AUGUSTUS 2015 1 STRATEGIEBRIEF Amsterdam, 6 augustus 2015 Na enkele kwakkeljaren lijkt het economisch elan weer helemaal terug in Nederland. De export stijgt, de bedrijfsinvesteringen trekken weer aan en ook de consumentenbestedingen nemen toe. Volgens de jongste raming van het Centraal Planbureau zal onze economie, qua volume, dit jaar dan ook met 2,0% groeien. Volgend jaar zal de groei zelfs nog wat verder aantrekken. De Nederlandse economie schaart zich daarmee plots weer tussen de koplopers in de eurozone. De outperformance van onze economie laat zich ook gelden op de beurs. De AEX Index is dit jaar reeds met 16% gestegen. Het Damrak presteert daarmee ruim 6%-punt beter dan het Europese gemiddelde. Binnen onze Optimale Mix, de bakermat voor de door ons beheerde portefeuilles, hebben wij twee jaar geleden, door middel van de aankoop van Add Value Fund, een duidelijk accent aangebracht op Nederlandse aandelen. Dit fonds legt zich volledig toe op het beleggen in Nederlandse mini multinationals, oftewel middelgrote beursgenoteerde ondernemingen met internationale afzetmarkten. Hoewel deze belegging wat moeizaam uit de startblokken kwam, heeft dit fonds sinds het begin van 2015 de wind duidelijk in de rug. Inclusief het uitgekeerde dividend is de koers van het fonds dit jaar reeds met ruim 29% gestegen. Sinds de start staat de teller nu op +41%. 150 Nederlands bedrijfsleven hee; wind in de rug 140 130 Add Value Fund (inclusief dividend) 141,0 132,7 24 september 2013 =100 120 110 100 90 MSCI Europe Index (inclusief dividend) 80
AUGUSTUS 2015 2 De sterke koersstijging van Add Value Fund kan voor een belangrijk deel worden verklaard door de verbeterende rentabiliteit van de ondernemingen in portefeuille. Er lijken echter nog twee krachten een rol te spelen. Nu het investeringsklimaat begint te verbeteren, neemt namelijk ook de fusie & overname-activiteit merkbaar toe. Daarnaast lijkt het er op, dat de verkoopdruk door Nederlandse verzekeraars over het hoogtepunt heen is, waardoor deze steeds minder zijn stempel drukt op de Nederlandse aandelenmarkt. Na de financiële crisis zijn de kapitaalseisen die aan verzekeraars worden gesteld flink aangescherpt. Deze kunnen zich daardoor niet langer veroorloven om een groot deel van hun vermogen in aandelen te beleggen. De Nederlandse verzekeringsondernemingen hielden, mede vanuit fiscale overwegingen, traditioneel grote aandelenpakketten aan in Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen. De afbouw van deze posities had de afgelopen twee jaar duidelijk een dempend effect op de koersontwikkeling van de Nederlandse aandelenmarkt en droeg zo bij aan de roemruchte Dutch Discount. De waarderingen op het Damrak liggen, ondanks de recente koersstijgingen, momenteel nog steeds circa 25% onder het Europese gemiddelde. Dat deze Dutch Discount niet in steen gehouwen is, kan mooi geïllustreerd worden aan de hand van Koninklijke TenCate. Op deze onderneming werd afgelopen maand een overnamebod uitgebracht dat, oh zoet toeval, ongeveer 25% boven de toenmalige beurswaarde lag! Dit overnamebod was overigens afkomstig van een consortium dat wordt gevormd door een aantal financiële partijen, de hoogte van het bod is derhalve niet gebaseerd op beoogde synergievoordelen. In het overnamebod voor Koninklijke TenCate, overigens ook een Add Value mini multinational, komen de sterke onderwaardering van Nederlandse aandelen en de gedwongen verkoop door een Nederlandse verzekeraar samen. Delta Lloyd heeft de zeggenschap over 14% van het uitstaande aandelenkapitaal van Koninklijke TenCate, en heeft zich, nog voordat het bod publiek werd gemaakt, al gecommitteerd aan deze overname. Het lijkt ons dan ook niet onaannemelijk dat Delta Lloyd zelf een actieve rol heeft gespeeld bij de totstandkoming van dit bod. Wat de precieze toedracht ook is, deze transactie zal creatieve zakenbankiers ongetwijfeld op het idee brengen om eens te kijken wat Delta Lloyd, en de overige Nederlandse verzekeraars, nog meer op de plank hebben liggen. Uit nieuwsgierigheid hebben wij het overzicht voor de vijf grootste posities van Add Value Fund reeds gemaakt. Positie Naam Belang verzekeraars (NL) 11,6% TKH Group 11% ASR, NN en Delta Lloyd 11,4% Hunter Douglas 0% N.v.t. 10,9% Nedap 20,8% Delta Lloyd en ASR 10,8% Kendrion 9,5% Delta Lloyd 9,8% ASM International 3,2% NN Bron: Bloomberg en Grootaandeelhouders.nl Bij zeker drie van bovenstaande posities zijn de Nederlandse verzekeraars dominant aanwezig in de aandeelhoudersstructuur. Naar onze mening is het bod op Koninklijke TenCate ook goed nieuws voor beleggers in TKH, Nedap en Kendrion. Deze ondernemingen zullen zeker op de lijstjes komen te staan van beleggers die, net als de zakenbankiers, op zoek gaan naar de volgende deal. Het zal u niet verbazen dat wij ondanks de sterk opgelopen koers van Add Value Fund nog steeds goede rendementskansen zien voor dit fonds. Hierbij dient dan wel meteen gesteld te worden dat de koersbeweging van het fonds soms behoorlijk grillig kan zijn. De AFM-risicoclassificatie van het fonds bedraagt dan ook 6.
