stimuleren anders te gaan werken en aanbieders uit andere regio s, die al anders werken, uit te nodigen. Streven is één gezin, één plan, één hulpverlener, ook bij meervoudige problematiek, waardoor de overheadkosten beperkt blijven. Daarbij gaat de gemeente meer dan voorheen uit van eigen kracht van gezinnen en de inzet van het eigen netwerk. Jeugdbescherming en jeugdreclassering regionaal: vanwege de relatie met justitie/rechtbank worden jeugdbescherming en jeugdreclassering georganiseerd in de veiligheidsregio Amsterdam/Amstelland. Momenteel is de veiligheidsregio bezig met de oprichting van een regionaal Advies- en Meldpunt Kindermishandeling en Huiselijk geweld (AMHK). 1.2 Zorgakkoord en Kamerbrieven De gemeente wordt verantwoordelijk voor de zorg voor ouderen, gehandicapten en chronisch zieken. Het gaat om taken uit de AWBZ die overgaan in de Wmo. Het zorgakkoord, waar we u in mei schriftelijk over hebben geïnformeerd, is te zien als een voorzet voor het Wmo wetsvoorstel dat in voorbereiding is. Hoofdpunten zorgakkoord: Meer zelfredzaamheid: mensen moeten zo veel mogelijk blijven deelnemen aan de samenleving en zo lang mogelijk, zo nodig met ondersteuning, thuis blijven wonen. De gemeente is verantwoordelijk voor deze ondersteuning. Het gaat onder meer om hulp bij het huishouden, persoonlijke verzorging en begeleiding.
Datum 9 september 2013 Pagina 3 van 6 Hulp bij het huishouden minder gekort: het budget voor hulp bij het huishouden is per 1 januari 2015 hoger dan vooraf aangekondigd, namelijk 60% in plaats van 25% van het huidige budget. Persoonsgebonden budget (Pgb): de gemeenteraad beslist hoe en wanneer het Pgb wordt ingezet. Subsidie sociale wijkteams: het Rijk trekt landelijk 50 miljoen uit voor de vorming van sociale wijkteams die de zorg dichter bij bewoners (in de wijk) moet gaan regelen. Behoud cliëntondersteuning: mensen die het zelf niet kunnen, kunnen een beroep doen op de gemeente bij het aanvragen van voorzieningen. Vangnet: de gemeente biedt een vangnet aan mensen die het echt nodig hebben via Wmo-voorzieningen of inkomenssteun via de bijzondere bijstand, de zogenoemde Maatwerkvoorziening Inkomensondersteuning Chronisch Zieken en Gehandicapten. Hiervoor is vanaf 2015 landelijk een budget van 700 miljoen (nu: 1,5 miljard) beschikbaar. De huidige landelijke regelingen voor inkomenssteun voor chronisch zieken en gehandicapten verdwijnen. Dit heeft voor Amstelveners in 2014 naar verwachting geen gevolgen. Ongewijzigd in 2014: extramurale dagbesteding, hulp in de huishouding en persoonlijke verzorging veranderen niet in 2014. Brief staatsecretaris VWS over vrijwilligerswerk en mantelzorg Op 20 juli 2013 heeft staatsecretaris Van Rijn een brief naar de Tweede Kamer gestuurd, waarin hij aangeeft dat hij mantelzorg en vrijwilligerswerk wil versterken, verlichten en verbinden. Belangrijk punt is dat hij expliciet aangeeft dat mantelzorg niet verplicht wordt gesteld en dat het niet de bedoeling is dat mantelzorgers en vrijwilligers worden ingezet bij lijfsgebonden zorg. Waar staan we op dit moment? Specialistische zorg regionaal: de gemeente wil specialistische zorg voor mensen met bijvoorbeeld een ernstige handicap of psychiatrische aandoeningen regionaal inkopen. Zij onderzoekt nu welke instellingen die zorg kunnen bieden. Geclusterd wonen: de gemeente wil wooncomplexen/woonvormen realiseren waar ouderen of mensen met een beperking zelfstandig bij elkaar kunnen wonen, zodat gecoördineerd zorg kan worden geboden. De gemeente neemt het voortouw om deze plannen met corporaties en zorgpartijen te verwezenlijken. 