Tussentijds kwaliteitsonderzoek bij. o.b.s. De Carrousel, loc. Windmolen

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN Tussentijds kwaliteitsonderzoek bij o.b.s. De Carrousel, loc. Windmolen Plaats : Heerhugowaard BRIN-nummer : 14GU Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 4 juli 2011 Rapport vastgesteld te Leeuwarden op 3 oktober 2011

2

3 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Bevindingen 7 3 Toezichtarrangement 11 pagina 3 van 11

4

5 1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs heeft op 4 juli 2011 een tussentijds kwaliteitsonderzoek (tko) uitgevoerd op o.b.s. De Carrousel, locatie Windmolen naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. Tijdens het kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd op 23 maart 2010 stelde de inspectie tekortkomingen vast in de opbrengsten, het onderwijsleerproces en de naleving van wettelijke vereisten op o.b.s. De Carrousel, locatie Windmolen. Deze zijn beschreven in het inspectierapport dat is vastgesteld op 2 juni De kwaliteit van het onderwijs is toen als zwak beoordeeld en de inspectie heeft haar toezicht geïntensiveerd. In het kader hiervan voert de inspectie nu een tussentijds onderzoek uit om na te gaan in hoeverre de in het toezichtplan opgenomen tekortkomingen zijn opgeheven en aan de afspraken is voldaan. Toezichthistorie Op 23 maart 2010 bezocht de inspectie o.b.s. De Carrousel, locatie Windmolen (toen nog o.b.s. De Hasselbraam, locatie Windmolen geheten) in het kader van een steekproef voor een landelijk onderzoek naar de staat van het primair onderwijs in Nederland. Tijdens dit onderzoek constateerde de inspectie dat de tussentijdse opbrengsten onvoldoende waren. Ook bleken twee normindicatoren van het onderwijsleerproces onvoldoende. Daarom besloot de inspectie het onderzoek om te zetten naar een kwaliteitsonderzoek. Onderzoeksopzet De onderzoeksopzet is gebaseerd op de afspraken die in het toezichtplan zijn opgenomen. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij de inspectie de groepen 3/4, 5/6 en 7/8 heeft bezocht en gesprekken heeft gevoerd met de directie, de intern begeleider en de leraren. Een eindgesprek met de directie en een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag, na afloop van het schoolbezoek. Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: opbrengsten, tijd, afstemming, zorg en kwaliteitszorg. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2009 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. pagina 5 van 11

6

7 2 Bevindingen 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2009 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Daarnaast heeft de inspectie enkele controles uitgevoerd op bepaalde wettelijke voorschriften waaraan de school niet voldeed tijdens het eerdere kwaliteitsonderzoek. Of de school nu wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. Kwaliteitsaspect 1 Opbrengsten 1.1 * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht Kwaliteitsaspect 3 Tijd 3.1 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd pagina 7 van 11

8 Kwaliteitsaspect 6 Afstemming 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen Kwaliteitsaspect 8 Zorg De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Kwaliteitsaspect 9 Kwaliteitszorg De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. Naleving wet- en regelgeving NT1a De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). NT2a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO) NT3a De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende zorgplan (art. 19, lid 3, WPO). ja nee pagina 8 van 11

9 2.2 Beschouwing Algemeen beeld Het team en de directie van o.b.s. De Carrousel, locatie Windmolen hebben de afgelopen periode hard gewerkt aan de verbetering van de onderwijskwaliteit. Dat desondanks niet alle afspraken uit het toezichtplan zijn nagekomen en dus niet alle onderzochten indicatoren als voldoende zijn beoordeeld, is met name te wijten aan een aantal factoren in de context van de school. Zo is na het kwaliteitsonderzoek bijna het gehele team vernieuwd, waarbij een aantal jonge, recent afgestudeerde leerkrachten is aangetreden. Daardoor kan slechts beperkt voortgebouwd worden op ervaring die leerkrachten eerder hebben opgedaan. Verder is de huidige directeur pas sinds dit voorjaar in functie en heeft zij in eerste instantie zowel de taken van intern begeleider als die van directeur op zich genomen. Ten slotte heeft de school naar eigen zeggen te maken gehad met grensoverschrijdend gedrag van ouders, waardoor veel energie is gaan zitten in het creëren van een stabiel en veilig sociaal klimaat. Toch is de school erin geslaagd haar tussenopbrengsten op een voldoende niveau te krijgen en een start te maken met de implementatie van de nieuwe zorgstructuur. Hieronder volgt een toelichting op het oordeel. Toelichting Opbrengsten De eindopbrengsten van o.b.s. De Carrousel, locatie Windmolen zijn voldoende. Ze zijn echter wel risicovol want de laatste twee jaar scoren de leerlingen in groep 8 op de toetsen van het leerlingvolgsysteem voor begrijpend lezen onder de ondergrens die de inspectie bij haar beoordeling hanteert. Omdat de school (zeer) kleine groepen heeft, heeft de inspectie bij de beoordeling van de eindopbrengsten gekeken naar de groepen 8 van de afgelopen vier jaar en de huidige groep 7. Groep 7 scoort voldoende en zal volgend jaar als groep 8 hoogstwaarschijnlijk ook voldoende scoren. Omdat dit echter slechts twee leerlingen betreft, is het van belang dat de huidige groep 6 volgend jaar als groep 7 voldoende resultaten haalt. Aangezien deze groep dit jaar voor begrijpend lezen onder de ondergrens scoort, verdient dit gerichte inspanning. Ook de tussentijdse opbrengsten zijn voldoende. De inspectie heeft voor de beoordeling hiervan naar negen toetsen gekeken. Op zes van deze toetsen scoort de school voldoende. De resultaten voor technisch lezen in groep 3 en begrijpend lezen in groep 5 en 6 zijn onvoldoende. Ook verdienen de rekenresultaten in groep 5 aandacht. Onderwijstijd Bij het kwaliteitsonderzoek in 2010 was de inspectie kritisch over de verdeling van de onderwijstijd over de verschillende vakken en over de tijd die leerkrachten inruimden voor de ochtendpauze en het eten en drinken. Inmiddels heeft de school een weloverwogen keuze gemaakt in de besteding van de onderwijstijd en wordt deze voldoende efficiënt gebruikt. pagina 9 van 11