AUGUSTUS 2015 3 Ontwikkelingen Structuurbeheer In juli hebben we de door ons beheerde vermogensbeheerportefeuilles wat defensiever gepositioneerd. Nadat de beurzen positief reageerden op de bereikte overeenstemming tussen de leiders van de eurozone en de regering Tsipras, hebben wij de aandelenweging verlaagd. Hoewel het Grexit scenario op de korte termijn van tafel lijkt, zal er de komende weken nog stevig onderhandeld moeten worden over een additioneel financieringspakket voor Athene. De Grieken zullen er daarbij niet aan ontkomen om extra hervormingen door te voeren terwijl de geldschieters waarschijnlijk concrete toezeggingen zullen moeten doen over de kwijtschelding van schulden. Beide zaken liggen politiek zeer gevoelig waardoor de bestaande breuklijnen in eurozone verder blootgelegd kunnen komen te liggen. Dit zou een nieuwe tijdelijke koerscorrectie op de aandelenbeurzen kunnen inleiden. Voor de Structuurbeheerportefeuilles hebben we winstgenomen op de gehele positie in SPDR S&P Euro Dividend Aristocrats UCITS ETF en op een gedeelte van de positie in Europe Fund. De verkoopopbrengsten zijn aangewend om de posities in Income Fund en EuroRente Fonds uit te breiden. Beleggingsfondsen Mix Fund De koers van Mix Fund steeg in juli met 1,1%. Het rendement sinds de start van het jaar bedraagt daarmee +5,3%. De aandelenmarkten in de geïndustrialiseerde landen herstelden zich de afgelopen maand grotendeels van de koersdalingen in juni. De opkomende aandelenmarkten presteerden daarentegen teleurstellend, zeker wanneer het resultaat wordt uitgedrukt in euro. De tegenvallende groei van de Chinese economie en de onrust op de Chinese lokale aandelenmarkt, wierpen afgelopen maand hun schaduw vooruit over de andere opkomende markten. De angst voor vraaguitval zette in juli ook opnieuw druk op de olieprijs. De prijs van het zwarte goud kwam daarnaast extra onder druk te staan nadat de Verenigde Staten en Iran een akkoord sloten over de toekomst van het Iraanse atoomprogramma. De obligatiemarkten kwamen de afgelopen maand daarentegen nauwelijks van hun plaats. De kapitaalmarktrente is nog steeds zeer laag. Binnen de portefeuille hebben wij de aandelenweging met circa vijf procent verlaagd. De verkoopopbrengst hebben wij toegevoegd aan de liquiditeiten. Hiermee is de portefeuille beter beschermd tegen een mogelijke terugkeer van de volatiliteit op de aandelenmarkten tijdens de zomermaanden. Per ultimo juli bedroeg de vermogensallocatie van het fonds: aandelen 44%, staatsobligaties 20%, bedrijfsleningen 11%, alternatieve beleggingen 5%, grondstoffen 4% en liquiditeiten 16%. Income Fund De koers van Income Fund steeg in juli met 1,4%. Daarmee presteerde het fonds identiek aan zijn samengestelde referentie-index. De portefeuille profiteerde van de lichte daling van de kapitaalmarktrente. De in portefeuille aanwezige bedrijfsobligaties profiteerden daarnaast ook van de bereikte oplossing voor de herfinanciering van de Griekse schuldenberg. De toename van de risicobereidheid onder beleggers deed de credit spreads afnemen. Het fonds profiteerde daarnaast van de appreciatie van de Amerikaanse dollar ten opzichte van de euro en de oplopende aandelenkoersen. Afgelopen maand hebben we de blootstelling aan Europese high yield obligaties wat verlaagd. Daarentegen is de bestaande positie in Amerikaans high yield uitgebreid. Verder is van de opverende aandelenkoersen gebruik gemaakt door de in portefeuille aanwezige aandelen Unilever te verkopen. De vermogensallocatie van het fonds bedraagt per ultimo juli: 27% bedrijfsobligaties, 27% high yield obligaties, 22% staatsobligaties, 15% preferente aandelen, 5% aandelen, 3% alternatieve beleggingen en 1% liquiditeiten.