1.3 Sociaal akkoord: uitstel en wijzigingen van Participatiewet De Participatiewet komt in plaats van de eerder voorgestelde Wet werken naar vermogen. Als gevolg van het Sociaal Akkoord dat kabinet, werkgevers en werknemers sloten op 11 april 2013, is de Participatiewet uitgesteld tot 2015. Hoofdpunten Sociaal Akkoord: Werkbedrijven: er komen 35 werkbedrijven. Gemeenten nemen de leiding bij de vorming van de werkbedrijven en werken daarbij samen met het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) en de sociale partners. Werkgevers zijn medefinanciers van de werkbedrijven en nemen deel aan het bestuur. Zij vormen de scha-
Datum 9 september 2013 Pagina 4 van 6 kel tussen werkgevers en mensen met een arbeidsbeperking. Het werkbedrijf bepaalt samen met de werkgever de loonwaarde en zorgt voor begeleiding op de werkplek. Wajong: de Wajong is per 1 januari 2015 alleen nog toegankelijk voor mensen die duurzaam volledig arbeidsongeschikt zijn. Zij worden iedere vijf jaar opnieuw gekeurd. Mensen die in staat zijn te werken moeten zich wenden tot het werkbedrijf. De huidige groep Wajongers wordt herkeurd. Alleen mensen die duurzaam volledig arbeidsongeschikt zijn behouden hun Wajonguitkering. Voor de anderen wordt via het werkbedrijf passend werk gezocht. Wsw: op 1 januari 2015 stopt de instroom in de Wet Sociale Werkvoorziening (Wsw). Voor de mensen die op 31 december 2014 met een vast dienstverband werkzaam zijn in de Wsw, verandert er niets. De nieuwe werkbedrijven gaan beschut werken organiseren voor mensen die niet bij een reguliere werkgever aan de slag kunnen. Voor mensen die dat wel kunnen zorgen de werkbedrijven voor de juiste begeleiding en aanpassingen aan de werkplek. Waar staan wij op dit moment? Wachten op nadere uitwerking sociaal akkoord: de sociale partners, de VNG en het ministerie van SZW werken samen in de landelijke 'Werkkamer' het sociaal akkoord uit. Dit gaat onder meer over de vraag hoe de sociale partners betrokken kunnen worden bij het regionale arbeidsmarktbeleid. Wethouder Van Es (Amsterdam) is voorzitter van dit overleg. Gevolgen sociaal akkoord onduidelijk: er wordt nog op verschillende tafels geschaakt over de invulling, waaronder de Werkkamer, VNG, G4, G32 en Divosa. De gemeente Amsterdam doet daar namens de regio actief aan mee. De gekozen richting is meer regionale samenwerking aanvullend op de Werkgeversservice-punten (WSP). Afspraken bestuurlijk overleg WSP Groot-Amsterdam (31 mei 2013): 1. Intentie om als arbeidsmarktregio Groot-Amsterdam gezamenlijk invulling te geven aan het Werkbedrijf. 2. Amsterdam gaat samen met de regiopartners onderzoeken hoe de werkbedrijven te organiseren zijn. In het bestuurlijk overleg van 8 november 2013 brengt zij hier verslag over uit. Amsterdam betaalt de kosten van de verkenningsfase. Amstelveen is betrokken, onder meer bij de opdrachtformulering en de selectiegesprekken. 2) Wat wij gedaan hebben/doen Jeugd Pilot jeugdteams: op dit moment lopen twee pilots. De eerste is ambulante zorg, een gebundelde expertise. Deze pilot is juni 2013 van start gegaan. Aan de hand van eerste ervaringen hebben we de sturing op de pilot gewijzigd. Het team wordt nu aangestuurd door een medewerker van de gemeente en niet meer door de managers van de instellingen. Binnenkort meet een onafhankelijke partij de eerste resultaten. De tweede pilot van indiceren naar verwijzen wordt op dit moment geëvalueerd. U wordt hier nog over geïnformeerd.
