Productenboek 2014 Pento Vroegbehandeling Linie 518, 7325 DZ Apeldoorn t: (055) 368 18 28 e: vroegbehandeling@pento.nl Versie: 6.0 juni 2014
Voorwoord Voor u ligt het productenboek 2014 van Pento Vroegbehandeling In dit productenboek is het aanbod van de afdeling Vroegbehandeling binnen Pento op overzichtelijke en eenduidige wijze beschreven. De verschillende producten worden binnen een totaal behandelplan aangeboden aan cliënten met een auditieve- en/of communicatieve beperking, hun ouders/verzorgers en hun sociale omgeving. Wanneer een cliënt voor behandeling is aangemeld, wordt door een multidisciplinair team een behandelplan voorgesteld met verschillende activiteiten en en. In 2014 geldt evenals in de voorgaande jaren voor het gehele behandelplan de AWBZ indicatie functie Behandeling. Door een intern zorgbesluit wordt aangegeven dat de cliënt voldoet aan de vereiste criteria voor AWBZ zorg. De behandeling wordt geboden door professionals met specifieke die voor onze en nodig is. De vroegbehandeling binnen Pento wordt aangeboden in Noord, Midden en Oost Nederland vanuit de s Amersfoort, Apeldoorn, Assen, Ede, Emmeloord, Hardenberg, Hengelo, Leeuwarden en Zwolle. Het productenboek heeft tot doel aan intern en extern betrokkenen van Pento een duidelijk overzicht te geven van alle behandelingsmogelijkheden die er voor de cliënten zijn. Tevens maakt het onderdeel uit van het kwaliteitssysteem. Jaarlijks wordt het productenboek bij nieuwe ontwikkelingen bijgesteld. 1
Inhoudsopgave Voorwoord... 1 Inhoudsopgave... 2 1. Aanmeldings- en adviesgesprek... 3 2. Introductiecursus communicatie... 4 3. Ambulante behandeling... 5 4. Behandeling op kinderdagopvang en reguliere peuterspeelzaal... 6 5. Logopedische diagnostiek... 7 6. Ontwikkelingsdiagnostiek... 8 7. Neuro Psychologisch Screenings Onderzoek... 9 8. Ouder-kind groep... 10 9. Behandelgroep voor auditief beperkte kinderen... 11 10. Behandelgroep voor kinderen met een taalontwikkelingsstoornis... 12 11. Logopedische behandeling op de behandelgroep... 13 12. Themabijeenkomsten... 14 13. Oudercursus Nederlandse Gebarentaal (NGT)... 15 14. Oudercursus Nederlands met Gebaren (NmG) in de communicatie met jonge kinderen (0-4 jaar)... 16 15. Module NmG 1 voor het onderwijs... 17 16. Gebarencursus voor grootouders/familie... 18 17. Cursus "Gebaar met je Baby"... 19 18. Cursus "Interactief voorlezen met slechthorende peuters"... 20 19. Cursus "Omgaan met je slechthorende of dove kind"... 21 20. AJONGH training "Als Je Oren Niet Goed Horen" voor slechthorende kinderen en jongeren... 22 21. De Hanen oudercursus "Praten doe je met zijn tweeën"... 23 22. "Gebarenkasteel"... 24 Groepsactiviteiten... 25 2
1. Aanmeldings- en adviesgesprek Eerste gesprek met de ouders/verzorgers van het kind, kort na de diagnostiek, verwijzing en aanmelding voor behandeling door het Audiologisch Centrum; gericht op het geven van advies en brede informatie over de behandelmogelijkheden en op het analyseren en inventariseren van de hulpvraag. Alle cliënten die aangemeld worden voor behandeling. Ouders/verzorgers zijn geïnformeerd over het aanbod van de Vroegbehandeling. Het gezinssysteem is in kaart gebracht. De hulpvraag van kind, ouders en omgeving is verduidelijkt. Er is advies en hulp gegeven bij de eerste vragen van ouders rondom de auditieve/communicatieve beperking van hun kind. Een of twee huisbezoeken van twee uur. Bij het gezin thuis of op de Pento. Maatschappelijk werker en/of behandelcoördinator Ouders/verzorgers vragen om informatie en advies over het behandeltraject. 3
2. Introductiecursus communicatie Bijeenkomsten, waarin informatie verstrekt wordt over het gehoor, de auditieve beperking, de communicatieve ontwikkeling en de interactie met een auditief beperkt kind en de visuele communicatie. Elke bijeenkomst wordt een aantal basisgebaren aangeleerd, passend bij de communicatie met het jonge kind. Ouders/verzorgers, familie en directe sociale omgeving van het auditief beperkte kind. Ouders/verzorgers, familie en directe omgeving zijn geïnformeerd over de auditieve beperking en de gevolgen voor de communicatie. Ouders/verzorgers en familie maken een begin in het communiceren met gebaren. Twee of drie bijeenkomsten van twee uur. Bij het gezin thuis. Logopedist/gezinsbegeleider. Gezinsbegeleider. Ouders/verzorgers, familie en sociale omgeving vragen om informatie over en hulp bij de omgang met de auditieve beperking en de communicatie met het kind. 4
