RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK. De Ark c.b.s. voor daltononderwijs

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK De Ark c.b.s. voor daltononderwijs Plaats : Stadskanaal BRIN nummer : 07WN C1 Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 27 mei 2014 Datum vaststelling : 3 september 2014

2 Pagina 2 van 11

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING BEVINDINGEN TOEZICHTARRANGEMENT Pagina 3 van 11

4 Pagina 4 van 11

5 1 INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 27 mei 2014 een tussentijds kwaliteitsonderzoek uitgevoerd op c.b.s. De Ark naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. Tijdens het kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd op 25 juni 2013 stelde de inspectie tekortkomingen vast in de opbrengsten en het onderwijsleerproces op c.b.s. De Ark. Deze zijn beschreven in het inspectierapport dat is vastgesteld op 14 oktober De kwaliteit van het onderwijs is toen als zeer zwak beoordeeld en de inspectie heeft haar toezicht geïntensiveerd. In het kader hiervan voert de inspectie nu een tussentijds onderzoek uit om na te gaan in hoeverre de in het toezichtplan opgenomen tekortkomingen zijn opgeheven en aan de afspraken is voldaan. Toezichthistorie In januari 2010 is op De Ark een onderzoek in het kader van het onderwijsverslag uitgevoerd. Toen bleken behalve de planmatige zorg, ook de duidelijke uitleg en het planmatig werken aan verbeteringen belangrijke verbeterpunten voor de school. Naar aanleiding van de risico-analyse van de opbrengsten in 2012 is het bestuur gewaarschuwd voor achterblijvende prestaties op De Ark. Het bestuur heeft naar aanleiding van de waarschuwing onvoldoende maatregelen genomen het tij te keren. Tijdens het kwaliteitsonderzoek in juni 2013 is de school zeer zwak geworden vanwege onvoldoende eindopbrengsten en onvoldoende normindicatoren ten aanzien van het didactisch handelen en de zorg. Daarnaast waren de (voorwaarden voor) kwaliteitszorg niet op orde. Onderzoeksopzet De onderzoeksopzet is gebaseerd op de afspraken die in het toezichtplan zijn opgenomen. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Onderzoek en analyse van jaardocumenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij de inspectie lessen heeft bijgewoond in alle groepen en gesprekken heeft gevoerd met de directie, de intern begeleider en leraren. Een eindgesprek met de directie en een vertegenwoordiging van het bestuur, na afloop van het schoolbezoek. Pagina 5 van 11

6 Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: opbrengsten, onderwijstijd, didactisch handelen, begeleiding en zorg en (voorwaarden voor) kwaliteitszorg. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2012 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. Pagina 6 van 11

7 2 BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2012 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Opbrengsten * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2* De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. Tijd De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. Didactisch handelen * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Pagina 7 van 11

8 Begeleiding De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3* De school voert de zorg planmatig uit. Kwaliteitszorg De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 2.2 Beschouwing Algemeen beeld De inspectie heeft naar aanleiding van dit tussentijds kwaliteitsonderzoek geen aanleiding het arrangement van De Ark aan te passen. Zij beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs op De Ark opnieuw als zeer zwak. Vanaf het aantreden van de (interim) directie in februari 2014 zijn in de voorwaardelijke sfeer belangrijke stappen gezet, maar deze periode is te kort gebleken om de opgelopen achterstanden in de schoolontwikkeling weg te werken. De prestaties van leerlingen in groep 8 liggen de afgelopen drie schooljaren onder de ondergrenzen die de inspectie stelt. De drie normindicatoren die in het kwaliteitsonderzoek van juni 2013 onvoldoende bleken, namelijk de duidelijke uitleg, de taakgerichtheid van de leerlingen en de planmatige zorg zijn op dit moment nog onvoldoende verbeterd. Enkele andere belangrijke indicatoren die betrekking hebben op de onderwijstijd, de begeleiding en zorg en de kwaliteitszorg zijn inmiddels wel voldoende. Hieronder volgt een toelichting op het oordeel. Toelichting Context In de samenstelling van het team is na het kwaliteitsonderzoek van juni 2013 in eerste instantie niets veranderd. Na een (jaren)lange periode van veel verzuim door ziekte op De Ark is het team in augustus 2013 vrijwel op volle sterkte het nieuwe schooljaar begonnen. In december 2013 besloot de toenmalige directeur na een periode van afwezigheid tot vrijwillige mobiliteit en in februari Pagina 8 van 11

