RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK OMO sg. Tongerlo, Da Vinci College VMBOB VMBOK Plaats : Roosendaal BRIN nummer : 20ZK C1 BRIN nummer : 20ZK 00 VMBOB BRIN nummer : 20ZK 00 VMBOK Onderzoeksnummer : 247027 Datum onderzoek : 3 oktober 2013 (20ZK 00 VMBOB) en 3 oktober 2013 (20ZK 00 VMBOK) Datum vaststelling : 14 januari 2014
Pagina 2 van 11
INHOUDSOPGAVE INLEIDING............................................ 5 BEVINDINGEN.......................................... 7 Kwaliteits- en nalevingsprofiel.............................. 7 Beoordeling........................................... 8 TOEZICHTARRANGEMENT................................. 11 Pagina 3 van 11
Pagina 4 van 11
INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 3 oktober 2013 een tussentijds kwaliteitsonderzoek (tko) uitgevoerd op de afdelingen vmbo-b en -k van het Da Vinci College van scholengemeenschap Tongerlo naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. Tijdens het kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd op 20 november 2012 stelde de inspectie tekortkomingen vast in de opbrengsten en in het onderwijsleerproces op de afdelingen vmbo-b, -k en -gt van het Da Vinci College. Deze zijn beschreven in het inspectierapport dat is vastgesteld op 12 december 2012. De kwaliteit van het onderwijs is toen als zwak beoordeeld en de inspectie heeft haar toezicht geïntensiveerd. In het kader hiervan voert de inspectie nu een tussentijds onderzoek uit om na te gaan of en in hoeverre de in het toezichtplan opgenomen tekortkomingen zijn opgeheven en aan de afspraken is voldaan. Toezichthistorie Aangezien de afdeling vmbo-gt inmiddels is opgeheven, is deze afdeling niet meer betrokken bij vervolgonderzoeken. Onderzoeksopzet De onderzoeksopzet is gebaseerd op de afspraken die in het toezichtplan zijn opgenomen. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Onderzoek en analyse van jaardocumenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij de inspectie een aantal lessen heeft bijgewoond en gesprekken heeft gevoerd met de directie kwaliteitszorgfunctionarissen en leerlingen. Een eindgesprek met de directie en een vertegenwoordiging van het bestuur, na afloop van het schoolbezoek. Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: onderwijsproces en kwaliteitszorg. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2012. Dit document is te vinden op www.onderwijsinspectie.nl. Opbouw rapport Pagina 5 van 11
In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. Pagina 6 van 11
BEVINDINGEN Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs 2012. Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2012 op www.onderwijsinspectie.nl. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden. 1 2 3 4 5 1.1* De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht. 1.2.1* De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-b. 1.2.2* De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-k. 1.3.1* De leerlingen van de opleiding vmbo-b behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. 1.3.2* De leerlingen van de opleiding vmbo-k behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. 1.4.1* Bij de opleiding vmbo-b zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. 1.4.2* Bij de opleiding vmbo-k zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteit efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken 1 2 3 4 5.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Pagina 7 van 11
De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking en onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 1 2 3 4 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. De school zorgt systematisch voor behoud of verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs. 1 2 3 4 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. Beoordeling Algemeen beeld De inspectie beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs op de afdelingen vmbo-b en -k als onvoldoende. Dit oordeel is gebaseerd op de volgende overweging. De opbrengsten zijn, op grond van het meerjarenopbrengstenoordeel in vergelijking met het landelijk gemiddelde, onvoldoende. Onderwijsproces en kwaliteitszorg zijn voldoende. De school heeft zich verbeterd in het realiseren van meer actieve betrokkenheid van leerlingen (5.3), meer sturing op en systematische evaluatie van het onderwijsproces (9.3). De borging van de kwaliteit van het onderwijsleerproces (9.5) vraagt nog nadere aandacht. Toelichting Hieronder volgt een toelichting op het oordeel van de onderzochte indicatoren. Opbrengsten De meerjarenopbrengsten over zowel de afdeling vmbo-b als over de afdeling vmbo-k zijn voor het tweede achtereenvolgende jaar onvoldoende. Voor beide afdelingen geldt dat zowel het rendement onderbouw als het rendement bovenbouw onvoldoende is. Het gemiddelde cijfer CE is op de afdeling vmbo-b hersteld tot voldoende, dat van de afdeling vmbo-k is gemiddeld onvoldoende gebleven maar wel stijgend. Beide afdelingen blijven wat betreft het gemiddelde verschil SE-CE binnen een aanvaardbaar niveau. De afdeling vmbo-k heeft de in voorgaande jaren te grote discrepantie inmiddels voldoende hersteld. De meest recente examengegevens (2013) zijn door de school in kaart gebracht, maar kunnen nog niet met de landelijke gemiddelden worden vergeleken. Wel zijn enkele tendenzen zichtbaar. Pagina 8 van 11