3. Ambulante behandeling Intensieve behandeling van kind, gezin en omgeving gericht op de communicatie en hoorontwikkeling van het kind, de ontwikkeling van communicatieve vaardigheden van ouders/verzorgers en omgeving en de omgang met en opvoeding van het auditief/communicatief beperkte kind. Behandeling gericht op het omgaan met de hoorapparatuur en eventuele andere hulpmiddelen (indien van toepassing). Informatieverstrekking aan ouders en omgeving over alle actuele zaken rondom de auditieve/communicatieve beperking. Kinderen met auditieve, communicatieve beperkingen of beperkingen op het gebied van de taal-/spraakontwikkeling. Het gezin en de omgeving van het kind. Kind en ouders/omgeving hebben optimale communicatievaardigheden ontwikkeld. Kind en ouders kunnen goed omgaan met de hoorapparatuur (indien van toepassing).ouders zijn ondersteund in opvoedingsvaardigheden. Ouders zijn voldoende geïnformeerd over de auditieve/communicatieve beperking en over alle actuele ontwikkelingen rondom de beperking en de mogelijkheden. Kind en ouders zijn voorbereid op de overgang naar het onderwijs. Individuele contacten van anderhalf uur, waarbij de frequentie wordt afgestemd op de hulpvraag. Bij het gezin thuis, maar ook bij een oppasgezin, gastgezin of bij familie/grootouders. Logopedist/gezinsbegeleider. Gezinsbegeleider. Behandelcoördinator/orthopedagoog. Maatschappelijk werker. Auditieve/communicatieve beperking van het kind, waarbij intensieve en behandeling van kind en omgeving nodig is om het kind optimale ontwikkelingskansen te geven. 5
4. Behandeling op kinderdagopvang en reguliere peuterspeelzaal Behandeling op de instellingen waar het auditief beperkte kind een of meerdere dagdelen per week verblijft. Dit kan een kinderdagverblijf, of een reguliere peutergroep zijn. De behandeling bestaat uit informatieverstrekking, advisering, instructie en gebarentaalaanbod aan betrokkenen (leiding dagverblijf/peutergroep). Daarnaast vindt er ontwikkelingsstimulering van het kind plaats vanuit de speciale communicatievereisten. Kinderen met een auditieve/communicatieve beperking, die ook een reguliere opvang of andere instelling bezoeken en waar het kind of de leiding specifieke hulpvragen hebben naar communicatievaardigheden, omgang en informatie. Kind is optimaal in zijn communicatie en totale ontwikkeling gestimuleerd. Netwerk, betrokkenen of andere zorgverleners zijn geïnformeerd en geïnstrueerd over de omgang met het auditief/communicatief beperkte kind en ontwikkelen de noodzakelijke communicatieve vaardigheden. Bezoeken van anderhalf tot vier uur (de maximale, indien dit in de plaats is van een dagdeel speciale behandelgroep). Locatie van de reguliere peutergroep, kinderdagverblijf of andere instelling waar het kind verblijft. Pedagogisch medewerker: verantwoordelijk voor de ontwikkelingsstimulering van het kind vanuit de speciale communicatievereisten. Gezinsbegeleider: verantwoordelijk voor informatieverstrekking, advisering en gebarentaalaanbod. Logopedist: verantwoordelijk voor de instructie in de omgang met de hoorapparatuur en begeleiding en behandeling van de taalontwikkeling. Externe omgeving of betrokken leiding van een reguliere peutergroep/kinderdagverblijf of andere instelling vragen om begeleiding bij de communicatie en omgang met het auditief/communicatief beperkte kind dat bij hen op de groep zit. 6
