Toelichting In deze toelichting wordt aan de hand van voorbeelden uitleg gegeven over de loonberekening volgens de Cao Beroepsgoederenvervoer over de Weg en de Verhuur van Mobiele Kranen. Het gaat om de theorie en begrippen die nodig zijn om met het loonprogramma te kunnen werken. In alle voorbeelden gaan we uit van een werknemer met een fulltime dienstverband: 40 uur per week en 8 uur per dag (40 uur delen door 5 dagen). Werk je parttime, dan is dit naar evenredigheid. Ben je bijvoorbeeld 32 uur per week overeengekomen, dan rekenen wij met 6,4 uur per dag (= 32 uur gedeeld door 5 dagen). Heb je bijvoorbeeld een schriftelijke afspraak dat je 4 dagen per week werkt, dan rekenen we in dit voorbeeld met 8 uur (32 uur delen door 4 dagen). Dit kun je in het loonprogramma invoeren. Relevante cao-artikelen : 3, 8, 10,12, 16, 25, 26, 27, 29, 32, 33, 36, 37, 40 en 64 Inhoud (Klik op een onderwerp als je daar direct naartoe wilt springen) 1. Basisloon... 2 2. Garantie-uren per week... 2 3. Overuren, werken op zaterdag of zondag... 3 4. Pauze... 5 5. Afwezigheid met behoud van loon... 6 6. Wachtdag... 6 7. Onbetaald verlof (OV)... 8 8. Werken/vrij op een feestdag... 8 9. Toeslag eendaagse nachtritten (artikel 37)... 10 10. Verblijfskostenvergoeding (artikel 40)... 10 1
1. Basisloon In de cao zijn in artikel 25 de functielonen per week, per periode en per maand voor een fulltime werknemer (40 uur per week) opgenomen. Werk je parttime, dan is dit naar evenredigheid: heb je bijvoorbeeld een contract voor 32 uur per week dan heb je recht op 32/40 van het fulltime functieloon. Wij spreken in deze toelichting van basisloon in plaats van functieloon. Hiermee bedoelen we hetzelfde. Je werkgever is verplicht aan het einde van elke betalingsperiode je basisloon te betalen (te garanderen). Dat de ene maand langer is dan de andere, mag geen invloed hebben op je basisloon. Dat moet steeds hetzelfde zijn. De overuren mogen op grond van de cao één betalingsperiode later worden uitbetaald. Natuurlijk kan het voorkomen dat je bijvoorbeeld onbetaald verlof hebt genomen of dat er uren in verband met een wachtdag in mindering mogen worden gebracht. In dat geval mogen die uren wel in mindering op je basisloon worden gebracht. Dit wordt verderop nog uitgelegd. 2. Garantie-uren per week De loonberekening is per week en op grond van de cao heb je minimaal recht op uitbetaling van je overeengekomen uren per week. Wij noemen de overeengekomen uren per week je garantie-uren per week. Een week loopt van maandag tot en met zondag. (Begint een week bij jouw werkgever op zondag en wordt er op zondag gewerkt, dan kan dit nadelige consequenties hebben) Werkgevers mogen geen weken met elkaar verrekenen. Is er de ene week te weinig werk, dan mag dat niet met de overuren van een andere week worden verrekend. Je hebt immers recht op je garantie-uren per week. Als er bijvoorbeeld in een bepaalde week weinig werk is, dan mag je werkgever niet zonder jouw toestemming verlofdagen in mindering brengen. Ook bij maandbetaling geldt dat de loonberekening over hele weken moet worden berekend: dus niet over gebroken weken als de maand halverwege de week begint of eindigt. Wat we ook nog wel eens tegenkomen, is dat alle gewerkte doordeweekse uren van een kalendermaand bij elkaar worden opgeteld en dat dan alle uren boven de 174 uur als overuren worden meegeteld. Dit is in strijd met de cao. Bij deze berekening zal je zeker te weinig overuren betaald krijgen als er in een bepaalde betalingsperiode minder werkaanbod is dan je garantie-uren per week. Wat je bij de uitbetaling van je loon per betalingsperiode moet weten: Krijg ik per maand, per periode of per week betaald? Is mijn basisloon ( loonschaal + trede) volgens de cao? Wanneer worden mijn overuren betaald: dezelfde betalingsperiode of 1 later? Over welke (hele) weken zijn mijn overuren betaald/berekend? Als je dit weet, kun je aan de hand van het loonberekeningsprogramma controleren of je werkgever het juiste cao-loon betaalt. 2