10 Afstemming en zorg Speerpunt van de school was de afgelopen periode de implementatie van een nieuwe zorgstructuur. Als uitgangspunt hanteert zij daarbij dat zowel de afstemming op verschillen in onderwijsbehoeften tussen leerlingen als de zorg voor leerlingen die een achterstand hebben, zoveel mogelijk worden verwerkt in groepsplannen. Leerkrachten hebben in korte tijd zowel voor technisch als begrijpend lezen als voor rekenen en spelling groepsplannen opgesteld, waarbij ze de leerlingen hebben verdeeld in een basisgroep, een groep die extra instructie nodig heeft en een groep die juist meer uitdaging aankan. Hoewel duidelijk is dat leerkrachten zich bewust zijn van de noodzaak tot differentiatie, is de uitwerking hiervan in de praktijk nog niet stevig genoeg. Zowel in de groepsplannen als tijdens de lesobservaties worden nog teveel kansen onbenut gelaten om daadwerkelijk verschil te maken in instructie en verwerking voor verschillende groepen leerlingen, zowel naar de zwakkere als naar de sterkere leerlingen toe. De afstemming in onderwijstijd beoordeelt de inspectie wel als voldoende. Met name extra tijd voor (tutor)lezen en oefenen op de computer is consequent ingepland. Ook voor de zorg geldt dat goede ontwikkelingen in gang zijn gezet, maar dat deze nog te pril zijn om op alle onderdelen te leiden tot een voldoende beoordeling. De school hanteert heldere criteria om te bepalen of een leerling als zorgleerling wordt aangemerkt. Voor hen is echter in genoemde groepsplannen nog onvoldoende diepgaand geanalyseerd wat de oorzaak van de achterstand is. Hierdoor is het moeilijk te bepalen welke zorg het meest passend is. Ook zijn de doelen die voor zorgleerlingen worden geformuleerd in veel gevallen onvoldoende concreet, is vaak niet concreet genoeg aangegeven welke zorg leerlingen precies krijgen anders dan verlengde instructie en hanteert de school nog geen systematiek om te noteren wat er daadwerkelijk is aangeboden aan deze leerlingen. Ten slotte heeft de inspectie in onvoldoende mate waargenomen dat geëvalueerd is of de zorg het beoogde effect heeft gehad en is de periode van een half jaar waarvoor groepsplannen nu worden opgesteld te lang om tijdig te kunnen evalueren. Kwaliteitszorg Zoals hierboven aangegeven, is de huidige directeur pas sinds afgelopen voorjaar werkzaam op de school en heeft zij in eerste instantie de taken van directie en intern begeleider gecombineerd. Bovendien heeft zij energie gestoken in het zoveel mogelijk op één lijn brengen van het team van deze locatie en die van de andere locatie van o.b.s. De Carrousel. Zij is er in deze korte tijd in geslaagd het team bewust te maken van de noodzaak tot opbrengstgericht werken en het werken volgens de nieuwe zorgstructuur. De inspectie is positief over de planmatige wijze waarop de directie het verbeterproces aanstuurt. Verbeterpunten zijn nog de evaluatie van de opbrengsten en de borging van gerealiseerde verbeteringen. De opbrengsten zijn nu helder in kaart gebracht en gerelateerd aan de ondergrenzen van de inspectie. De school geeft aan op termijn te streven naar hogere opbrengsten, maar heeft daar in deze fase nog geen doelen voor geëxpliciteerd. Evenmin heeft ze een analyse en conclusies vastgelegd naar aanleiding van de huidige opbrengsten. Overigens maakt de school in de praktijk wel al keuzes die verband houden met het streven naar hogere opbrengsten. Zo zijn volgend jaar technisch en begrijpend lezen speerpunten van het verbetertraject. Ten slotte is de directie de afgelopen periode niet toegekomen aan het uitvoeren van groepsbezoeken in het kader van het borgen van verbeteringen. Ook moeten afspraken nog bijgewerkt worden. Dit staat voor komend schooljaar ingepland. pagina 10 van 11

11 3 Toezichtarrangement Kwaliteit De kwaliteit van het onderwijs is op onderdelen verbeterd, maar er is niet geheel voldaan aan de afspraken uit het toezichtplan. De inspectie heeft er echter vertrouwen in dat o.b.s. De Carrousel, locatie Windmolen het afgesproken verbetertraject alsnog kan realiseren. Naleving De inspectie concludeert tevens dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van wettelijke voorschriften die zijn geconstateerd. pagina 11 van 11