5. Logopedische diagnostiek Dossieranalyse. Gesprek met ouders over de taalvoorwaarden en communicatieen taalontwikkeling van het kind. Afname van alle taaltesten die nodig zijn voor het monitoren van de behandeling van het kind Rapportage; multidisciplinaire bespreking en advies aan andere behandelaars. De specifieke diagnostiek maakt deel uit van het multidisciplinair onderzoek, de monitoring en het opstellen van het jaarlijkse behandelplan. Kinderen met een auditieve en /of communicatieve beperking, aangemeld voor Behandeling. De kinderen zijn nog niet geplaatst binnen een onderwijsvorm. Het communicatie- en taalontwikkelingsniveau van het kind is bepaald, de mate van de beperkingen in de communicatie en taalontwikkeling zijn bepaald, de gevolgen voor het communicatief functioneren en de hulpvraag zijn vastgesteld, de behandeldoelen zijn aangegeven. In multidisciplinair overleg is het behandelplan opgesteld of zo nodig bijgesteld. Totale diagnostisch traject: 6 uur. Op de Pento, tijdens de speciale behandelgroep of bij het gezin thuis. Logopedist met specifieke kennis van kinderen met een auditieve en/of communicatieve beperking. Kind met een auditieve/communicatieve beperking bij wie het behandelplan bepaald moet worden. 7
6. Ontwikkelingsdiagnostiek Dossieranalyse. Gesprek met ouders over de algehele ontwikkeling van het kind; consultatie van andere betrokken hulpverleners; observatie van het kind in de spel- en/of opvoedingssituatie. Afname van testen op het gebied van de verbale-, non verbale- en spelontwikkeling. Afname van vragenlijsten betreffende de sociaal- emotionele ontwikkeling. Verzamelen van alle ontwikkelingsdiagnostiek en diagnostiek naar de sociaal- emotionele ontwikkeling die nodig is voor de monitoring van de behandeling. Rapportage; multidisciplinaire bespreking, adviesgesprekken met ouders, omgeving en andere zorgverleners. Opstellen van het totale behandelplan De proces-diagnostiek maakt deel uit van het multidisciplinair onderzoek en de behandeling. Kinderen met een auditieve/communicatieve beperking, aangemeld voor behandeling. Kinderen zijn nog niet geplaatst binnen een onderwijsvorm. De totale ontwikkeling van het kind en van de opvoedingsomgeving is in kaart gebracht. Het ontwikkelingsniveau van het kind is bepaald. De mate waarin de auditieve of communicatieve beperking het algeheel functioneren van het kind beïnvloedt is bepaald; de hulpvraag en het behandelplan is vastgesteld. Na multidisciplinair overleg is het behandelplan met ouders/verzorgers besproken en bijgesteld. Totale diagnostisch traject per kind: 8 uur. Op de Pento, in de speciale behandelgroep, bij het gezin thuis of in externe setting. Orthopedagoog/psycholoog met specifieke diagnostische kennis en kennis op het gebied van kinderen met een auditieve en/of communicatieve beperking. Kind met een auditieve/communicatieve beperking of kind met een auditieve en meervoudige beperking, bij wie het behandelplan bepaald en gevolgd moet worden. 8
7. Neuro Psychologisch Screenings Onderzoek Dossieranalyse, anamnesegesprek met ouders, opstellen behandelplan. Afname testen neuropsychologische screening. Rapportage, overleg in multidisciplinair team, adviesgesprek met ouders. Evaluatiegesprekken met ouders over voortgang behandeldoelen. Psycho-educatie van ouders, kind en school/omgeving. Eventueel indirecte behandeling via een behandelend specialist. Eventueel kortdurende interventie gericht op uitvoering van behandeladviezen in de leefomgeving van het kind. Kinderen van 5 t/m 12 jaar waarbij met psychologisch onderzoek op het audiologisch centrum de hulpvraag onvoldoende beantwoord kan worden. Complexe hulpvragen beantwoorden waar regulier psychologisch onderzoek binnen het audiologisch centrum onvoldoende antwoord op kan geven. De verlengde diagnostiek (neuropsychologische screening) is erop gericht een sterkte-zwakte analyse van een kind te maken op neuro-cognitief niveau (de relatie tussen gedrag en de zich ontwikkelende hersenen). Deze analyse geeft aanknopingspunten voor de juiste interventies. Een aantal onderzoeken en gesprekken van 1-2 uur verspreid over een periode van 6-10 maanden. Pento Amersfoort. Orthopedagoog/psycholoog met specifieke diagnostische kennis op het gebied van neuropsychologie en kennis op het gebied van kinderen met een auditieve en/of communicatieve beperking. Kinderen die al vaker op het audiologisch centrum psychologisch onderzocht zijn, maar waarbij we onvoldoende zicht krijgen op de problematiek en twijfels hebben over welke begeleiding ingezet moet worden, zoals: o kinderen met een sterk disharmonisch/grillig intelligentieprofiel; o kinderen waarbij er vragen zijn over de informatieverwerking. Kinderen die worden aangemeld i.v.m. auditieve verwerkingsproblemen (AVP), waarbij blijkt dat het om een bredere hulpvraag gaat die niet met AVPonderzoek of psychologisch onderzoek beantwoord kan worden. 9