Daarbij blijkt dat de stijgende lijn van het gemiddelde cijfer CE zich voortzet (gemiddeld CE-cijfer in 2013 vmbo-b: 6,8; vmbo-k: 6,4). Het verschil SE-CE van beide afdelingen blijft opnieuw binnen de norm. Daarnaast verwacht de school dat het rendement onderbouw over het schooljaar 2012-2013 conform het landelijke gemiddelde zal liggen (dit is echter mede afhankelijk van het landelijk cohort). De schoolleiding verwacht dat door beide afdelingen een voldoende rendement bovenbouw wordt behaald op de opbrengstenkaart 2014. Voor de berekening van het bovenbouwrendement zijn de relevante factoren in kaart gebracht. Zo kan nadere aandacht voor (vakoverstijgend) taalbeleid de leerprestaties gunstig beïnvloeden. Onderwijsproces Op grond van lesobservaties tijdens het schoolbezoek, de vragenlijst leerlingtevredenheid (gepubliceerd in Vensters voor Verantwoording) en een gesprek met leerlingen tijdens het schoolbezoek, concludeert de inspectie dat de actieve betrokkenheid van leerlingen in de les verbeterd is. De school ziet dit als resultaat van haar verbeterbeleid zoals onder andere blijkt uit de implementatie van het Model Directe Instructie, gericht op orde en leereffecten, ook voor leerlingen die dreigen achter te blijven. De school heeft een onderwijsvisie geformuleerd vanuit een 'inclusieve' benadering. Dat wil zeggen dat leerlingen uitgedaagd worden in een omgeving waar 'het leven geleerd kan worden', in plaats van een voornamelijk beschermende benadering. Met goed onderwijs en hoge verwachtingen aan leerlingen probeert de school bij te dragen aan de preventie van gedragsproblemen. Deze visie heeft de school vastgelegd in het document 'Da Vinci College, de pedagogische opdracht'. De inspectie heeft draagvlak bij docenten ervaren voor deze visie en herkent de uitwerking daarvan in een groot deel van de onderwijspraktijk. Differentiatie in verwerkingsopdrachten om tegemoet te komen aan verschillen tussen leerlingen is in de reguliere les nog slechts beperkt aangetroffen. Wel kunnen leerlingen in de dagelijkse 'naschoolse service' (zogeheten 'overwerkuren') leerstof en opdrachten inhalen, waarvoor docenten zich vrijwillig inzetten. Kwaliteitszorg De inspectie beoordeelt de evaluatie van het onderwijsproces als voldoende. De school heeft een kijkwijzer ontwikkeld die aansluit bij het Model van Directe Instructie en de schoolambitie om lessen en opdrachten meer af te stemmen op verschillen tussen leerlingen. De kijkwijzer dient om lessen te observeren, zowel voor collegiale coaching als voor het in kaart brengen van de gerealiseerde leskwaliteit. Vakdocenten zijn enthousiast over de collegiale toepassing. De schoolleiding heeft het afgelopen jaar een begin gemaakt met het systematisch Pagina 9 van 11
observeren en zal dit komend jaar verder uitwerken. Resulaten van observaties en evaluaties door leerlingen (LED's) worden bovendien betrokken bij personeelsgesprekken. Er ontbreekt nog een getotaliseerde vorm, op grond waarvan bijsturing op schoolniveau zou kunnen plaatsvinden. De waarborg van de leskwaliteit is daarmee nog niet geborgd. De school ziet hier voor de vakgroepvoorzitters en teamleiders een belangrijke rol. Vanuit het oogpunt van kwaliteitszorg heeft de school nadere aandacht besteed aan de analyse van haar leerlingenpopulatie. Het percentage LWOO, de mate van sociaal-emotionele problematiek alsmede de bijdrage van met name de afdeling Economie spelen volgens de analyse van de school een grote rol in het aantal gezakten. In het gesprek werd duidelijk dat, naast de samenwerking met hulpverleningsinstanties en een goede loopbaanoriëntatie, ook de rol van het aansluitend MBO van belang is. Schoolleiding en bestuurder zoeken naar een vorm om de samenwerking met regionale opleidingscentra (Economie) te versterken met als doel een succesvolle aansluiting te realiseren. De schoolleiding geeft aan dat op het gebied van lokale educatieve agenda, samenwerkingsverband en passend onderwijs de afgelopen jaren sterk is geïnvesteerd. Voor de zorg om jeugd en jongeren wordt de regierol van de gemeente Roosendaal nadrukkelijk genoemd, met name voor die leerlingen waarbij de gestapelde problematiek belemmerend kan werken voor de onderwijsparticipatie. Het Da Vinci College wil zich daarbij namelijk steeds meer richten op haar onderwijskundige verantwoordelijkheid voor deze leerlingen. Pagina 10 van 11
TOEZICHTARRANGEMENT Kwaliteit De kwaliteit van het onderwijs is op onderdelen verbeterd, maar vertoont nog belangrijke tekortkomingen (met name de meerjarenopbrengsten). Het eerder toegekende toezichtarrangement zwak en bijbehorend toezichtplan blijven gehandhaafd. Het bevoegd gezag heeft toegezegd de inspectie op de hoogte te houden van relevante ontwikkingen die van invloed zijn op de duurzaamheid van het ingezette verbeterbeleid (taalbeleid, opbrengsten 2014, sector Economie). Pagina 11 van 11