AUGUSTUS 2015 4 Wereld Aandelen Fonds De koers van Wereld Aandelen Fonds steeg in juli met 3,4% en presteerde daarmee iets beter dan de referentie-indextracker, ishares MSCI World UCITS ETF, die de maand 3,0% hoger sloot. Het fonds profiteerde afgelopen maand van haar accent op Europese aandelen en de blootstelling naar de Amerikaanse dollar. In de verslagmaand steeg de waarde van de Amerikaanse dollar, uitgedrukt in euro, met 1,5%. De aandelenmarkten in Europa en de Verenigde Staten herstelden zich in juli van de daling in juni. De Europese beurzen reageerden positief op het moeizaam tot stand gekomen akkoord over de (her) financiering van de Griekse overheidsschuld. De MSCI Europe Index sloot de verslagperiode af met een winst van 3,9% terwijl de S&P 500 Index 2,0% ($) in de plus eindigde. De opkomende markten dissoneerden en sloten de maand gemiddeld af met een verlies van 4,7%. De grondstofprijzen daalden in juli eveneens stevig als gevolg van de aanhoudende zorgen over het haperen van de Chinese economie. De olieprijs (Brent) daalde maar liefst 18% tot $52 per vat. Lage grondstofprijzen zijn per saldo goed voor de consument omdat diens energierekening verlaagd waardoor het vrij besteedbare inkomen stijgt. Voor een groot deel van de opkomende markten betekenen lagere grondstofprijzen echter lagere inkomsten en dus economische tegenwind. De MSCI Emerging Markets Index daalde, gemeten in lokale valuta, in juli dan ook met 4,7%. Europe Fund De koers van Europe Fund steeg de afgelopen maand met 1,9%. De referentie-indextracker, ishares MSCI Europe UCITS ETF, steeg gelijktijdig met 2,7%. De portefeuille profiteerde in de eerste maandhelft nadrukkelijk van de geaccentueerde blootstelling naar Zuid-Europese landen als Spanje en Italië. Tegen het einde van de maand kenterde het sentiment echter en leverden deze posities vervolgens weer een deel van hun winst in. Ook het kwantitatieve aandelenselectiemodel moest afgelopen maand iets van zijn eerdere outperfor- JULI 2015 4 mance teruggeven. De sentimentsomslag aan het einde van de verslagperiode vormde voor ons de aanleiding om de portefeuille wat defensiever in te richten, ondermeer door de blootstelling naar aandelen van banken te verlagen. De Europese aandelenmarkten hebben sinds het begin van dit jaar goed gepresteerd. In de doorgaans relatief stille zomermaanden lijkt het nu tijd voor een pas op de plaats. Op het moment van schrijven houden we circa 8% van de portefeuille aan in de vorm van liquide middelen. America Fund De koers van America Fund steeg in juli met 3,0%, gemeten in euro. De referentie-indextracker, ishares Core S&P 500 UCITS ETF, steeg gelijktijdig met 3,8%. De maand stond in het teken van de publicatie van de winstcijfers over het tweede kwartaal. Per saldo leverde dit geen grote verrassingen op. De resultaten van Apple sprongen echter in het oog. Niet zo zeer vanwege de ontwikkeling van de nettowinst, deze was conform de verwachtingen, maar wel vanwege de bekendmaking van tegenvallende iphoneverkopen in China. Het werd door beleggers afgestraft met een koersdaling van 7%. Voor een beurszwaargewicht als Apple een zeer significante koersbeweging. Terugkijkend op de in juli gerapporteerde bedrijfscijfers, en de reactie van beleggers hierop, valt ons op dat bedrijven die niet aan de verwachtingen voldeden doorgaans zwaarder werden gestraft door beleggers dan dat meevallers werden beloond. Mede op basis hiervan hebben wij het fonds gedurende maand wat voorzichtiger gepositioneerd. Om op een later tijdstip te kunnen profiteren van een toename in de koersvolatiliteit wordt, op het moment van schrijven, 14% van het fondsvermogen aan gehouden in de vorm van liquiditeiten. Emerging Markets Fund De koers van Emerging Markets Fund daalde in juli met 5,7%. De referentie-indextracker, ishares MSCI Emerging Markets UCITS ETF, daalde in de vergelijkbare periode met 4,7%. Het relatieve beleggingsresultaat van het fonds werd negatief beïnvloed door het aanwezige accent op technologie-aandelen. Deze sector presteerde, mede als gevolg van tegenvallende Chinese iphone-verkopen, beneden gemiddeld. Het resultaat werd daarnaast gedrukt door tegenvallende winstcijfers van twee Chinese ondernemingen; Biostime (melkpoeder) en Baidu (internet). De Chinese beurzen leden, ondanks pogingen van de lokale autoriteiten om de markt te kalmeren, stevige koersverliezen. Diverse economische indicatoren voor de Volksrepubliek wijzen erop dat de Chinese economie een sterke groeivertraging ondergaat. Als gevolg hiervan daalden ook