8. Ouder-kind groep Groepsbijeenkomsten waaraan ouders samen met hun auditief beperkte baby deelnemen. Tijdens de bijeenkomsten wordt aan ouders informatie gegeven over belangrijke onderwerpen en worden vragen van ouders beantwoord. De bijeenkomsten zijn gericht op het uitwisselen van ervaringen en het bieden van begeleiding in de vorm van praktische adviezen rondom communicatie en opvoeding en omgaan met de auditieve beperking van hun baby en het dragen van de hoorapparatuur. Ouders en hun auditief/communicatief beperkte baby, die via de neonatale gehoorscreening is verwezen naar het audiologisch centrum en de vroegbehandeling. De baby's hebben een gehoorverlies van minimaal 35 db en een ontwikkelingsleeftijd tot 18 maanden. In de groep kunnen aard en ernst van het gehoorverlies van de baby's verschillen. Ouders hebben contact met elkaar en wisselen herkenning en ervaringen uit rondom het hebben van een jong kind met een auditieve/communicatieve beperking. Ouders zijn geïnformeerd over belangrijke onderwerpen die de auditieve beperking betreffen. Ouders hebben geleerd te kijken naar hun kind en kunnen door praktische adviezen en voorbeeldspel een goede interactie met hun kind ontwikkelen. Bijeenkomsten van anderhalf tot twee uur bij voorkeur in de ochtend. De frequentie is één keer per maand bij voldoende deelname. Op de Pento. Twee medewerkers in wie vertegenwoordigd is in het begeleiden van oudercontactgroepen en in het omgaan met hoorhulpmiddelen: de medewerkers hebben kennis van de hoor- en taalontwikkeling van het jonge kind en vaardigheden om praktische adviezen en voorbeeldspel aan te bieden. Ouders vragen uitwisseling van ervaring en groepsgewijze vaardigheidsontwikkeling op het gebied van de communicatie en omgang met hun zeer jonge auditief beperkte kind. 10
9. Behandelgroep voor auditief beperkte kinderen Speciale behandelgroep, waarbij de specifieke behandeling zich uit in het speciale breed gevisualiseerde taalaanbod: Nederlandse Gebarentaal (NGT) en gesproken Nederlands ondersteund met Gebaren (NMG) aan dove en ernstig auditief beperkte kinderen en NMG aan matig auditief beperkte kinderen. Er wordt bij de keuze in taalaanbod rekening gehouden met de individuele hulpvraag van het kind. De behandelgroep kenmerkt zich door een veilig, pedagogisch verantwoord en ontwikkeling bevorderend klimaat, waarin het kind optimaal gestimuleerd wordt. In het aanbod staat plezier in communicatie voorop. Kinderen met een auditieve beperking van 18 maanden tot en met 4 jaar. De taalontwikkeling, cognitieve ontwikkeling en sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind zijn door het specifieke taalaanbod, passend bij de beperking en de individuele mogelijkheden van het kind optimaal gestimuleerd. Aan de hand van observaties is het behandelplan opgesteld of bijgesteld. De behandeling wordt in een monitoringssysteem vastgelegd. Ouders zijn actief betrokken bij het aanbod door deelname aan het ouderprogramma in de vorm van themabijeenkomsten. Twee dagdelen per week Op de Pento Twee pedagogisch medewerkers, waarvan één medewerker zelf auditief beperkt is en gebarenvaardig, om de rol van identificatiepersoon te kunnen vervullen. Een behandelend logopedist (gebarenvaardig) Een behandelcoördinator-orthopedagoog/psycholoog. Een maatschappelijk werker, een gebarendocent, een teamleider. Kinderen zijn aangemeld voor behandeling en ouders hebben het behandelingsaanbod van de behandelgroep als hulpvraag. 11