3. Overuren, werken op zaterdag of zondag Definities volgens cao: Overuren zijn alle uren van maandag tot en met vrijdag boven de 40 uur per week. Voor een overuur heb je recht op een toeslag van 30%. Voor de uren gewerkt op zaterdag heb je recht op een toeslag van 50%. Voor de uren gewerkt op zondag heb je recht op een toeslag van 100%. Zoals hierboven vermeld, heb je recht op je basisloon per betalingsperiode. Meestal is dit een maandloon of een periodeloon. In dit basisloon is volgens de cao voor een fulltime werknemer al rekening gehouden met je garantie-uren per week. Voor een fulltimer is dit 40 uur per week, maar voor een parttimer kan dit ook 20 uur zijn. Alle uren die je meer werkt dan je garantie-uren per week, noemen wij in dit stuk meeruren (is geen cao-term). Hoe berekent het programma de overuren en zaterdag-/zondaguren? Uitgangspunt is de vastgestelde garantie-uren per week. (betaald in basisloon per betalingsperiode) Alle uren boven de garantie-uren per week worden gezien als meeruren. (Die uren zijn niet meegenomen in de betaling van je basisloon per maand of periode). Daarnaast heb je nog recht op de toeslag voor overwerk en zaterdag- en zondagwerk. Op loonstroken kom je voor de betaling van overuren, zaterdaguren en zondaguren de volgende percentages tegen: 130%, 150%, 200%, 30%, 100% en 50%. Dit is toegestaan. Het gaat erom dat het voor jou duidelijk is. Uitzondering overurenbepaling oproepkracht Voor een oproepkracht in de zin van de cao geldt een andere definitie van overuren (artikel 10 cao): Overuren zijn dan de uren, waarmee de diensttijd van gemiddeld 8 uur per dag wordt overschreden. Het gaat dan om doordeweekse dagen. Als je bijvoorbeeld 3 dagen werkt, dan heb je pas recht op overuren wanneer je in die 3 dagen meer dan 24 uur werkt : 3 dagen x 8 uur. Met het loonprogramma kan deze berekeningswijze niet berekend worden. Daarvoor geldt bovenstaande definitie. Een oproepkracht in de zin van de cao is een werknemer die incidenteel (af en toe) voor een werkgever werkt en korter dan 5 achtereenvolgende dagen. Werk je elke week of om de week voor een werknemer, dan is er geen sprake meer van een oproepkracht in de zin van de cao. Dit betekent feitelijk alleen dat dan artikel 10 van de cao niet van toepassing is. 3
Voorbeelden (gebaseerd op een fulltimer) Voorbeeld 1 Uren ma t/m vr : 35 Uren zaterdag: 10 Uren zondag: 5 uur Totaal uren: 50 uur Basisuren: 40 uur (wordt betaald via basisloon) Meeruren : 10 uur tegen 100% (alle uren boven basisuren) Overuren: 0 (geen uren boven de 40 uur van ma t/m vr) Zaterdag toeslag: 10 uur tegen 50% Zondag toeslag: 5 uur tegen 100% Voorbeeld 2 Uren ma t/m vr : Uren zaterdag: Totaal uren: 45 uur 5 uur 50 uur Basisuren: 40 uur (wordt betaald via basisloon) Meeruren : 10 uur tegen 100% (alle uren boven basisuren) Overuren: 5 uur tegen 30% (uren boven de 40 uur van ma t/m vr) Zaterdag toeslag: 5 uur tegen 50% Voorbeeld 3 Uren ma t/m vr : 25 Uren zaterdag: 5 uur Uren zondag: 8 uur Totaal uren: 38 uur Basisuren: 40 uur (wordt betaald via basisloon) let op: je werkgever mag het tekort aan (gewerkte) uren (40-38 = 2 uur) niet verrekenen met andere weken en ook geen verlofuren in mindering brengen. Ook als er minder werkaanbod is, heb je recht op doorbetaling van je garantie-uren per week. Meeruren : Geen Overuren: Geen Zaterdag toeslag: 5 uur tegen 50% Zondag toeslag: 8 uur tegen 100% 4
4. Pauze In de cao is over pauze het volgende geregeld: Alle diensturen worden uitbetaald onder aftrek van de pauzetijden conform de hieronder genoemde staffel: Staffel pauzetijden: 30 minuten bij een diensttijd van 4,5 uur tot 7,5 uur 60 minuten bij een diensttijd van 7,5 uur tot 10,5 uur 90 minuten bij een diensttijd van 10,5 uur tot 13,5 uur 120 minuten bij een diensttijd van 13,5 uur tot 16,5 uur 150 minuten bij een diensttijd van ten minste 16,5 uur. Je werkgever mag dus de pauze volgens de staffel in mindering brengen. Zorg er daarom voor dat je in elk geval die pauze-uren ook opneemt. Als dat echt niet mogelijk is, geef dit dan schriftelijk aan bij je werkgever. Indien je het niet eens bent met correcties van je werkgever, heb je nog de mogelijkheid om daar binnen 3 maanden schriftelijk bezwaar tegen te maken. Het loonprogramma rekent standaard met de pauzestaffel uren en vergelijkt deze met de genoten pauze. Het programma rekent vervolgens met de hoogste pauze. Je kan ook zonder cao pauze een berekening maken. 5
