project: Pedagogische stromingen
Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Tanja Zwiers-Veldhuis en ROC Mondriaan Pedagogische stromingen Auteurs Titel Vormgeving binnenwerk: DBD design/ruurd de Boer, omslag: Tekst in Beeld/Hubi de Gast ISBN 978 90 3720 691 3 Copyright 2011 Uitgeverij Edu Actief b.v. Eerste druk/tweede oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.
> Over dit project Werken aan een project doe je vaak met meer mensen gedurende een langere periode. Omdat in een project veel werk verzet moet worden, is het handig en prettig om dat met meer mensen te doen. Dat gaat sneller, maar samen weet je ook meer dan alleen. Dit project voer je uit met drie medestudenten. Daarbij werk je aan de volgende doelstellingen. Doelstellingen Je kunt verschillende pedagogische stromingen noemen. Je kunt uitleg geven over de pedagogische begeleiding en richting, passend bij de behandelde stromingen. Je kunt kennis delen met anderen. Je kunt theorie vertalen naar een spelvorm. Naast de producten die de opdrachtgever vraagt, lever je bij je docent ook een persoonlijk verslag in. In dit persoonlijk verslag is opgenomen: het plan van aanpak de takenlijstjes het logboek de reflectie volgens de STARR-methode. Taal Taal Taal Taal Neem dit project door en onderstreep de woorden die je niet kent. Neem deze woorden over in je woordenlijst en zet de betekenis erbij. Nieuwe, onbekende woorden die je tegenkomt tijdens dit project voeg je toe aan de woordenlijst. Na afloop van de cursus neem je dit overzicht op in je taalportfolio. Werkmodel: Woordenlijst Uitgeverij Edu Actief b.v. 3
> Casus Jacqueline heeft, na verschillende stages in de kinderopvang te hebben gelopen het idee opgevat een eigen kinderopvang te gaan starten in de stad. Omdat haar beste vriendin Irma dat ook al heel lang wil, hebben ze besloten om het samen te doen. Ze hebben al heel wat op papier gezet, maar zijn er nog niet over uit welk pedagogisch beleid ze willen voeren. Jacqueline heeft door haar vele stages kennisgemaakt met verschillende pedagogische stromingen en kan maar niet kiezen welke ze de beste vindt. Irma heeft alleen maar op een kinderdagverblijf gewerkt waar ze volgens de methode van Montessori werken. Maar ze wil graag ook de andere pedagogische stromingen verkennen om een goede keus te kunnen maken. Beiden hebben ze al enkele ouders die straks hun kinderen op hun kinderdagverblijf gaan brengen. Het lijkt Jacqueline en Irma een leuk idee om de ouders te betrekken bij de keuze voor het pedagogisch beleid. 4 Pedagogische stromingen
De opdracht > Opdrachtgever Jacqueline en Irma zijn de opdrachtgevers. Het is veel werk om een eigen kinderdagverblijf te starten dus kunnen ze wel wat hulp gebruiken. Omdat ze goed onderzoek willen doen naar de verschillende pedagogische stromingen, roepen ze jullie hulp in. > Omschrijving opdracht Iedere projectgroep onderzoekt een van de volgende pedagogische stromingen: Maria Montessori Janusz Korczak Rudolf Steiner Célestin Freinet Emmi Pikler Loris Malaguzzi Thomas Gordon. Het onderzoek richt zich op de kernwaarden en uitgangspunten van iedere stroming. De pedagogische uitgangspunten moeten helder naar voren komen, evenals hoe het pedagogisch klimaat op de werkvloer moet worden toegepast. Jacqueline en Irma willen een ouderavond beleggen waar de verschillende pedagogische stromingen worden gepresenteerd. Om het geen saaie avond te laten worden, willen ze graag dat van iedere pedagogische stroming de belangrijkste uitgangspunten worden verwerkt in een spel. Bovendien kan een spel meermalen gebruikt worden, bijvoorbeeld om nieuwe ouders en werknemers te informeren over het pedagogisch beleid. Jullie gaan per groep dus een spel maken waarin duidelijk naar voren komt wat de pedagogische stroming van jullie keuze inhoudt en waar die voor staat. Er hoort ook een handleiding bij het spel. Als spelvorm kiezen jullie een variant op een bestaand gezelschapsspel. Op www.factor-e.nl staat een aantal suggesties. Zie voor meer informatie www.factor-e.nl Aan het eind van dit project worden tijdens een nagebootste ouderavond alle spelen gedemonstreerd en gespeeld. > Producteisen Jullie leveren de volgende producten op: een spel een handleiding voor het spel. Eisen spel Jullie leveren een spel in volgens het principe van een bestaand gezelschapsspel. Het spel voldoet aan de volgende criteria: Het spel kan gespeeld worden met minimaal twee en maximaal vijf personen. Er worden minimaal drie en maximaal zeven hoofdthema s uit de visie van de pedagogische stroming behandeld. Elk hoofdthema heeft minimaal tien vragen, opdrachten of spreuken die zijn gericht op het hoofdthema, afhankelijk van de gekozen spelvorm. Uitgeverij Edu Actief b.v. 5