10. Behandelgroep voor kinderen met een taalontwikkelingsstoornis Speciale behandelgroep voor kinderen met een taalontwikkelingsstoornis, waarin plezier in communicatie voorop staat: natuurlijke en ondersteunende gebaren, lichaamstaal en visuele middelen worden gebruikt om het kind te begrijpen en het kind de mogelijkheid te geven zich te uiten. Aandacht voor de problemen die het kind heeft met taal en spraak staat centraal. In de behandeling wordt thematisch gewerkt op het gebied van de sociaal- emotionele ontwikkeling, spraak- en taalontwikkeling en cognitieve ontwikkeling. Kinderen krijgen individuele logopedische behandeling. Kinderen van twee tot en met vier jaar met een taalontwikkelingsstoornis, die niet het gevolg is van een auditieve beperking of een algehele ontwikkelingsachterstand. In een veilige, positieve en leerzame omgeving worden kinderen in hun spraak- en taalontwikkeling, sociaal- emotionele ontwikkeling en cognitieve ontwikkeling optimaal gestimuleerd. Ouders zijn actief betrokken bij het aanbod. Behandeling van twee of drie dagdelen per week. Op de Pento. Twee pedagogisch medewerkers, waarvan in ieder geval één gebarenvaardig. Twee logopedisten Een behandelcoördinator-orthopedagoog/psycholoog. Een maatschappelijk werker, een communicatiedocent, een teamleider. Kinderen kunnen als gevolg van hun taalontwikkelingsstoornis niet of onvoldoende communiceren in een reguliere peuterspeelzaal. De kinderen hebben een specifieke hulpvraag tot behandeling in een kleine groep. 12
11. Logopedische behandeling op de behandelgroep Behandeling van het kind zowel individueel als in de groep, waarbij de logopedist zich methodisch richt op de taal- en communicatievoorwaarden, zoals oogcontact, imiteren, beurtgedrag, mondmotoriek en op het stimuleren van de hoor-, taal- en spraakontwikkeling van het kind. Uitgangspunt is het individuele behandelplan van het kind. Kinderen met een auditieve/communicatieve beperking, die deelnemen aan een van de speciale behandelgroepen. De hoor-, taal-, en spraakontwikkeling is op gang gebracht en optimaal gestimuleerd. De logopedist is voor de volledige contacttijd van de behandelgroep actief, waarbij de individuele behandeltijd per kind wordt toegekend. Op de Pento. Logopedist met ervaring in het behandelen van zeer jonge slechthorende of dove kinderen en van kinderen met een taalontwikkelingsstoornis, zowel individueel als in groepsverband en vaardig in het gebruiken van totale communicatie. Kinderen zijn aangemeld voor behandeling en nemen deel aan een van de behandelgroepen. 13
12. Themabijeenkomsten Bijeenkomsten, aangeboden aan ouders en sociaal netwerk van het kind in de periode dat de kinderen de behandelgroep bezoeken. Op deze bijeenkomsten wordt enerzijds informatie gegeven over diverse thema s als taalontwikkeling, spel en speelgoed, schoolkeuze en tal van onderwerpen die met de opvoeding van een auditief/communicatief beperkt kind te maken hebben; anderzijds worden er gebarenthema s aangeboden en geoefend rondom de thema s die op de behandelgroep aan de orde zijn. Ouders/verzorgers en sociaal netwerk van de kinderen die de behandelgroep bezoeken. Ouders/verzorgers hebben onderling contact en wisselen ervaringen uit. Ouders en omgeving zijn geïnformeerd en hebben kennis ontwikkeld over onderwerpen die de opvoeding van een auditief/communicatief beperkt kind betreffen. Ouders en omgeving hebben communicatieve vaardigheden ontwikkeld. Anderhalf uur per bijeenkomst. Op de Pento. De elijke themabijeenkomsten worden door diverse deskundigen gegeven. De gebarenochtenden worden gegeven door de gebarendocent. Kind neemt deel aan de speciale behandelgroep van Pento Vroegbehandeling. 14
13. Oudercursus Nederlandse Gebarentaal (NGT) Cursus Nederlandse Gebarentaal, module 1 en 2 en 3 De modules sluiten op elkaar aan. De cursus bestaat uit respectievelijk 8 en10 lessen. In de lessen worden de woordenschat en thema s aangeboden, passend bij de taalontwikkeling van het kind. Ouders/verzorgers/ sociaal netwerk van ernstig auditief beperkte kinderen. Ouders/verzorgers worden vaardig in het gebruiken van de Nederlandse Gebarentaal met als doel een goede communicatie en interactie met hun kind te kunnen opbouwen. Zij kunnen door de oudercursussen hun kind een toegankelijk taalaanbod bieden en het stimuleren in zijn communicatieontwikkeling. Twee uur per les, veelal s avonds gegeven. De Oudermodules worden in groepsverband op de Pento aangeboden: Docent Nederlandse Gebarentaal. Ouders/verzorgers van het ernstig auditief beperkte kind vragen om scholing in de Nederlandse Gebarentaal. De cursussen maken deel uit van het totale behandelplan. 15