AUGUSTUS 2015 5 de grondstofprijzen sterk. De olieprijs (Brent) daalde maar liefst 18% tot $52 per vat. Ook de wisselkoersen van de meeste opkomende markten moesten het ontgelden. Zo verloor de Braziliaanse reaal 9% aan waarde ten opzichte van de Amerikaanse dollar. De Braziliaanse centrale bank zag zich genoodzaakt de referentie-rente met 0,5% te verhogen naar 14,25%. EuroRente Fonds De koers van EuroRente Fonds steeg afgelopen maand met 0,9%. Daarmee presteerde het fonds minder goed dan haar samengestelde referentie-index die 1,4% in waarde steeg. De gemiddelde looptijd van de obligatiebeleggingen in de portefeuille is lager dan die van de benchmark. Hiermee is meteen de belangrijkste reden voor het achterblijven van het fondsresultaat benoemd. De beweging van de kapitaalmarktrente verraste ons overigens enigszins. Het bereiken van een voorlopig akkoord over de (her)financiering van de Griekse overheidsschuld in combinatie met het aantrekken van de Europese conjunctuur zou ons inziens eerder een lichte stijging van de rente rechtvaardigen. Het lijkt er dan ook op dat de recente daling van de olieprijs, de inflatieverwachtingen hebben doen dalen. De Nederlandse kapitaalmarktrente (10 jaar) daalde afgelopen maand van 1,04% naar 0,82%. Wij gaan ervan uit dat beleggers zich, nu de rust rond Griekenland is teruggekeerd, zich meer zullen gaan richten op de ophanden zijnde wijziging van het Amerikaanse monetaire beleid. Performance maand Performance 2015 31-07-15 30-06-15 31-12-14 Income Fund 1 +1,4% +3,6% 39,19 38,63 38,58 Mix Fund 2 +1,1% +5,3% 29,22 28,89 28,21 Europe Fund 3 +1,9% +13,1% 109,50 107,49 98,74 America Fund 4 +3,0% +9,2% 18,10 17,58 16,66 Emerging Markets Fund -5,7% +4,4% 57,03 60,45 54,61 EuroRente Fonds 5 +0,9% -3,0% 26,88 26,65 28,03 Wereld Aandelen Fonds 6 +3,4% +12,0% 31,78 30,74 28,81 1 Inclusief het op 19 maart 2015 uitgekeerde dividend van 0,40 per aandeel (ex-datum 17 maart 2015) en het op 16 juni 2015 uitgekeerde dividend van 0,39 per aandeel (ex-datum 11 juni 2015). 2 Inclusief het op 16 juni 2015 uitgekeerde dividend van 0,48 per aandeel (ex-datum 11 juni 2015). 3 Inclusief het op 16 juni 2015 uitgekeerde dividend van 2,15 per aandeel (ex-datum 11 juni 2015). 4 Inclusief het op 16 juni 2015 uitgekeerde dividend van 0,09 per aandeel (ex-datum 11 juni 2015). 5 Inclusief het op 16 juni 2015 uitgekeerde dividend van 0,32 per aandeel (ex-datum 11 juni 2015). 6 Inclusief het op 16 juni 2015 uitgekeerde dividend van 0,49 per aandeel (ex-datum 11 juni 2015). Voor voornoemde fondsen is vergunning verleend als bedoeld in de Wet op het financieel toezicht. Wij hechten eraan u te wijzen op het volgende: De waarde van uw beleggingen kan fluctueren en in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Voor alle beleggingsfondsen van is de Essentiële beleggersinfomatie en een prospectus opgesteld met informatie over het product, de kosten en de risico s. U treft deze aan op www.optimix.nl of kunt deze aanvragen via telefoonnummer 020-5703030. Wij adviseren u deze informatie door te lezen, alvorens een beleggingsfonds te kopen. De koersen van de -fondsen zijn te volgen in de rubriek genoteerde beleggingsinstellingen van de landelijke dagbladen. Tevens zijn de koersen te raadplegen via teletekstpagina 525. Achtergrondinformatie over Vermogensbeheer NV is te vinden op www.optimix.nl. Met hartelijke groet, Michel Alofs, Ivan Moen en Jaap Westerling