5. Afwezigheid met behoud van loon In artikel 64 van de cao is het volgende geregeld: Indien je werkt op één of meer dagen, niet zijnde roostervrije dagen, op grond van een van de navolgende omstandigheden, wordt per dag 8 diensturen genoteerd (voor een fulltimer). Deze omstandigheden zijn: wegens vakantie (artikel 67); tijd-voor-tijd regeling (artikelen 30 en 31); op algemeen erkende christelijke en nationale feestdagen, niet vallende op zaterdag en/of zondag (artikel 32); bijzonder verlof (artikel 65); wegens ziekte of ongeval buiten schuld of zonder toedoen van de betrokken werknemer. Dit geldt overigens niet voor de wachtdag (artikel 16); atv-dagen (artikel 68). 6. Wachtdag De werkgever mag bij ziekte volgens de cao 1 wachtdag toepassen. Dit betekent niet dat je werkgever zomaar 1 dag minder loon hoeft te betalen. Wat betekent het dan wel? (uitgaande van een fulltime werknemer) Over de 1 e dag van ziekte wordt 0 uur gerekend, tenzij je al hebt gewerkt voordat je je ziek meldt. In dat geval tellen de gewerkte uren gewoon mee voor de weekberekening. In een week waarin je ziek wordt, heb je recht op doorbetaling van je loon tot 32 uur in plaats van 40 uur. Alle in zo n week gewerkte uren en de doorbetaalde uren op grond van afwezigheid met behoud van loon tellen mee voor de weekberekening. Kom je in een week met een wachtdag bijvoorbeeld uit op 35 betaalde uren, dan worden (mogen) er voor zo n week 5 uur aan wachtdaguren (geen cao-term) in mindering gebracht door het loonberekeningsprogramma. Werk je in zo n week 40 uur of meer, dan mogen er geen wachtdaguren in mindering worden gebracht door de werkgever. Let hier goed op! Met de term wachtdaguren bedoelen wij: de uren die op het basisloon in mindering mogen worden gebracht. We zien vaker dat werkgevers voor de 1 e ziektedag (wachtdag) een snipperdag inhouden: dit mag alleen met jouw instemming. Wanneer je binnen 4 weken na herstel opnieuw ziek wordt, mag er geen wachtdag meer worden toegepast: voor een fulltime werknemer betekent dit dat er dan 8 uur meetellen vanaf de 1 e ziektedag. 6
Voorbeelden (gebaseerd op een fulltimer) Voorbeeld 1 Maandag ziek ( 1 e ziektedag) : 0 (geen uren schrijven = wachtdag) Dinsdag ziek: 8 uur (zie artikel 64: afwezigheid met behoud van loon) Woensdag ziek: 8 uur Donderdag: 15 uur Vrijdag 15 uur Totaal: 46 uur Basisuren: 40 uur (via basisloon betaald) Meeruren : 6 uur tegen 100% (alle uren boven basisuren) Overuren: 6 uur boven de 40 uur (van ma t/m vr) tegen 30% je ziet dat je in zo n week geen wachtdaguren hebt, maar zelfs recht hebt op overuren. Voorbeeld 2 Maandag ziek (1 e ziektedag) : Dinsdag ziek: Woensdag ziek: Donderdag: Vrijdag Totaal: 0 (geen uren schrijven = wachtdag) 8 uur ( artikel 64: afwezigheid met behoud van loon) 8 uur 6 uur 6 uur 28 uur Basisuren: 32 uur (via basisloon betaald) in een week dat je ziek wordt, is het garantieloon 32 uur. Bij je maand-/periodeafrekening mag je werkgever in dit geval 1 dag aan loon in mindering brengen in verband met de wachtdagbepaling. Indien je in dit voorbeeld uitkwam op bijvoorbeeld 35 uur, dan zou je werkgever 5 uur aan wachtdaguren in mindering mogen brengen. Het programma houdt geen rekening met het recht op mogelijke meetelling van overuren in verband met arbeidsongeschiktheid. 7