14. Oudercursus Nederlands met Gebaren (NmG) in de communicatie met jonge kinderen (0-4 jaar) Basiscursus Nederlands met gebaren van acht lessen. In de cursus wordt geleerd het gesproken Nederlands te ondersteunen met gebaren. In de lessen worden de woordenschat en de thema s aangeboden, die passen bij de taalontwikkeling van het jonge kind. Er is veel aandacht voor het verwerven van visuele en expressieve vaardigheden. Ouders/verzorgers van auditief/communicatief beperkte kinderen. Ouders/verzorgers hebben een basislexicon van gebaren geleerd, gericht op de dagelijkse leefsituatie van hun kind. Ouders kunnen hun gesproken taal ondersteunen met gebaren en deze visueel en expressief maken. Door het bieden van visuele communicatie wordt hun kind gestimuleerd in zijn ontwikkeling. Twee uur per les, veelal s avonds gegeven. Op de Pento. Wordt door onvoldoende aanmeldingen deze cursus niet gegeven dan kunnen ouders instromen in de Oudermodule Nederlandse Gebarentaal 1 en 2. Docent NmG, die in ieder geval de instructiemodules NmG Algemeen Belangstellende heeft gevolgd bij het Nederlands Gebaren Centrum Ouders/verzorgers van een auditief beperkt kind vragen om scholing in ondersteunende communicatie. 16
15. Module NmG 1 voor het onderwijs De cursus is gericht op het communiceren met kinderen in de leeftijd van vijf tot twaalf jaar. Allerlei thema s die passen bij de schoolperiode komen aan de orde. De cursus bestaat uit twaalf lessen Ouders/verzorgers en sociaal netwerk van het auditief beperkte kind. Ouders/verzorgers hebben een lexicon van gebaren geleerd, passend bij de basisschoolleeftijd van hun kind en zij kunnen de gebaren integreren in hun dagelijkse communicatie met hun kind. Twee uur per les, veelal 's avonds gegeven. Op de Pento. Docent Gebarentaal (NmG). Ouders/verzorgers en sociaal netwerk vragen om scholing in ondersteunende communicatie passend bij de leeftijd van het kind. 17
16. Gebarencursus voor grootouders/familie Cursus Nederlands met Gebaren van vier bijeenkomsten, speciaal voor grootouders/familie van het auditief beperkte kind. De van de cursus is afgestemd op de deelnemers. In de cursus worden gebaren geoefend van alledaagse begrippen uit de leefwereld van een jong kind/peuter. Er is aandacht voor het vertellen van eenvoudige verhaaltjes ondersteund met gebaren. Grootouders en familie van jonge auditief beperkte kinderen. Grootouders/familie hebben gebaren geleerd van alledaagse begrippen uit de leefwereld van het jonge kind/peuter. Zij kunnen taal visueel en expressief maken en eenvoudige verhaaltjes en liedjes ondersteunen met gebaren. Vier bijeenkomsten van twee uur. Op de Pento. Docent Gebarentaal (NMG). Grootouders/familieleden vragen om ondersteunende gebaren om tot een goede interactie en communicatie te komen met hun auditief beperkte kleinkind/ familielid. 18
17. Cursus "Gebaar met je Baby" Oudercursus, die aan het begin van de behandeling bij het gezin thuis wordt aangeboden. De cursus is passend bij de zeer jonge leeftijd van het kind en de situatie waarin ouders/verzorgers van een jong kind zich bevinden. Het gebarenlexicon en de grammatica zijn afgestemd op een taalaanbod aan baby s en dreumesen. Er worden veel expressieve en visuele vaardigheden aangereikt en geoefend, die ouders direct in de praktijk kunnen brengen in de communicatie met hun baby. Ouders/verzorgers van een zeer jonge ernstig auditief beperkte baby. Ouders behouden hun natuurlijke opvoedings- en communicatievaardigheden in het contact met hun baby. Ouders kunnen kijken naar de communicatieve uitingen van hun baby. Ouders hebben vaardigheden geleerd, waaronder gebaren, die hen helpen in het contact met hun slechthorende/dove baby en kunnen hun communicatie interactief maken. Bezoek van twee uur. Bij het gezin thuis. Logopedist of gezinsbegeleider met inzicht en vaardigheid in de NGT. Communicatiedocent met goede beheersing van het gesproken Nederlands en op het gebied van pedagogiek en taalkunde. Ouders hebben een ernstig auditief beperkte baby en vragen om begeleiding bij de beginnende (visuele) communicatie met hun kind. 19