Datum 9 september 2013 Pagina 5 van 6 Zorg Bijeenkomst en gesprekken zorgaanbieders: op 4 juli jl. organiseerden wij een bijeenkomst voor alle zorgaanbieders. Dit najaar gaat een delegatie van directie en programmateam langs bij de huidige zorgaanbieders en aanbieders die hebben aangegeven met ons te willen samenwerken. Doel van deze gesprekken is een beeld krijgen van hoe instellingen nu werken en wat beter kan. We werken met factsheets en vragenlijsten (naar voorbeeld van Zaandam), zodat de uitkomsten met elkaar te vergelijken zijn. Brief gesubsidieerde instellingen: in de notitie Waar Amstelveen voor staat staat dat we andere wijzen van financieren en contractering gaan onderzoeken. Om het in 2015 juridisch mogelijk te maken de huidige contracten met instellingen en financiering te wijzigen, moeten we dit ruim van tevoren aankondigen, conform de regels in de Algemene wet bestuursrecht. Begin juli hebben we de maatschappelijke instellingen waarmee we een subsidierelatie hebben en die beroepskrachten in dienst hebben, hier een brief over gestuurd. Pilots Sociale Wijkteams: deze pilot wordt (gedeeltelijk) gefinancierd met provinciale subsidie. Doel is zorg en welzijn meer in de wijk te organiseren. Het is een experiment van wijkgericht werken en toegang tot zorg en ondersteuning dat wij samen met ondersteunende en welzijnspartijen doen. De wijkverpleegkundige zorg betrekken we ook bij de pilot, net als de 1 e lijns (huisartsen)zorg. Er wordt een groter beroep gedaan op eigen kracht en het sociale netwerk van bewoners. In Amstelveen starten twee teams. Op dit moment leggen we de laatste hand aan het ontwerp. Daarna gaan we met uitvoerders om tafel. Naar verwachting start de pilot eind september. Raadhuisontmoeting 29 augustus: burgemeester Van Zanen ging samen met programmamanager Oudkerk het gesprek aan met bewoners over de toekomst van de zorg. De opkomst was hoog en de discussie levendig. De bijeenkomst was bedoeld om betrokkenheid en draagvlak onder bewoners te creëren en input aan het programmateam te leveren voor het maken van de plannen. Participatie Campagne Jeugdwerkloosheid Je bent jong en je wilt.werk : de gemeenten Amstelveen en Aalsmeer startten in juni gezamenlijk de campagne Je bent jong en je wilt.werk. Doel was jongeren te helpen aan een stage of werk. De accountmanagers van Economische Zaken en jobcoaches van de afdeling Werk & Inkomen hebben Amstelveense en Aalsmeerse bedrijven gevraagd speciaal voor jongeren werk- of stageplekken beschikbaar te stellen. Het projectteam probeerde jongeren die zich aanmeldden direct aan de slag te krijgen en anders te helpen bij het solliciteren. Met deze campagne wil de gemeente actief de jeugdwerkloosheid tegengaan. Daarnaast wil zij een beeld krijgen van jongeren tot 27 jaar die geen baan hebben, maar niet bekend zijn bij de gemeente, omdat zij geen uitkering krijgen en ook geen voortijdige schoolverlaters zijn. 82 hebben jongeren gereageerd, inmiddels zijn 20 jongeren geplaatst. Eind september vindt de evaluatie plaats.
Datum 9 september 2013 Pagina 6 van 6 Algemeen Digitale toegang: de gemeenten willen de zorg digitaal organiseren voor de mensen die daarmee overweg kunnen. Mensen die dat niet kunnen, worden ondersteund door de gemeente. Eerste stap is het digitaliseren van de toegang tot de zorg en beheer van het eigen klantdossier. Naar voorbeeld van de Jeugdcloud werkt de gemeente een plan uit dat eind 2013 van start gaat. De volgende rapportage kunt u voor het eind van dit jaar tegemoet zien. Met vriendelijke groet, H.W.J. Raat wethouder