7. Onbetaald verlof (OV) Voor onbetaald verlof geldt hetzelfde als voor een wachtdag. In het programma kun je kiezen voor een wachtdag of voor onbetaald verlof. Beide worden weggeschreven onder de noemer wachtdag/ov. 8. Werken/vrij op een feestdag We maken onderscheid tussen een feestdag in het weekend en een feestdag op doordeweekse dagen. De bepalingen voor een feestdag eindigen na middernacht (00:00 uur). Weekend Voor werken op een feestdag op zaterdag of op zondag geldt een toeslag van 100%. Werk je niet, dan noteer je geen uren. Doordeweekse dagen Werk je niet, dan is er recht op afwezigheid met behoud van loon. (Dit geldt niet, als je normaal gesproken vrij bent op die dag) Werk je wel, dan zijn er twee keuzes: feestdag met toeslag of feestdag met vervangende dag. A. Feestdag met toeslag (feestdagtoeslag) je hebt recht op minimaal 8 diensturen die meetellen voor de weekberekening. Over de gewerkte uren heb je nog recht op 100% van je uurloon. Voorbeeld 1 Van maandag 20:00 uur tot dinsdag 6:00 uur (maandag is feestdag) (pauze buiten beschouwing gelaten) Van 20:00-00:00 = 4 diensturen (feestdag tot 00:00 uur). Je hebt recht op doorbetaling van minimaal 8 uur op een feestdag: het loonprogramma zal in dit geval 8 uur bij diensturen wegschrijven. Je collega die vrij heeft, krijgt ook 8 uur doorbetaald. 4 uur feestdagtoeslag: van 20:00 tot 00:00 uur. Over de gewerkte uren op een feestdag heb je recht op feestdagtoeslag van 100%. Van 00:00 uur - 6:00 uur = 6 diensturen. Na afloop van de feestdag tellen nog 6 uur mee als diensturen. 8 diensturen (= 4 + 4 uur aanvulling) in verband met werken op een feestdag 6 diensturen voor de diensturen na afloop van de feestdag = 14 uur totaal aan diensturen. Daarnaast heb je nog recht op 4 uur feestdag toeslag (extra toeslag). 8
B. Feestdag met vervangende dag Alleen je gewerkte uren tellen mee als diensturen: dus geen aanvulling tot 8 uur. In plaats van een toeslag heb je recht op een vervangende vakantiedag. Maak voorafgaande aan de feestdag bij je werkgever kenbaar dat je een vervangende vrije dag wilt. Het is jouw keuze. Voorbeeld 2 Evenals in voorbeeld 1 van maandag 20:00 uur tot dinsdag 6:00 uur (maandag is feestdag) (pauze buiten beschouwing gelaten) Van 20:00 uur tot 6:00 uur = 10 diensturen (Nu tellen alleen de gewerkte uren op een feestdag mee. Er is geen recht op een aanvulling tot 8 uur en je krijg geen toeslag. Daarom worden alle uren van een dienst bij elkaar opgeteld. Recht op een vervangende vrije dag van 8 uur (fulltimer). Wat kies je? Je moet voor jezelf nagaan wat de beste keuze is. Houd je na aftrek van je pauze meer dan 8 diensturen over, dan kun je wellicht beter kiezen voor de feestdag met toeslag. Immers: als je bij 10 diensturen voor de feestdag met toeslag kiest, krijg je over dezelfde 10 uur nog een extra toeslag van 100%. Als je kiest voor een vervangende vrije dag, dan is die vrije dag 8 uur waard. 9
9. Toeslag eendaagse nachtritten (artikel 37) Je hebt recht op een bruto toeslag voor eendaagse nachtritten over de gewerkte uren tussen 20:00 uur en 4:00 uur, indien: Er sprake is van een rit. Je binnen 24 uur weer op standplaats terug bent. Uitzondering: Als je al ploegentoeslag krijgt, heb je geen recht op de toeslag voor eendaagse nachtritten. 10. Verblijfskostenvergoeding (artikel 40) De cao maakt een onderscheid tussen een vergoeding voor eendaagse en meerdaagse ritten. Belangrijk om te weten: Het gaat om een netto vergoeding. Bij eendaagse ritten moet je minimaal 4 uur van de standplaats zijn. Je hebt pas recht op de vergoeding vanaf het moment dat je daadwerkelijk van de standplaats vertrekt. De vergoeding geldt over alle uren buiten de standplaats; dus ook over je pauze-uren. De vergoeding stopt op het moment dat je weer op de standplaats terugkomt. Wanneer je vervolgens weer van de standplaats vertrekt, begint een nieuw recht op vergoeding. In het programma kun je per dag 3 keer een rit invullen. Je kunt kiezen tussen een eendaagse rit en een meerdaagse rit. Bij een meerdaagse rit moet je een keuze maken uit: 1) eerste dag meerdaagse rit 2) tussenliggende dag meerdaagse rit 3) laatste dag meerdaagse rit. Het programma berekent automatisch de juiste bedragen. 10