18. Cursus "Interactief voorlezen met slechthorende peuters" Cursusavonden waarin informatie gegeven wordt over voorlezen en het belang voor de taalontwikkeling van het kind. Ouders/verzorgers gaan praktisch aan de slag met interactief voorlezen. Tijdens de cursusavonden worden aan ouders de principes van interactief voorlezen aangereikt en worden zij aan de hand van drie prentenboeken getraind in het interactief voorlezen met hun slechthorende peuter. Als belangrijk element wordt gewerkt met videobeelden van voorleessituaties tussen ouder en kind. Ouders/verzorgers van een auditief beperkt kind Ouders/verzorgers hebben inzicht gekregen in het belang van interactief voorlezen en het belang van omgaan met kinderboeken ter ondersteuning van de taalontwikkeling en sociaal-emotionele ontwikkeling van hun slechthorende peuter. Ouders hebben een aantal communicatieve vaardigheden geleerd bij het voorlezen. Ouders zijn geïnformeerd over en vaardig gemaakt in het toepassen van gebaren bij het voorlezen Drie cursusavonden. Op de Pento. Twee medewerkers, in wie specifieke vertegenwoordigd is in kennis van taalkunde en taalontwikkeling van het jonge kind, omgaan met videofeedback bij ouders en vaardig in Nederlands ondersteund met gebaren. De medewerkers hebben in ieder geval alle medewerkersmodules NGT/NmG afgerond en enkele jaren ervaring met de behandeling van slechthorende kinderen en hun ouders Ouders/verzorgers hebben een hulpvraag tot het leren van vaardigheden om hun auditief beperkte kind op een toegankelijke wijze te kunnen voorlezen en plezier te kunnen geven in het omgaan met prentenboeken. 20
19. Cursus "Omgaan met je slechthorende of dove kind" Cursusavonden waarin informatie wordt gegeven over de specifieke opvoedingsopgaven voor ouders met een auditief beperkt kind en waarin ouders omgangs- en opvoedingsvaardigheden worden aangereikt die nodig zijn in de opvoeding van hun (ernstig) slechthorende of dove kind. Tijdens de avonden is er veel ruimte om ervaringen te bespreken. Ouders/verzorgers van (ernstig) slechthorende of dove kinderen in de leeftijd van 2-6 jaar. Ouders/verzorgers zijn geïnformeerd over de sociaal-emotionele ontwikkeling van hun (ernstig) slechthorend of dove kind. Ouders beheersen meer opvoedingsvaardigheden die nodig zijn voor de opvoeding van een auditief beperkt kind. Ouders hebben contact met andere ouders en wisselen ervaringen uit. Vijf bijeenkomsten van twee uur. Op de Pento. Twee medewerkers, waarvan één met een gedragswetenschappelijke en één met kennis en vaardigheden op het terrein van ouderbegeleiding. Ouders hebben een slechthorend of doof kind in behandeling bij Pento Vroegbehandeling en hebben vragen over de opvoeding van hun (ernstig) slechthorende of dove kind. 21
20. AJONGH training "Als Je Oren Niet Goed Horen" voor slechthorende kinderen en jongeren Bijeenkomsten waarbij groepsgewijs op een aantrekkelijke en speelse manier een training wordt aangeboden aan slechthorende kinderen en jongeren. Aan de orde komen o.a. onderwerpen als informatie over slechthorendheid, misverstaan en misverstanden, hulpmiddelen, pesten/plagen, sociale- en communicatieve vaardigheden en school- en beroepskeuze. Ouders worden bij het aanbod betrokken. Slechthorende kinderen of jongeren, die ondanks hun auditieve beperking het reguliere onderwijs volgen. Alle kinderen/ jongeren maken gebruik van hoorhulpmiddelen. De kinderen/ jongeren zijn zich door deze behandelingsvorm bewust van hun slechthorendheid, hebben zich vaardigheden eigen gemaakt om zich goed te integreren in hun sociale omgeving. Zij kunnen omgaan met de gevolgen van hun slechthorendheid en met het gebruik van hoorhulpmiddelen. Eén of twee wekelijkse bijeenkomsten van 1,5 uur. Er zijn gemiddeld vier of vijf bijeenkomsten. Het aantal bijeenkomsten kan op hulpvraag uitgebreid worden. Op de Pento. deskundigen Twee deskundigen, vaardig in het op een speelse manier geven van groepstrainingen aan kinderen en jongeren en met specifieke kennis op het terrein van slechthorendheid, de gevolgen van de beperking en van hoorhulpmiddelen. De deskundigen hebben de ge-eigende training gevolgd en zijn vaardig in het overbrengen van audiologische informatie. De slechthorende kinderen/jongeren hebben een gehoorverlies van minimaal 35 db aan het beste oor, vragen om uitwisseling van ervaringen en hebben een hulpvraag tot leren omgaan met de gevolgen van hun beperking. 22