9 2014 is een interim-directie gestart. Het team geeft aan nu duidelijkheid te hebben over de koers die is uitgezet en geeft tevens aan zich graag te willen ontwikkelen. In de voorwaardelijke sfeer en in de professionele schoolcultuur zijn hiermee belangrijke stappen gezet. Het is nu van belang deze nieuwe situatie te borgen, met name omdat sprake is van een interim-directie. Opbrengsten De gemiddelde prestaties van de leerlingen op de Eindtoets liggen op De Ark in 2014, 2013 en 2012 onder de ondergrenzen die de inspectie aanhoudt. Op grond daarvan zijn de opbrengsten aan het eind van de basisschool opnieuw als onvoldoende beoordeeld. Voor de beoordeling van de tussentijdse opbrengsten heeft de inspectie gemiddelde scores op vijf toetsen bekeken. Het betreft hier technisch lezen in groep 3 en 4, rekenen/wiskunde in groep 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6. Al deze scores zijn voldoende. De resultaten op rekenen en wiskunde en begrijpend lezen van de huidige groep 7 laten nu ook een gunstig perspectief zien voor de eindopbrengsten in Onderwijstijd Naar aanleiding van het kwaliteitsonderzoek in 2013 heeft de school de onderwijstijd onder de loep genomen en voor bepaalde vakken aangepast, zodat nu sprake is van een evenwichtige verdeling over de verschillende vakken. Indicator 3.1 is nu voldoende. Didactisch handelen De directie heeft met hulp van externen ingezet op het verbeteren van het didactisch handelen van leraren en de taakgerichtheid van leerlingen. Vanaf maart 2014 hebben meerdere rondes klassenbezoeken met een kijkwijzer plaatsgevonden en inmiddels is er een protocol 'zelfstandig werken' opgesteld, waarin de afspraken zijn opgenomen over hoe schoolbreed om te gaan met uitgestelde aandacht. Toch zijn de bevindingen uit het rapport naar aanleiding van het kwaliteitsonderzoek in 2013 grotendeels nog steeds van toepassing. Hoewel de inspectie aspecten van het directe instructiemodel, zoals het benoemen van het lesdoel, heeft waargenomen, is schoolbreed de kwaliteit van de uitleg niet voldoende. In meerdere lessen controleren leraren te weinig of de leerlingen de uitleg begrijpen, worden niet alle leerlingen bij de lessen betrokken en sluiten leraren niet af met een terugblik op het lesdoel. Daarnaast is de uitleg vaak te weinig gericht op aanpakgedrag of het uitdagen van leerlingen om na te denken over verschillende oplossingsmogelijkheden (indicator 5.1). Met name in de bovenbouw zijn daarentegen ook goede lesvoorbeelden waargenomen. Pagina 9 van 11

10 De taakgerichte werksfeer is ten opzichte van het vorige onderzoek verbeterd, maar niet voldoende. Enkele leraren realiseren onvoldoende rust in hun (combinatie)groepen. Leerlingen die storend gedrag vertonen, worden onvoldoende gecorrigeerd (indicator 5.2). Bovendien zijn de leerlingen niet genoeg getraind in zelfstandig werken. Ze verliezen snel de aandacht als hun leraar bezig is met een andere groep (hetgeen in een combinatiegroep onvermijdelijk is) of doen andere dingen terwijl ze geacht worden rustig te werken. Er zijn afspraken over uitgestelde aandacht, maar deze worden door zowel leraren als leerlingen niet consequent nageleefd. De betrokkenheid van de leerlingen is wel voldoende. Leerlingen van de (combinatie)groep aan wie de leraar instructie geeft, letten in het algemeen goed op. Begeleiding en zorg Leraren nemen naast de toetsen uit het leerlingvolgsysteem de toetsen af die bij de methoden horen. Ze registreren de vorderingen en analyseren ze voldoende. Uit de groepsadministratie en de dagplanningen blijkt dat leraren deze analyses nu gebruiken om te beschrijven hoe ze het onderwijs af willen stemmen op specifieke zwakke punten van de leerlingen. Ook de analyse van de leerproblemen van de zorgleerlingen is nu voldoende. Leraren noteren toetsscores op methodegebonden en -onafhankelijke toetsen. Daarnaast beschrijven zij uitgebreid de belemmerende en stimulerende factoren en de onderwijsbehoeften van alle leerlingen. Het lukt leraren echter nog niet om voor de specifieke zorgleerlingen een goede vertaalslag te maken vanuit de analyse naar de planmatige zorg. Uit de groepshandelingsplannen blijkt niet hoe de specifieke zorg voor de leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben, is vormgegeven. Zo ontbreken eigen doelen voor deze leerlingen en wordt uit de notities in de dagplanning onvoldoende duidelijk wat de extra zorg voor deze leerlingen inhoudt en hoe deze is gepland. Daarom is de planmatigheid van de zorg onvoldoende (indicator 8.3). Kwaliteitszorg Het analyseren van de opbrengsten en het planmatig werken aan verbeterpunten zijn ten opzichte van het vorige onderzoek beduidend verbeterd en nu voldoende. Zowel de eindresultaten als de tussentijdse resultaten worden nu geanalyseerd op individueel, groeps- en schoolniveau en besproken met het team. Daarnaast beschikt de school nu over verbeterplannen met een doel, een tijdspad, verantwoordelijken en (tussentijdse) evaluatiemomenten. Pagina 10 van 11

11 3 TOEZICHTARRANGEMENT Kwaliteit De kwaliteit van het onderwijs is op onderdelen verbeterd, maar vertoont nog belangrijke tekortkomingen. Het eerder toegekende toezichtarrangement zeer zwak blijft gehandhaafd. Pagina 11 van 11