Het spel kan meermalen gespeeld worden en is dus van duurzame kwaliteit. Het spel heeft een handleiding. Het spel kan opgeborgen worden in bijvoorbeeld een doos of tas die jullie erbij leveren. Het spel heeft een pakkende titel. Eisen handleiding: De handleiding bevat een inleiding over de pedagogische stroming. De handleiding bevat minimaal twee artikelen die jullie gevonden hebben over pedagogische stromingen in het kindercentrum. In de artikelen en de inleiding moeten de antwoorden op de vragen of opdrachten terug te vinden zijn. 6 Pedagogische stromingen
> Het project Plan van Aanpak Lees eerst het project helemaal door. Begin daarna met de uitwerking van het project zoals in dit boek beschreven wordt. Stel samen een plan van aanpak op voor het hele project. Zorg dat het werkplan niet meer dan twee A4 tjes lang is. Werk de volgende punten uit: 1. Aanleiding of probleemstelling Hierbij geef je antwoord op de volgende vraag: waar loopt de opdrachtgever tegenaan? 2. Doelstellingen van de opdrachtgever Behandel hier de vraag: wat wil de opdrachtgever bereiken met het product dat je voor hem maakt? 3. Beschrijving van de opdracht Ga in op de vragen: welk resultaat wordt verwacht, hoe moet de opdracht worden opgeleverd, aan welke eisen moet de opdracht voldoen? 4. Betrokken partijen Je werkt in de projectgroep samen met verschillende mensen. Maak afspraken over de werkwijze en leg deze vast in een samenwerkingscontract. 5. Planning en afspraken Maak een planning voor de activiteiten die jullie gaan doen en verdeel daarbij de taken. Houd de opleverdatum goed in de gaten en maak afspraken over wie wat wanneer klaar moet hebben. Werkmodel: Samenwerkingscontract Laat jullie plan van aanpak goedkeuren door jullie docent/begeleider. Werkmodel: Logboek Maak een begin met je logboek schrijven: Hoe is het samenwerken verlopen? Welke bijdrage heb jij zelf geleverd? Vind je jouw bijdrage wel of niet voldoende? Waarom? Hebben jullie duidelijke afspraken gemaakt? Werden de afspraken in de praktijk nagekomen? Vooronderzoek Voordat je met het vooronderzoek start, vul je eerst de takenlijst in. Deze laat je goedkeuren door je docent voordat je met het vooronderzoek gaat starten. Dit vooronderzoek is de basis voor het spel dat jullie gaan maken. Visie van de gekozen pedagogische stroming Om een visie te kunnen overbrengen, moet je eerst weten wat die visie inhoudt. Daar ga je nu onderzoek naar doen. Doe literatuuronderzoek (boeken, vakbladen, internet) naar de visie van de gekozen pedagogische stroming. Gebruik hiervoor minimaal twee literatuurstudies (boeken of vakbladen) en vier internetbronnen. Maak hiervan een samenvatting in je eigen woorden, waarin minimaal het volgende aan bod moet komen: achtergrond van de stroming visie uitgangspunten pedagogisch handelen. Zoek op internet naar bruikbaar videomateriaal dat meer informatie geeft over de visie van de pedagogische stroming. Uitgeverij Edu Actief b.v. 7
Doe praktijkonderzoek: ga op zoek naar een kinderdagverblijf of gastouderbureau dat volgens de door jullie gekozen pedagogische stroming werkt. Neem contact met dit bureau op en vraag of je een interview mag houden over dit onderwerp. Met het interview wil je je een duidelijk beeld vormen van hoe in de praktijk gewerkt wordt volgens deze visie. Zorg dus dat je voldoende weet over de visie zodat je hierop kunt doorvragen! Leg de gegevens van het interview vast in een verslag en maak hiervan een samenvatting. Werkmodel: Interview houden Taal Taal Taal Taal Maak een samenvatting van twee verschillende artikelen over de pedagogische stroming van jouw keuze. Beschrijf waarom je denkt dat deze artikelen gepubliceerd zijn en welke waarde ze toevoegen. Analyseren van de gegevens Naar aanleiding van het literatuuronderzoek en het interview dat jullie hebben afgenomen, maken jullie een lange lijst met steekwoorden, tips en aantekeningen. Maak een rangschikking op basis van bruikbaarheid en groepeer de lijst in verschillende hoofdthema s. Minimaal drie, maximaal zeven. Werk vervolgens de gekozen hoofdthema s uit. Dit doe je door per thema minimaal tien open vragen, opdrachten of spreuken te bedenken die informatie kunnen geven over dit thema, afhankelijk van de gekozen spelvorm. Het gezelschapsspel Een bestaand gezelschapsspel vormt de basis voor het spel dat jullie gaan maken. Speel het bestaande gezelschapsspel met je groepje. Lees de handleiding eerst door. Maak aantekeningen die je straks kunt gebruiken. Bespreek met elkaar na afloop van het spel wat dit spel aantrekkelijk maakt en wat je wel en niet wilt gebruiken in jullie eigen spel. Maak ook hiervan aantekeningen. 8 Pedagogische stromingen