21. De Hanen oudercursus "Praten doe je met zijn tweeën" De oudercursus "Praten doe je met z'n tweeën" bestaat uit groepsbijeenkomsten en individuele huisbezoeken, waarin ouders/verzorgers van kinderen met een taalontwikkelingsstoornis kunnen leren hoe zij de taalontwikkeling van hun kind tijdens dagelijkse activiteiten en routines kunnen stimuleren. Tijdens de cursus wordt gewerkt met videobeelden en gebruik gemaakt van de VAT-methodiek (Volgen, Aanpassen, Toevoegen). Ouder van jonge kinderen in de leeftijd van 1,6 tot 5,0 jaar met een taalontwikkelingsstoornis of communicatieproblemen, die niet het gevolg zijn van een auditieve beperking of een algehele ontwikkelingsachterstand. Ouders hebben communicatievaardigheden geleerd om hun kind in de dagelijkse situaties te helpen en aan te moedigen bij et leren van taal en communicatie.zij zijn vaardig om hun kind met een taalontwikkelingsstoornis of communicatieproblemen het plezier in taal en communicatie terug te geven. Acht groepsbijenkomsten van twee uur en per deelnemend gezin drie huisbezoeken van anderhalf uur. Pento deskundigen De cursus wordt gegeven door twee logopedisten, gecertificeerd door de speciale opleiding tot Hanen Ouderbegeleider. Kinderen spreken niet of nauwelijks en hebben een taalontwikkelingsstoornis of communicatieproblemen; ouders zijn bezorgd en hebben een hulpvraag over de communictie met hun kind. 23
22. "Gebarenkasteel" Gebarenkasteel is een serie bijeenkomsten waarin op een leuke en spelende manier met broertjes en/of zusjes gebaren en mimiek geoefend wordt en waarin de aandachtspunten in her omgaan met een doof of slechthorend broertje of zusje bewust worden gemaakt. Iedere bijeenkomst leren de brusjes spelenderwijs een aantal gebaren binnen een thema en oefenen zij zich in spelvorm of door een creatieve activiteit in doof-denken en in het gebruiken van gebaren. Broertjes en zusjes in de basisschoolleeftijd van een slechthorend of doof kind. Na deze serie bijeenkomsten zijn de gebarenvaardigheid en de kennis van en vaardigheid in het omgaan met een doof of slechthorend broertje of zusje vergroot. Zes bijeenkomsten van twee uur. Op de Pento deskundigen Twee deskundigen, vaardig in het geven van groepstrainingen aan kinderen, vaardig in gebaren, bekend met de betekenis van doofheid of slechthorendheid, met kennis van het ontwikkelingsniveau van kinderen en met ervaring in het werken met dove kinderen. De deelnemers hebben een auditief beperkt broertje of zusje 24
Groepsactiviteiten AANBOD WANNEER (leeftijd kind) VOOR WIE WAAR DOOR WIE AANTAL Introductiecursus 0 maanden ouders/omgeving (auditief) Gebaar met je baby 0-18 mnd ouders/kind (auditief) thuis gezinsbegeleider 3 bijeenkomsten thuis gezinsbegeleider 3 huisbezoeken Ouder-kind Groep 0-18 mnd ouders/kind (auditief) maatschappelijk werker/ gezinsbegeleider/ logopedist 1 keer per maand Behandelgroep 18 mnd - 4 jr kinderen (auditief + TOS) Themabijeenkomst 18 mnd -4 jr ouders (auditief + TOS) team behandelgroep 2 keer per week alle professionals 2 keer per week Gebarenmodule NGT 1 Cursus NmG in de communicatie met jonge kinderen 18 mnd - 2,5 jr ouders docent NGT 8 lessen 18 mnd - 2,5 jr ouders docent NmG 12 lessen Gebarencursus voor grootouders/familie 2-5 jaar grootouders/ familie docent NmG 4 lessen Gebarenmodule NGT 2 Onderwijsmodule NmG 2-3 jaar ouders docent NGT 10 lessen 5-12 jaar ouders docent NmG 12 lessen Cursus interactief voorlezen Omgaan met je dove kind 2,5-4 jaar ouders logopedist/ gebarendeskundige 2,5-5 jaar ouders gedragskundige/ maatschappelijk werker/ gezinsbegeleider 4 lessen 5 lessen Gebarenmodule NGT3 3-5 jaar ouders docent NGT 16 lessen Gebarenkasteel 6-12 jaar broertjes/ zusjes/ omgeving logopedist/ gezinsbegeleider/ gedragskundige 6 bijeenkomsten module AJONGH 6-12 jaar kinderen gedragskundige/ logopedist/ maatschappelijk werker 6 bijeenkomsten Hanencursus "Praten doe je met z'n tweeën" 1,6-5 jaar ouders (TOS) en thuis logopedist 8 bijeenkomsten/ 3 huisbezoeken 25